روش تحلیل سیاسی

هشدار به تروئیکای اروپایی نسبت به تکرار خطاهای گذشته

نویسنده: حسن بهشتی‌پور

مقدمه

فعال‌سازی احتمالی «مکانیزم ماشه» در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، بار دیگر موضوع بازگشت تحریم‌های چندجانبه بین‌المللی علیه ایران را در مرکز توجه افکار عمومی و نخبگان سیاسی و اقتصادی قرار داده است. این اقدام که در پی تشدید اختلافات بر سر اجرای تعهدات هسته‌ای و خروج یک‌جانبه آمریکا و حنلات اخیر به مراکز هسته ای ایران شکل گرفته، از جنبه‌های مختلف حقوقی، سیاسی، اقتصادی قابل تحلیل است. در این یادداشت، نخست به ارزیابی آثار بازگشت این قطعنامه‌ها می‌پردازم و سپس پیشنهادهایی برای مدیریت افکار عمومی ارائه می‌دهم.

الف. ابعاد حقوقی و سیاسی مکانیزم ماشه

از منظر حقوق بین‌الملل، بازگشت قطعنامه‌های فصل هفتمی شورای امنیت علیه ایران، به‌ویژه در قالب مکانیزم ماشه، یک تهدید حقوقی مهم برای ایران از نظر بین المللی محسوب می‌شود. چرا؟

1. ایران بار دیگر به‌عنوان "تهدید صلح و امنیت جهانی" زیر فصل هفتم منشور ملل متحد قرار می گیرد، موضوعی که اعتبار بین‌المللی کشور را در مجامع جهانی تضعیف می‌کند.

تاب‌‏آوری در برابر ماشه

نوشته : حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل اوراسیا

روزنامه هم میهن

فعال‌سازی احتمالی «مکانیزم ماشه» در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، بار دیگر موضوع بازگشت تحریم‌های چندجانبه بین‌المللی علیه ایران را در مرکز توجه افکار عمومی و نخبگان سیاسی و اقتصادی قرار داده است. این اقدام که در پی تشدید اختلافات بر سر اجرای تعهدات هسته‌ای و خروج یک‌جانبه آمریکا و حملات اخیر به مراکز هسته‌ای ایران شکل گرفته، از جنبه‌های مختلف حقوقی، سیاسی، اقتصادی قابل تحلیل است. در این یادداشت، نخست به ارزیابی آثار بازگشت این قطعنامه‌ها می‌پردازم و سپس پیشنهادهایی برای مدیریت افکار عمومی ارائه می‌دهم.

سازوکار حل اختلاف برجام که در افکار عمومی و رسانه‌ها به مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک مشهور شده‌است، یکی از فرآیندهای حقوق پیش‌بینی شده در برجام است که بر اساس آن در صورتی‌که یکی از کشورهای متعاهد نسبت به نقض تعهد از سوی ایران معترض باشد، می‌تواند شکایت خود را به کمیسیون برجام، متشکل از وزرای خارجه کشورهای عضو توافق ارائه دهد. بر اساس فرآیند حقوقی پیش‌بینی شده اگر بعد از یک ماه کشورهای عضو توافق به راهکاری برای حل شکایت مطروحه نرسند، پرونده به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع می‌شود.

«برجام؛ معادله‌ای ناتمام در دیپلماسی قدرت‌های جهانی»،

مقدمه : چرا برجام «معادله‌ای ناتمام» است؟

به مناسبت دهمین سال به دست آمدن توافق برجام نگاهی دارم به نقاط قوت و ضعف برجام و فرصت ها و تهدیدهایی که این توافق تاریخی برای ایران داشت.

آنچه امروز از آن با عنوان «برجام» یاد می‌کنیم، تنها یک توافق فنی هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی نیست. بلکه صحنه‌ای بزرگ‌تر برای آزمودن توانایی دیپلماسی چندجانبه در مواجهه با یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های امنیتی دو دهه اخیر بود.

اگر می خواهیم برجام درست تحلیل شود باید نگاهی راهبردی، حقوقی و ژئوپلیتیکی؛ داشته باشیم و به دور از جناح بندی های و جریان سازی های داخلی با تحلیل صحیح فرصت‌هایی که از دست رفت و تهدیدهایی که از دل این شکست بیرون آمد به برجام نگاه کنیم .

نویسنده: حسن بهشتی‌پور

مقدمه:

بازدارندگی هسته‌ای از جمله پیچیده‌ترین موضوعات در روابط بین‌الملل است. در حالی که منتقدان بر خطرات امنیتی، اقتصادی و حقوقی ساخت سلاح هسته‌ای تأکید می‌کنند، طرفداران آن بر این باورند که در جهانی فاقد تضمین‌های امنیتی فراگیر، دستیابی به چنین سلاحی می‌تواند تضمین‌کننده بقا باشد. این تحلیل با نگاهی چندجانبه تلاش دارد تا مزایا، چالش‌ها و پیامدهای احتمالی دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را در بستر تحولات بین‌المللی و منطقه‌ای بررسی و تحلیل کند.

تحلیل مقایسه‌ای: آیا سلاح هسته‌ای برای ایران مفید است؟

برخی معتقدند که دستیابی به سلاح هسته‌ای می‌تواند امنیت ایران را در برابر حمله نظامی تضمین کرده یا دست‌کم احتمال آن را کاهش دهد، همان‌گونه که تجربه کره شمالی نشان می‌دهد. در مقابل، منتقدان هشدار می‌دهند که چنین اقدامی ممکن است باعث تحریک اسرائیل، ایالات متحده و حتی کشورهای اروپایی شود و زمینه‌ساز حمله نظامی گسترده به ایران گردد؛ همان‌گونه که در مورد عراق در سال ۲۰۰۳ اتفاق افتاد. این نگرانی نیز وجود دارد که حتی روسیه و چین—علی‌رغم مخالفت با تغییر رژیم در ایران—در صورت نقض آشکار تعهدات بین‌المللی، واکنشی حمایتی نشان ندهند.