صدور قطعنامه آژانس، گره‌ای بر گره مذاکرات افزود
بهشتی‌پور: قطعنامه آژانس می‌تواند زمینه‌ساز شروع روند مکانیزم ماشه باشد
ریشه مشکل اصلی اروپا با ایران کجاست؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته‌ای به خبرآنلاین گفت مهمترین تبعات صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام ، افزایش احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه است.
تصویب پیش‌نویس قطعنامه‌ای که تروئیکای اروپا در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سوی تنها 19 کشور بیانگر اکثریت ضعیف حامیان این قطعمامه است که نخستین بار در ۲۰ سال اخیر ایران را به نقض پادمان هسته ای متهم می کند و با تایید یک کشور عضو در برجام (آلمان یا انگلیس یا فرانسه یا هر سه کشور با هم ) فرایند دو ماهه مکانیزم ماشه علیه ایران فعال می شود. این بدان معناست که تمامی تحریم‌های مصوب در شش قطعنامه فصل هفتم منشور ملل متحد مصوبه شورای امنیت ، که در توافق برجام لغو شده بود بار دیگر به جریان بیافتد. ایران با توافق برجام و تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۹۴ توانست از فصل هفتم خارج و تمامی قطعنامه های شش گانه را تا زمان تعیین تکلیف نهایی یعنی 17 اکتبر 2025 بلا اثر کند.
قطعنامه تصویبی در حالی ایران را به نقض پادمان هسته ای خود با آژانس متهم می کند که تنها کشوری است طی ۲۰ سال گذشته همکاری مداوم خود را با آژانس در عمل به موافقت‌نامه NPT یا همان پادمان هسته ای به اثبات رسانه است. به نظر می رسد بشترین بهانه برای انهام به ایران بر اساس اسنادی است که اسرائیل در سال 2018 در اختیار آژانس گذاشته است . کشوری که عضو آژانس است اما تا کنون حاضر به امضای پیمان ان پی تی نشده است چراکه نمی خواهد تاسیسات هسته ای دیمونا را تحت نظارت آژانس قرار دهد تاسیسانی که بر اساس گزارش های موثق موسسه تحقیقانی سیپری در استکهلم ، حداقل 200 کلاهک هسته ای در آنجا ساخته و نگهداری می شود
باید توجه داشت بازگشت تحریم های مصوب در شش قطعنامه مذکور به ویژه قطعنامه 2919 شورای امنیت به هیچ وجه در اندازه ای نیست که به اقتصاد ایران لطمه وارد کند زیرا در حال حاضر آمریکا به صورت یکجانبه و با استفاده از هژمونی مالی خود تحریم ها بسیار گسترده تری را برای ایران برقرار کرده است و رسما به کشورهای مختلف اعلام کرده یا باید با آمریکا مبادله داشته باشید یا با ایران هر گونه بازرگانی با ایران از طرف هر کشوری ، مشمول تحریم های آمریکا خواهد شد. بنابراین به کاری گیری مکانیزم ماشه روند تحولات را برای ایران تغییر نمی دهد اما ایران نمی خواهد بازگشت این قطعنامه ها بهانه جدیدی برای تحت فشار قرار دادن ایران فراهم کند .
باید توجه داشت تصویب این قطعنامه بهانه جدیدی برای اسرائیل و آمریکا فراهم می کند اما این نکته مهم است که مذاکرات در بدترین شرایط ممکن برگزار می شود و صدور قطعنامه موضوع را پیچیده و سخت‌تر می‌کند. اما اینطور نیست که صدور این قطعنامه باعث شکست مذاکرات خواهد شد، بلکه یک گره به گره‌های قبلی اضافه می‌کند.
آژانس در گزارش خود نسبت به وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در برخی سایت‌های اعلام‌نشده ابراز نگرانی کرده و در گزارش خود نوشته است که «آژانس نمی‌تواند تضمین دهد که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.» این جمله از لحاظ حقوقی بار سنگینی ندارد، اما از نظر سیاسی، بهانه‌ای به کشورهای غربی می‌دهد تا فشارها را بر ایران تشدید کنند. نقش شورای حکام و پیامدهای احتمالی گزارش GOV/۲۰۲۵/۲۵ به نشست روز پنج شنبه این شورا در واقع زمینه سازی برای راه اندازی مکانیزم ماشه است. اروپایی‌ها تمایلی به روند دیپلماسی میان ایران و آمریکا ندارند؛ این مذاکره فرصتی برای اروپا فراهم کرده است که هم با ترامپ تسویه حساب کند و هم از ایران انتقام بگیرد.
مشکل اصلی با اروپا بر سر این است که می‌گویند ایران به روسیه پهپاد و موشک داده است. آن ها معتقدند که تهران امنیت اروپا را به خطر انداخته است. مساله میان ایران و اروپا برای آن ها بیشتر یک موضوع امنیتی به حساب می‌آید. در کنار آن مانند همیشه مسائل حقوق بشری هم مطرح می کنند. نکته دیگر اینکه اروپایی‌ها در واقع نگران این هستند که در آینده توافقی بین ایران و آمریکا شود و جایگاه آنها در این میان معلوم نباشد. در واقع هر دو طرف آمریکایی و اروپایی به دنبال سود تجاری از مذاکره با ایران هستند، بیان کرد: «البته که ایران به اروپا اطمینان داده است که ما رابطه سیاسی و اقتصادی خود را به شرط رفع تحریم ها ادامه خواهیم داد. به ثمر نشستن مذاکرات میان ایران و آمریکا حتی برای انها هم بهتر است چراکه می توانند مناسبات تجاری را با ایران برقرار کنند، اینطور نیست که اگر ایران و آمریکا به توافق برسند منافع اروپا از دست برود.»
بهشتی پور با اشاره به رفتار اروپایی ها و سنگ اندازی آنها در روند مذاکرات و رفتار قهرآمیز دول اروپایی و تلاش مضاعف برای فعال کردن مکانیسم ماشه تاکید کرد که «حداقل من هیچوقت تا این حد تیرگی روابط ایران با اروپا را ندیده‌ام. شاید در دوره احمدی نژاد که گفت هولوکاست واقعیت ندارد و اسرائیل باید نابود شود، الان شبیه آن دوران است. وضعیت در بدترین و پایین‌ترین سطح ممکن است.»
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشورها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.