هوشمندی در عین قاطعیت

حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین الملل

روزنامه سازندگی تاریخ انتشار : 18 فروردین آوریل 2024

حمله موشکی به کنسولگری ایران در دمشق در روز 13 فروردین یک بار دیگر این مساله را در درجه توجه و اهمیت قرار داد. با توجه به اینکه در نتیجه این اقدام تروریستی، سردار محمدرضا زاهدی از فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران، معاون او و پنج نفر دیگر از مستشاران نظامی ایران در سوریه در جریان این اقدام تروریستی به شهادت رسیدند مهم‌ترین مساله و بحث مطرح شده در رسانه‌ها و افکار عمومی درباره واکنش‌های لازم از جانب ایران به این مساله است. موضوعی که باید با چند نکته مورد ارزیابی و دقت قرار بگیرد. در یک طرف ماجرا، این سوال مطرح است که آیا ایران حق پاسخگویی به این تهاجم را دارد. تردیدی نیست که این حق برای ایران محفوظ است اما سوال اصلی این است که در شرایط فعلی منطقه‌ای و موقعیت ایران و راهبردهای شوم اسرائیل در 6 ماه گذشته آیا ایران باید در پاسخ این اقدام «صبر استراتژیک» را به‌عنوان راهبرد همیشگی خود ادامه دهد یا آنکه در جهت پاسخگویی، ضربه و اقدام متقابل نظامی و محکم را بروز دهد؟

ادامه نوشته

پاسخ  متناسب  با حمله تروریستی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق چیست؟

یاداشت کوتاه برای تحلیل رویدادها از حسن بهشتی پور

عصر روز دوشنبه (۱۳ فرودین ماه) بود که خبر حمله موشکی به کنسولگری ایران در دمشق منتشر شد. در نتیجه این اقدام تروریستی سردار سرتیپ پاسدار محمد رضا زاهدی از فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران، معاون او و پنج نفر دیگر از مستشاران نظامی ایران در سوریه درجریان این اقدام تروریستی به شهادت رسیدند.

مهم ترین پرسش در بین افکار عمومی این بود که چرا اسرائیل توانست چنین ضربه ای را وارد کند و ایران در پاسخ این اقدام آیا باید به صبر استراتژیک ادامه دهد یا آنکه ضربه پشیمان کننده وارد سازد در این صورت آیا این به معنای شروع جنگ جدیدی در منطقه خواهد بود .

هدف اسرائیل کشاندن ایران به میدان جنگ مستقیم با امریکا است. در ذیل این هدف کلی اسرائیل میدان عمل خود را در سوریه به گونه ای تعریف کرده است که با بهره گیری از عواملی که در سوریه دارد، مستشاران نظامی ایرانی را شناسایی و ترور می کند. بنابراین به دور از اینکه ایران چه اقدام متقابلی انجام دهد اسرائیل همچنان در صحنه سوریه و بعد در لبنان دنبال ایجاد فرصت برای وارد آوردن ضربات بعدی است. این روند تا ایجاد جنگ مستقیم و یا خروج کامل ایران از سوریه ادامه خواهد داشت. البته جریان سازمان دهی برای وارد آوردن ضربات در داخل ایران توسط نیروهای نیابتی هم به موازات ان به احتمال زیاد در دستور کار قرار دارد.

اما درمورد پاسخ ایران به اقدام تروریستی اسرائیل ، باید توجه داشت بعضی فکر می کنند عرصه تصمیم گیری در زمان مدیریت بحران ، مثل میدان بازی فوتبال است. یعنی وقتی دشمن برای شما یک زمین بازی تعریف کرد و در آن زمین بازی به شما ضربه مهمی(گل) زد انتظار دارند همه امکانات را بسیج کرده و بلافاصله ضربه متقابل(گل) وارد دروازه حریف کنید . در حالی که ایران به خوبی می داند اگر می خواهد موفق شود باید زمین بازی را در جای دیگری تعریف کند و در زمان و مکانی که برای اسرائیل اصلا قابل پیش بینی نباشد ، ضربه متقابل و متناسب را وارد کند. اقدامی که حتما موثر، همگن و بازدارنده باشد تا از تکرار آن در آینده جلوگیری کند.

حادثه تروریستی مسکو؛ روس‌ها در رسانه های خود چه‌پیامی را به مخاطبان «القا» کردند؟

پس از حادثه مرگبار و تروریستی در مسکو که ده‌ها غیرنظامی کشته و زخمی در یک سالن کنسرت برجای گذاشت، رسانه‌ها و خبرنگاران روس چگونه به خبرنویسی پرداخته و چه چیزی به مخاطبان خود القا کردند؟ دکتر حسن بهشتی‌پور، کارشناس روابط بین الملل در یادداشت اختصاصی برای دیدارنیوز این موضوع را تحلیل کرده است.

دیدار نیوز ۰۷ فروردين ۱۴۰۳

دیدارنیوز _ سرویس بین‌الملل: در شبکه‌های اجتماعی درخصوص تاکتیک‌های خبرنویسی خبرنگاران روسی در حادثه تروریستی مسکو مطلبی به قلم یکی از همکاران رسانه‌ای منتشر شد که دکتر حسن بهشتی‌پور تحلیلی درباره این مطلب برای دیدار نیوز ارسال کرد.

ابتدا متن اصلی و سپس تحلیل آقای بهشتی‌پور آورده می‌شود؛

جدای از سیاست‌های امنیتی، سیاسی و روانی دولت روسیه در نحوه اطلاع رسانی حادثه تروریستی اخیر مسکو، مطلب پیش رو به بخشی از تاکتیک‌های خبرنویسی خبرنگاران روسی فعال در رسانه‌های اصلی این کشور، درباره این حادثه می‌پردازد.

ادامه نوشته

انتخاب پوتین؛ برای تمام فصول ریاست جمهوری روسیه

نوشته : حسن بهشتی پور

اختصاصی برای سایت ایراس

همانطور که انتظار می رفت پوتین برای پنجمین بار در یک انتخابات مدیریت شده ریاست جمهوری در روسیه، پیروز قاطع انتخابات اعلام شد. براساس نتایج اعلام شده رسمی از سوی کمیسیون برگزار کننده انتخابات ، 99.72% آراء کسانی که طی سه روز در انتخابات ریاست جمهوری روسیه از روز جمعه 25 اسفند تا 27 اسفند شرکت کردند. 87.30 % به ولادیمیر پوتین (نامزد مستقل به صورت رسمی اما در واقع حمایت شده از سوی حزب "روسیه واحد" ) رای دادند. سه نامزد دیگر که به نظر می رسد برای بازار گرمی مشارکت مردم در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بودند؛ به ترتیب نیکولای خاریتونوف (کاندیدای حزب کمونیست روسیه دومین حزب در پارلمان روسیه ) تنها توانست 4.30%، بدست آورد. ولادیسلاو داوانکوف بازرگان ۳۹ ساله جوان‌ترین نامزد (کاندیدای حزب "مردم جدید") 3.83 %، کسب کرد و لئونید اسلوتسکی (کاندیدای حزب لیبرال دموکرات روسیه سومین حزب در پارلمان روسیه ) 3.21 %، رای شرکت کنندگان در انتخابات را بدست آورد.

میزان آراء اعلام شده برای کاندیداهای رقیب پوتین تقریبا همان ترتیبی را دارند که تعداد کرسی های احزاب در مجلس دومای روسیه از آن برخوردار هستند. با این تفاوت که کاندیدای جبهه ائتلافی تحت عنوان مردم جدید توانست از کاندیدای حزب لیبرال دموکرات که سومین حزب در پارلمان روسیه است، چند صدم درصد بیشتر رای بیاورد.

ادامه نوشته

ارزیابی تحلیلی از جنگ روسیه در اوکراین پس از گذشت دو سال

نویسنده: حسن بهشتی پور

یاداشت اختصاصی برای سایت ایراس

امروز پنجم اسفند برابر با 24 نوامبر است دقیقا دو سال از شروع حمله روسیه به اوکراین گذشت و هنوز هیچ آینده روشنی برای پایان این جنگ خانمانسوز وجود ندارد.

تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین رنج بسیار زیاد برای مردم در دو طرف برجای گذشت درطرف اوکراین دهها هزار نفر کشته و زخمی و میلیون ها نفر آواره شده اند. با این حال پوتین در آخرین مصاحبه اش اعلام می کند هنوز به اهداف تعیین شده در این جنگ نرسیده است.

اکثریت مردم اوکراین با همه امکانات خود و با حمایت آمریکا و اتحادیه اروپا در برابر این تهاجم وسیع ایستادند، تا به روسیه نشان دهند در قرن 21 نمی توان به صرف احساس تهدید از سوی کشور همسایه ف جنگی را شروع کنید که به اشغال چهار استان این کشور بینجامد.

منطق روسیه برای تجاوز به خاک همسایه خود سه تهدید عمده معرفی شد. اول عضویت اوکراین در ناتو که می توانست مرزهای 1856 کیلومتری دو کشور را با تهدیدی جدی روبرو کند زیرا سالهای طولانی اوکراین نقش خط حائل بین روسیه و غرب را داشته و در برابر دو تهاجم مهم ناپلئون و هیتلر در کنار روس ها جنگیدند، عضویت اوکراین در ناتو موجب می شود نه تنها این خط حائل از بین برود بلکه خاک اوکراین به عنوان پایگاهی مهم برای ضربه وارد آوردن به روسیه تبدیل می شد به ویژه وقتی بدانیم از کی اف پایتخت اوکراین تا مسکو از طریق جاده های زمینی 800 کیلومتر و مرز هوایی تنها 600 کیلومتر فاصله است. دوم نگرانی روسیه از وضعیت هفت میلیون روس تبار که عمدتا در شرق اوکراین زندگی می کنند . روسیه مدعی است این روس تبارهای اوکراینی در معرض تهدیدهای جدی برای ادامه زندگی در اوکراین بودند. سوم روسیه مدعی است نئونازیها در کی اف حاکم هستند و روسیه برای آنکه این هر سه تهدید را خنثی کند دست به عملیات ویژه زده است.

ادامه نوشته

مرگ ناوالنی و ادامه  ابهام درباره  سرنوشت منتقدان و مخالفان  پوتین

خبر درگذشت الکسی ناوالنی، سرسخت‌ترین منتقد ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ،همه ناظران سیاسی تحولات روسیه را شوکه کرد . در این ارتباط روزنامه نوایا گازتا به نقل از مادر او، لیودمیلا ناوالنایا نوشت: «من نمی‌خواهم هیچ تسلیتی را بشنوم. ما او را در ۱۲ فوریه 2024 در زندان دیدیم. زنده، سالم و شاد بود.» یولیا ناوالندی گفت که پوتین باید به دلیل «وحشیگری» علیه ناوالنی و روسیه مجازات شود. دیمیتری موراتوف، سردبیر روزنامه روسی و برنده جایزه صلح نوبل نیز مرگ ناوالنی را یک «قتل» خواند و گفت که معتقد است شرایط زندان منجر به مرگ او شده است.

یولیا، همسر الکسی ناوالنی که در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان حضور دارد از جامعه بین‌المللی خواست تا علیه «رژیم وحشتناک» روسیه مبارزه کنند. یولیا در مورد مرگ شوهرش گفت: «نمی‌دانم باید این خبر وحشتناکی را که شنیده‌ایم را باور کنیم یا نه.» او گفت که ولادیمیر پوتین و دولت او «بی وقفه دروغ می گویند.» در همین حال لئونید ولکوف، رئیس دفتر وی، اعلامیه زندان را به‌عنوان «اعتراف به کشته شدن» ناوالنی در زندان توصیف کرد اما هشدار داد که آن‌ها هنوز تاییدی دریافت نکرده‌اند. ناوالنی چند روز پیش ، پس از شکایت از سوء تغذیه و سایر بیماری‌ها به‌دلیل بدرفتاری در زندان در بیمارستان تحت درمان قرار گرفته بود.

ادامه نوشته

احتمال پائین وقوع جنگ مستقیم به ایران و آمریکا

تحلیل اقدام هایی که به تنش در منطقه می افزاید

نوشته حسن بهشتی پور

یاداشت اختصاصی برای مجله صدا

در روزهای اخیر، شاهد بحران فزاینده ناشی از گسترش تنشها میان تهران و واشنگتن در منطقه خاورمیانه هستیم. این تنش از بحران غزه بالا گرفت اما اخیرا به دریای سیاه ، سوریه ، عراق و منطقه مرزی اردن و سوریه نیز گسترش پیدا کرد.

در این میان، منطق کسانی که با این تنش مخالفت میکنند، این است که اگر نیروهای موسوم به مقاومت به جای حمله به یک مقر یا موضع نیروهای نظامی ایالات متحده به یک مقر اسرائیلی حمله کنند، اثر بخش تر به نظر می رسید. چرا که درگیری اصلی، بر مسئله غزه متمرکز بوده و همگان شاهد جنایات اسرائیل در این باریکه هستند. بنابراین، اگر در این شرایط، حمله به مواضع اسرائیلی ها، صورت می گرفت، طبعا دلیل آن هم دستکم روشن بود و می توانست در افکار عمومی با همذات پنداری همراه شود. اما وقتی به مواضع نیروهای آمریکایی حمله صورت می گیرد، دو مشکل اساسی از سوی نیروهای مهاجم ایجاد میشود.

ادامه نوشته

درخواست چین از ایران برای مهار حملات حوثی ها

نوشته : حسن بهشتی پور

مقدمه :

خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع و یک دیپلمات آگاه در ایران نوشت « پکن به صراحت اعلام کرده است اگر کشتی های مرتبط با چین متحمل حملاتی (از سوی حوثی‌ها بشوند) یا منافع این کشور به هر نحوی آسیب ببیند، از (همکاری با) تهران بسیار ناامید خواهد شد. این درخواست از سوی مقامات چینی در طول چندین نشست با مقامات جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است.»

در این باره شبکه خبری یورونیوز نوشت: «مقام‌های چین از همتایان ایرانی خود خواسته‌اند تا به مهار حوثی‌های یمن که به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ حمله می‌کنند کمک کنند یا صدمه به روابط تجاری تهران با پکن را به جان بخرند.»

یک مقام ایرانی که در جریان این دیدارها و گفتگوها بوده است بدون این که بخواهد نامش فاش شود به رویترز گفته است: «اصل حرف چین این است: اگر منابع ما به هر شکلی آسیب ببیند، بر روابط تجاری ما با تهران اثر خواهد گذاشت. پس به حوثی‌ها بگویید از خود خویشتن‌داری نشان دهند.»

ادامه نوشته

صدور رای موقت دادگاه بین المللی لاهه علیه جنایات اسرائیل در غزه

به گزارش خبرگزاری رویترز امروز جمعه ششم بهمن 1402 (26 ژانویه 2024) دادگاه بین المللی دادگستری لاهه به نفع درخواست آفریقای جنوبی برای اقدامات موقت علیه اسرائیل در مورد جنگ غزه رای داد. رئیس دیوان بین المللی دادگستری لاهه (ICJ) نتایج آرا 15 قاضی دادگاه را بیان کرد که رئوس ان به شرح زیر است:

1- شواهد کافی دال بر اختلاف برای پرونده نسل کشی وجود دارد

2- تائید صلاحیت دادگاه برای رسیدگی به شکایت آفریقای جنوبی علیه اسرائیل او گفت : « ما این اختیار را داریم که در مورد اقدامات اضطراری در پرونده نسل‌کشی علیه اسرائیل تصمیم بگیریم».

3- "اقدامات اسرائیل در غزه با هدف نابودی کلی یا جزئی یک گروه قومی خاص، فلسطینی ها ممکن است نسل کشی باشد."

4- دادگاه بین المللی لاهه دفاعیات اسرائیل برای رد پرونده نسل کشی را رد کرد.

5- دادگاه دریافت که گزارش ها و شواهد ارائه شده توسط آفریقای جنوبی معقول است؛ برخی از حقوقی که آفریقای جنوبی به دنبال آن است، منطقی است

6- دادگاه لاهه تایید میکند که مردم فلسطین در نوار غزه تحت حمایت کنوانسیون نسل کشی قرار دارند.

7- دادگاه اعلام کرد «ما حق فلسطینیان در نوار غزه را برای محافظت در برابر اقدامات نسل کشی می پذیریم؛ دادگاه حق هر دو طرف را در ارائه گزارش و شواهد و ارائه گزارش های صادر شده توسط کمیته های تحقیق و تفحص تضمین می کند.

8- دادگاه عمیقا نگران تلفات جانی در غزه است؛ زیرا تاکنون 25700 فلسطینی کشته شده اند.

9- رئیس دادگاه عملیات نظامی منجر به کشته و ویرانی بسیاری و آواره شدن جمعیت انبوهی شده است. آخرین نشانه حاکی از کشته شدن بیش از 27 هزار فلسطینی و تخریب ده ها هزار خانه است؛ رئیس دادگاه لاهه به سخنان گالانت وزیر دفاع اسرائیل استناد می کند که دو روز پس از 7 اکتبر از محاصره همه جانبه غزه خبر داد. علاوه بر این، رئیس دادگاه لاهه از هرتزوگ رئیس جمهور و کاتز وزیر خارجه اسرائیل نیز نقل قول کرد

ادامه نوشته

عبرت های مقابله ایران با تحریم های آمریکا

یاداشت : حسن بهشتی پور

مقدمه :

مهمترین مشکل ما این است که کمتر به گذشته خود نگاه انتقادی می کنیم چون از عواقب آن پرهیز داریم . فکر میکنم اگر می توانستیم خیلی صریح انتقاد از خود کنیم به نتایج بهتری در تصمیم گیری برای آینده می رسیدیم . اما راحت ترین کار این است که منشاء بروز همه مشکلات را به گردن دشمنان ایران بیندازیم. به عنوان نمونه می توانیم فکر کنیم وقتی دو سال و نیم تعلیق غنی سازی با اروپا به نتیجه نرسید به جای شکستن پلمپ یو سی اف اصفهان در مرداد 1384 و فک پلمپ نطنز در فروردین 1385 کار دیگری می کردیم

در پاسخ به این پرسش مهم باید چند نکته را ذکر کنم :

1- پاسخ به این سئوال که در سال 1384 به جای فک پلمپ چه کار باید می کردیم در سال 1402 بسیار ساده تر است زیرا 18 سال تجربه گذشته پیش روی ما قرار دارد . بنابراین باید توجه داشت در آن تاریخ مهم و سرنوشت ساز تصمیم گیری بسیار دشوارتر و حساس تر بود .

2- بررسی این نمونه به ما نشان می دهد چقدر مهم و مفید است یکبار به گذشته و تصمیم هایی که گرفته شده است دقت کنیم و اگر تجربه خوبی بوده بازهم تکرار کنیم و اگر نبوده از تکرار آن خود داری کنیم. 3- تصمیم فک پلپ آژانس بین المللی در تاسیسات صلح آمیزهسته ای یو سی اف اصفهان و نطنز که گرفته و اجرا شد، یک تصمیم جناحی یا گروهی نبود، بلکه تصمیم کل نظام در برابر زورگویی اروپا و و کل جهان غرب بود. بنابراین مسئولیت عواقب آن به کل افراد تصمیم ساز و تصمیم گیر و اجرا کنندگان باز می گردد، نه یک فرد همچنانکه اجرای آن در بخش یو سی اف در دو روز آخر دولت آقای خاتمی و تصمیم نطنز در اوایل دولت آقای احمدی نژاد اجرا شد.

ادامه نوشته

برگزاری  دهمین کنفرانس ضد فساد و برقرار شفافیت در آتلانتا

نوشته: حسن بهشتی پور

از روز دوشنبه 20 تا 24 آذر ماه در شهر آتلانتا مرکز ایالت جورجیا در آمریکا کنفرانس بزرگ ضد فساد سازمان ملل در حال برگزاری است. دولت ایالات متحده میزبان دهمین کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد یا UNCAC CoSP 10 است.[1] شفافیت بین‌الملل، 30 بخش از بخش‌های مختلف و بسیاری از سازمان‌های جامعه مدنی دیگر را شامل می شود و صدای مخالفان فساد و طرفداران شفافیت بین المللی را از طریق ارسال های کتبی، سخنرانی های عمومی و برخی وسایل کمک بصری به گوش مردم جهان می‌رسانند. [2]

20 سال پیش، دولت های جهان کنوانسیون مهم سازمان ملل متحد علیه فساد را تصویب کردند. در حالی که ما شاهد تغییرات مثبت بوده ایم، اصلاحات با سرعت ناکافی پیش می روند . این کنفرانس بزرگترین اجتماع جهانی در زمینه اجرای تعهدات مبارزه با فساد است که هر دو سال یک بار برگزار میشود. این کنفرانس از سال ۲۰۰۶ تاکنون هشت دوره داشته است و دوره نهم آن از ۱۳ تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۱ در شهر شرم الشیخ مصر برگزار شد

جالب آنکه آذربایجان و ترکیه پنج سازمان جامعه مدنی را از شرکت در کنفرانس مبارزه با فساد سازمان ملل حذف کردند.[3] این سازمانها عبارتند از:

1- مرکز مطالعات اقتصادی و اجتماعی (CESD) از آذربایجان؛ 2-مرکز مطالعات اقتصادی و اجتماعی (TESEV) از ترکیه ؛3- مرکز مطالعات اقتصادی و اجتماعی (CESOS) از افغانستان ؛

4- مرکز مطالعات اقتصادی و اجتماعی (CESR) از پاکستان ؛ 5- مرکز مطالعات اقتصادی و اجتماعی (CESI) از هند.

این نهادها به بهانه فعالیتهای خود در زمینه مبارزه با فساد و شفافیت، از سوی آذربایجان و ترکیه مورد اعتراض قرار گرفتند.[4] شفافیت بین الملل و ائتلاف UNCAC این اقدام را نقض اصول کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل و حق مشارکت جامعه مدنی در این کنفرانس دانستند.[5] شفافیت بین الملل و ائتلاف UNCAC اقدام آذربایجان و ترکیه را محکوم کردند .


[1] UNCAC CoSP مخفف عبارت انگلیسی است

Conference of the States Parties to the United Nations Convention against Corruption

به معنای کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد

https://www.unodc.org/unodc/en/corruption/COSP/conference-of-the-states-parties.html

https://www.unodc.org/unodc/en/corruption/COSP/session9.html.

https://uncaccoalition.org/cosp10/

https://www.state.gov/united-states-will-host-the-10th-conference-of-the-states-parties-to-the-un-convention-against-corruption-in-atlanta-georgia/.

[3] شفافیت بین‌الملل (به انگلیسی: Transparency International) یک سازمان غیردولتی است که در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد و دفتر اصلی آن در برلین، آلمان قرار دارد. هدف این سازمان که در حدود ۱۰۰ کشور نمایندگی دارد تلاش برای مبارزه با فساد و افزایش آگاهی در مورد آن است. این سازمان به‌طور سالیانه اقدام به انتشار شاخص ادراک فساد می‌کند. سنجش فساد به استفاده از شاخص‌های نظیر فساد، اختلاس، رشوهگیری، خرید و فروش پست‌های دولتی، رشوه‌پذیری دستگاه قضایی، فساد مالی در میان سیاستمداران و مقام‌های دولتی و عدم مقابله کافی یا ناکارایی در پیکار علیه فروش مواد مخدر است.

[4]. https://www.unodc.org/islamicrepublicofiran/fa/impact-of-corruption.html

[5]. https://www.unodc.org/islamicrepublicofiran/fa/impact-of-corruption.html

[6].https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86

ادامه نوشته

برجام فقط رفع تحریم‌ها نیست

نوشته : حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی سه شنبه 21 آذر 1402 یادداشت صفحه اول

واقعیت این است که نگاه دولت سیزدهم به برجام فقط به لغو تحریم‌ها معطوف شده است. یعنی ارزیابی این دولت صرفا این است که اصلا برجام به وجود آمد برای اینکه تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود. در حالی که واقع موضوع این است که برجام یک سند بین‌المللی است که ذیل قطعنامه 2231 قرار گرفت و این سند نخستین بار یک مجموعه تفاهمی را بین ایران و 6 قدرت و اگر اتحادیه اروپا را نیز به عنوان یک قدرت مستقل حساب کنیم می‌توان گفت 7قدرت بین‌المللی بوجود آورد.

در واقع سند این بود که بعد از 37 سال از انقلاب نخستن بار بود که تجربه‌ای شکل گرفت که ایرانی که از دید غربی‌ها نظام بین‌المللی را به چالش کشیده سردمداران این نظام بین‌المللی به یک راهکاری برای دستیابی به تفاهم با ایران دست پیدا کرد. لذا ارزش این سند در رقابت‌های انتخاباتی گم شد. چه دولت وقت که سعی کرد از آن به عنوان یک برگ برنده استفاده کند و چه مخالفین که به شدت از این سند برای کوبیدن دولت استفاده کردند. بنابر این متاسفانه دستاوردی به این مهمی اسیر بازی‌های جناحی و گروهی در داخل شد. از طرف دیگر نیز در صحنه بین‌المللی اسرائیلی‌ها با همه امکانات دیپلماتیک، سیاسی و نفوذی که داشتند علیه آن کار کردند.

ادامه نوشته

شب نشینی  شی جین پینگ با بایدن در سانفرانسیسکو

نویسنده: حسن بهشتی پور اختصاصی برای سایت ایراس

https://www.iras.ir/?p=9520

روز چهارشنبه 15 نوامبر (24 آبان 1402 ) «شی جین‌پینگ» رئیس جمهوری چین در عمارت فیلولی سانفرانسیسکوی ایالات متحده با «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا دیدار کرد. آن گونه که در خبرها آمده است سران دو کشور پیرامون مسایل راهبردی، جامع و هم‌جهت با روابط چین و آمریکا و مسایل بزرگ و مهم مرتبط به صلح و توسعه جهانی به طور عمیق و صریح تبادل نظر کردند.

خبرگزاری شین هوا به نقل از آقای شی جین پینگ می گوید او خطاب به بایدن گفته است:

« جهان امروز دستخوش تغییرات بزرگی است که در یک قرن گذشته دیده نشده است و چین و ایالات متحده دو گزینه دارند: یکی تقویت همبستگی و همکاری برای مقابله با چالش های جهانی و پیشبرد امنیت و رفاه جهانی و دیگری پایبندی برذهنیت بازی مجموع صفر، تحریک به درگیری های اردوگاهی و سوق دادن جهان به آشوب و تفرقه است. این دو انتخاب نشان دهنده دو جهت است که آینده بشریت و آینده کره زمین را تعیین می کند. روابط چین و آمریکا به عنوان مهمترین روابط دوجانبه در جهان باید در همین پس زمینه مورد اندیشه و برنامه ریزی قرار بگیرد. در حالی که غیرممکن است چین و آمریکا با یکدیگر تعامل نداشته باشند، تلاش برای تغییر طرف مقابل نیز غیر عملی است، هیچ کس نمی تواند عواقب درگیری و رویارویی را تحمل کند. رقابت قدرت های بزرگ نمی تواند مشکلات پیش روی چین، ایالات متحده و جهان را حل کند. کره زمین به اندازه کافی برای چین و ایالات متحده جا دارد و موفقیت های چین و ایالات متحده می تواند با فرصت هایی برای طرف مقابل همراه باشد.»

ادامه نوشته

سخنرانی‌ای از موضع قدرت

تحلیل محتوای سخنرانی سید حسن نصرالله درباره جنگ اسرائیل در غزه

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

محور اصلی صحبت‌های حسن نصرا... بحث بازدارندگی در برابر جنگ‌طلبی صهیونیست‌ها بود. چون فضاسازی بیشتر به این سمت رفته بود که حسن نصرا... در سخنرانی خود احتمالا یک دور جدیدی از جهاد علیه صهیونیست‌ها را با توجه به عملیات زمینی که صهیونیست‌ها شروع کرده‌اند، اعلام خواهد کرد ولی دیدیم که در این سخنرانی از موضع قدرت، بحث بازدارندگی بیشتر مطرح شد هرچند کلمه بازدارندگی در این سخنرانی بیان نشد ولی برداشتم از کلیات سخنرانی، اعلام سیاست بازدارندگی در برابر جنگ طلبی صهیونیست‌ها بود.

ادامه نوشته

بازیگران نبرد حماس با اسراییل؟

حسن بهشتی‌پور

روزنامه اعتماد سه شنبه 18 مهر ماه 1402 یاداشت صفحه نخست

برخی تحلیل‌ها درخصوص بازیگران اصلی تحولات فلسطین اشغالی مطرح می‌شود كه اكت یا دلیل قانع‌كننده‌ای درخصوص آن مطرح نمی‌شود، ازجمله این اظهارات دخالت روسیه و چین و... در روند كلی حمله حماس به اسراییل است. این درحالی است كه هم چین و هم روسیه ارتباطات گسترده‌ای با اسراییل داشته و همچنان نیز دارند. البته ممكن است به خاطر سیاست‌های غلط نتانیاهو از اسراییل حمایت نكنند اما حاضر نیستند از حماس هم در عرصه میدانی دفاع كنند. برخی افراد معتقدند كه ریشه حمایت روسیه از حماس در راستای در حاشیه قرار گرفتن نبرد اوكراین و روسیه است. ضمن اینكه روسیه به دلیل اینكه اسراییل از اوكراین حمایت كرده از سیاست‌های دولت اسراییل عصبانی و ناراحت است. اما بعید است كه این ناراحتی منجر به حمایت روسیه از حماس شود! درخصوص چین هم به موضوعات راهبردی اقتصادی اشاره و اعلام می‌شود به دلیل سرمایه‌گذاری‌های انبوه چینی‌ها در پروژه جاده ابریشم و آغاز پروژه‌ای موازی توسط امریكا، اسراییل و هند، چین به دنبال آن است كه از طریق ناامن كردن منطقه ایده یك جاده و یك كمربند را بدون هیچ رقیبی پیش ببرد. واقع آن است كه نه یك طرح بلكه ده‌ها طرح در راستای انتقال انرژی و حمل و نقل جاده‌ای، ریلی و... مطرح است. یكی از آنها طرحی است كه در اجلاس جی20 مطرح شد. این طرح مستلزم 400 تا 500 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است. از سوی دیگر این طرح بسیار زمان‌بر است و ممكن است بین 5 تا 10 سال زمان نیاز داشته باشد. این تصور كه چین به خاطر یك چنین پروژه‌ای، منطقه خاورمیانه را وارد آتش و آشوب كند، چندان معقول به نظر نمی‌رسد. هر چند من كارشناس اقتصادی نیستم اما فكر می‌كنم این پروژه‌ها زمانی اجرایی می‌شوند كه صرفه اقتصادی داشته و سپس امنیت كافی زمان اجرای آن وجود داشته باشد. وقتی هنوز نشانه‌ای از اجرای این پروژه وجود ندارد، بعید است چین یك چنین بحرانی را استارت بزند، آن‌هم چینی كه سیاست درگیر شدن با اسراییل را دنبال نمی‌كند و همكاری‌های اقتصادی، نظامی، ارتباطی و... با صهیونیست‌ها دارد. در سیاست وقتی از بازیگران یك رخداد صحبت می‌شود...

ادامه نوشته

تحلیل محتوای گزارش گروسی  مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای حکام

آقای گروسی در جلسه 11 سپتامبر2023 (بیستم شهریور1402 ) در گزارش 3347 کلمه خود به شورای حکام آژانس درباره مهم ترین مسائل جهان را به اطلاع نمایندگان 35 کشور حاضر درجلسه شورای حکام آژانس در وین رساند. آقای گروسی درابتدای سخنان خود ضمن تسلیت به مردم مراکش و زلزله خسارت بار این کشور، به کشور کاپ ورد به عنوان 177 مین عضو آژانس خوش آمد گفت او در بخشی دیگر از سخنان خود گفت درحال حاضر 190 کشور جهان پیمان ان پی تی را پذیرفتند و از چهار دولت باقی مانده دیگر( اسرائیل، پاکستان، کره شمالی و هند) بدون ذکر نام آنها، خواست که به این پیمان بپیوندند. در واقع 23 کشور دیگر سازمان ملل بدون آنکه عضو آژانس شوند ، پیمان ان پی تی را پذیرفته اند. گروسی در مورد وضعیت آبهای آلوده به رادیو اکتیو حاصل از انفجار در نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما در ژاپن و رها سازی تدریجی این آبها که ادعا می شود زیانی برای محیط زیست ندارد ، به حضار گفت آژانس بر این عملیات نظارت دارد و به کشورهای نگران اثرات زیست محیطی آن گفت که این کار دهها سال به تدریج انجام می شود و نباید نگران باشند. او همچنین درباره آخرین وضعیت نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا در اوکراین که یکی از مهم ترین نگرانی ها در منطقه شرق اروپا محسوب می شود، ازقهرمانی های ماموران آژانس برای حضور آنها در خط مقدم جبهه جنگ روسیه و اوکراین خبر داد .

ادامه نوشته

چاقوی دولبه بریکس

حسن بهشتی‌پور؛ کارشناسی مسائل بین‌الملل

روزنامه سازندگی چهارم شهریور 1402

در خصوص عضویت ایران در بریکس بیش از انکار واقعیت توأم با خوشحالی و هیجان با یأس و بدبینی نیازمند واقع‌بینی هستیم. این مساله به این معنی است که هم باید این الحاق را دستاورد دانسته و دوباره آن رضایت داشته باشیم و هم محدودیت‌هایی که در این موضوع کماکان برای ایران وجود دارد را به خاطر داشته باشیم تا مساله بزرگ‌نمایی غیرواقعی نشود. از این جهت خبر این عضویت برای ایران مثل یک چاقوی دولبه است که باید هر دو طرف آن را به دور از هیجان بررسی کرد .

از آنجا که جمعیت و وسعت از مولفه‌های مهم قدرت محسوب می‌شوند کشورهای عضو بریکس حدوداً یک ‌سوم کل جمعیت دنیا و از نظر وسعت کشورهای حدود یک چهارم خشکی های زمین را شامل می شوند. ازلحاظ اقتصادی نیز این کشورها روی هم یک چهارم تولیدات و تجارت اقتصاد بین‌المللی را در اختیار دارند. با در نظر گرفتن این شاخص ها می توان گفت عضویت ایران در این گروه دستاورد مثبت و مهمی برای ایران است. از آنجا که بریکس به تدریج خود را به عنوان یکی از قطب‌های اصلی اقتصاد دنیا مطرح کرده است. عضویت ایران در این گروه شرایط مساعدی را برای ارتقاء جایگاه اقتصادی ایران فراهم می سازد. ‌

ادامه نوشته

دادگاه ایالت مریلند دستور انتقال یک شهروند ایرانی ـ آمریکایی به زندان را صادر کرد

قاضی ناحیه‌ای ایالت مریلند در روز ۱۷ اوت(26 مرداد1402) حکمی مبنی بر ابطال وثیقه و بازداشت و انتقال بهروز مختاری شهروند ایرانی ـ آمریکایی به زندان را که به اتهام توطئه برای «نقض تحریم‌های جمهوری اسلامی» محکوم شده بود، صادر کرد .

بهروز مختاری، ایرانی ۷۲ ساله، در ۲۵ ژوئیه 2023 (اول مرداد 1402) به ۴۱ ماه زندان فدرال و سه سال آزادی «تحت نظارت» محکوم شد و به او با وثیقه ملکی به ارزش ۱ میلیون و هشتصد هزار دلار فرصت داده شد تا روز ۱۱ سپتامبر و یا قبل از آن خود را برای سپری کردن دوران محکومیتش معرفی کند.

طی حکم قاضی این پرونده او می‌بایست تحت نظارت الکترونیکی ۲۴ ساعته در منزل قرار داشته باشد، «به استثنای موارد ضروری پزشکی، ملاقات با وکیل، حضور در دادگاه و یا سایر فعالیت‌هایی که از سوی دادگاه تایید شده باشد.» او همچنین از دریافت هر گونه گذرنامه و یا اسناد مسافرتی منع شده بود. اما دادگاه مریلند تصمیم گرفت به علت تخلف از این حکم دستور ابطال وثیقه و انتقال او به زندان را قبل از موعد تعیین شده صادر کند. قاضی در تشریح علت تصمیم خود برای انتقال مختاری به زندان گفت که ماموران پلیس فدرال، اف‌بی‌آی در جریان بازرسی از محل سکونت و اتومبیل بهروز مختاری مدارک درخواست برای پاسپورت ایرانی او به تاریخ ۸ آگوست( 17 مرداد ) را پیدا کردند و او اعتراف کرد که برای دریافت آن اقدام کرده است. در کیفر خواست وزارت دادگستری آمریکا اعلام شده که بهروز مختاری ۷۲ ساله، به تجارت محموله‌های غیرقانونی محصولات پتروشیمی جمهوری اسلامی از طریق شرکت اصلی خود در پاناما اعتراف کرده است.

تحلیل خبر :

آمریکا یک پیرمرد 72 ساله را به جرم نقض قوانین مربوط به تحریم ایران به 41 ماه زندان و سه سال زندان تحت نظر محکوم می کند حالا اگر ایران یک امریکایی را به جرم مشارکت در تحریم های غیر قانونی ایران زندانی و محکوم می کرد از سوی مجامع بین المللی حقوق بشری چه واکنشی نشان داده می شد؟

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس روز یکشنبه 29 مرداد گزارش داد تخلیه محموله نفت‌کش «سوئز راجان» که آمریکا حدود سه ماه پیش توقیف کرده بود، آغاز شده است. این کشتی نیز بر اساس قوانین داخلی آمریکا در مورد تحریم ایران بدون مصوبه بین المللی توقیف و نفت آن مصادره شده است. آمریکا سرباز هم به خلیج فارس آورده تا اگر ایران خواست به اقدام متقابل متوسل شود با ایران درگیر شود. خوب حالا اگر ایران هم بر اساس قوانین داخلی خودش کشتی نفتکش آمریکایی را در خلیج فارس مصادره کند چه شرایطی پیش می آید ؟ آیا درگیر شدن در چنین جنگی به نفع ایران است اگر ایران هیچ واکنشی نشان ندهد این روند مصادره نفتکش ها تا چه زمانی ادامه می یابد ؟ اصولا باید در این مورد چه کرد ؟ آیا مراجعه به دادگاه های بین المللی و شکایت از آمریکا به جایی خواهد رسید؟

توسعه همکاری‌های نظامی

یکی از محورهای اصلی سفر وزیر دفاع روسیه به کره‌شمالی همکاری‌های نظامی روسیه و کره‌شمالی است. چرا که روسیه بعد از اینکه وارد جنگ با اوکراین شد عملا و به طور مشخص با کمبود سلاح در انواع آن روبه‌رو شد. متاسفانه جنگ‌ها اثراتی جز نابودی انسان‌ها، طبیعت و... نتیجه دیگری ندارد. لذا روسیه برای اینکه کمبودهای خود را جبران کند به کشورهای مختلف از جمله کره شمالی مراجعه کرده است.

به گزارش آرمان ملی آنلاین، حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل نوشت: بنابراین یکی از محورهای اصلی سفر آقای شوینگو به پیونگ‌یانگ همین توسعه همکاری‌های نظامی و تامین سلاح‌هایی است که روسیه برای جنگ در اوکراین نیاز دارد. حال اینکه کره شمالی تا چه حد بتواند این نیازها را تامین کند به طور کامل مشخص نیست. چون کره شمالی یک کشور بسته است و اطلاعات از این کشور نیز محدود است. ولی به طور مشخص معلوم است که وزیر دفاع روسیه برای تامین نیازهای این کشور به کره شمالی رفته است.

ادامه نوشته

درک غلط از تعارض میان قدرت‌های جهانی

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌المللی

روزنامه هم میهن شنبه 31 تیرماه 1402

موضوع امنیتی‌سازی سیاست کلی ایالات متحده آمریکا و اسرائیل بود تا برنامه هسته‌ای ایران را غیرصلح‌آمیز نشان بدهند و روی این تبلیغات مانور بدهند. البته به تدریج موضوع‌های دیگری هم به تلاش برای امنیتی‌سازی پرونده ایران به برنامه هسته‌ای اضافه شد و موضوع‌هایی مانند ادعاهای بی‌ثبات‌سازی خاورمیانه، حمایت از تروریسم، نقض حقوق بشر و خیلی چیزهای دیگر به این پرونده اضافه شد. به تدریج کار به جایی رسیده‌است که هر فعالیت ایران از دیدگاه امنیتی تبلیغ و تحلیل می‌شود. تلاش برای امنیتی‌سازی پرونده ایران، گاهی باعث محاسبه‌های اشتباه از سوی دولتمردان آمریکایی شد. مثلا در دوره دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا این تصور ایجاد شده‌بود که با اعمال فشار حداکثری می‌توانند ایران را به تسلیم شدن وادار کنند.

تلاش برای امنیتی‌سازی پرونده ایران فقط منحصر به دوران دونالد ترامپ نمی‌شد. در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما و جورج بوشِ پسر هم در پیش گرفته‌شده‌بود. در هر دوره‌ای موضوع‌های متفاوتی بهانه تلاش برای امنیتی‌سازی پرونده ایران قرار می‌گرفت، اما هدف نهایی در همه دوره‌ها این بود که چهره ایران در جامعه جهانی مخدوش شود و ایران به‌عنوان یک عامل بی‌ثبات‌کننده و تهدیدی برای امنیت بین‌المللی تلقی شود. اوج موفقیت این سیاست زمانی بود که شش قطعنامه متوالی در شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران صادر شد و ایران به‌عنوان تهدید برای صلح و امنیت جهانی معرفی شد.

ادامه نوشته

به مناسبت سالروز انعقاد توافق برجام

نگاهی به دو دهه فراز و نشیب پرونده سازی هسته ای علیه ایران

راهکارهایی برای رسیدن به توافق جامع

نویسنده: حسن بهشتی پور اختصاصی برای سایت ایراس

مقدمه :

از زمانی که سازمان منافقین با هدایت رژیم تل آویو و حمایت رسانه های غربی، ادعای فعالیت های مخفی ایران در نطنز و اراک را در 23 مرداد ماه 1381 طی کنفرانس مطبوعاتی علیرضا جعفرزاده نماینده به اصطلاح شورای ملی مقاومت در هتلی در نیویورک مطرح کرد؛ با جریان سازی رسانه ای تبلیغاتی وسیعی علیه فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران روبرو شدیم. از آن زمان تا کنون به مدت بیش از 20 سال پرونده سازی هسته ای علیه فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران ادامه دارد. در مقاله پیش روی تلاش شده عوامل موثر بر این پرونده سازی را همراه با روند تحولات آن بررسی شود. در این بررسی هدف پاسخ به چند پرسش اساسی است. ازجمله چرا مذاکرات دو طرف پس از گذشته 20 سال هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است؟ با وجود هزینه هایی که طی دو دهه به ایران تحمیل شده است ، دلایل ایران برای ادامه دادن به فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود چیست ؟ آیا اصولا پرونده سازی هسته ای علیه ایران بخشی از پازل درگیری بین ایران و آمریکا است ؟ یا این مساله می تواند مستقل از اختلاف های ایران و آمریکا حل و فصل شود؟ همچنین نگارنده تلاش کرده بررسی آسیب شناسی از آنچه که تاکنون انجام شده است ، ارایه کرده و راهکارهایی را که می توان در صورت اجرا آن، ایران را در وضعیت بهتری برای پایان دادن به تحریم ها قرار داد، پیشنهاد دهد.

ادامه نوشته

مذاکره خارج از مسائل هسته‌ای؟

حسن بهشتی پور

یاداشت صفحه اول روزنامه تعادل یکشنبه یازدهم تیر 1402

«توافق موقت یا توافق دایم.» به نظر می‌رسد، این دوگانه، این روزها بیشتر از هر موضوع دیگری در خصوص پرونده هسته‌ای کشورمان مطرح شده است. برخی افراد و جریانات معتقدند، ایران باید از فرصت توافق موقت برای سر و سامان دادن به اقتصاد خود، بازگرداندن بخشی از دارایی‌های مسدودی و زمینه‌سازی برای بهبود دورنمای مذاکرات استفاده کند و گروه دیگری هم اعلام می‌کنند، بدون یک توافق دایم و بلندمدت، هیچ شرکت و سرمایه‌گذار خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران نیست و این توافق موقت بیشتر به نفع بایدن است تا ایران؛ بنابراین ایران نباید زیر بار یک چنین خواسته و توافقی برود.

شخصا نمی‌دانم افراد و گروه‌هایی که از توافق موقت انتقاد می‌کنند از چه چیزی انتقاد کرده و این نقد را مبتنی بر چه سند و ادله‌ای ارایه می‌کنند؟ تحلیلگر باید ابتدا نسبت به موضوع آگاهی داشته باشد و بداند متن توافق و مذاکره چیست و بعد از مطالعه در نقد یا تایید آن نظرات خود را مطرح کند. اغلب افرادی که از توافق موقت انتقاد می‌کنند، مبتنی بر گزارش رسانه‌های غربی، نقد می‌کنند. این مشکلی است که در زمان امضای برجام هم مشاهده می‌شد؛ به محض اینکه امریکا یک گزاره برگ (فکت شیت) منتشر می‌کرد، بلافاصله برخی افراد و جریانات در ایران فریاد وا اسلاما سر می‌دادند که فاجعه‌ای رخ داده است! این در حالی است که مشخص بود، امریکا در حال سوءاستفاده از افکار عمومی در ایران است.

ادامه نوشته

آشنایی با گروه شورشی واگنر در روسیه

نویسنده: حسن بهشتی پور

اختصاصی برای سایت مطالعات ایران و اورآسیا ایراس

گروه واگنر که با نام Wagner PMC (شرکت نظامی خصوصی) نیز شناخته می شود، یک سازمان شبه نظامی روسی است که در سال های اخیر به دلیل نقشی که در درگیری های مختلف از جمله اوکراین و سوریه داشته ، مورد توجه قرار گرفته است. همچنین در مواردی به عنوان یک پیمانکار نظامی خصوصی به عنوان یک گروه مخالف عمل می کند.

  • گروه واکنر چه زمانی و توسط چه کسانی ایجاد شد؟

گروه واگنر در سال 2014 توسط سرهنگ دوم دیمیتری اوتکین 51 ساله (متولد 1972) افسر سابق آژانس اطلاعاتی ارتش روسیه( GRU) که سابقه جنگ در چچن را هم دارد، و یوگنی پریگوژین بازرگان سابق و آشپز ویژه پوتین ، تاسیس شد. پریگوژین همچنین متهم است که با ارتش کوکلس کلان نیز همکاری کرده ‌است. گروه واگنر در طول جنگ دونباس در اوکراین، در سال 2014 تا 2015 زمانی که در کنار نیروهای جدایی طلب طرفدار روسیه می جنگید، به شهرت رسید.

ادامه نوشته

تهدید ها و فرصتهای جنگ روسیه در اوکراین برای ایران

نوشته: حسن بهشتی پور

جنگ روسیه-در اوکراین ، تاکنون فرصتها و تهدیدهای متعددی از لحاظ سیاسی و اقتصادی برای ایران به همراه داشته است. در اینجا به صورت خیلی کوتاه به مهم ترین آنها اشاره می شود:

۱. تأثیرات بر امنیت غذایی جهان و از جمله ایران

تا پیش از شروع جنگ، روسیه و اوکراین به تنهایی یک سوم غلات دنیا و بخش مهمی از دانه های روغنی و مواد اولیه کود شیمیایی را تولید می کردند بعد از شروع جنگ به دلیل اختلال در صادرات روسیه و اوکراین جهان با بحران مواد غذایی و دانه های روغنی و کود شیمیایی روبرو شد که در نهایت افزایش شدید این اقلام را در پی داشت که ایران هم که خود وارد کننده این اقلام بود با افزایش شدید قیمت مواد غذایی و انواع روغن و کود شیمیایی روبرو شد اجرای طرح کارتی شدن نانوایی ها تا حدود زیادی این بحران را مدیریت کرد اما اثرات آن روی افزایش انواع مواد غذایی همچنان باقی است

افزایش قیمت محصولات غذایی و ناپایداری اقتصادی به تضعیف امنیت غذایی کشور ایران منجر شد. افزایش ناپایداری در تأمین مواد غذایی و نقض آرامش در بازارهای غذایی به کمبود و ناکافی بودن منابع غذایی منجر شد. این بحران می تواند یکی از زمینه های ایجاد بحران در شهریور 1401 در ایران به مدت شش ماه باشد.

ادامه نوشته

از طریق شورش گروه واگنر پوتین سرنگون نمی‌شود

درباره گروه واگنر و تحلیل‌های غلط درباره آن

حسن بهشتی‌پور؛ تحلیل‌گر مسائل بين‌الملل

یکی از مشکلات داخلی ما در ایران این است که مرتباً مسائل داخلی و خارجی را بر اساس یکسری تئوری توطئه تحلیل می‌کنند. به طور مثال از آغاز رخدادهای داخلی روسیه و شورش واگنرها شاهد بودیم که می‌گویند، گروه واگنر به تحریک غربی‌ها شورش کردند چراکه مزدور هستند و احتمالاً غرب در این گروه نفوذ کرده و به همین دلیل اسلحه‌ها را گرفتند و شورش کردند. این تصور اشتباه است چراکه ما قدرت‌ها را مطلق می‌بینیم در حالی که رخدادها بعضاً در اثر اتفاقات داخلی و اشتباهات افراد در داخل کشورهاست و هر موضوعی در عالم به تحریک غربی‌ها ارتباطی ندارد. برای درک بهتر آنچه در روسیه رخ داده باید آشنایی مختصری با این گروه و ریشه‌های اختلاف آنها با حاکمیت روسیه در شرایط فعلی داشته باشیم.

گروه واگنر متشکل از افراد مجرم و دارای محکومیت‌های سنگین در حوزه‌های جنایی هستند. اکثر آنها سابقه زندان یا خلاف کاری دارند که دوره‌های نظامی را پشت سرگذاشته اند. بعضی از آنها افرادی هستند که محکومیت مرگ داشتند و به امید جانفشانی و مرگ در راه روسیه با دریافت کمک مالی به خانواده‌هایشان به واگنر پیوستند. یعنی طیفی مجرم و قانون‌گریز سازماندهی شدند چرا که تصور می‌شد، شجاعت دارند. البته در حمایت از منافع روسیه از سال ۲۰۱۴ عملکرد مناسبی برای روسیه در لیبی، سوریه و شبه‌جزیره کریمه داشتند. اداره اطلاعات و امنیت فدرال روسیه این گروه را سازماندهی کرد و با وزارت دفاع هماهنگ بودند.

ادامه نوشته

شرایط برقراری صلح دائم و پایدار میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان 

بررسی توافق صلح میان باکو و ایروان و تبعات آن برای منطقه و ایران

نویسنده: حسن بهشتی پور

یاداشت اختصاصی برای سایت ایراس

روز یکشنبه 14 خرداد، آرمن گریگوریان، دبیر شورای امنیت ارمنستان، در مصاحبه با تلویزیون ملی این کشور گفت :« مذاکرات بسیار فشرده در جریان است. اگر ما بتوانیم این روند را حفظ کنیم و حمایت قوی از سوی جامعه بین المللی برای دستیابی به پیشرفت وجود داشته باشد، آن‌گاه فرصتی برای امضای معاهده صلح تا پایان سال وجود دارد.» قرار است در جولای آینده چارلز میشل، رئیس شورای اروپا، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان و الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان در بروکسل مذاکرات را ادامه دهند. در همین حال "الکسی اورچوک"، "شاهین مصطفی‌اُف" و "مغر گریگوریان" معاونان نخست وزیر روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان طی مذاکراتی در مسکو درباره برقراری مجدد خط آهن بین دو کشور به توافق رسیدند. این خط آهن در دوره حکومت شوروی به موازات رود ارس احداث شده بود و تا زمان آغاز جنگ نخست قره باغ در سال 1370 فعال بود، طی ۳۰ سال گذشته و به علت قطع روابط ارمنستان و آذربایجان غیرفعال و تخریب شده است.

ادامه نوشته

چرا توافق موقت، مناسب اقتصاد ایران نیست؟

یاداشت از حسن بهشتی پور برای روزنامه تعادل

پرونده هسته‌ای ایران با غرب در چه مرحله‌ای قرار دارد و آیا موضوع توافق موقت که اخیرا به عنوان یک گزاره در مذاکرات ورود کرده، امکان تحقق دارد؟ این ابهامات این روزها به تناوب در فضای سیاسی کشور وجود دارند و افکار عمومی ایران به دنبال یافتن پاسخی برای این ابهامات هستند.

1) پرونده هسته‌ای ایران با غرب در چه مرحله‌ای قرار دارد و آیا موضوع توافق موقت که اخیرا به عنوان یک گزاره در مذاکرات ورود کرده، امکان تحقق دارد؟ این ابهامات این روزها به تناوب در فضای سیاسی کشور وجود دارند و افکار عمومی ایران به دنبال یافتن پاسخی برای این ابهامات هستند. واقعیت آن است که انتشار اخبار مثبت از مذاکرات و گفت‌وگوهای ایران و آژانس آثار مستقیمی در بهبود شاخص‌های اقتصادی دارد، بنابراین، برخی افراد و جریانات تلاش می‌کنند، فضای مثبت‌تری پیرامون مذاکرات و گفت‌وگوهای هسته‌ای ایجاد کنند.

این افضای مثبت به دلیل تاثیری است که بازارهای ایران از فضای مذاکرات و اخبار بیرونی می‌گیرند. هر خبر مثبت یا منفی در خصوص مذاکرات و توافق، آثار مستقیمی بر شاخص‌های اقتصادی دارد. بنابراین عجیب نیست که فضای مثبتی از مذاکرات ارایه شود. پس از گزارش مثبت آژانس در خصوص ایران، نشانه‌هایی از بهبود در وضعیت مذاکراتی نمایان شد؛ شرایطی که فعلا نمی‌توان با قاطعیت در خصوص چشم‌انداز آن صحبت کرد. به‌طور کلی هر نوع توافقی میان ایران و آژانس مبارک و مثبت است و می‌تواند در رسیدن به یک توافق اثرگذار باشد.

ادامه نوشته

خروج روسیه از پیمان مهم کاهش سلاح های متعارف

حسن بهشتی پور

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری با امضای خود به قانون خروج کشورش از معاهده خلع تسلیحات متعارف نیروهای مسلح با اروپا رسمیت داد. این پیمان مصوب ۱۹۹۰ می‌گوید، طرفین موافقت می‌کنند تا از سطح استقرار تسلیحات در قاره اروپا بکاهند.

پس از تصویب لایحه خروج مسکو از پیمان خود با اروپا در مورد خلع سلاح نیروهای مسلح از تسلیحات متعارف (CFE) در پارلمان روسیه، این مصوبه به امضای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه رسید و بدین گونه رسمیت یافت. این قانون که در اواسط ماه می 2023به تصویب پارلمان روسیه رسیده بود، روز دوشنبه ۲۹ مه 2023(۸ خرداد1402) بر روی پورتال حقوقی روسیه منتشر شده است. روسیه سال‌ها پیش تا حد زیادی توافق ۱۹۹۰ را که محدودیت‌های بالایی را برای استقرار سلاح‌های سنگین در قاره اروپا تعیین می‌کرد، کنار گذاشته بود.دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اکنون گفته است که فسخ این قرارداد “هیچ عواقب مستقیمی” نخواهد داشت.تسلیحاتی که محل استقرار آنها توسط این معاهده مشخص شده‌اند، شامل تانک‌های اصلی نبرد و نفربرهای زرهی، توپخانه سنگین، هواپیماهای جنگی و هلیکوپترها می‌شود.مسکو یکی از امضاکنندگان این توافقنامه در سال ۱۹۹۰ بود، اما تا حد زیادی اجرای آن را از سال ۲۰۰۷ به حالت تعلیق درآورده بود.

ادامه نوشته

چرا اظهارات گروسی مدیرکل آژانس سیاسی کاری است؟

یادداشت صفحه اول روزنامه آرمان ملی چهارشنبه 27 اردیبهشت 1402

به گفته آقای گروســی «اگر همکاری آژانس و ایران خوب نباشد، شانس احیای برجام به صفر می رسد.» آقای گروسی همیشه گفته که ایرانی ها مرا به سیاسی صحبت کردن متهم می کنند درحالی که واقعا موضعگیری من سیاسی نیست و تنها در چارچوب وظایف مدیرکل آژانس صحبت می کنم.

به باور من همین سخنان مصداق روشن برای سیاسی بودن اظهارات آقای گروسی است. چرا ؟ در توضیح این موضوع باید گفت وقتی می گوییم رفتار سیاسی یعنی اینکه مدیرکل آژانس، طبق اساسنامه آژانس بین المللی هسته ای موظف است که در چارچوب مســائل حقوقی آژانس و همچنین فنی، یعنی مربوط به مسائل هســته ای و فعالیتهای هسته ای کشورها، صحبت کند ولی وقتی ایشان برداشتها و تحلیلهای خودش را از موضع مدیرکل آژانس که طبق اساسنامه باید بیطرف باشد در رسانه ها اعلام می کند، به اینگونه رفتار، سیاسی شدن موضع می گویند بویژه وقتی که کاملا یکطرفه بیان می شود. آقای گروسی از زمانی که مدیرکل آژانس شد و دور دوم فعالیت خودشان را هم اخیرا شروع کردند هیچگاه در مورد برجام در باره تعهدات به زمین مانده طرف مقابل صحبت نمی کند. مثلا در مورد طرف اروپایی نمی گوید که بهتر است به تعهداتشان در مورد ایران عمل کنند که همکاری آژانس با ایران راحت تر انجام شــود چون ایران اعلام کرده است اگر تعهدات طرف مقابل انجام بشــود، آمادگی دارد که همکاری خود را با آژانس افزایش دهد.

ادامه نوشته

دو رویكرد به توافق موقت پیشنهادی امریکا

حسن بهشتی‌پور

روزنامه اعتماد چهارشنبه 16 فروردی

خبرهایی كه در مورد پیشنهاد امریكا در خصوص توافق موقت منتشر می‌شود، بدون آگاهی كامل از جزییات این پیشنهاد، چندان قابل تحلیل نیست. مادامی كه طرح را مطالعه نكنیم و دقیقا متوجه نشویم كه چه چیزی قرار است بر اثر این طرح رد و بدل شود، نمی‌توان به درستی در مورد منافع یا مضرات آن اظهارنظر كرد. برای مثال گفته شده است كه ایران غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را متوقف كند و در مقابل امریكایی‌ها هم بخشی از دارایی‌های ایران را آزاد كنند كه به نظر می‌رسد ۷ میلیارد دلار دارایی مسدود شده ایران در كره جنوبی مدنظر باشد. به صورت كلی می‌توان دو رویكرد نسبت به چنین پیشنهادی داشت. رویكرد نخست این است كه اگر واقعا بخشی از تحریم‌های اساسی ایران مثل فروش نفت و تحریم بانك مركزی برداشته ‌شود، ولو اینكه به صورت موقت و تعلیق باشد، كمكی به اقتصاد ایران می‌شود و باید از چنین پیشنهادی استقبال كرد. اما رویكرد دوم این است كه معتقد است اصولا اقتصاد ایران با توافق موقت سامان نمی‌گیرد، چراكه سرمایه‌گذاران به توافق موقت بها نمی‌دهند، بلكه باید توافق همه‌جانبه‌ای به دست بیاید تا سرمایه‌گذاری اطمینان داشته ‌باشد كه دست‌كم در ۴-۵ سال پیش‌رو با مشكل اساسی مواجه نخواهد شد. سرمایه‌گذار دیدگاه بلندمدت و آینده‌نگرانه دارد و نمی‌تواند بر اساس شرایط موقت و ناپایدار اقدام كند. در این رویكرد دوم نباید از چنین طرحی استقبال كرد و باید به این فكر بود كه ببینیم چگونه می‌توان به یك توافق همه‌جانبه و پایدار و بلندمدت برای حل و فصل مساله تحریم‌ها رسید كه برای ایران نواقص و كمبودهای برجام را نداشته ‌باشد و در عین حال مزایای برجام را دربر بگیرد.

در مورد توافق احتمالی با غرب در مورد پرونده هسته‌ای ایران، چیزی كه چندان اهمیت ندارد، اسم توافق است. برجام یا توافق رفع تحریم‌ها یا هر اسم جدیدی كه برای آن انتخاب شود، زیاد مهم نیست. مهم محتوای توافق است. در حال حاضر آن‌گونه كه می‌توان از عملكرد دولت سیزدهم برداشت كرد نه دولت سیزدهم چندان تمایلی به احیای برجام دارد و نه طرف امریكایی برجام ۲۰۱۵ را می‌پسندد و چیزی فراتر از برجام یا به قولی برجام پلاس می‌خواهند. در طرف ایران هم افرادی كه مسوولیت مذاكرات را بر عهده دارند، مدت‌ها مبلغ این بودند كه برجام توافقی ناقص است و اسم مذاكرات خودشان را مذاكرات برای رفع تحریم‌ها گذاشته‌اند. من معتقدم كه اسم‌ها چندان اهمیتی ندارند، بلكه نتیجه مهم است. باید یك تعیین تكلیف اساسی و پایدار در مورد پرونده هسته‌ای ایران و مناسبات بین‌المللی اقتصادی و تجاری ایران انجام شود. توافق موقت نمی‌تواند اقتصاد ایران را سامان دهد. چنین توافقی می‌تواند به شكل یك داروی مسكن عمل كند، اما نمی‌تواند مشكل را اساسا حل كند . كسانی كه به رویكرد نخست معتقد هستند، می‌گویند كه با توافق موقت ممكن است اقتصاد ایران بتواند یك تنفس انجام دهد و پس از آن با ساماندهی جدید تحریم‌ها كم اثرتر شوند. اما رویكرد دوم معتقد است كه باید به یك توافق همه‌جانبه و پایدار رسید تا بتوانیم سرمایه‌گذاری خارجی و برنامه‌های همكاری بلندمدت اقتصادی با كشورهای خارجی انجام دهیم . رسیدن به یك توافق پایدار و بلندمدت، بدون مذاكره مستقیم با امریكا امكان‌پذیر نیست. من همواره تاكید كرده‌ام كه مذاكره مستقیم با امریكا ضروری است. در چند سال گذشته هم به ما ثابت شده است كه اروپایی‌ها عملا به تنهایی كاری پیش نمی‌برند و جز اینكه مسیر توافق طولانی‌تر بشود، هیچ اثری نداشته‌اند. بهترین و منطقی‌ترین راه این است كه ما مستقیما با خود امریكا وارد مذاكره شویم كه هم توان هسته‌ای خودمان را بالا ببریم و هم توان اقتصادی.

ادامه نوشته

پیشینه شکایت های ایران و آمریکا در دادگاه بین المللی لاهه

نویسنده : حسن بهشتی پور

الف : شکایت امریکا علیه ایران

آمریکا درهشتم آذرماه 1358(29 نوامبر 1979)[1] در جریان شکایت از ایران بواسطه اشغال سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، به عهدنامه مودت ایران و آمریکا استناد کرد و دادگاه لاهه نیز صلاحیت خود را در باره رسیدگی به آن موضوع اعلام کرده بود. در نهایت شش ماه بعد در سوم خرداد 1359 (24 می 1980)[2] دادگاه به دلیل شرکت نکردن ایران در دادگاه و نیز به استناد اینکه دولت ایران باید از این اتفاق جلوگیری می کرد، رای به محکومیت ایران داد.

ب: شکایت ایران از آمریکا

ایران نیز تا کنون چهار بار علیه ایالات متحده آمریکا در دادگاه بین المللی لاهه شکایت کرده است:

1- پس ازشلیک موشک از ناو وینسنس آمریکایی به سوی هواپیمای مسافربری ایرباس درتاریخ 12 تیر1367 که منجر به شهادت شمار زیادی از هموطنانمان شد؛ نخستین بار ایران شکایت خود را در 27 اردیبهشت سال 1368 (17 می 1989 )[3] علیه اقدام جنایتکارانه آمریکا به دادگاه بین المللی لاهه ارائه کرد. که در نهایت با مصالحه دو طرف [4] در سوم اسفند1374 (22فوریه 1996) و پرداخت غرامت از سوی آمریکا به خانواده قربانیان، پرونده مختومه اعلام شد. ادامه مطلب ببینید :

ادامه نوشته

تحلیل تحرکات نظامی جمهوری آذربایجان علیه ارمنستان

نوشته : حسن بهشتی پور

اختصاصی برای سایت ایراس https://www.iras.ir/?p=7736

در چند هفته اخیر مرتب اخباری از تحرکات نظامی جمهوری آذربایجان منتشر می شود که حکایت از حمله احتمالی جمهوری آذربایجان به استان سیونیک ارمنستان دارد. این مساله بویژه زمانی با حساسیت بیشتری دنبال شد که آقای علی اف به بهانه اینکه مانع از تدارکات نظامی ارمنستان در قراباغ شود ، در عمل دستور داد ارتش آذربایجان برخلاف توافق آتش بس سال 2020 ، این منطقه را محاصره کند. اما چرا چنین اخباری منتشر می شود و اصولا تبعات اقدام نظامی احتمالی آذربایجان علیه استان جنوبی ارمنستان چه خواهد بود؟

باید توجه داشت که آقای الهام علی اف بعد از آنکه توانست به کمک ترکیه و اسرائیل مناطق اشغالی کشورش را از نیروهای ارمنستان پس بگیرد، به نظر می رسد بر اساس محاسبات غلط خود که با تحریک ترکیه و حمایت اسرائیل بوجود آمده است ؛ تصمیم گرفته از طریق اشغال بخش جنوبی استان سیونیک ارمنستان ، نخجوان را به خاک اصلی جمهوری آذربایجان متصل کند. تقریبا شبیه همان کاری که پوتین با اشغال چهار استان شرقی اوکراین تلاش کرد دسترسی روسیه از راه زمین به شبه جزیره استراتژیک کریمه در شمال دریای سیاه را برقرار کند. با این تفاوت که کریمه بخشی از خاک اوکراین بود که روسیه اشغال و سپس ضمیمه خاک خود کرد، اما نخجوان از لحاظ بین المللی بخشی از جمهوری آذربایجان محسوب می شود.

سیاست غلط دیگری که آقای علی اف در پیش گرفته همان اشتباهی است که همه حکومتهای اقتدارگرا انجام می دهند. یعنی توسعه سرزمینی از طریق مطرح کردن ادعاهای تاریخی و اعمال قوه نظامی . در صورتی که این سیاست به دلایل زیر هیچ نتیجه ای جز در خطر قرار گرفتن منافع جمهوری آذربایجان در منطقه ندارد.

ادامه نوشته

در باره دروغ بزرگ سورپرایز اکتبر

حسن بهشتی پور

روزنامه نیویورک تایمز روز جمعه 26 اسفند به نقل از آقای بارنز رئیس سابق مجلس نمایندگان ایالت تگزاس مدعی شد جان کانِلی فرماندار وقت تگزاس برای کمک به شکست جیمی کارتر در مقابل رونالد ریگان در انتخابات سال 1359 به تهران پیام داده بود ۵۲ گروگان آمریکایی را تا قبل از انتخابات آزاد نکند. این روزنامه در افشاگری خود می نویسد:«جان کانلی در سال ۱۹۸۰ به همراه دوست و شاگرد سیاسی خود بن بارنز به ماموریتی در خاورمیانه رفت. موضوع آن سفر در آن زمان «خصوصی» توصیف شده بود. اما به نوشته نیویورک تایمز هدف اصلی این ماموریت ضربه زدن به مبارزات انتخاباتی جیمی کارتر بوده است. این روزنامه در ادامه گزارش خود می نویسد :

«جان کانلی که خود در آن سال در مرحله مقدماتی انتخابات از رونالد ریگان شکست خورده بود و به گفته آقای بارنز حالا سعی داشت با تضمین پیروزی آقای ریگان، وزیر خارجه یا وزیر دفاع شود؛ که البته هرگز چنین نشد. او از رهبران این کشورها خواست این پیام به ایران منتقل کنند: گروگان های آمریکایی را تا پیش از انتخابات آزاد نکنید و در این صورت رونالد ریگان بعد از پیروزی معامله بهتری برای تهران خواهد داشت.آقای بارنز می‌گوید در ابتدا از نیت واقعی آن ماموریت خبر نداشت، اما بعد از شروع سفر متوجه شد که هدف واقعی آن چیست. او به یاد می‌آورد که اوایل ماه سپتامبر آن سال به همراه جان کانلی با ویلیام کِیسی، رئیس ستاد مبارزات انتخاباتی رونالد ریگان، دیدار کرد تا درباره نتایج آن سفر به او گزارش دهد. ویلیام کیسی بعدا رئیس سازمان اطلاعات مرکزی، سیا، شد. این روزنامه می‌نویسد که معلوم نیست آقای ریگان از سفر کانلی و بارنز به خاورمیانه خبر داشته یا نه. آقای بارنز همچنین گفت نمی‌تواند با اطمینان بگوید که ویلیام کِیسی دستور انجام آن سفر را داده بود یا نه، با این حال می‌گوید که رئیس ستاد انتخاباتی آقای ریگان خیلی مشتاق بود بداند آیا ایران گروگان‌ها را تا پس از انتخابات نگاه خواهد داشت. آقای بارنز همچنین گفت نمی‌داند که آیا پیام آنها به دست ایرانی‌ها رسید یا بر تصمیم‌گیری دولت جمهوری اسلامی اثری داشت یا نه. »

https://www.nytimes.com/2023/03/18/us/politics/jimmy-carter-october-surprise-iran-hostages.html

درباره این خبر روزنامه نیویورک تایمز چند نکته اساسی قابل ذکر که در ادامه می خوانید :

ادامه نوشته

توافق دو قدرت منطقه ای رویکرد جدید در روابط بین الملل

حسن بهشتی پور

روزنامه آرمان ملی سه شنبه 23 اسفند 1401

در عالم سیاســت و تحلیل سیاســی می توانید همه پدیده ها را به شــکلی که دلخواه خودتان هست به هم مرتبط کنید . ولی اصول تحلیل و روشمند تحلیل کردن به ما اجازه نمی دهد هــر چیزی را به هرچیز دیگر ارتباط دهیم. یعنی مثال بحث مذاکرات ایران و عربســتان سعودی یک موضوعی اســت که هم تاثیــرات روابط دوجانبه دارد و هم در ســطح منطقه ای تاثیرگذاری خاص خــودش را دارد و هم در ســطح بین المللی. این موضوع طی چند سال گذشته به گونه ای که سه دور مذاکرات در دولت آقای روحانی و دو دورهم در دولت آقای رئیســی انجام شد واز اول هــم چون مهم ترین مســائل بین ایران و عربســتان جنبه امنیتی داشت پرونده دست افرادی بود که طرف امنیتی بودند. و بــه همین دلیل شــورای عالی امنیت ملی و شخص دبیر شورای عالی امنیت ملی این موضــوع را در عالی ترین سطح در دور ششــم دنبال کردند. یعنی مســئله این نیســت که وزارت خارجه کنار گذاشته شــده بلکه موضوع اصلی مســائل امنیتی بــوده و از کمک وزارت خارجه و در تیم مذاکــره کننده از افراد امنیتی و دیپلماتیک و سیاسی نیز بهره برده اند. ضمن اینکه موضوع مسائل بین ایران و عربســتان مدیریت شد که اسیربازی های رســانه ای نشــد. چون خیلی مهم بود که این مسئله وارد جناح گرایی و گروه گرایی نشد و وقتی به نتیجه رسید اعلام شد و بعد از ۷ سال روابط دوجانبه از سر گرفته شــد.

ادامه نوشته

باز شدن قفل رابطه با عربستان

نویسنده: حسن بهشتی‌پورروزنامه تعادل شنبه 20 اسفند 1401 یاداشت صفحه اول

سرانجام یکی از قفل‌های مهم حوزه سیاست خارجی کشورمان در مسیر باز شدن قرار گرفت و خبرگزاری‌ها خبر دادند که علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت کشورمان با همتای عربستانی خود در شهر پکن توافق کردند تا روابط میان دو کشور طی دو ماه آینده از سر گرفته شود.

دراین میان برخی این پرسش را مطرح می‌کنند آیا می‌توان این خبر را به معنای کاتالیزوری برای از سر‌گیری مذاکرات هسته‌ای و زمینه‌سازی برای دستیابی به توافق با کشورهای 1+4 و امریکا فرض کرد؟ شخصا معتقدم مانع احیای برجام روابط ایران و عربستان نبوده است که با از سر‌گیری روابط با عربستان توقع داشته باشیم، برجام در مسیر احیا قرار بگیرد.

این بهبود مناسبات ارتباطی اما برندگان و بازندگانی هم دارد؛ برخی از کشورها نسبت به این روابط خشنودند و برخی دیگر نه تنها خشنود نیستند بلکه آن را شکستی برای خود قلمداد می‌کنند. به ‌طور قطع احیای روابط ایران و عربستان در وهله نخست، موفقیتی برای هر دو کشور است و منافع امنیتی، سیاسی، اقتصادی و... آن نصیب مردم هر دو کشور می‌شود. در ادامه کشورهایی چون یمن، عراق، سوریه و لبنان از عادی‌سازی روابط ایران و عربستان استقبال می‌کنند. نزدیکی ایران و عربستان به ‌طور کلی، به نفع این کشورهاست و تعارضی با منافع آنها ندارد.

ادامه نوشته

لحن اميدواركننده مديركل آژانس پس از سفر به تهران

حسن بهشتي‌پور روزنامه اعتماد دوشنبه 15 اسفند 1401

اگر ملاك نتيجه سفر رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به تهران را بيانيه سه ماده‌اي مشترك ايران و آژانس در نظر بگيريم، مي‌توان ارزيابي بهتري نسبت به دستاوردهاي اين سفر داشت. در بند نخست اين بيانيه آمده است: «تعاملات بين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و ايران با روحيه همكاري و با رعايت كامل صلاحيت‌هاي آژانس و حقوق و تعهدات جمهوري اسلامي ايران بر اساس موافقتنامه‌هاي جامع پادماني صورت خواهد پذيرفت.» عبارت «موافقتنامه جامع پادماني» همان ترتيبات اجرايي NPT است كه بين ايران و آژانس مورد توافق قرار گرفته است. استفاده از اين عبارت نشان مي‌دهد كه ايران قرار نيست دسترسي‌هاي فوق‌العاده و مضاعفي در اختيار آژانس قرار دهد، بلكه اين دسترسي‌ها در چارچوب همان موافقتنامه جامع پادماني است. در بند دوم اين بيانيه آمده است: «در خصوص مسائل پادماني باقيمانده مربوط به سه مكان، ايران آمادگي خود را براي ادامه همكاري و ارايه اطلاعات و دسترسي بيشتر به منظور رسيدگي به مسائل پادماني باقيمانده اعلام كرد.» معناي اين بند اين است كه ايران حاضر شده است براي حل سوالات سه‌گانه باقيمانده آژانس، برخي دسترسي‌هاي بيشتر را در چارچوب مسائل پادماني در اختيار آژانس قرار دهد. ايران پيش از اين پاسخ سوالات آژانس را داده ‌بود، اما آژانس پاسخ ايران را قانع‌كننده ندانسته ‌بود.

ادامه نوشته

انتظار گره‌گشایی از سفر گروسی به تهران

حسن بهشتی‌پور یاداشت برای روزنامه اعتماد چهارشنبه دهم اسفند 1401

فضا برای شروع دور جدیدی از مذاكرات فراهم شده است

بهروز كمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه‌ای اعلام كرد: «گفت‌وگوها با ماسیمو آپارو، معاون پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی و هیات همراهش سازنده و امیدواركننده بوده و بر همین اساس آقای اسلامی از گروسی برای آمدن به تهران در هفته آتی دعوت كرده است.» برداشت من از این سخنان آن است كه سرانجام گفت‌وگوهای ایران و آژانس به منظور پیدا كردن راه‌حلی برای پاسخ دادن به سوال‌های آژانس و همكاری‌های آینده به نتیجه رسیده است. بنابراین از هم‌اكنون باید منتظر نتایج مثبت گفت‌وگوهای آقای گروسی با مسوولان ایرانی طی هفته آینده در تهران باشیم. رافائل گروسی ماه گذشته گفته بود در فوریه به تهران می‌آید، اما ظاهرا به دلیل آنكه هنوز اختلاف‌نظرها بین دو طرف حل نشده بود، این سفر با تاخیر چند روزه روبه‌رو شد. ولی اعلام آمدن گروسی در آستانه برگزاری نشست شورای حكام آژانس كه قرار است روز دوشنبه 15 اسفند برگزار شود، به نظر می‌رسد فضای مثبتی را ایجاد كرده است تا مانع از صدور قطعنامه جدید علیه ایران بشود، زیرا اگر قطعنامه‌ای جدید علیه ایران صادر شود، تنها نتیجه‌اش پیچیده و حاد شدن مناسبات ایران و آژانس خواهد بود. اما اختلاف ایران و آژانس بر سر چیست؟ و چرا رسیدن به توافق این همه مدت طول كشیده است؟

ادامه نوشته

همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد چین نگذاریم

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی چهارشنبه 26 بهمن 1401

ايران بايد مستقل از اينکه چه کشوري با چه کشورهايي مناسبات و روابطي دارد بر اساس منافع ملي خود با چين رابطه داشته باشد؛ اما نه اينکه تمام تخم‌مرغ‌هاي خود را در سبد چين قرار دهد. به عبارت ديگر بايد سعي کنيم با همه کشورها از جمله با چين، هند، روسيه، تروئيکاي اروپا، برزيل و آرژانتين در آمريکاي لاتين، ونزوئلا و ساير کشورهاي تاثير‌گذار مثل مصر بايد نوعي روابط متوازن موثر ايجاد کنيم. حال در موضوع خليج فارس و مساله خليج فارس و جزاير سه‌گانه نيز نبايد به هيچ عنوان کوتاه بياييم و موضع خود را رسما اعلام کنيم. از طرفي اينکه پس از 20 سال رئيس‌جمهور ايران به چين سفر کرده و يک ديدار رسمي با رئيس‌جمهور اين کشور در پکن دارد مساله مهمي است که بايد ابعاد و زواياي آن را مورد بررسي قرار داد. يکي از مسائلي هم که قطعا در اين سفر بدان پرداخته خواهد شد بحث قرارداد 25 ساله است که به نظر مي‌رسد يک کليتي است و بايد در موضوعات مختلفي قرارداد امضا شود و براي هر کدام از سرفصل‌هاي روابط دوجانبه قراردادهاي جداگانه‌اي امضا شود که در سفر آقاي رئيسي به چين نيز گويا بخشي از اين قراردادها امضا شده است.

ادامه نوشته

تقابل نظامی و سیاسی بین آمریکا و چین تجارت دو کشور را تهدید نمی کند

حسن بهشتی پور تحلیلگر روابط بین الملل در گفتگو با ستاره صبح آنلاین: 17 بهمن 1401

امریکا با منهدم کردن بالن چین نشان داد که در موضوعات امنیتی مماشات نمی کند

ستاره صبح: وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در پی سرنگونی بالون چینی که منجر به افزایش تنش میان واشنگتن - پکن در روزهای اخیر شده ، اعلام کرد: بالون چینی در تلاش برای رصد سایت‌های راهبردی آمریکا بود.جو بایدن رئیس جمهور آمریکا گفته که ارتش این کشور در پی دستور او، بالون چینی را سرنگون کرده است. مشاهده بالون چینی بر فراز آمریکا حواشی فراوانی داشت و برخی آن را با کاربرد جاسوسی دانستند، که توسط جنگنده اف ۲۲ آمریکا ساقط شد.وزارت امور خارجه چین در بیانیه ای اعلام کرد پیگیری حقوق شرکت مالک این بالون و واکنش‌های مناسب آتی برای پکن محفوظ است.ما به طور مضاعف تلافی خواهیم کرد.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با حسن بهشتی پور تحلیلگر روابط بین الملل انجام داده که در ادامه می خوانید:

ادامه نوشته

دورنمای جنگ بی حاصل در اوکراین

نوشته حسن بهشتی پور اختصاصی برای محله فرهنگ اسلامی بهمن ماه 1401

با گذشت بیش از یازده ماه از جنگ روسیه در اوکراین هنوز هیچ آینده روشنی برای پایان جنگ وجود ندارد . در هفته پایانی دی ماه وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو در بروکسل گرد هم آمدند تا موضوع کمک های بازهم بیشتری از سلاح های سنگین به اوکراین را مورد برسی قرار دهند.

اوکراین در نشست وزیران دفاع ناتو درخواست دریافت تانک های لئوپارد ساخت آلمان و نفربرهای زرهی پوما و موشکهای پدافندی پاتریوت را بار دیگر مطرح کرد. آمریکا، انگلیس ، فرانسه هر کدام جداگانه اعلام کردند آمادگی دارند کمکهای بازهم بیشتری را دراختیار اوکراین قرار دهند تا این کشور بتواند در برابر تهاجم جدید روسیه که احتمالا برای بهار سال آینده برنامه ریزی شده است ، مقاومت کند.

اما روسیه با تاکید بر اینکه طرف اوکراین پیشنهاد آتش بس را رد کرده است ، ارسال هرگونه سلاح به اوکراین را به مفهوم اعلام جنگ با روسیه و دامن زدن به طولانی شدن جنگ می داند. درمقابل اوکراین براین نکته تاکید دارد که تا زمان رفع اشغال از مناطقی که روسیه تصرف کرده است نمیتوان به آتش بس فکر کرد؛ زیرا فرصتی برای روسیه فراهم می شود تا با تجدید قوا خود را برای حمله جدیدی آماده کند .

ادامه نوشته

تحلیل نتایج  توافق احتمالی  پس از سفر گروسی

توافق نکردن با آژانس احتمال راه‌اندازی مکانیسم ماشه را بیشتر می‌کند

بر اساس اعلام محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی کشور، به زودی قرار است، گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی راهی تهران شود تا به پاسخ ابهامات و پرسش‌های مد نظرش دست پیدا کند. محمد اسلامی اعلام کرده، ایران از گروسی استقبال می‌کند و آماده است تا همکاری‌های لازم ذیل قانون را با او انجام دهد. اما پرسش مهم این است که چرا سفر گروسی به تهران مهم است و ایران چه دستاوردهایی می‌تواند از این سفر برداشت کند؟ به‌طور کلی سفر گروسی به تهران به عنوان سفر مدیرکل آژانس ممکن است گشایشی در رکود موجود در پرونده هسته‌ای ایران ایجاد کند. یک احتمال این است که پاسخ ایران قانع‌کننده باشد و گروسی اعلام رضایت کند و توافقات مطلوبی میان دو طرف شکل بگیرد. این احتمال باعث شکل‌گیری فضای جدیدی میان ایران و آژانس می‌شود و اندکی از چالش میان طرفین می‌کاهد.

از سوی دیگر نزدیکی ایران و آژانس باعث می‌شود تا روابط ایران با غرب هم شرایط بهتری پیدا کند و زمینه دستیابی به توافق فراهم شود. این روند برای ایران که به دنبال کاهش مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم است، بسیار تعیین‌کننده است. در صورتی که این نزدیکی ایجاد شود، از احتمال صدور قطعنامه‌های جدید علیه ایران در اواخر بهمن و اوایل اسفند جلوگیری می‌کند. قطعنامه‌هایی که قرار است از سوی کشورهای 1+4 و امریکا علیه ایران صادر شود و تبعات منفی بیشتری ایجاد کند.

باید توجه داشت، نرسیدن به توافق با آژانس احتمال راه‌اندازی مکانیسم ماشه را بیشتر می‌کند و فشارها را بر ایران افزایش می‌دهد. البته باید توجه داشت، صدور قطعنامه‌های جدید علیه ایران منوط به مشارکت همه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد است.

بنابراین اگر ایران بتواند رضایت آژانس را کسب کند، هم به نفع امنیت خود عمل کرده، هم به نفع اقتصادش و هم به نفع مناسبات ارتباطی‌اش در جهان و منطقه. نباید فراموش کرد صدور قطعنامه‌های جدید ایران را دوباره ذیل فصل7 شورای امنیت سازمان ملل قرار می‌دهد و مشکلات ایران را افزون می‌کند.

مساله بعدی این است که نزدیک شدن ایران به آژانس و حل اختلاف ها ، یکی از مهم‌ترین موانع پیش روی توافق با گروه 1+4 را از میان بر می‌دارد. حتما در خاطر مخاطبان هست که در آذر ماه گذشته یکی از موانع اصلی عدم توافق میان دو طرف، ابهامات آژانس بود که با عنوان موارد پادمانی از آن یاد می‌شد. ایران در آن زمان معتقد بود که ابهامات باید در سطح کشورهای 1+4 برطرف شود، اما طرف‌های مقابل می‌گفتند، آژانس باید در این زمینه نظر نهایی را اعلام کند.

بنابراین اگر این موانع از طریق نزدیکی ایران و آژانس و اعلام رضایت گروسی رفع شود، زمینه برای آغاز مذاکرات فراهم می‌شود. می‌توان پیش‌بینی کرد دور جدید گفت‌وگوها پس از سفر گروسی به تهران آغاز شود. البته این موارد احتمالاتی است که در صورت اعلام رضایت آژانس رخ می‌دهد.

بدون تردید آغاز این روند باعث فروکش کردن انتظارات تورمی در ایران می‌شود و زمینه را برای ثبات بیشتر اقتصادی فراهم می‌سازد. ایران این روزها بیشتر از هر عامل دیگری به بهبود در مناسبات ارتباطی با آژانس و 1+4 نیاز دارد تا بتواند چالش‌های اقتصادی خود را کاهش دهد. هرگونه شکست در مذاکرات گروسی در تهران، باعث افزایش موانع در توافق بر سر مسائل هسته‌ای می‌شود. در صورت ایجاد یک چنین فضایی می‌توان پیش‌بینی کرد که نوسانات اقتصادی افزایش یابد و مشکلات معیشتی مردم بیشتر شود. به هر حال ایران برای حل مشکلات اقتصادی‌اش به بازگشت به بازار نفت و توسعه مناسبات ارتباطی با سایر کشورها نیاز دارد. مسیر دستیابی به این شرایط هم از احیای برجام و دستیابی به توافق می‌گذرد.

ادامه نوشته

بستن و خراج‌گیری در تنگه هرمز دوای هیچ دردی نیست

حسن بهشتی‌پور

روزنامه اعتماد دوشنبه سوم بهمن 1401

خشونت، خشونت می‌آورد و اقدامات رادیكال، اقدامات رادیكال می‌آفریند. این یك اصل است و وقتی پارلمان اروپا در واكنش مجموعه شرایط اخیر در ایران بخشی از نیروهای مسلح ایران را تروریستی اعلام می‌كند، این یك اقدام رادیكال است. اقدام پارلمان اروپایی روابط طرف‌ها را دچار مشكلات عمیقی می‌كند. در اصول روابط بین‌الملل هم عمل مقابله به مثل یك اصل به رسمیت شناخته‌ شده است. وقتی طرفی نیروهای مسلح ما را به هر دلیلی تروریستی اعلام می‌كند، طبیعتا بخشی یا همه نیروهای مسلح كشورهای اروپایی را تروریستی اعلام می‌كند. این كنش و واكنش باعث ایجاد تنش و به بن‌بست كشیدن دیپلماسی می‌شود. اما فارغ از عملكرد متقابل و مقابله به مثل، اظهارنظرهای دیگر در مورد این مساله باید هر یك در جای خودش بررسی شود. مثلا وقتی فردی می‌گوید باید از كشتی‌های عبوری از تنگه هرمز خراج بگیریم، نشان می‌دهد كه این نماینده محترم مجلس از اصول شناخته‌شده روابط بین‌الملل و قواعد مربوط به آزادی كشتیرانی در آبراه‌های بین‌المللی بی‌اطلاع است. تنگه هرمز یك آبراه بین‌المللی است و نمی‌توانیم به صورت یكجانبه اعلام كنیم كه از كشتی‌‌های عبوری خراج دریافت می‌كنیم. حرف‌هایی از این دست، از جمله پیشنهاد بستن تنگه هرمز روی كشتی‌های عبور، نه پیشنهادهای عملی هستند، نه منفعت كشور را تامین می‌كند و نه گرهی از مسائل دیپلماتیك باز می‌كنند.

ادامه نوشته

ارزیابی تهدید وزیر امور خارجه به خروج ایران از ان‌پی‌تی

حسن بهشتی‌پور؛ کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه سازندگی یاداشت روز صفحه اول سوم بهمن 1401

روزگذشته گفت‌وگویی از وزیر امور خارجه بعد از حضور در مجلس منتشر شد که براساس آن در پاسخ سوالی درباره مجموعه اقدامات ایران در قبال اقدام احتمالی شورای اروپا در قرار دادن سپاه پاســداران در لیست گروه‌های تروریستی موضـوع خروج از ان.پی.تی را رد نکرده و تاکید کرد هر اقدامی در صورت اتخاذ چنین تصمیمی محتمل است. این گفت‌وگو با عنوان تهدید ایران به خروج از ان.پی.تی بازتاب بسیاری پیدا کرد، در حالی که به نظر می‌رسد چند نکته در این باره باید مورد توجه باشد.

نخســت اینکه بحث آقای امیرعبداللهیان کلی به نظر می‌رســد. به‌طور مثال ایران در دوران ریاست‌جمهوری آقای روحانی نامه‌ای رسمی به ۱+۵ داد و تهدید کرد که اگر مکانیسم ماشه اجرا شود، ایران از ان.پی.تی خارج می‌شود. این تهدید، صریح و به‌صورت روشــن عنوان شده بود. این سیاست ایران بود و صریح هم گفته شد که این تصمیم در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، قطعی است اما صحبت دیروز آقای امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه متفاوت است و احتمالاً سقف واکنش ایران در قبال قــرار دادن ایران در لیست گروه‌های تروریستی توسط شورای اروپا توسط ایشان بیان شده است. نتیجه اینکه، قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی، اقدامی است که در نوع خود تبعــات جدی دارد و قطعاً نیز ایران واکنش‌هایی را نشان می‌دهد اما مساله خروج از ان.پی.تی موضوع متفاوتی است و اقدام متقابلی در قبال رفتارهایی از قبیل فعال‌شدن مکانیسم ماشه تلقی می‌شود. تصور این اســت که آقای امیرعبداللهیان در بررسی احتمالی مجموعه‌ای از واکنش‌ها این مسـاله را طرح و به نوعی آن را سقف واکنش تلقی کرده‌اند. از این جهت نباید به‌صورت مستقیم مساله خروج ایران از ان.پی.تی را نوعی تهدید صریح و شــفاف ایران در قبال تروریستی خواندن سپاه توسط شورای اروپا قلمداد کرد و باید در این زمینه با دقت بیشــتری نوع مطالب بیان شده را رصد و منعکس کرد.

مورد دیگر اهمیت حفظ نوعــی از فاصله‌گذاری درباره پیش‌بینی واکنش‌ها در زمینه اقدام احتمالی شــورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در قرار دادن سپاه پاســداران در لیست گروه‌های تروریستی است.براساس گزارش رویترز به‌نظر می‌رسد، شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در این‌زمینه متوجه عواقب خطرناک‌ موضوع شده و تا اندازه قابل توجه و قابل رویتی در حال تغییر فرمان موضوع است. بر این اساس، ابداً دور از ذهن نیست که شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا قطعنامه مصوب پارلمان اروپا در زمینه قرار دادن سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی را نشنیده و ندیده قلمداد کند و از اســاس این توصیـه را نپذیرد. بنابراین بهتر است در این زمینه با در نظر گرفتن این احتمالات حرکت‌های لازم صورت بگیرد.

نکته آخر درباره اصل مساله خروج ایران از ان.پی.تی است. به‌صـورت کلی یک تصوری در ذهن برخـی وجود دارد که ذخایر اورانیوم بــرای ایران جنبه بازدارندگی دارد و از این جهت موضــوع تهدید به خروج از ان.پی.تــی می‌تواند، نوعی از بازدارندگی ناشی از موضوع افزایش ذخایر اورانیوم در ایران را ایجاد کند و این مساله باعث می‌شود در هر موضوعی با این تهدید طرف غربی در رفتــارش تجدیدنظر کند. برخی معتقدند این تفکر که با استفاده از قدرت هسته‌ای می‌توانیم بازدارندگی داشته باشــیم و توان هسته‌ای را تا آستانه سلاح هسته‌ای برسانیم نهایتاً ما را به سمت خروج از NPT سوق خواهد داد. اما باید توجه داشت در هر سطحی که در این باره تصمیم‌گیری شود لازم است عواقب اجرای این تهدید ایران- هر اندازه که به‌حق باشد- سنجیده شود. عواقبی از این قبیل که خروج ایران از این معاهده می‌تواند یک جبهه جدید در عرصه بین‌الملل علیه ایران ایجاد کند. نیازی به گفتن نیست که بعد دیگر این مساله از بین رفتن کامل برجام است.

چرا باید قطعنامه پارلمان اروپا را جدی بگیریم

یاداشت روز

دنیای سیاست دنیای عجیبی است اینگونه توجیه کردن قطعنامه ای که صد در صد به زیان ایران است باور نکردنی است من یاد زمانی افتادم که در شورای حکام آژانس با صدور نهمین قطعنامه خود در 15 بهمن سال 1384 پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دادند . در رسانه های داخلی گفتند تصمیم های شورای حکام باید به اتفاق آراء باشد و چون با اکثریت آراء بوده حق نداشتند ارسال کنند بعضی دیگر گفتند اصلا پرونده ارجاع نشده است! وقتی در نهم فروردین 1385 بیانیه رئیس دوره ای شورای امنیت در خصوص تعلیق غنی سازی در ایران صادر شد آقایان فرمودند ایران به این اقدام های زور گویانه توجه نمی کند یازده روز بعد در بیستم فروردین 1385 جشن بزرگ تکمیل چرخه سوخت هسته ای در مقیاس آزمایشگاهی را اعلام کردند و این اقدام تو دهنی محکمی به غرب تفسیر شد. سه ماه بعد در تیرماه 1385 اینبار شورای امنیت رسما بیانیه صادر کرد و خواستار توقف غنی سازی اورانیوم در ایران شد در این مرحله دیگر برای همه روشن شد پرونده در شورای امنیت است و تردیدی در آن نیست . اما ایران با قدرت و قوت اعلام کرد اینقدر قطعنامه صادر کنند تا قطعنامه دون شان پاره شود. ده روز بعد نخستین قطعنامه شورای امنیت به شماره 1696 صادر شد این قطعنامه به صراحت به ماده 40 استناد کرده بود آقایان فرمودند تحت فصل هفتم نیست و صرفا برای هشدار به ماده 40 استناد شده است!

ادامه نوشته

گامی بلند‌ برای شروع مذاکرات

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی یکشنبه 25 دی ماه 1401

واقعيت اين است که مذاکرات برجام به‌خاطر موضوع آژانس به بن‌بست نرسيد‌ه بلکه به‌خاطر نگاهي که کشورهايي مثل آمريکا، آلمان، انگليس و فرانسه به تظاهرات و ناآرامي‌هاي د‌اخل ايران د‌ارند‌ و منتظرند‌ ببينند‌ نتايج چه مي‌شود‌ تا متناسب با آن د‌ر مورد‌ آيند‌ه مذاکرات تصمم بگيرند‌. اما اگر ايران بتواند‌ موضوع توافق با آژانس را به نتيجه برساند‌ و مشکل سه سوال مطرح شد‌ه را حل کند‌ د‌و امتياز برايش به‌همراه د‌ارد‌: نخست اينکه مانع از صد‌ور قطعنامه جد‌يد‌ د‌ر شوراي حکام خواهد‌ شد‌. جلسه‌اي که د‌ر بهمن ماه برگزار و مانع از اين مي‌شود‌ که اين قطعنامه جد‌يد‌ يک برگ جد‌يد‌ د‌ر پروند‌ه سازي عليه ايران اضافه کند‌ و به احتمال زياد‌ هم پروند‌ه ايران را به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع د‌هند‌. د‌رواقع آن بهانه‌اي مي‌شود‌ تا اروپايي‌ها که از برجام خارج نشد‌ند‌، بتوانند‌ با استفاد‌ه از قطعنامه‌هايي که تاکنون صاد‌ر شد‌ه مکانيزم ماشه را فعال کنند‌. د‌ر هر صورت اين امتياز اول براي ايران است که جلوي اين روند‌ را مي‌گيرد‌ و حد‌اقل با آژانس به يک توافق اساسي مي‌رسد‌. نکته د‌وم که به نظر مي‌رسد‌ مهم است اينکه اگر اين مشکل حل شود‌ بهانه‌اي که د‌ر آذرماه گذشته براي ازسرگيري مذاکرات وجود‌ د‌اشت و مشکلاتي که د‌ر روند‌ مذاکرات بروز کرد‌ه بود‌، از ميان برد‌اشته مي‌شود‌.

ادامه نوشته

اهداف اصلی ایران از پیگیری مذاکره با آژانس

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل

ایران در اواخر هفته گذشته اعلام کرد که تیمی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای پیگیری مذاکرات راهی ایران خواهند شد. برای تحلیل آغاز دوباره مذاکرات ایران و آژانس باید نگاهی به علت اختلافات نگاهی داشت.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وظیفه نظارت و کنترل بر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورها را برعهده دارد. از دیگر وظایف این سازمان، براساس اساسنامه آژانس، عدم اشاعه سلاح هسته‌ای است. همچنین موظف است تا به ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی کمک کند. آژانس مطابق با پیمان مادر NPT این نظارت‌ّها و کنترل‌ها را بر کشورهای عضو اعمال می‌کند.

آژانس برای اعمال این نظارت با هر کدام از کشورهای عضو، ترتیبات اجرایی پیمان NPT (آنچه در ایران به‌عنوان ''پادمان هسته‌ای'' شهره است) را امضا می‌کند. ایران این پیمان را در سال ۱۹۷۳ در زمان رژیم پهلوی دوم امضا و پس از آن نیز جمهوری اسلامی ایران آن را به رسمیت شناخت و موافقت کرد که برای اجرای پادمان هسته‌ای با آژانس همکاری کند. از آن پس، فعالیت‌های هسته‌ای ایران در مراکزی که پیشتر به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده و تحت نظارت آن قرار دارد، بدون اشکال پیگیری می‌شود.

ادامه نوشته

در سوگ فرصت‌های از دست رفته احیای برجام

آیا پرونده احیای برجام میان ایران و غرب بسته شده است؟

این پرسشی است که این روزها پس از به کارگیری ادبیات خاصی که مقامات غربی درباره ایران، آینده برجام و راهبردهای آنان در خصوص پرونده هسته‌ای مطرح می‌کنند، در اذهان عمومی ایرانیان شکل گرفته است. تمام قرائن و شواهد نشان می‌دهد که غربی‌ها، فشار را به جای «پرونده‌سازی هسته‌ای» بر روی «پرونده حقوق بشر» متمرکز کرده‌اند. فکر می‌کنم تا زمانی که ناآرامی‌ها در ایران ادامه دارد، غربی‌ها تمایلی برای گفت‌وگو و مذاکره نشان ندهند. امریکایی‌ها و اروپایی‌ها منتظرند ببینند در ایران چه رخدادهایی به وقوع می‌پیوندد و بعد متناسب با آن تصمیم بگیرند که چه راهبردی را باید در پیش بگیرند. اما باید دید تا چه اندازه دولت سیزدهم، فرصت احیای برجام را از دست داده است؟ واقع آن است که دولت سیزدهم طی ماه‌های گذشته بارها فرصت احیای برجام را داشت اما از آن استفاده نکرد. در واقع دولت ایران احساس می‌کرد پس از آغاز جنگ اوکراین و روسیه بهتر می‌تواند دستاورد کسب کند. برخی مشاوره‌های غلط به دولت باعث شد این احساس شکل بگیرد که غرب به انرژی ایران نیاز دارد، بنابراین به هر خواسته ایران تن می‌دهد. مبتنی بر این تحلیل اشتباه با حوصله و خویشتنداری زیاد با طرف مقابل برخورد کردند.

ادامه نوشته

تسخیر سفارت  امریکا در تهران  از نگاهی دیگر

مقدمه:

واکاوی و کالبدشکافی دقیق تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در سال 58 یک امر ضروری و لازم است. زیرابا گذشت بیش از چهار دهه از این ماجرا همچنان پرسش های اساسی از سوی جوانان درباره ماهیت این حرکت و تاثیرات ان بر سیاست خارجی و داخلی ایران مطرح شده و می شود. در مطلب پیش رو تلاش شده است تا آنجایی که امکان داشته پاسخ های دقیقی مبتنی بر پژوهش هشت ساله در این باره ارایه شود. با این حال به نظر می رسد این موضوع فارغ از نتایج و آثار آن نیاز اساسی دارد تا توسط پژوهشگران و صاحب نظران از جنبه های مختلف بویژه از جهت ماهیت شناسی و هستی شناسی این ماجرا بررسی شود.

ادامه نوشته

توافق سه جانبه در سوچی راجع به آینده قراباغ

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی چهارشنبه 11 آبان 1401 یاداشت صفحه 2

نشست سوچی که با حضور روسای جمهور آذربایجان، روسیه و همچنین نخست‌وزیر ارمنستان برگزار شد بر این نکات تاکید دارد که «از توسل و تهدید به زور خودداری کنند و حل و فصل مسائل صرفا بر اساس به رسمیت شناختن حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و نقض ناپذیری مرزها مطابق با منشور سازمان ملل و بیانیه آلماتی در سال 1991 باشد.» اینجا چند نکته به‌طور فشرده آمده که منظور از خودداری از توسل به زور جمهوری آذربایجان است. چون آذربایجان اخیرا عملیاتی انجام داد و وارد استان سیونیک ارمنستان شد و حدود هفت کیلومتر هم پیشرفت کرد که روندی خلاف بوده است. چراکه در اجلاس قبلی در مسکو قول داده بودند دست به اقدامات نظامی نزنند و ولی آذربایجان این اقدام را انجام داد و تبعات آن را نیز عملا دید. از جمله ایران واکنش نشان داد و توجه داد که مساله اشغال به جایی نمی‌رسد و موضوع نه از طریق اعمال زور و به خصوص اشغال سرزمین‌های دیگر بلکه از طریق گفت‌وگو و مذاکره قابل حل است. دیگر اینکه تاکید روی به رسمیت شناخته شدن حاکمیت ملی شده که به نظر من مخاطبش آذربایجان و ارمنستان به‌طور مشترک است.

ادامه نوشته

چرا دلار همچنان ارز حاکم بر جهان است ؟

مقدمه :

هر چند وقت یکبار کشورهای جهان بویژه آنهایی که با تحریم های آمریکا روبرو هستند اعلام می کنند دلار را از مبادلات اقتصادی خود حذف می کنند . اما با گذشت چند سال چین ، روسیه و ایران به همراهی تعداد اندکی از کشورهای جهان این ایده پیشرو را دنبال کردند اما بطور کامل موفق نشدند دلیل اصلی آن بر می گردد به سلطه دلار بر بازارهای پولی و مالی جهان که در این مطلب کوتاه تحلیلی روند شکل گیری نظام سلطه ی دلار بر بازارهای پولی و مالی و بازرگانی جهان را به اختصار توضیح می دهیم . همچنین تلاش می کنیم نشان دهیم چرا با وجود همه تلاش هایی که انجام گرفته است هنوز دلار سلطه خود را بر بازارهای جهانی حفظ کرده است.

ادامه نوشته