نقد و بررسی کتاب «روزگاری اردوگاه رمادی ۱۳»
حسن بهشتی پور
کتاب «روزگاری اردوگاه رمادی ۱۳» به عنوان نخستین جلد از مجموعه مرجع «روزگاری اردوگاه»، توسط مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان منتشر شده است. این اثر با هدف ارائه منبعی مستند و دقیق برای پژوهشگران، مستندسازان و علاقمندان به تاریخ دفاع مقدس و زندگی آزادگان ایرانی تدوین شده است.
ایدهی شکلگیری و هدف اثر
ایده اصلی تألیف این مجموعه، پاسخی به نبود منابع راستیآزماییشده در حوزه خاطرات آزادگان بود. با وجود تنوع آثار پیشین، بسیاری فاقد صحتسنجی علمی و استناد کافی بودند. بنابراین مؤسسه پیام آزادگان با تعریف یک شیوهنامه پژوهشی جامع، اقدام به تولید مجموعهای کرد که به توصیف دقیق ۲۰ اردوگاه اسرا در مناطق جغرافیایی اردوگاه اسیران ایرانی در عراق بپردازد. این شیوهنامه موضوعاتی چون ساختار فیزیکی اردوگاهها، دستهبندی اسیران ایرانی در اردوگاه ها از جنبه های مختلف ، بررسی مسائل بهداشتی و درمانی، مناسبتها، آموزش و همچنین شکنجهها و سایر موضوع هارا در بر میگیرد.
روش پژوهش و چالشهای پیشرو
مبنای نگارش این کتاب، حدود ۵۰ مصاحبه با آزادگان بوده که در بازههای زمانی و مکانهای مختلف انجام شده است. یکی از چالشهای اصلی کتاب، ماهیت غیرتخصصی و پراکنده این مصاحبهها بوده است. مصاحبهشوندگان عموماً به بیان خاطرات کلی خود پرداختهاند و به دلیل حضور یک راوی در چندین اردوگاه در زمانهای مختلف دوران اسارت، تعیین دقیق زمان و مکان هر روایت و پیگیری جزئیات تخصصی با دشواری همراه بوده است. این امر تهیه کتابی کاملاً علمی و عاری از خطا را دشوار ساخته است.