اگر مذاکره نکنیم چه کار باید کرد؟

خبرگزاری مهر با «حسن بهشتی پور» کارشناس روابط بین الملل به گفتگو نشست:

ترامپ در موضعی متناقض، همزمان هم اعلام تحریم می‌کند و یادداشت تند علیه ما منتشر می‌کند، هم اعلام می‌کند از گفتگو استقبال می‌کند. این تناقض چه پیامی برای ما دارد و باید چه مواجهه‌ای با آن داشته باشیم؟

یادداشت امضا شده از سوی ترامپ به نوعی یک عامل فشار و یا اهرم فشاری هست تا با دست پر بر سر میز مذاکرات حاضر شوند، یعنی اصل مذاکرات را قبول دارند. صدور یادداشت در آمریکا از نظر حقوقی سطحی پایین‌تر دارد و درواقع مثل توصیه نامه است اما فرمان ریاست جمهوری یک قانون است که باید در آمریکا اجرایی شود. بنابراین اگر واقع بینانه بخواهیم تحلیل کنیم اینکه طرف آمریکایی سعی کرده با دست پر به میز مذاکره بیاید و اینگونه القا کند که اگر توافق نکنیم مفاد این یادداشت قابل اجرا خواهد بود! این یک روش دیپلماتیک است تا از ابزارهایی که وجود دارد استفاده شود و پای میز مذاکرات بیایند.

ادامه نوشته

ایران باید ابتکار عمل را در مواجهه با ترامپ در اختیار بگیرد

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با ایرنا:

تهران- ایرنا- حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در خصوص سیاست جدید رئیس‌جمهور ایالات متحده در قبال ایران گفت: در بخشنامه امضا شده توسط رئیس جمهور آمریکا نکات مهمی در خصوص تحریم‌های ایران وجود دارد و اینگونه نیست که مساله مهمی نباشد اما تهران می‌تواند از ابراز تمایل شفاهی ترامپ برای گفت‌وگو و نه الزاما مذاکره استفاده کند.

به گزارش گروه سیاست خارجی ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، شامگاه سه‌شنبه -۱۶ بهمن- (به وقت تهران) بخشنامه‌ای را درباره آینده سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران امضا کرد. بخش‌نامه‌ای که به معنای تداوم و تشدید فشار علیه ایران در بخش‌های مختلف است. رئیس‌جمهور آمریکا در زمان امضای این سند که با حضور نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در آمریکا همزمان بود؛ ضمن تکرار ادعاهای پیشین علیه ایران، سیگنال‌های متناقضی از خواسته‌های خود به تهران ارسال کرد. مواضع اعلامی و اعمالی رئیس جمهور آمریکا در قبال ایران تاکنون با هم متفاوت بوده اما این تناقض با واکنش ها و تحلیل‌های مختلف در میان کارشناسان و تحلیل‌گران ایرانی روبه‌رو شده است. ( ایرنا به منظور بررسی نگاه‌ها و رویکردهای متفاوت نسبت به مقوله حساس و پرمخاطب «مذاکره یا عدم مذاکره» با دولت جدید در ایالات متحده و مولفه‌های دخیل در هرکدام از این دو مسیر با کارشناسان متفاوت گفت‌وگو کرده است. طبیعی است که دیدگاه‌های ابراز شده در این گفت‌وگوها الزاما به معنای تایید آنها توسط خبرگزاری نیست.) در همین رابطه و برای ارزیابی این اقدام رئیس جمهور ایالات متحده با «حسن بهشتی‌پور»، تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کردیم. در ادامه مطلب می خوانیم :

ادامه نوشته

ترامپ فرمان فشار حداکثری را امضا کرد تا با دست پر به مذاکره بیاید

نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با حسن بهشتی‌پور

یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: می‌شود در سطوحی مانند وزرای خارجه و کارشناسان دیدارهایی میان مقامات ایرانی و آمریکایی رخ دهد.

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

نامه‌نیوز - دونالد ترامپ در عین حال که فرمان فشار حداکثری بر ایران را امضاء کرده اما سخن از مذاکره می‌زند. او به نوعی انگار می‌خواهد دو سیاست مذاکره و فشار را با هم پیش ببرد. حالا پرسش آن است نتیجه چنین سیاست دوگانه‌ای چه می‌شود؟

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «ترامپ دستور فشار حداکثری و تشدید تحریم‌ها علیه ایران را امضا کرده اما در عین حال گفته است که می‌خواهم با رئیس‌جمهور ایران دیدار کنم و ایران نباید به بمب هسته‌ای دست یابد. ایران خیلی پیش از این اعلام کرده بود که دنبال بمب هسته‌ای نیست؛ به این دلیل می‌شود در سطوحی مانند وزرای خارجه و کارشناسان دیدارهایی میان مقامات ایرانی و آمریکایی رخ دهد. خواسته ترامپ آن است که ایران به سلاح هسته‌ای دست نیابد. برجام هم در همین جهت تنظیم شده بود و نه حالا که در آینده هم دنبال سلاح هسته‌ای نخواهد بود و فتوای مقام معظم رهبری هم مؤید همین موضع است».

ادامه نوشته

ضرورت توجه دقیق به تفاوت فرمان اجرایی با یادداشت اجرایی ترامپ درباره ایران

در تحلیل سیاسی توجه به کاربرد واژگان و مفاهیم از دو جنبه بسیار اهمیت دارد: اول از لحاظ معنا و مفهوم واژه‎ای که به کار برده می شود، دوم از جنبه جایی که آن واژه یا مفهوم در بین کلمات دیگر و جملات دیگر قرار می گیرد. یکی از آفت های بزرگ تحلیل سیاسی درک اشتباه از واژه مورد نظر توسط تحلیل‌گر و یا قرار دادن آن مفهوم یا واژه در جای نامناسب آن است . در مواردی این خطای ظاهرا کوچک به نوعی به زیان بزرگ منتهی می شود . البته بستگی دارد در چه زمانی و توسط چه کسی در کجا چنین برداشت غلطی یا کاربرد نادرستی در متن تحلیل استفاده شده باشد .

این مقدمه برای این نوشتم تا درمورد یادداشت اجرایی( Executive Memoranda) ترامپ که در روز سه شنبه 16 بهمن ماه صادر کرد این توضیح ضروری را در باره مفهومی که به کار برده شده است ارائه کنم .

مفهوم یادداشت اجرایی در فرهنگ لغت حقوقی در آمریکا چنین تعریف شده است: « به یک دستورالعمل یا راهنمایی صادر شده توسط رئیس جمهور یا یک مقام عالی‌رتبه دولتی اشاره دارد که نیاز به انتشار رسمی و عمومی ندارد. این یادداشت‌ها معمولاً در محدوده دستگاه‌های اجرایی دولت باقی می‌مانند و به عنوان دستورات داخلی شناخته می‌شوند.»

ترامپ در دولت قبلی خود پس از خروج از برجام در اردیبهشت 1397 به منظور اتخاذ فشار حداکثری بر ایران فرمان اجرایی ( Executive Order) صادر کرده بود. با توجه به تعریفی که در فرهنگ حقوقی در آمریکا از این مفهوم می شود:« فرمان اجرایی یک دستور رسمی است که توسط رئیس جمهور ایالات متحده صادر می‌شود و تأثیر قانونی دارد. این دستورات معمولاً بر اساس اختیارات قانونی رئیس جمهور صادر می‌شوند و باید به طور رسمی منتشر شوند.» از آنجا که فرمان‌های اجرایی برای اجرای قوانین موجود، تعیین سیاست‌های جدید، و یا هدایت دستگاه‌های دولتی به انجام وظایف خاص استفاده می‌شوند در حالی که یادداشتهای اجرایی معمولاً برای تعیین سیاست‌های داخلی، تعیین روش‌ها و راهبردهای اجرایی، و ارتباطات داخلی مانند آئین نامه های اجرایی درون ادارات دولتی استفاده می‌شوند، می توان چنین برداشت کرد که از لحاظ حقوقی دستور ترامپ درمورد تمدید فشار حداکثری به ایران که دیروز صادر شد چون در قالب یادداشت اجرایی صادره شده بار حقوقی کمتری نسبت به دستور قبلی او دارد. پس احتمالا او با این تفاوت در رویه قبلی خواسته نشان دهد قصد ندارد از همان شیوه قبلی شکست خورده استفاده کند بلکه می خواند ابتدا با ایران برخورد تندی نداشته باشد و سخت نگیرد تا زمینه سازی برای مذاکره احتمالی داشته باشد. اگر این برداشت درست باشد پس ترامپ در عمل توپ بازی را به زمین ایران پرتاب کرده است تا نشان دهد که اهل انعطاف است و می تواند این دستورالعمل را که از لحاظ حقوقی بار کمتری نسبت به فرمان اجرایی دارد تغییر دهد همچنین با اعلام آمادگی برای تماس با مسئولین ایرانی و گفتگو با رئیس جمهور ایران می خواهد این پیام را منتقل کند که او برخلاف اردیبهشت 1397 که با نقشه اسرائیل از برجام خارج شد، اسیر بازی نتانیاهو برای برهم زدن هر نوع توافقی با ایران نیست . حالا باید دید ترامپ در عمل چه می کند

ترامپ در تله نتانياهو نمی‌افتد

روزنامه اعتماد در راستاي واکاوي محور رايزنیها و تحولات احتمالي بعد از انجام ديدار مهم ميان ترامپ و نتانياهو با حسن بهشتی پور ، پژوهشگر مسائل بين‌الملل گفت‌وگو کرده است.

بهشتی پور تاکيد کرد که مواردي چون آتش‌بس در غزه و وضعيت حماس و همچنين آينده برنامه هسته‌اي ايران در کانون توجه‌ها و رايزنیها دو نفرقرار دارد، با اين همه به باور اين کارشناس، فارغ از نزديکي نتانیاهو و ترامپ هر دو بازيگر، اختلاف‌نظرهايی هم دارند و این مانع از توافق قاطع آنها در همه زمینه ها خواهد شد. مشروح اين گفت‌وگو را در ادامه میخوانيد:

ارزيابي شما از سفر نتانياهو به واشنگتن و حضور در کاخ سفيد به عنوان اولين مهمان دونالد ترامپ در دولت دوم چيست؟ با لحاظ کردن شرايط کنوني خاورميانه اين ديدار ممکن است چه سيگنال‌هايي را به بازيگران ثالث چون ايران مخابره کند؟

به اعتقاد من بزرگ کردن اين ديدار از نگاه رسانه های همسو با اسرائیل بيشتر جنبه تبليغاتي دارد. دليل آن نيز به سرخوردگیهاي شديد نتانياهو از عدم موفقيت در ملاقات با بايدن بازمی‌گردد، چراکه بايدن در مقاطع مختلفي نتانياهو را به خاطر سياست‌هاي او بايکوت کرده بود. اما مناسبات ترامپ با نتانياهو متفاوت از بايدن است. از طرفي ترامپ، با خودشيفتگي خاصي که در درونش دارد، از اين موضوع فرصت‌سازي خواهد کرد. اما مهم‌تر اينکه بدون شک، آينده خاورميانه و تحولات پس از آتش‌‌بس در غزه مهم‌ترين محور گفت‌وگوي ترامپ و نتانياهو خواهد بود. واقعيت اين است که نتانياهو با شخصي روبه‌رو است که وعده‌هاي زيادي میدهد بدون اينکه توجه کند چقدر میتواند وعده‌ها را محقق سازد.

ادامه نوشته

وضعیت غزه مهمترین بخش سفر نتانیاهو به آمریکا

«حسن بهشتی‌پور» در گفت‌وگو با ایسنا مهم‌ترین دستور کار سفر نتانیاهو به آمریکا و دیدارش با ترامپ را «آینده غزه و منطقه» دانست و گفت: در حال حاضر علاوه بر مصر و اردن، عربستان، تشکیلات خودگردان، قطر و امارات متحده عربی چهار کشوری هستند که با طرح کوچاندن فلسطینیان از غزه مخالفت کردند اما به نظر می‌آید آمریکا سعی دارد هم‌چنان با ۲ روش تهدید و امتیاز دادن به این کشورها به ویژه مصر و اردن آنها را به موافقت با این طرح وادار کند. معتقدم مهم‌ترین بخش سفر نتانیاهو به آمریکا پیرامون وضعیت غزه و اداره آن در آینده و مسائل حاشیه آن است.

باید دید اسرائیل در موضوع کوچاندن فلسطینی‌ها چه برنامه‌ای دارد. به هر حال ترامپ حتما تمایل دارد نقشه احیای صلح ابراهیم را هم دنبال کند و از این رو دوباره با عربستان، مصر، اردن، امارات و بحرین صحبت خواهد کرد و برای این کار نیاز است تا مساله غزه و جنگ در این منطقه را به نحوی سر و سامان دهد. به هر حال طرح ابراهیم به طور کلی مخالف و ضد تشکیل ۲ دولت اسرائیلی و فلسطینی است، بنابراین باید دید اراده سیاسی این کشورها در نهایت به چه سمت می‌رود. با توجه به تحولات و تاثیرات جنگ هفت اکتبر و اقدامات و جنایاتی که اسرائیل در منطقه مرتکب شده است عملا همراهی کشورهای عربی با اسرائیل دشوار شده است.

ادامه نوشته

سکوت ترامپ نشانه در پیش گرفتن سیاست ابهام در قبال ایران است

سكوت ترامپ در قبال ايران، نشانه تغيير رويكرد رييس‌جمهوري امريكا نيست

حسن بهشتي‌پور در پاسخ به اين سوال «اعتماد» كه اساسا چه تحليل و ارزيابي مي‌توان از فعل و انفعالات اخير دونالد ترامپ در روزهاي ابتدايي دولت دوم او مشخصا در رابطه با ايران داشت، گفت: اول اينكه تحليل‌هايي در باب رويكرد احتمالي ترامپ درخصوص پيگيري مذاكره با ايران مطرح شده و همچنين تعبير مثبت سكوت رييس‌جمهور امريكا تحليلي واقع‌بينانه نيست و ‌‌نمي‌توان بر‌مبناي فكت‌هاي موجود در اين زمينه گمانه‌زني‌هاي دقيق ارايه كرد، زيرا به نظر می رسد رئیس جمهوری آمریکا سیاست ابهام را درقبال ایران در پیش گرفته است . باید توجه داشت در تحلیل رفتار رهبران کشورها نمی توان براساس اتفاقات نيفتاده شرايط را تبيين کرد. معمولا تحليل‌‌ها بايد برمبناي اقداماتي كه انجام شده است، صورت گيرد و واقعيت اين است كه نمي‌توان به‌ طور قطع رويكرد رييس‌جمهوري امريكا را فعلا پيش‌‌بيني كرد. زیرا ترامپ فردي غيرقابل پيش‌بيني است كه موضع‌گيري‌هاي او تاكنون ساختارشكنانه بوده است. تحليلگران ممكن است از اين جهت خوش‌بين باشند كه او در قبال ايران به رويكردي ساختارشكنانه متوسل نشده است، اما این ملاک دقیقی برای پیش بینی سیاست دولت ترامپ در قبال ایران نیست .

ادامه نوشته