روش تحلیل سیاسی

پوتین برای رسیدن به این اهداف خود در اوکراین در ابتدا با لشکر کشی در سه محور شمالی ، جنوب شرقی و شرق اوکراین تهاجم وسیعی را آغاز کرد اما برخلاف ارزیابی های اولیه وقتی با مقاومت همه جانبه ارتش اوکراین در کی اف روبرو شد ، پس از یکماه به مرزهای شرقی عقب نشینی کرد . اما به پیش روی خود برای اشغال چهار استان شرقی اوکراین در منطقه دُنباس ادامه داد تا بتواند از راه زمینی در ساحل جنوبی اوکراین به شبه جزیره استراتژیک کریمه در شمال دریای سیاه متصل شود.

طی دو سال گذشته نتیجه این بی تدبیری پوتین خسارت هنگفتی برای مردم اوکراین و روسیه به وجود آورد که در ادامه به مهم ترین موارد ان اشاره می شود.

1- آمریکا و اتحادیه اروپا در دو سوی آتلانتیک متحد تر از قبل علیه روسیه بسیج شدند و برای آنکه بتوانند روسیه را پشیمان کنند بزرگترین و بی سابقه ترین تحریم ها را علیه این کشور وضع کردند که روز به روز به ابعاد فاجعه بار این تحریم ها علیه مردم روسیه افزوده می شود.

2- استراتژی آمریکا که از زبان برژینسکی که در سال 1997 مطرح شده بود در عمل امکان اجرایی پیدا کرد. برژینسکی معتقد بود روسیه بدون اوکراین نمی تواند اهداف خود را در اورآسیا پیش ببرد به همین دلیل آمریکا باید به هر شکل ممکن اوکراین را از روسیه جدا کند. با شروع جنگ روسیه علیه اوکراین در عمل آمریکا به هدف اصلی خود رسید . اگر تحولات سالهای 2004 و 2014 نتوانسته بود به طور کامل رشته های پیوند عمیق روسیه و اوکراین را که در تفکرات اسلاوهای شرقی و مسیحیت ارتدوکسی بنیان داشت؛ از هم جدا کند، در عمل تهاجم روسیه این رشته ها و همبستگی را از بین برد.

3- ایجاد سه بحران جهانی در زمینه امنیت غذا با افزایش سرسام آور مواد غذایی در سطح جهانی و امنیت انرژی و امنیت هسته ای در عمل جهان را در آستانه جنگ جهانی سوم قرار داد که در این زمینه بیش از همه مردم اوکراین و سپس مردم روسیه و مردم کشورهای اروپایی صدمه دیدند. گرچه از لحاظ کمبود مواد غذایی در قاره های آفریقا ، آسیا و حتی آمریکای لاتین نیز ترکش های آن را کاملا احساس کردند.

4- با تمرکز بیش از حد آمریکا و اروپا بر استفاده از سلاح تحریم علیه روسیه ، این خطر افزایش فساد سیستماتیک در دستگاه های اجرایی روسیه و متحدان غربی در ترکیه ، عربستان و امارات[1] و حتی تا حدودی در چین و هند، افزایش پیدا کرد. زیرا روسیه برای دور زدن تحریم ها با انجام تمهیداتی در عمل امکان جدیدی فراهم کرد که به اُلیگارشی های مالی در داخل و خارج روسیه امکان قدرت گیری بیشتر دادند و همان ها از نخبگان روسیه ثروت، قدرت و نفوذ خود را از طریق فسادی که فراتر از مرزها گسترش می‌یابد، توسعه دادند و نتایج آن هم در تثبیت قدرت پوتین کاملا مشهود است بطوریکه کسی تردیدی ندارد در انتخابات ریاست جمهوری روسیه پوتین برای شش سال دیگر انتخاب خواهد شد.

5- دو کشور سوئد و فنلاند که سالهای طولانی در جنگ سرد موضع بیطرفی داشتند با تهاجم روسیه به اوکراین ترغیب شدند در تغییر موضع آشکار به ناتو پیوستند و امروز روسیه مجبور است با تهدیدهای بیشتری از مرزهای شمالی خود روبرو شود.

6- متحدان روسیه در آسیای مرکزی و قفقاز که سالهای طولانی پس از فروپاشی با روسیه روابط بسیار نزدیکی داشتند بعد از جنگ مجبور شدند از روسیه فاصله بگیرند . در میان کشورهای آسیای مرکزی بیش از همه قزاقستان که بخش قابل توجهی روس تبار در این کشور زندگی می کنند از ترس تکرار تجربه اوکراین و نیز به دلیل نگرانی از تحریم های غرب تلاش کرد با اتخاذ موضع بیطرفی از سیاستهای ماجراجویانه پوتین فاصله بگیرد . همچنین ارمنستان که از زمان به قدرت رسیدن پاشینیان در سال 2018 روابط خود را با روسیه کمتر کرد ، فرصت بیشتری پیدا کرد تا به بهانه پشت کردن روسیه در جنگ قره باغ ، پیونده های نزدیک تری با آمریکا و اروپا برقرار کند.

7-فرصت بسیار مناسبی برای شرکتهای تولید کننده سلاح در هر دو طرف جنگ پدید آمد تا میلیونها دلار سرمایه گذاری که می توانست برای افزایش رفاه مردم به کار گرفته شود ، خرج نابودی امکانات زیر بنایی و عقب ماندگی بیشتر شود که تا سالهای طولانی آینده جبران آن بسیار مشکل است.

8- کشورهایی نظیر انگلستان ، آلمان ، ژاپن و فرانسه با چندین برابر کردن بودجه های نظامی خود به نحو بی سابقه ای به سمت مسلح تر شدن هرچه بیشتر پیش رفتند بطوریکه جهان شاهد تکرار مسابقه تسلیحاتی در دوران جنگ سرد شده است .

نتیجه:

در این جنگ روسیه و اوکراین هردو متحمل خسارات هنگفتی شده اند و جهان باردیگر در آستانه رودرویی بزرگ قرار گرفت در این شرایط تنها آمریکا از تضعیف روسیه و وابسته شدن بیشتر اوکراین به خود سود می برد و اروپایی ها که انتظار داشتند بعد از جنگ سرد شاهد روابط بهتری با روسیه باشند امروز از هر زمان دیگر بیشتر خود را در برابر تهدید جدی می بینند و این خود زمینه های مساعد همکاری در زمینه انرژی با روسیه را که میلیاردها دلار درخطوط لوله گاز صادراتی روسیه از شمال و جنوب سرمایه گذاری کرده بودند به باد فنا داد.

برای کسانی که دلشان در گرو صلح و امنیت دنیا قرار دارد ،هیچ اقدامی ضروری تر از رسیدن به یک راه حل مرضی دو طرف برای پایان دادن به این جنگ بی حاصل وجود ندارد. مهم ترازاین که نظم نوین جهانی پس از جنگ روسیه در اوکراین چه مختصاتی دارد، پایان دادن به آتش جنگی است که هر زمان می تواند همه جهان را درگیر کند.

[1] امارات متحده عربی برای مدت طولانی به کانون پولشویی تبدیل شده است. بارها و بارها در رسوایی های بزرگ فساد فرامرزی ظاهر شده است و در جذب افراد و مشاغلی که دوست دارند اطلاعات مربوط به ثروت و فعالیت های خود را پنهان کنند، مهارت دارد. به نظر می رسد این یک مدل کسب و کار همیشه در حال رشد و سودآور برای کشوری باشد که به خاطر شهرهای مجللش شناخته می شود. این مورد بی توجه نبود و در سال 2022، نیروی آزمایشی اقدام مالی (FATF) امارات متحده عربی را در فهرست به اصطلاح خاکستری خود قرار داد. این اقدام به دلیل یافتن چندین نقص در چارچوب مبارزه با پولشویی امارات توسط FATF انجام شد. با این حال، FATF در اجلاس اخیرش خروج امارات از لیست خاکستری را پس از تنها دو سال اعلام کرد.