حسن بهشتی پور

مقدمه:

استانبول، قلب تپنده ترکیه، بار دیگر به صحنه‌ای برای اعتراضات گسترده مردمی تبدیل شده است؛ اعتراضاتی که جرقه‌ی آن با بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار برکنار شده این شهر، زده شد. اما آیا این ناآرامی‌ها تنها واکنشی به سرکوب یک چهره سیاسی است یا بازتابی از نارضایتی‌های عمیق‌تر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشوری است که سال‌هاست بین دو قطب سکولاریسم و اسلام‌گرایی در نوسان است؟ در این تحلیل، به دلایل پشت پرده‌ی این اعتراض‌ها، نقش امام‌اوغلو به‌عنوان نماد اپوزیسیون، بحران اقتصادی و شکاف‌های اجتماعی می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که آیا این خیزش‌ها می‌توانند آینده‌ی سیاسی اردوغان و انتخابات ۲۰۲۶ را به چالش بکشند یا نه.

در پنج سال آینده راهبردهای کلی ترکیه تغییری نخواهد کرد

نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با حسن بهشتی‌پور

حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین المللی گفت: آقای اردوغان بیش از اینکه بخواهد در حوزه خارجی تغییراتی ایجاد کند باید در سیاست داخلی تغییراتی را به وجود آورد. اردوغان پیروز انتخابات ترکیه شد تا بار دیگر بر کرسی ریاست‌جمهوری تکیه زند اما این‌بار با رأیی شکننده که حکایت از کاهش مقبولیت او در ترکیه دارد. واقعیت این است که آقای اردوغان که سال 2003 قدرت را در ترکیه به دست گرفت و بعدا نخست‌وزیری را به ریاست‌جمهوری تغییر داد و حالا دور آخر ریاست‌جمهوری‌اش است زیرا بر اساس قانون اساسی ترکیه نمی‌تواند بیش از دو دور متوالی رئیس‌جمهور باشد. هرچند سلامت او طوری است که همین پنج سال هم به سختی ادامه خواهد داد. اما سیاست خارجی ترکیه را به صورت اجمالی بررسی کنیم، می‌بینیم که راهبردهایی در این کشور وجود دارد که با رفتن روسای جمهور یا نخست‌وزیرها تغییری نکرده است مانند اشغال بخش شمالی قبرس یا سیاست ترکیه در قبال منطقه قفقاز که همین سیاست پان‌ترکیستی دنبال شده است. در سوریه و عراق سیاست نوعثمانی‌گرایی دنبال شده است و چون خود اردوغان گرایش‌های اخوانی دارد با اخوانی‌های سوریه و شرق لیبی کار کرده است. انتظار نمی‌رود آقای اردوغان در دوره جدیدش سیاست‌های راهبردی ترکیه را تغییر دهد. اما تاکتیکها تغییر می‌کند. اکنون سیاست موازنه مثبتی با اوکراین و روسیه برقرار شده است. در نظم جدید بین‌المللی که در حال شکل‌گیری است جایگاه ترکیه کجاست؟ آیا همچنان در چارچوب ناتو خواهد ماند؟ قرائن نشان می‌دهد می‌ماند اما با عمل گرایی اردوغان، ترکیه هم با روسیه و هم با اوکراین ارتباط را حفظ کرده است. اگر شاهد تغییراتی باشیم، تغییرات تاکتیکی و نه راهبردی مواجه خواهیم بود. در حوزه داخلی هم ترکیه در مسائل اقتصادی مشکلات فراوانی دارد. آقای اردوغان بیش از اینکه بخواهد در حوزه سیاست خارجی تغییراتی ایجاد کند مجبور است در سیاست داخلی تغییراتی را به وجود آورد.

آقای اردوغان می‌داند رمز پیروزی‌ کنونی‌اش کنار زدن آقای اکرم اوغلو بود که با پرونده‌سازی حذفش کردند و آقای کمال قلیچ‌داراوغلو به صحنه آمد که اتحاد شش‌گانه را ایجاد کند اما همین نزدیک ‌بودن آراء زنگ خطری برای او بود زیرا در 20سال گذشته هیچ وقت قدرتش به این شکل به چالش کشیده نشده بود. در مجموع آقای اردوغان پنج‌سال بسیار پرچالش را پیش رو خواهد داشت.

حسن بهشتی پوردر گفت‌وگو با روزنامه طرح نو مطرح کرد:

طرح نو؛ انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه بعد از آن که «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور فعلی «کمال قلیچداراوغلو» اصلی‌ترین رقیب خود را شکست داد اما نتوانست از آستانه ۵۰ درصد آرا عبور کند، به دور دوم می‌رود. اردوغان پیش‌بینی قلیچداراوغلو نامزد شش حزب مخالف را که گفته بود در دور اول او را شکست می‌دهد، با کسب ۴۹.۵۱ درصد آرا در مقابل ۴۴.۸۸ درصد شکست داد، در حالی که تنها تعداد کمی از آرای خارج از کشور برای شمارش باقی مانده است. نظرسنجی‌های پیش از انتخابات حاکی از آن بود که اردوغان برای اولین بار در انتخابات ملی در خطر شکست در برابر رقیب اصلی خود قرار داشت.

نتایج انتخابات نشان داد که نه فاجعه زلزله نه تورم ۸۰درصد، نمی‌تواند اردوغان را در انتخابات عقب براند. حتی فردی همچون قلیچداراوغلو که به ساده‌زیستی شهرت دارد، نتوانست مردم ترکیه را مجاب کند که به او رای دهند.

المانیتور روز یکشنبه نوشت: درحالی‌که کمتر از دو هفته دیگر ترکیه برای دور دوم انتخابات آماده می‌شود، رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه بار دیگر ثابت کرد که او و حزب عدالت و توسعه (AKP) شکست‌ناپذیر هستند. اپوزیسیون نیز در شوک و آشفتگی به سر می‌برد و احتمالا آرزوی حکمرانی برای آنها در صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه در حد آرزو باقی بمانند و شاید این اردوغان باشد که شمع صد سالگی جمهوری ترکیه را فوت کند. البته حزب عدالت و توسعه و شرکایش موسوم به ائتلاف جمهور توانستند پارلمان را از آن خود کنند و به این ترتیب یک-هیچ از ائتلاف ملت جلو افتادند.

حسن بهشتی پور در گفتگو با ستاره صبح:

الهام علی اف برای بقای خودش سیاست آمریکا و اسرائیل را در منطقه دنبال می کند

ستاره صبح: 16 اسفند 1401

روزنامه هاآرتص، فاش کرد که یک هواپیمای باری از جمهوری آذربایجان ۹۲ بار طی ۷ سال گذشته در فرودگاه نظامی عوودا در نزدیکی ایلات فرود آمده است. هاآرتص همچنین نوشت که اسرائیل و جمهوری آذربایجان حدود دو دهه است که ائتلاف استراتژیک دارند.به موجب آن آذربایجان، میلیاردها دلار سلاح از اسرائیل دریافت می‌کند.برخی از سلاح‌های اسرائیلی توسط جمهوری آذربایجان درجنگ با ارمنستان استفاده شده و درمقابل جمهوری آذربایجان به اسرائیل نفت می‌فروشد و گذرگاهی به ایران در اختیار اسرائیل قرار می‌دهد.درارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با حسن بهشتی پور تحلیلگرروابط بین الملل انجام داده که درادامه می خوانید:

نویسنده: حسن بهشتی پور

اختصاصی برای سایت ایراس

مقدمه :

چهاردهم مرداد ماه تقریبا دو هفته بعد از نشست مهم تهران ، پوتین و اردوغان در سوچی بار دیگر با هم ملاقات کردند. آنچه رسما اعلام شد هدف این مذاکرات تقویت روابط اقتصادی و تجاری دوجانبه، اجرای پروژه‌های راهبردی مشترک در حوزه انرژی، صادرات غلات اوکراین و همچنین تحولات سوریه و قره باغ از موضوعات مهم دیدار پوتین و اردوغان بود . اما در واقع برای درک دقیق تر پشت ماجرا باید به ویژگی های جاه طلبانه هر دو رئیس جمهور که شباهت های زیادی با هم دارند، توجه کنیم . بویژه برای ایران محور قره باغ بیشتر اهمیت دارد . زیرا احتمالا اردوغان دنبال همراه ساختن پوتین برای اجرای طرح پیوستگی سرزمین نخجوان به جمهوری آذربایجان از طریق خاک ارمنستان است. در مطلب پیش رو سعی شده مطالب بین سطور این دیدار مورد توجه قرار گیرد.

بعد از بحران اوکراین توجه روس‌ها به کریدور شمال_جنوب دو چندان شده است

حسن بهشتی پور در گفت‌وگو با ایلنا گفت: سفر پوتین به تهران به دلیل مجموعه اقدامات در راستای توسعه روابط ایران و روسیه از یک سو و از سوی دیگر پیرامون توسعه همکاری‌های سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه برای دور زدن تحریم‌هایی است که آمریکایی‌ها به ایران و روسیه تحمیل کردند و کارهای مشترکی که سه کشور در سوریه دارند انجام می‌دهند.

بهشتی پور در رابطه با سفر قریب‌الوقوع پوتین رئیس‌جمهور روسیه به تهران، اهداف احتمالی این سفر، همزمانی این سفر با سفر بایدن به منطقه و همینطور ارتباطی که این سفر می‌تواند به مذاکرات احیای برجام داشته باشد، گفت: سفر آقای پوتین اتفاقی نیست که به یکباره مطرح شده باشد، واقعیت این است که یکی از مهمترین دستورکارهای سفر اخیر آقای لاوروف توافق درخصوص پروتکل سفر آقای پوتین به تهران بود. هر زمان رئیس‌جمهور یک کشور قصد و برنامه سفر به کشور دیگر را داشته باشد یک سری هماهنگی‌ها درخصوص جزئیات سفر و موضوعات درون سفر میان وزرای خارجه دو کشور اتفاق می‌افتد.

این سفر هم در چارچوب روابط دوجانبه ایران و روسیه مهم است، هم در چارچوب همکاری‌های سه‌جانبه بین ایران، ترکیه و روسیه در منطقه غرب آسیا اهمیت دارد و هم از نظر بین المللی در بحث برجام حائز اهمیت است. البته برخی همزمانی این سفر را با سفر آقای بایدن برجسته کردند در حالیکه این سفر از مدت‌ها قبل در حاشیه اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر و در جریان ملاقات آقای رئیسی با آقای پوتین مطرح و توافق شد که آقای پوتین سفری به تهران داشته باشد که در ادامه آن آقای لاوروف به تهران آمد و هماهنگی‌های لازم برای سفر را انجام داد.

منافع ایران در قالب چهار جانبه همکاری روسیه، ایران، ترکیه و آذربایجان شامل چه مواردی می شود؟

اسپوتنیک   

کارشناس ایرانی در خصوص قالب چهارجانبه همکاری روسیه، ایران، ترکیه و آذربایجان معتقد است که منافع مشترک وجود داشته باشد و این همکاری نباید در جهت تهدید کشور ثالث صورت بگیرد.

به گزارش اسپوتنیک، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، پس از دیدار با جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، در یک کنفرانس مطبوعاتی در باکو گفت: ایران و آذربایجان قصد دارند قالب چهارجانبه را با مشارکت روسیه و ترکیه سازماندهی کنند. وی در ادامه گفت: در نشست روسای جمهور ایران و آذربایجان در عشق آباد، رهبران بر سر سازماندهی قالب چهارجانبه که شامل روسیه، ایران، ترکیه و آذربایجان می شود، توافق کردند. کشورهای منطقه می توانند مشکلات خود را به تنهایی حل کنند. نیازی به مداخله کشورهای ثالث نیست. در این راستا خبرگزاری اسپوتنیک با حسن بهشتی پور، تحلیل گر سیاسی و پژوهشگر به گفتگو نشسته است.

جاه طلبی هسته ای اردوغان برای برابری با اسرائیل

گزارش و تحلیل مصاحبه با حسن بهشتی پور

تهیه شده توسط مسعود فتاحی

رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد، برخی کشورها از موشکهای مجهز به کلاهک هسته ای برخوردارند؛ اما می گویند که شما نمی توانید از این موشکها داشته باشید.

اسپوتنیک - رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، روز چهارشنبه سیزدهم شهریور ماه به صراحت اعلام کرد که ممنوعیت اعمالی از سوی کشورهای برخوردار از تسلیحات هسته ای بر دستیابی آنکارا به اینگونه سلاح ها امری غیرقابل قبول است.

اردوغان گفت: برخی کشورها از موشکهای مجهز به کلاهک هسته ای برخوردارند؛ نه یکی یا دوتا. اما (آنها به ما) می گویند که شما نمی توانید از این (موشکها) داشته باشید. من نمی توانم آن را بپذیرم.

رئیس جمهور ترکیه در ادامه افزود: «هیچ کشور توسعه یافته ای در جهان نیست که از این موشکها نداشته باشد. وی در عین حال به این نکته که آیا ترکیه قصدی برای تحصیل سلاح هسته ای دارد یا خیر، اشاره ای نکرد.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با ایسکانیوز

 شنبه 11 فروردین 1397

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با ایسکانیوز براین باور است درصورتی که جنگ درعفرین به جنگ فرسایشی تبدیل شود ومیزان تلفات ارتش ترکیه افزایش یابد، امکان بروز بحرانی بالقوه درترکیه وهمچنین کاهش چشم گیر آرا حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات سال 2019  وجود خواهد داشت.

* چند ماه از آغاز عملیات شاخه زیتون ارتش ترکیه در عفرین سوریه می گذرد؛ این عملیات اگرچه پیشروی های محدودی برای ترکیه داشته اما باعث تشدید تنش ها در روابط این کشور با سوریه، آمریکا و حتی روسیه شد. در عرصه داخلی این برنامه نظامی دولت ترکیه چه بازتابی داشته است؟ آیا باعث تقویت مواضع دولت و حزب حاکم شده یا این که جایگاه رجب طیب اردوغان را تضعیف کرده است؟

پیش از هرچیز باید به این نکته اشاره کنم که محاسبه استراتژیک و نظامی رجب طیب اردوغان در سوریه و آینده اسد بطور کل اشتباه بود. در مورد عفرین هم  رئیس جمهور ترکیه پیش بینی کرده بود در عرض چند روز و در اقدامی محدود نیروهایی ترکیه می توانند کردهای مخالف اسد در عفرین را شکست دهند و این را موفقیت بزرگی برای خود و ارتش ترکیه می دانست. این ارزیابی غلط از توان بالقوه عملیاتی ارتش ترکیه در سوریه و نیز از توان دفاعی  طرف مقابل ، باعث می شود پایگاه حزب حاکم عدالت و توسعه در میان افکار عمومی مردم  ترکیه تضعیف  شود . این درحالی است که اردوغان با پیروزی در شهر عفین انتظار دارد  جایگاه ترکیه در مذاکرات آتی سوریه مستحکم شود. اما واقعیت های جنگ در عفرین سوریه خلاف این پیش بینی ها را ثابت کرد. ترکیه اکنون دستاورد ملموسی به دست نیاورده است تا بتواند در نشست سران ایران ف روسیه و ترکیه در روز چهارشنبه آینده از آن بهره برداری کند. از طرف دیگر این عملیات علاوه بر هزینه های هنگفت برای اقتصاد ترکیه ، باعث کشته شدن ده ها سرباز ارتش ترکیه نیز شده است. این عوامل در مجموع  باعث بروز اعتراضات و انتقاداتی در میان مخافان اردوعان در ترکیه شده است . احزاب اپوزیسیون با انتقاد از عملکرد راهبردی و میدانی دولت ترکیه در سوریه معتقدند تداوم حضور ارتش ترکیه درعفرین  علاوه برآنکه باعث ایجاد تنگناهای جدیدی برای مردم این کشور می شود ، در عمل بیش از پیش اختلاف های بین کردها و دولت را در ترکیه افزایش می دهد.

مصاحبه بهشتی پور در باره انگیزه ترکیه برای حمله به عفرین سوریه 

یک کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین» هفتم بهمن 1396

ترکیه نگران آینده تحرکات آمریکا در سوریه است/ ترکیه قبل از اقدام نظامی باید راه دیپلماتیک را در سوریه دنبال می‌کرد/ مشکلات منطقه باید با همکاری دیپلماتیک ایران، ترکیه و روسیه حل شود.

یک کارشناس مسائل بین‌المللی در تحلیل حمله ترکیه به خاک سوریه اظهار کرد: ترکیه نگران آینده تحرکات آمریکا در سوریه است و از طرف دیگر میان کردهای سوریه و ترکیه پیوستگی می‌بیند.

اعتمادآنلاین| حسن بهشتی پور کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با اعتمادآنلاین درباره حملات اخیر ترکیه به عراق اظهار کرد: ترکیه حس کرد که آمریکایی ها در تلاش برای مسلح کردن نیروهای کرد سوریه موسوم به ارتش آزاد هستند. از طرف دیگر آمریکایی ها رسما اعلام کردند که می خواهند در سوریه بمانند هرچند که این اعلام را تکذیب کردند ولی مشخص است که می خواهند از طریق کردها به ماندن خود ادامه دهند.

پیامدهای افزایش روابط ترکیه و ازبکستان گفتگو با حسن بهشتی پور

مرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC   هفتم آذر, ۱۳۹۶

شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان در یک سال اخیر با هیچ یک از همتایان خارجی خود به جز رجب اردوغان تا این میزان دیدار نکرده است. راه‌اندازی مجدد روابط ترکیه-ازبکستان می تواند ازبکستان به شریک اصلی ترکیه در منطقه تبدیل کند. گفتگوی زیر به بررسی وضعیت نوین روابط دو کشور پرداخته است.

 واژگان کلیدی: پیامد، دوران نوین، روابط ، ترکیه ، ازبکستان

بهشتی پور در مصاحبه با ایسکانیوز : 

بخش دیگرجنجال هم تحت تاثیرجو انتخابات در هلند وهمه پرسی در ترکیه است

خبرگزاری ایسکانیوز  دوشنبه 23 اسفند 1395

یک کارشناس مسائل بین الملل درباره ریشه اختلافات ترکیه و اتحادیه اروپا بیان کرد: بخشی ازاین اختلافات به ادبیاتی که آقای اردوغان در مقابل مخالفانش به کار می برد بر می گردد. آقای اردوغان، به صراحت الفاظی مانند فاشیست ،نژادپرست و... در مقابل انها بکار می گیرد که طبیعی است این رفتار، واکنش طرف مقابل را به همراه دارد.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با خبرنگار ایسکانیوز در خصوص اختلافات اخیر ترکیه با اتحادیه اروپا و همچنین منازعات اخیر ترکیه و هلند بیان کرد: یک بخشی از این اختلافات به اصلاحات قانون اساسی ترکیه برمی گردد که از نگاه اتحادیه اروپا، اینها با مبانی حقوق بشری مورد تایید اتحادیه اروپا در مواردی در تعارض است.

وی افزود: از طرفی دیگر این اختلافات بر می گردد به ادبیاتی که آقای اردوغان در مقابل مخالفانش به کار می برد. به طور خاص کشورهای اتحادیه اروپا که آقای اردوغان، به صراحت الفاظی مانند فاشیست ،نژادپرست و... به آن ها نسبت می دهد. طبیعی است که این رفتار، واکنش طرف مقابل را به همراه دارد.

در شرایطی که پیش از این اجلاس آستانه میان نمایندگان گروه‌های مخالف دولت سوریه و نمایندگان دولت بشار اسد، به ابتکار مثلث ایران، ترکیه و روسیه برگزار شده‌بود، این بار عدم حضور نام ایران در مذاکراتی که روز سه‌شنبه در آنتالیای ترکیه برگزار شد این سوال را به وجود آورد که آیا ترکیه و روسیه در حال کنار گذاشتن ایران از مذاکرات برای راه حل مشکلات سوریه هستند.

مصابه با حسن بهشتی‌پور حلیل‌گر مسائل بین الملل 

روزنامه الکترونیکی امید ایرانیان شماره 353 روز سه شنبه سوم اسفند 1395

اظهارات همزمان وزرای خارجه عربستان سعودی، اسرائیل و ترکیه در اجلاس امنیتی مونیخ باعث نگرانی افکار عمومی از شکل‌گیری یک ائتلاف تندروی تازه بر علیه ایران در منطقه شده‌است، ائتلافی از دشمنان ایران که با وجود یک دولت تندرو و غیرمنطقی در آمریکا تلاش دارد از فرصت استفاده کند تا به ایران در منطقه ضربه بزند.  انتظار چنین موضعگیری‌های خصمانه‌ای از عربستان سعودی و اسرائیل در مورد ایران می‌رفت، اما در این میان موضع‌گیری وزیر امور خارجه ترکیه، مولود چاووش اوغلو در این کنفرانس با توجه به همکاری‌های ترکیه با ایران و روسیه در مساله سوریه و همچنین سفرهای متعدد دو جانبه دیپلمات‌های ایرانی و ترک به پایتخت‌های یکدیگر در ماه‌های اخیر، باعث تعجب بود.

حسن بهشتی پور- کارشناس مسایل بین المللی

یک کارشناس مسایل بین المللی با اشاره به مناسبات ایران و ترکیه و سفر وزیر امور خارجه کشورمان به این کشور گفت: روابط ایران و ترکیه یک رابطه همسایگی است و منافع دو کشور همسایه ایجاب می کند که روابط نزدیکی با هم داشته باشند.

خبرگزاری ایسکا نیوز سه‌شنبه 26 مرداد 1395 -

حسن بهشتی پور در گفت و گو با ایسکانیوز با اشاره به سفر محمدجواد ظریف به آنکارا گفت: به نظر من فرصت خوبی بود تا رایزنی های سیاسی بین ایران و ترکیه بعد از کودتا انجام بشود، چون ایران جزو اولین دولت هایی بوده است که در همان ساعات اولیه- کودتا را محکوم و تاکید به ادامه دموکراسی در ترکیه کرد و مخالفت خود را با این اتفاق اعلام کرد. بنابراین فکر می کنم این فرصتی بود که ایران و ترکیه یک رایزنی سیاسی با یکدیگر داشته باشند و تحولات روابط بین دو کشور را بررسی کنند.

وی ادامه داد: همچنین در رابطه با وضعیت منطقه و سوریه باید بگوییم نگاه ایران و ترکیه دو جهت متفاوت به آینده سوریه بود؛ ولی فکر می کنم بعد از ماجرای کودتا این نگاه ها به هم نزدیک شده است و شاید همکاری هایی بین ایران و ترکیه در ارتباط با مساله آینده سوریه شکل گیرد.

 حسن بهشتی‌پور‌(کارشناس امور اوراسیا)

بهشتی‌پور در گفت‌وگو با ایلنا:

یک تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی تاکید کرد: بهبود روابط روسیه و ترکیه تهدیدی برای ایران نیست مگرنه آنکه آنها بخواهند ائتلافی را علیه شکل دهند که در شرایط کنونی این مسئله اصلا موضوعیتی ندارد.

حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایلنا، در پاسخ به این سوال که بهبود مناسبات میان ایران و روسیه چه فرصت‌ها و تهدیدهایی را برای ایران به وجود می‌آورد؟ گفت: بهبود مناسبات میان مسکو و آنکارا به سود تهران است، زیرا عادی‌سازی و بهبود مناسبات میان این دو کشور به ایجاد ثبات و آرامش در منطقه کمک می‌کند.

او با بیان اینکه امنیت و منافع ملی ایران در ایجاد یک رابطه مبتنی بر همکاری میان کشورها است، اظهار داشت: تحلیل‌هایی مبنی بر اینکه بهبود میان ترکیه و روسیه به ضرر ایران است یا اینکه ایران می‌تواند از از تنش میان روسیه و ترکیه بهره‌مند شود، مبتنی بر تصورها و انگاره‌هایی است که مربوط به دهه‌های پیشین است و امروز دیگر کاربردی ندارد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: برخی‌ها این تصور را داشتند که با تنش میان مسکو و آنکارا و تحریم‌های اقتصادی روسیه علیه ترکیه، ایران جایگزین ترک‌ها برای روس‌ها می‌شود در حالی که این مسئله از ابتدا تحلیل نادرستی بود چراکه ایران ظرفیت‌های لازم را برای این جایگزینی نداشت.

بهشتی‌پور یادآور شد: در مجموع من فکر می‌کنم بهبود روابط روسیه و ترکیه تهدیدی برای ایران نیست مگرنه آنکه آنها بخواهند ائتلافی را علیه شکل دهند که در شرایط کنونی این مسئله اصلا موضوعیتی ندارد.

او در پاسخ به این سوال که با بهبود روابط روسیه و ترکیه آیا باید شاهد تغییری در پرونده سوریه باشیم؟ تصریح کرد: تعدیل مواضع در خصوص سوریه یکطرفه نیست بلکه به مروز زمان از بحران سوریه و کشته شدن صدها هزار نفر و آواره شدن میلیون‌ها نفر همه کشورها متناسب با شرایط تغییرات و اصلاحاتی را در سیاست‌هایشان درباره سوریه اتخاذ کرده‌اند.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی افزود: با این حال، من فکر می‌کنم که بهبود روابط روسیه و ترکیه می‌تواند به حل بحران کمک بکند.

بهشتی‌پور در پاسخ به این سوال که بهبود روابط ترکیه و روسیه می‌تواند روند مناسبات رو به افزایش و راهبردی ایران و ترکیه را اخلال ایجاد کند، خاطرنشان کرد: روابط ایران و روسیه راهبردی نیست هرچند در این سمت، رو به حرکت است. اگر هم روابط راهبردی باشد، با سردی یا گرمی دو کشور دیگر نباید تحت تاثیر قرار گیرد.

گفت و گواز فاطمه سرلک

 منبع:اختصاصی اکونیوز

http://www.econews.ir/fa/NewsContent.aspx?id=229119

با آمدن نخست وزیر ترکیه به ایران فرضیه های متفاوتی در تهران و آنکارا قابل پیش بینی است، شاید با اتفاقات رخ داده اخیر در منطقه به خصوص موضوع سوریه، سایه ای از ابهام در ادامه ی روند سیاست های دو کشور در این زمینه مورد نظر با شد.

به گزارش خبرگزاری اقتصادی ایران(econews.ir)، در تاریخ هشتم بهمن"رجب طیب اردوغان" نخست وزیر ترکیه طی یک سفر رسمی دو روزه به ایران آمدند تا ضمن دیدار با مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران، درباره مسائل دوجانبه و منطقه ای مذاکره کند.

در این سفر ظاهرا در مورد روابط دوجانبه و توافق‌نامه‌های اقتصادی تبادل نظر شده است؛ اما پشت درهای بسته این سفر در مورد مسائل دیگر مانند موضوع سوریه نیز مذاکراتی انجام شده است.

دراین خصوص "حسن بهشتی پور" مدیر کل اسبق آسیای مرکزی معاونت برون مرزی صدا و سیما درباره روابط ایران و ترکیه مصاحبه ای با اکونیوز ترتیب داده است که در ادامه از نظر می گذرد. 

بازی جاه طلبانه ترکیه با شانگهای و اتحادیه اروپا

حسن بهشتی پور تحلیل گر مسائل منطقه در گفتگو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که نخست وزیری ترکیه با طرح پیوستن به شانگهای در حقیقت جاه طلبی های منطقه ای خود را ارضا می کند

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه در مصاحبه با روزنامه مصری الیوم السابع، گفته است که ترکیه با جدیت طرح پیوستن به سازمان شانگهای را به جای پیوستن به اتحادیه اروپا بررسی می کند. این موضع گیری در حالی که ترکیه یکی از اعضای ناتو به حساب می آید، دارای نوعی تناقض است. چرا که سازمان شانگهای محدود کردن نفوذ امریکا و ناتو را در آسیا دنبال می کند. البته شخص آقای اردوغان تصریح کرده است که ابعاد این طرح تا حدود زیادی نا مشخص است اما با نگاهی گذرا به وضعیت ترکیه و نیز ماهیت سازمان شانگهای می توان دریافت که این ایده تا چه حد غیر معمول به نظر می رسد. دیپلماسی ایرانی این مسئله را در گفت و گو با حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین المللی بررسی کرده است:

1- تركيه در حال حاضر قدرت بزرگي در منطقه است و در برخي موضوع‌ها ( سوریه و سامانه موشکی آمریکا )  نقاط برخوردش با ایران جدي است.

2- آمریکا می کوشد از تركيه مدلی برای منطقه و کشورهای اسلامی معرفی کند كه اين را بعضاً در منطقه خيلی صريح و آشكارهم  می‌گويند هم خود تركيه و كساني مانند راشد الغنوشي و ديگران به آن اشاره كرده‌اند.

3- جمهوري اسلامي ايران به عنوان يك قدرت منطقه‌ای  طبيعتاً با تركيه منافع مشترك و نقاطي براي همكاري دارد ازجمله هر دو کشور مخالف جدایی طلبی کردها و تشکیل کشور مستقل کرد هستند در زمینه ارسال گاز به اروپا و همکاری با ترکمنستان در زمینه انتقال انرژی هم با هم همکاری می کنند. در چارچوب کشورهای اسلامی در قالب دی هشت هم همکاری دارند

4- به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در ترکيه سال 2002 نقطه عطفي در سياست خارجي اين کشور به حساب مي‌آيد. احمد داود اوغلو تئوريسين سياست خارجي تركيه است، كه تئوري‌هاي خود را به مورد اجرا گذاشته است، لذا سیاست خارجی ترکیه نسبت به گذشته تفاوت‌هاي اساسی كرده است. از زمان روی کارآمدن حزب عدالت و توسعه درآنکارا ضریب تهدید علیه ایران به شدت کاهش یافته است.  

5- دولتمردان ترکیه در دوران حکومت لائیتسیته گذشته ازیکسو به نزدیک تر شدن هرچه بیشتر به اتحادیه اروپا و ازسوی دیگربرقراری روابط گسترده با اسرائیل توجه داشتند که نقطه اوج آن در توافق استراتژيك ـ نظامي با اسرائيل در 1996 بود. البته در اولویت بعدی فعال كردن حوزه نفوذ ترکیه  در آسياي مركزي و قفقار در دستور کار قرار داشت. يعني اين سه جهت در دستور اصلی سیاست خارجی ترکیه قرار داشت. داود اغلو و اردوغان نگاه به شرق را در پیش گرفتند ودر همان حال سعی کردند توازن را در مناسبات با اروپا حفظ کنند .

درمیزگرد ی در محل دفتر فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام  شرکت  کردم که با سه نفر از اساتید ترکیه شناس در باره سیاست خارجی ترکیه در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه در این کشور بحث  جالبی داشتم  این بحث  حداقل برای من بسیار آموزنده  بود  ضمن سپاس فراوان از اقای دکتر کرمی  که دعوت کننده اینجانب به این بحث اساسی بود ، متن کامل آنرا که در شماره ۴۷ این فصلنامه به تاریخ پائیز ۱۳۹۰ منتشر شده است در ادامه مطلب  قرار می دهم  . اگرچه مطلب مفصل است اما فکر می کنم برای کسانی که پی گیر تحولات اخیر ترکیه در سیاست خارجی این کشور هستند جالب باشد .

مصاحبه با سایت  دیپلماسی ایرانی  راستش از شما چه پنهان خودم از این مصاحبه راضی نیستم اما به هزار دلیل ناگفته انرا در اینجا گذاشتم تا عبرتی برای خودم باشد

روابط ایران و ترکیه این روز ها گرمی گذشته را ندارد. ترک ها اگر چه روابط خود با اسرائیل را به حالت تعلیق در آورده است و این نکته مطلوبی برای ایران محسوب می شود اما دو رویکرد دیگر ترکیه در قبال استقرار سپر دفاع موشکی ناتو در این کشور و هم چنین موضع ترکیه در قبال تحولات سوریه چندان باب میل ایران نیست. دیپلماسی ایرانی این مسئله را با دکتر حسن بهشتی پور، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل قفقاز بررسی کرده است

 روابط ایران و ترکیه را در شرایط کنونی خاورمیانه چگونه ارزیابی می کنید؟

روابط ترکیه و ایران به عنوان دو کشور همسایه باید روابطی مبتنی بر دوستی و برادری باشد. اما در مقاطع مختلف اختلاف نظر میان کشورها به وجود می آید، هم چنان که جو همکاری و مودت در میان دو کشور وجود دارد، گاهی اوقات اختلاف نظر هم پیش می آید.در حال حاضر دو نکته مهم منفی در مناسبات ایران و ترکیه تاثیر گذاشته است. اول بحث استقرار سپر دفاع موشکی در خاک ترکیه است. ترکیه رسما اعلام کرده است با استقرار این بخش از سپر دفاع موشکی که مربوط به بحث های راداری در خاک ترکیه است موافق است و آن را اجرا خواهد کرد. این مسئله از آن جایی که تهدیدی علیه امنیت ایران است و مستقیما امنیت ایران را تهدید می کند، با واکنش ایران مواجه شده است. این اقدام در حالی صورت می گیرد که در سال ۲۰۱۰ آقای اردوغان و آقای داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه وعده داده بودند که خاک ترکیه تهدیدی برای امنیت همسایگان خود قرار نخواهد گرفت.ادامه….

به گزارش روزنامه  ینی شفق چاپ آنکارا رجب طیب اردوغان نخست وزیرترکیه شنبه  شب (15/5/90) درمراسم افطار یک بنیاد خیریه در استانبول گفت:

" احمد داوداوغلو وزیر امور خارجه ترکیه روز سه شنبه 9 اوت رهسپارسوریه خواهد شد. داوداوغلو در دمشق مذاکرات ضروری را انجام خواهد داد و پیام های ما را به صورت صریح به رئیس جمهور سوریه اعلام خواهد کرد". وی در ادامه گفت :

" روند آینده با توجه به پاسخی که دریافت خواهیم کرد واقداماتی که حکومت سوریه انجام خواهد داد ، شکل خواهد گرفت . ما تاکنون با این امید که شاید بتوان مسئله سوریه را حل کرد و به توصیه های ما توجه شود ، بسیار صبر کردیم. اما اکنون صبر ما به پایان رسیده است . ما مسئله سوریه را مسئله خارجی نمی دانیم ، مسئله سوریه از دیدگاه ما مسئله داخلی ترکیه است. ترکیه و سوریه 850 کیلومتر مرز مشترک دارند.

تحلیل سخنان اردوغان

ازنگاه چرایی و انگیزه های سیاسی بیان این اظهارات بی سابقه ازسوی اردوغان نشان دهنده علنی تر شدن سیاست های  ترکیه درقبال تحولات سوریه درپنج ماه گذشته می باشد.

چکیده مطلب :

تغیرات مهم ارتش مقدمه ای برای ایجاد تغیییرات لازم در قانون اساسی ترکیه است که مهم ترین هدف اردغان در این مرحله محسوبمی شود

تغییرات  بخاطر استعفای بی سابقه ودسته جمعی فرماندهان عالی رتبه ترکیه در اعتراض به  بلاتکلیف ماندن سرنوشت نظامیان کودتاچی طرفدار گروه ارگنه کون است

احتمالا تغییرات درارتش به منظور حذف فرماندهان ارتش ترکیه که مخالف مداخله ترکیه در تحولات جاری سوریه بودند، انجام شده است.

طرح مساله :

عبدالله گل، رئیس‌جمهوری ترکیه ، ژنرال نجدت اوزل را به فرماندهی نیروهای زمینی وکفیل ریاست ستاد فرماندهی ارتش این کشورمنصوب کرد.  این اقدام در پاسخ به استعفاء ژنرال ایشیک کوشانر، رئیس ستاد فرماندهی ارتش ترکیه انجام شد . روز جمعه 7/5/90(29 جولای 2011)  در یک اقدام اعتراضی ژنرال کوشانر به همراه  فرماندهان نیروهای زمینی، دریایی و هوایی ارتش ترکیه به طور دسته‌جمعی و هم زمان استعفا دادند.دفترنخست وزیری ترکیه گفته است ژنرال های ارشد ارتش ترکیه استعفا نداده اند، بلکه وارد مرحله بازنشستگی شده اند.[1] اما ژنرال کوشانراستعفایش را "امری ضروری" عنوان کرده است.[2] و گفته  دراعتراض به ادامه پیگرد قضایی حدود ۲۵۰ نفرازافسران ارتش که طی ماه‌های گذشته به اتهام توطئه علیه دولت آقای اردوغان دستگیر شده‌اند کناررفته است .[3]

به مناسبت دیدار اقای داود اغلو وزیر خارجه ترکیه از ایران مصاحبه ای با سایت دیپلماسی ایرانی داشتم که متن کامل آنرا در اینجا گذاشتم

بعد از گذشت دور اول از حرکت های مردمی در کشورهای عربی که عموما به بار نشست، کشورهای دیگر عربی مانند سوریه، یمن و لیبی رویه دیگری را در برخورد با اعتراضات مردمی پیش گرفتند.

بعد از گذشت دور اول از حرکت های مردمی در کشورهای عربی که عموما به بار نشست، کشورهای دیگر عربی مانند سوریه، یمن و لیبی رویه دیگری را در برخورد با اعتراضات مردمی پیش گرفتند. این مسئله باعث شده است که با گذشت نزدیک به چهارماه از آغاز بحران در سوریه، درگیری ها هم چنان ادامه یابد و خشونت بیشتری در سطح جامعه دیده شود. با توجه به جایگاه مهم سوریه در تحولات منطقه ای، دیگر قدرت های منطقه ای مانند ترکیه و ایران به این فکر افتاده اند که راه حلی برای خروج از بحران ارائه کنند. در این میان ترکیه ابتکار عمل را در دست گرفته و وزیر خارجه این کشور به ایران و بعد از آن به عربستان سفر کرده است. دیپلماسی ایرانی این مسئله را در گفت و گو با  حسن بهشتی پور بررسی کرده است:
 

ایران و ترکیه درباره مسئله سوریه تا چه حد اشتراک نظر دارند؟ آیا ممکن است این رایزنی ها منجر به ارائه طرح مشترکی از سوی این دو کشور برای حل بحران سوریه شود؟

ایران و ترکیه دو نگاه متفاوت نسبت به تحولات جاری در سوریه را دنبال می کنند. ایران از دولت بشار اسد حمایت می کند. ضمن این که تصور می کند که مداخله امریکایی ها و کشورهای غربی در ناآرامی های سوریه احراز شده است و مشخص شده که در سوریه بر خلاف حرکت هایی که در لیبی و یمن و بحرین و دیگر کشورهای عربی شاهد هستیم، از نگاه ایران در سوریه مداخله خارجی حتمی  است. این مسئله بعد از سفر سفیر امریکا به شهر حماء بیشتر روشن شده است.

طرح مساله :

روز یکشنبه  22 خرداد 1390(12 جون 2011) مردم ترکیه برای گزینش ۵۵۰ نماینده مجلس ملی  برای چهارسال آینده به پای صندوق های رای رفتند. این انتخابات در شرایطی انجام شد که در برخی از کشورهای منطقه حوادث بسیار ژرف و تعیین کننده ای رخ می دهد. برگزاری این انتخابت در واقع مسیرآینده ترکیه را دربی ثباتی خاورمیانه وشمال آفریقا، به سوی نوعی ثبات حاصل ازمردم سالاری رهنمون ساخت. به همین دلیل  نتایج انتخابات ترکیه بعنوان کشور تاثیر گذار منطقه  با دقت  ویژه ای از سوی منابع خبری دنبال شد. پیشینه بحث: ترکیه با قدم های بلند و گاهی متزلزل بسوی نوعی از مردم سالاری بومی پیش می رود. نظام پارلمانی دراین کشورهرچند به دفعات ازسوی ژنرال های ترکیه دچاروقفه شده، ولی تاریخ دیرینه ای دارد. درسال های نخست دهه ۶۰ میلادی نخست وزیرمنتخب مجلس همراه با دوتن ازاعضای هیئت وزیران ازسوی ژنرال ها به دارآویخته شدند. درسال های بعد هم حکومت سایه ژنرال ها ادامه یافت و مردمان زیادی ازگروه روشنفکران اسلام گرا،چپگرا،روزنامه نگاران،کارگران، بویژه کردها گرفتارشکنجه، زندان وکشتاربی رحمانه شدند. بطوریکه  ازنیمه دهه ٨۰ تا پایان دهه ۹۰ میلادی تعداد زیادی هم از روزنامه نگاران، استادان، فعالین حقوق بشر، حقوقدانان وفعالین حقوق سندیکایی درروز روشن در خیابان های پرآمد وشد، به قتل رسیدند وعاملین آنها هرگزمعرفی و یا دستگیر نشدند.در آن سالها مردم ترکیه  گرفتار خودسری نظامی ها و قوانین پادگانی بودند.

نشست تخصصی در بنیاد مطالعات قفقازدر تهران  سه شنبه  24 خرداد 1390