خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع و یک دیپلمات آگاه در ایران نوشت « پکن به صراحت اعلام کرده است اگر کشتی های مرتبط با چین متحمل حملاتی (از سوی حوثی‌ها بشوند) یا منافع این کشور به هر نحوی آسیب ببیند، از (همکاری با) تهران بسیار ناامید خواهد شد. این درخواست از سوی مقامات چینی در طول چندین نشست با مقامات جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است.»

در این باره شبکه خبری یورونیوز نوشت: «مقام‌های چین از همتایان ایرانی خود خواسته‌اند تا به مهار حوثی‌های یمن که به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ حمله می‌کنند کمک کنند یا صدمه به روابط تجاری تهران با پکن را به جان بخرند.»

یک مقام ایرانی که در جریان این دیدارها و گفتگوها بوده است بدون این که بخواهد نامش فاش شود به رویترز گفته است: «اصل حرف چین این است: اگر منابع ما به هر شکلی آسیب ببیند، بر روابط تجاری ما با تهران اثر خواهد گذاشت. پس به حوثی‌ها بگویید از خود خویشتن‌داری نشان دهند.»

پیشینه:

کشتی هایی که به مقصد اسرائیل و یا در مالکیت ان بودند طی دو ماه اخیر در دریای سرخ و خلیج عدن در معرض حملات موشکی و پهپادی گروه انصارالله یمن قرار گرفته اند. انصار الله اعلام کرده در حمایت از مردم غزه و برای وادار کردن اسرائیل به پذیرش آتش بس و یا اجازه دادن به ارسال کمک های انسان دوستانه به مردم غزه ، این عملیات را انجام می دهد و هر زمان که اسرائیل بپذیرد جنگ را متوقف کند و یا اجازه دهد کمکهای بشردوستانه به غزه برسد این عملیات متوقف می شود .

این درحالی است که طی این مدت به بهانه مختل شدن کشتیرانی بازرگانی در تنگه استراتژیک باب‌المندب و کانال سوئز در دریای سرخ ، آمریکا و انگلیس اتحادی از نیروهای نظامی را علیه انصار الله تدارک دیدند و بارها به صنعا و دیگر شهرهای یمن حمله کردنداما همچنانکه اسرائیل تاکنون خواست حوثی ها را نپذیرفته آنها نیز حتی پس از بمباران پایگاه های مختلف یمن توسط نیروهای ائتلافی به سرکردگی آمریکا وانگلیس، همچنان به حملات به کشتی های عازم اسرائیل ادامه دادند.

به نظر می رسد به دلیل بی نتیجه ماندن این حملات مذاکرات محرمانه بین آمریکا، قطر، مصر و اسرائیل برای پایان دادن به جنگ ولو به شکل موقت از طریق آزاد سازی اسیران دو طرف ادامه دارد.

تحلیل:

از آنجا که چین بزرگترین شریک تجاری ایران در یک دهه اخیر به شمار می‌رود مطرح شدن این درخواست از سوی چین ، ایران را در شرایط دشواری قرار داده است زیرا از یک طرف انضار الله در یمن با وجود آنکه متحد ایران محسوب می شود اما مسیر آینده را با توجه به منافع و مصلحت خود تعیین می کند و ایران نه مایل و نه قادر است بتواند خواسته های خود را به آنها دیکته کند. نکته مهمی که هیچگاه از سوی کشورهای غربی و دیگران ، درک و پذیرفته نمی شود.

از طرف دیگر ایران به دلیل رودرویی با تحریم های آمریکا و متحدانش در عمل طی سالهای اخیر به تدریج بیش از 90 درصد نفت خود را به چین می فروشد و این نوعی نا ترازی در روابط بازرگانی دو کشور به نفع چینی ها به وجود آورده است زیرا آنها تنها 10 درصد نفت خود را از ایران تامین می کنند. با این حال شرکتهای چینی تخفیف های قابل توجهی از ایران برای خرید نفت ارزان بدست می آورند و بنابراین گذشتن از این درآمد بادآورده برای آنها راحت نیست.

وزارت امور خارجه چین در پاسخ به سوالی درباره برگزاری نشست‌هایی با ایران برای گفتگو درباره حملات جاری در دریای سرخ اعلام کرد:«چین روابط نزدیک و دوستی صمیمانه‌ای با کشورهای خاورمیانه دارد و متعهد به تقویت امنیت و ثبات در این منطقه و نیز به دنبال توسعه و شکوفایی روابط و منابع مشترک است.» در بیانیه وزارت خارجه چین همچنین آمده است: «ما قویاً از کشورهای خاورمیانه در تقویت استقلال استراتژیک خود و اتحاد و همکاری برای حل مسائل امنیتی منطقه حمایت می کنیم.»

به نظر می رسد ایران یا باید بتواند از طریق کاهش تحریم ها و برقراری مناسبات با سایر کشورها به طرف چینی در عمل نشان دهد که وابسته به صادرات نفت به این کشور نیست و می تواند منافع خود را بدون چینی ها هم پیش ببرد. و یا همچنان با ادامه سیاست کجدار و مریز با طرف چینی سیاست احتیاطی کنونی را دنبال کند که نه درخواست آنها را رد می کند و نه در عمل اقدامی برای تحقق خواسته آنها انجام می دهد.

فقط مشکل اینجا است که این سیاست برای همیشه نمی تواند ادامه پیدا کند ایران در این 45 سال آموخته است بدون تعامل با کشورهای جهان نمی توان سیاست چار دیواری اختیاری را پیش برد . در تحولات نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی حتی نمی توان از تعارض های منافع قدرتهای بزرگ به نفع خود بهره بگیریم . برای آنکه بتوان در نظام بین المللی به اهداف خود برسیم تجدید نظر در کلیشه های گذشته و تعامل سازنده با همه بازیگران قدرت ، یک ضرورت حتمی به نظر می رسد .