روش تحلیل سیاسی

حسن بهشتی‌پور / کارشناس مسائل بین‌الملل

منبع: روزنامه ایران سال نوزدهم شماره 5506 هیجدهم آبان  1392 صفحه 3

 قرائن نشان مي‌دهد مذاكرات ژنو همراه با پيشرفت بوده است. در اين راستا گام مهمي برداشته شد كه منجر به گرد هم آمدن وزراي كشورهاي حاضر در مذاكرات به دور يك ميز در ژنو شد. از سوي ديگر واكنش‌ها و گفته‌هاي بنيامين نتانياهو مبني بر اين كه ايران «امتياز قرن» را در اين مذاكرات به دست آورده، نشان مي‌دهد ابتكار عمل در دست تيم ايراني بوده است؛ تيمي كه از حمايت مردم خود و رهبران سياسي‌اش برخوردار است. نتانياهو به عنوان فردي كه جزو دشمنان ايران محسوب مي‌شود، وقتي سخن از اين مذاكرات به ميان مي‌آيد، به گونه‌اي سخن مي‌گويد كه ما متوجه مي‌شويم ايران به خواسته‌هاي خود بعد از چند سال دست يافته است. 

مردم تاجیکستان  روزچهارشنبه  پانزدهم آبان  1392 برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور در 69 حوزه انتخاباتی حضور یافتند و آراء خود را در بیش از 3151 صندوق رای گیری ریختند.

همانگونه که همه انتظار داشتند به دلیل شرایط موجود در رقابت های انتخاباتی هیچکدام از پنج نامزد رقیب نتوانستند آراء لازم را برای پایان دادن به حکومت 21 ساله "امامعلی رحمان" بدست آورند.

آقای رحمان که از سال 1992 تاکنون زمام امور تاجیکستان را بر عهده دارد با بدست آوردن هشتاد وسه و شش دهم درصد آراء  پیروز انتخابات اعلام شد.

 شیر‌محمد شاهیان، رئیس کمیسیون مرکزی انتخابات تاجیکستان، اعلام کرد  از سه میلیون و ۶۴۰ هزار نفری که در انتخابات شرکت کردند ، بیش از سه میلیون و ۲۳۰ هزار نفر به آقای رحمان رای داده اند.

از آنجا که بر اساس آمارهای رسمی از جمعیت حدود هشت میلیونی تاجیکستان،  بیش از سه میلیون و ۶۴۰ هزار نفر در انتخابات شرکت کردند، می توان نتیجه گرفت  پنج رقیب آقای رحمان درمجموع  تنها توانستند  410 هزار رای بدست آورند. این نشان می دهد رقبای آقای رحمان چندان اقبالی برای رقابت جدی با او را نداشتند .

 منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره ۳۰۵۸ چهرشنبه 15 آبان 1392

حسن بهشتی پور*

با گذشت بیش از یک ماه از برگزاری دور نخست مذاکرات هسته‎ای ایران و گروه 1+5 در ژنو و ارائه بسته پیشنهادی ایران به طرف مقابل، اکنون قرار است دور دوم مذاکرات، شانزدهم و هفدهم آبان ماه در ژنو برگزار شود؛ با توجه به اینکه در مذاکرات ژنو يك ایران پيشنهادهايي به طرف مقابل ارائه داد، انتظار می‎رود در این نشست، طرف‎های غربی که برای مشورت با پایتخت‎هایشان رفته بودند، به طرح پیشنهادی ایران پاسخ دهند. 
از جمله مسائلی که ایران پیشنهاد داده، این است که غنی سازی اورانیوم در خاک‌كشور به رسمیت شناخته شود. همچنین تحریم‎ها در یک جدول زمانی یک ساله به پایان برسد. در واقع ایران به طور کامل مشخص کرده که چه کسی، چه کاری را باید انجام دهد. مسئله‎ای که وجود دارد، این است که فضای مذاکرات در هر دو طرف اکنون بسیار سنگین است. در ایران تظاهرات 13 آبان نشان داد افکار عمومی نسبت به سیاست‎‏های کلی غرب بدبین است. نوع موضع‏گیری‎های نمایندگان کنگره آمریکا هم بیانگر آن است که در آنجا نیز فضا نسبت به ایران و مذاکره با کشور ما مساعد نیست. در حال حاضر هر دو طرف تحت فشار هستند و به نظر می‎رسد دو طرف باید به یک راهکار مشترک دست یابند تا بتوانند در داخل فضا را آرام کنند. آنچه اکنون در رسانه‏‎های غرب مطرح می‎شود، این است که آنها تنها جلوی تشدید تحریم‎ها را گرفته‏اند اما آن را کاهش نداده‎اند. همچنین ایران انتظار دارد غرب به صورتی وارد عمل شود که ایران بتواند راحت‎تر نفتش را به فروش برساند. اکنون باید منتظر باشیم و ببینیم واکنش طرف مقابل به پیشنهادهاي ایران چه خواهد بود. در ادامه چون در شرایط فعلی هر دو طرف نسبت به هم بدبین هستند باید اقداماتی در راستای رفع این وضعیت انجام گیرد. این اقدامات باید همزمان باشد و به اعتمادسازی دوجانبه نیز کمک کند. البته در روابط بین‎الملل بحث اعتماد، نسبی است و هیچ وقت صفر یا صددرصد نیست. در حال حاضر ایران و طرف غربی باید وارد مذاکره شوند تا اعتماد یکدیگر را جلب کنند؛ چرا که بر اساس قراردادها، اعتماد حاصل می‎شود. در این رابطه ایران می‎تواند غنی سازی 20درصدی اورانیوم را برای 6 ماه متوقف کند و در مقابل غرب نیز تحریم‎های یک جانبه و خارج از قطعنامه‎های شورای امنیت را لغو کند. اکنون دیگر زمان آن فرارسیده که دو طرف وارد اقدامات اساسی شوند زیرا با تحرکات عادی دیپلماتیک این گره باز نخواهد شد. در نهایت پیرامون احتمالات و صحبت‎هایی که راجع به تعلیق فردو بیان می‎شود باید گفت از آنجایی که فردو زیر نظر آژانس است و هیچ فعالیت مخفی آنجا صورت نمی‎گیرد، صحبت راجع به آن در این مرحله از مذاکرات خیلی ضرورت ندارد مگر اینکه بحث توقف فعالیت‎های غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم مطرح شود؛ در این شرایط چون این فعالیت در فردو انجام می‌شود اگر دو طرف در مورد توقف غنی‌سازی 20 درصدی به توافق برسند بحث تعلیق فردو نیز مطرح خواهد شد. 

نویسنده: حسن بهشتي پور، كارشناس مسائل بين‌الملل

منبع:  روزنامه ایران شماره 5498 روز چهارشنبه 8/8/92 صفحه 2 یاداشت روز

 ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي پس از چندين دور گفت وگوهاي فشرده، در دوازدهمين دور با صدور بيانيه مشترکي به کار خود خاتمه دادند. صدور اين بيانيه مشترك نشان مي‌دهد كه مذاكرات اخير در فضاي متفاوتي با گفت وگوهاي پيشين انجام شده و تعيين تاريخ بعدي در زمان كمي بعد از اين مذاكرات، خود تأييد‌كننده اين موضوع است.

گفت وگوهاي وين از آنجايي فضايي متفاوت داشت كه تهران با طرح تازه خود توانست ابتكار عمل در مذاكرات با آژانس را دردست گيرد كه اين مسأله از يك سو مي‌تواند بر حل و فصل موضوع مطالعات ادعايي آژانس تأثير بسزايي داشته باشد و از سوي ديگر پيام‌هاي مثبتي را به مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 بفرستد.

چراکه فضاي مذاکرات ايران و گروه 1+5 بيشتر جنبه سياسي و امنيتي دارد اما مذاکرات ايران و آژانس جنبه حقوقي و فني دارد و اين‌ها مي‌توانند مکمل يکديگر باشند و اگر در هر يک از اين مذاکرات موفقيتي حاصل شود، مي‌تواند تأثير تعيين کننده‌اي را روي روند مذاکرات ديگر داشته باشد.

 

منبع: سرمقاله  روزنامه تهران امروز

دور تازه مذاكرات ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز گذشته در شرايطي پايان يافت كه در اين دور بر خلاف تمام دوره‌هاي قبلي دو‌طرف بيانيه مشتركي را در اين زمينه صادر كردند. در واقع صدور بيانيه مشترك بين ايران و آژانس نشان‌دهنده اين موضوع است كه طرفين در رابطه با مسئله موجود به يك نقطه نظر مشترك رسيده‌اند. ضمن اينكه بايد توجه داشت اين موضوع بيانگر اين نكته است كه طرح جديدي كه ايران در اين دور از مذاكرات ارائه كرده است برخلاف طرح‌هاي قبلي توانسته گرهي را باز كند كه در دوره‌هاي پيشين موفق به اين كار نشده بود.گرچه جزئيات مطرح شده در مذاكرات را دو طرف اعلام نكرده‌اند اما شايد بتوان حدس زد آنچه بين ايران و آژانس مطرح شده به نوعي شامل مجموعه مواردي است كه براساس آن پيش از اين آژانس، ايران را مورد اتهام قرار داده بود.بر اساس موارد اتهامي آژانس،ايران در سال 2003 اقداماتي را خارج از پيمان ان پي تي انجام داده است.تا به حال ايران خواستار ارائه مدارك و مستنداتي بوده است كه به واسطه آن آژانس ادعاهاي خود را مطرح كرده بود، اما با توجه به اينكه كشورهايي كه مدارك را در اختيار آژانس قرار داده‌اند مايل به دادن آن به ايران نبودند آژانس همواره از اين اقدام خودداري كرده است. به نظر مي‌رسد در جريان اين مذاكرات اين گره‌ها باز شده باشد.موضوع ديگر پروژه آب سنگين اراك است كه طبق آخرين گزارش‌ها ايران تا سال 2015 احتمال افتتاح آن را داده است.اما با وجود افتتاح نشدن اين پروژه، آژانس برخلاف مقررات ان پي تي خواستار بازديد از اين مركز بوده است.

مقدمه :

روز چهارشنبه  24 مهرماه چهارمین نشست مذاکرات نمایندگان ایران وگروه کشورهای موسوم به  1+5 در ژنو به پایان رسید. این دور از گفتگوها برای طرفین یک گام اساسی به سمت جلو و اقدامی برای اعتماد سازی به شمار می رود .

مذاکرات دو روزه در ژنو برای طرف ایرانی از ان جهت که بالاخره پس از چند ماه کش و قوس ، مذاکرات بصورت جدی  انجام شد، بسیار قابل توجه بود . ایران با ارائه  طرحی جدید که برای اشتهای سیری ناپذیر کشورهای غربی جذاب تر از آن بود که قابل رد کردن باشد؛ نشان داد آماده رسیدن به تفاهمی جامع و کامل با غرب بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای خود است

از نگاه کشورهای غربی نیز طرح ایران و ورود به جزئیات اصلی بحث بسیار قابل توجه بود از این نظر که نشان می داد ایران آماده است در صورتی که غرب بر حق ایران در مورد غنی سازی اورانیوم در خاک خودش ، صحه بگذارد ؛ آمادگی آنرا خواهد داشت که شفاف سازی فعالیت های خود را تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی هسته ای بازهم بیشتر از قبل گسترش دهد، به گونه ای که در عمل جای تردیدی برای غرب باقی نماند که ایران صرفا در چهارچوب فعالیت های صلح آمیز هسته ای به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد.

 

 

تحلیل نتایج انتخابات ریاست جمهوری در آذربایجان

نویسنده: حسن بهشتی پور ۹۲/۰۷/۱۸

مقدمه :

روزپنج شنبه (18 مهر ماه  1392) مظاهر پناه اف رئیس کمیسیون مرکزی انتخابات جمهوری آذربایجان درجمع خبرنگاران  در باکو ،اعلام کرد الهام علی اف برای سومین بارپیاپی به عنوان رئیس جمهوری  این کشورانتخاب شد. با آنکه نتایج نهایی و قطعی انتخابات تا چند روز دیگر اعلام میشود ، اما با در نظر گرفتن فاصله زیاد سایررقبای  علی اف  در انتخابات، از جمله "جمیل حسنلی" نامزد ائتلاف شورای ملی نیروهای دموکراتیک ، که بیشترین آراء را بعد ازعلی اف بدست آورده است ؛ می توان مطمئن بود که علی اف  به عنوان پیروز قطعی انتخابات معرفی خواهد شد.  [1]

الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان نیزدر پیامی که از شبکه های تلویزیونی این کشور پخش شد از اعتماد مجدد مردم کشورش به وی قدردانی کرد . با این وجود شورای ملی نیروهای دموکراتیک مدعی تقلب در انتخابات شده و اعلام کرده است نتایج را به رسمیت نمی شناسد . ودر روزیکشنبه آینده تظاهرات اعتراض آمیزی در باکو به راه می اندازند.

در تحلیل پیش رو به بررسی دلایل و نتایج حاکمیت نخجوانی ها به رهبری خانواده علی اف در این کشور 9 میلیون نفری قفقاز جنوبی می پردازیم وبه این سئوال مهم پاسخ داده می شود که خانواده علی اف چگونه توانسته است اعتماد اکثریت مردم را در "دموکراسی ویژه"  در جمهوریهای شوروی سابق  جلب کند.

گفت‌وگو به معناي ارتباط نيست

نویسنده: حسن بهشتي‌پور کارشناس مسائل بین الملل

سرمقاله روزنامه تهران تایمز شماره 1280 صفحات 1و 2  روزیکشنبه ششم مهر ماه 1392

هروقت صحبت از گفت‌وگو مي‌شود بايد به تفاوت گفت‌وگو و مذاكره توجه داشت.مذاكره نوعي گفت‌ و گوست كه در آن دستور كار وجود دارد و در نهايت طرفين احتمالا به جمع‌بندي واحدی  مي‌رسند. اما منطق گفت‌وگو به‌گونه‌اي دیگراست . درگفت وگو  طرفين درباره موضوعي صحبت مي‌كنند كه ممكن است مشورت درباره مسئله‌اي باشد که معمولا به دستورالعمل خاصي  یا توافق مکتوبی نمی رسد فقط ممکن است به توافقی شفاهی در باره یک یا چند موضوع منتهي شود.

اما وقتي گفت‌وگو بين دو شخصيت سياسي آن هم رئيس‌جمهور كشورمان و رئيس‌جمهور آمريكا صورت مي‌گيرد اهميت ويژه‌اي مي‌يابد زیرا دو كشور در طول سي و چهارسال گذشته ارتباطي نداشته‌اند.

سرمقاله روزنامه تهران امروز شماره 1276 روز سشنبه دوم مهر ماه 1392

نویسنده : حسن بهشتی پور 

نخستين تماس‌هاي هسته‌اي بين وزير خارجه كشورمان با كاترين اشتون، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در شرايطي انجام شد كه از چندي قبل حساسيت‌ها روي آن زياد شده بود. چرا كه همگان در انتظار خروجي اين مذاكرات هستند. با وجود اينكه درباره افزايش سطح مذاكرات از معاونان وزارت خارجه به وزراي خارجه توافق حاصل شده است اما با اين حال به نظر مي‌رسد به تغيير ماهوي در اصل مذاكرات هم نيازمنديم. اكنون زمان آن رسيده كه از روندي كه تاكنون مذاكرات هسته‌اي دوطرف داشته‌اند فاصله بگيريم و در واقع به مذاكره براي مذاكره پايان‌دهيم.شكل گرفتن چنين حالتي مسلما تنها به طرف ايراني برنمي‌گردد و دو طرف بايد خواهان اين باشند كه از روند مذاكرات به نتيجه‌اي عملي برسند. نكته مهمي كه بايد در اين راستا بدان توجه داشت اين است كه با يك ديدار و برگزاري يك نشست نمي‌توان به همه مسائل موجود پايان‌داد.ضمن اينكه به نظر مي‌رسد با توجه به اينكه قرار است مذاكرات هم به لحاظ شكلي و هم به لحاظ محتوايي با گذشته متفاوت باشد و در سطح بالاتري پيگيري شود، اين موضوع مي‌تواند به روند مذاكره براي مذاكره پايان‌دهد. در گذشته مذاكرات هسته‌اي به اين شكل بود كه دو نفر حرف‌هاي خودشان را مي‌زدند و برمي‌گشتند.در بعد محتوايي هم اين گونه بود كه ايران خطوط مشخصي را مطرح مي‌كرد، طرف اروپايي هم خطوط مشخص خود را بيان مي‌كرد بدون اينكه طرفين به سمت هم حركت كنند.اما اكنون و با توجه به رويكردي كه وزير خارجه كشورمان در پيش گرفته و بر اساس آن موارد خوبي مطرح شده، به نظر مي‌رسد راحت‌تر بتوانيم به روند مذاكره براي مذاكره پايان‌دهيم.يكي از اين موارد تعيين عامل زمان براي مذاكره است دراين طرح قرار نيست مذاكرات الي الابد ادامه پيدا كند و بايد به اين گونه باشد كه مذاكره به نتيجه روشني برسد.ضمن اينكه براي رسيدن به اين هدف دو طرف بايد براساس منافع مشترك حركت كنند تا بتوانند براي اين مسئله راه‌حل مشتركي پيدا كنند.در واقع با اين روش كه آنها بخواهند بر مواضع خود پافشاري كنند و ما هم بر مواضع واصول خودمان پافشاري كنيم به نتيجه نخواهيم رسيد.در واقع همانگونه كه رئيس‌جمهور در صحبت‌هاي خود گفته‌اند بايد حل اين مسئله بر اساس قاعده برد- برد باشد.ضمن اينكه در اين روند بده بستان وجود داشته باشد.براي رسيدن به چنين مرحله‌ای بايد دو طرف به شناختي كه در اين مدت نسبت به خطوط قرمز هم پيدا كرده‌اند توجه لازم را داشته باشند. بايد ديد در ديدار روز گذشته وزير امورخارجه كشورمان دو طرف درباره چه مواردي صحبت كرده‌اند و آيا بر سر اين موضوع به تفاهم رسيده‌اند يا نه؟

نكته ديگري كه مي‌تواند پايان‌دهنده مذاكره براي مذاكره باشد تغيير تيم مذاكره‌كننده كشورمان است. در واقع حرفه‌اي‌تر شدن اين تيم مي‌تواند تسهيل‌كننده روند مذاكرات باشد.

به نظر مي‌رسد طرف مذاكره‌كننده نيز در اين زمينه گام‌هايي برداشته در واقع هرچند رويكرد آنها تغيير نكرده است اما زبان خود را تغيير داده‌اند و از زبان تهديد و زورگويي استفاده نكرده‌اند. با توجه به اينكه دوطرف سياستشان را ثابت نگه داشتند اما راه رسیدن به این سیاست را تا حدود قابل ملاحظه ای تغییر دادند.  آنها سعی دارند ضمن حفظ سياست خود با تغيير رويكرد به نتيجه برسند.

نکته مهم دیگر آنکه  مذاكره‌كنندگان ما خود می دانند چگونه با قانع كردن طرف مقابل ،مطالبات ایران را در زمينه حق غني‌سازي اورانيوم و لغو تحريم‌ها محقق سازند.

مقدمه :

روزشنبه 23 شهریور1392 "سرگئی لاوروف " وزیر خارجه روسیه به اتفاق  " جان کری " وزیر خارجه آمریکا  دریک کنفرانس خبری جزئیات توافق خود را درباره آینده سلاح های شیمیایی سوریه و چگونگی قراردادن این سلاح ها را تحت کنترل  سازمان منع سلاحهای شیمیایی[1]، اعلام کردند.

لاوروف و کری  پس از سه روز مذاکره در ژنو که از روز پنج شنبه  آغاز شد سرانجام به راهکاری میانه که مرضی دو طرف بود دست یافتند.  برای رسیدن به  ، شنبه ، با توافق درباره چگونگی کنترل سلاح های شیمیایی سوریه پایان یافت.

به جهت اهمیت این موضوع در مطلب پیش رو تلاش شده است ابعاد موضوع از نگاه تاثیراتی که در آینده منطقه خاورمیانه خواهد داشت و نیز به جهت نتایج آن بر جلوگیری از جنگ دراین منطقه راهبردی بررسی شود .

مجلس عوام انگلیس روزپنج شنبه با رای قاطع مانع از وارد شدن انگلیس به جنگ با سوریه شد. پس از این رای دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس اعلام کرد با توجه به رای نمایندگان مردم انگلیس در مخالفت با وارد شدن انگلیس به جنگ محدود علیه سوریه ، دولت به هیچ وجه وارد درگیری نظامی در سوریه نخواهد شد.

پیش از این انگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز در مذاکرات تلفنی با پوتین رئیس جمهوری روسیه گفته بود که دولت آلمان از اقدام یکجانبه خارج از چهارچوب سازمان ملل علیه سوریه حمایت نخواهد کرد .این در حالی است که نخست وزیر ایتالیا نیز با هرگونه اقدام نظامی شتاب زده علیه سوریه خارج از سازمان ملل مخالفت کرده است

کلمات کلیدی : 

حمله به سوریه  ، یکجانبه گرایی آمریکا ، شورای امنیت سازمان ملل  ، حمله شیمیایی ، روسیه و چین در سوریه 

ضرورت تدوین دکترین سیاست خارجی  ایران

یکی ازمهم ترین مشکلات  سیاست خارجی ایران ، نداشتن راهبرد کلی و برنامه ریزی بلند مدت  است . این مساله موجب شده است اولا سفرا و کارکنان سفارت خانه های ایران در خارج کشور و نیز ادارات  کل سیاسی در وزارت خارجه ، هر کدام بر اساس تشخیص و مصلحت اندیشی خود برای موضوع های پیشِ روی ، راهکارهای مناسب را پیدا  کنند.

ثانیا سیاست خارجی ایران بیشتر خود را رودرو با حوادث و تحولاتی ببینید که از قبل برای مدیریت آنها برنامه ریزی از پیش نداشته باشد . با وجود آنکه در سالهای گذشته در مواردی  ادعا می شد که وزارت امور خارجه  برای سیاست خارجی ایران برنامه ریزی  بلند مدت دارد اما قابل انتشار نیست و نمی توان آن را در دسترس عموم مردم قرار داد.اما بطور قطع راهبرد سیاست خارجی هرکشورمیتواند بخش محرمانه اش با بخش اعلانی اش جدا از هم، اما مرتبط با هم طراحی شود.همچنانکه امروزه درهمه کشورهای تاثیرگذاردرعرصه بین المللی ومنطقه ای  مانند آمریکا و روسیه  بخش اعلانی  دکترین سیاست خارجی خود را منتشرمی کنند. (بخش اعلانی دکترین سیاست خارجی  برای همه منتشر می شود تا دیگران از آن مطلع شوند وبخش  اعمالی آن بخشی است که منتشر نمی شود ولی به آن عمل می شود. )

مقدمه :

با شروع کار دولت جدید و آمدن آقای محمد جواد ظریف به عنوان رئیس جدید دستگاه دیپلماسی ایران فرصت مغتنمی بوجود آمده است تا به منظور بهبود شرایط اقتصادی ایران در سیاست خارجی کشوربازنگری داشته باشیم . با این هدف لزوم بررسی نقاط قوت و ضعف عملکرد 34 سال پس ازپیروزی  انقلاب اسلامی در عرصه سیاست خارجی ، بیش از هر زمان دیگر احساس می شود .

با در نظر گرفتن  این موضوع مهم  می توان با بررسی تمامی جوانب موجود، راهکار های جدیدی را برای ارتقاء جایگاه بین المللی و منطقه ای ایران مورد توجه قرار داد.

درمقاله پیش روی سعی شده ضمن آسیب شناسی سیاست خارجی ایران نکات قابل اصلاح نیز در کنار ان ارائه شود . بدیهی است به ضرورت اختصار و دوری از تکرار مکررات از بررسی موفقیت ها در اینجا خود داری شده و در مقالات بعدی به انها توجه بیشتری خواهد شد.  

اعطای اقامت موقت به اسنودن و تاثیر آن بر روابط  واشنگتن و مسکو

طرح مساله:

روزسه شنبه   15 مرداد  ژان پساکی معاون وزیرخارجه آمریکا اعلام کرد  وزرای خارجه روسیه و آمریکا به منظور مذاکره برای استرداد "ادواراسنودن " افشاگر اطلاعاتی که هم اکنون در مسکو اقامت موقت دارد، روزجمعه  هجدهم مرداد  در واشنگتن دیدار خواهند داشت .  این درحالی است که یک روز پیش از آن " سرگی ریباکوف"  معاون  لاوروف وزیر خارجه روسیه خاطرنشان کرد در این نشست وزرای آمریکا و روسیه درباره وضعیت ادوارد اسنودن، افشاگر اسناد محرمانه سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا گفت‌وگو نخواهند کرد. زیرا چیزی برای مذاکره وجود ندارد .

با این حال زمانی که روز سه شنبه اوباما اعلام کرد با وجود مشکلات ناشی ازماجرای اسنودن تصمیم گرفته دراجلاس سران کشورهای گروه بیست در پائیزآینده  درمسکو شرکت کند ، ظاهرا زمینه برای انجام مذاکره در باره آینده اسنودن نیز فراهم شده است.

 از روز پنجشنبه دهم مرداد که منابع خبری روسیه اعلام کردند دولت این کشور با اعطای اقامت  موقت یکساله  به" ادواراسنودن" عامل  پیشین اطلاعاتی  آژانس امنیت ملی آمریکا  موافقت کرد. فضای بدبینی  در روابط  مسکو و واشنگتن در سطح دیپلماتیک و رسانه ای حاکم شد .

ازآنجا که چند روز پیش ازآن پوتین رئیس جمهوری روسیه اعلام کرده بود اسنودن باید خاک روسیه را ترک کند ، تعجب ناظران خبری در مورد این چرخش موضع  روسیه  برانگیخته شد. اما گویا  این تغییر موضع روسیه حکایت از موثر واقع شدن فشار جناح های درونی قدرت در روسیه داشت که تحویل  یا راندن اسنودن  از روسیه را ضربه حیثیتی برای روسیه تلقی می کردند .

در مقاله پیش روی تلاش شده است به این سئوال پاسخ داده شود که چه عاملی موجب شد که روسیه در باره اعطای پناهندگی به اسنودن تجدید نظرکند . از ان مهم تر اینکه  آیا امکان دارد روسیه در باره استرداد اسنودن با آمریکایی ها معامله کند؟ علاوه بر این به این پرسش اصلی پاسخ داده می شود که این اقدام روسیه چه تاثیری برآینده مناسبات دو کشور خواهد داشت؟

در باره اهمیت  افشاگري "ادوارد اسنودن" مامور آژانس امنیت ملی آمریکا  مي توان از ابعاد مختلفی موضوع را مورد توجه قرار داد. اما شاید این جنبه از مساله که فاصله افشاگری های او با  برادلی مانینگ سرجوخه ارتش امريكا بسیار نزدیک است بر اهمیت موضوع می افزاید . زیرا معمولا چنین درز اطلاعاتی در هر نیم قرن یکبار به وقوع می پیوندد.

می توان گفت اسنودن ادامه دهنده راه سرجوخه مانینگ  بشمار می رود . مانینگ عضو اطلاعات وزارت دفاع "پنتانگون" بود، که در سال 2010  توانست با ترفندی عجیب  اطلاعات ذي قيمتي را از پنتاگون خارج کند و  در اختيار"جوليان آسانژ" رئيس و بنيان گزار رسانه مجازي "ويكي ليكس" گذاشت تا در سطح جهان منتشر شود.  بعد از او، اقدام آقاي اسنودن دومين ضربه بزرگ اطلاعاتي و امنيتي را به امنيت ملي امريكا ظرف سه سال گذشته محسوب می شود. با این تفاوت که افشاگري اسنودن هم از نظر كيفيت و هم از نظر محرمانه و سري بودن،اهميت خيلي بيشتري نسبت به آن چيزي دارد كه سرجوخه مانينگ به وسيله آسانژ در ويكي ليكس منتشر كرد.

باوجود انکه  ويكي ليكس 3 ميليون سند را افشا كرد ولي اهميت هيچكدام از آن سندها به اندازه اهميت اسنادي كه اسنودن منتشر كرده است،نمي رسد. زیرا اسناد منتشر شده اسنودن توانسته شبكه جاسوسي ديجيتال امريكا ر ا برای مردم آمریکا و جهان افشا كند .

هفته نامه سروش چندی پیش از من خواست مطلبی در باره چگونگی تعامل دولت یازدهم با صدا و سیما بنویسم البته حاصلش شد این متنی که ملاحظه می کنید . اما راستش من متوجه نشدم مطلب را چاپ کردند یا نه و این هم از حرفه ای بودن همکاران ما در مطبوعات است 

وقتی که صحبت از تعامل می‌شود اولين نكته‌اي كه بايد به آن توجه داشت اين است كه تعامل یک فعل دو طرفه است. در بحث تعامل ميان رسانه‌ملي و دولت، هر دو طرف اين ماجرا می توانند  لوازمي را رعايت كنند؛ برای یک تعامل سازنده بین دولت و صدا و سیما لازم است از  يك‌سو دولت آستانه تحمل خود را نسبت به انتقاد سازنده افزایش دهد. زيرا انتقادهای مطرح شده در صدا و سیما، معمولا همان موضوعاتي هستند که در سطح افکار عمومی مطرح می شوند  و رسانه ملی هم فقط  انعکاس‌دهنده نظرات مردم و کارشناسان است. آنجا كه بحث از بالا بردن آستانه تحمل دولت مي‌شود به اين معني است كه دولت نبايد به محض طرح مسائل انتقادی تصور كند كه تخریب دولت صورت گرفته است. زیرا اگر انتقاد به یک موضوع مطرح شده درست است که باید در صدد رفع آن باشد و اگر درست نبود می‌تواند با سعه‌صدر پاسخ آن را از روش صحیح بدهد. حداقل مزيت اين روش اين است كه مردم به جای رادیوهای خارجی و شبكه‌هاي ماهواره‌اي، اطلاعات را از رسانه ملی کسب می‌کنند و این به افزایش اعتماد ملی کمک می‌کند و این خود  نقش بسيار تعیین‌ کننده‌ای بر افزایش امنیت ملی و توان ملی ایران دارد. البته ممکن است این روش، مضراتي هم داشته باشد اما مطمئنا منافع آن خیلی بیشتر است.

 پس از ۲۴خرداد و مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری یازدهم که به انتخاب دکترحسن روحانی انجامید، واکنش ها و پالس های متفاوتی از سوی واشنگتن چه در سطح کاخ سفید و چه در کنگره نسبت به این انتخاب و روی کار آمدن دولتی ابراز شده که تعامل با جهان یکی از شعارهای اساسی آن در رقابت های انتخاباتی بود، در آخرین مورد پس از انتشار نامه ای با ۱۳۱امضا از اعضای کنگره خطاب به باراک اوباما که خواستار «استفاده از فرصت روی کار آمدن آقای روحانی برای حل و فصل دیپلماتیک مسائل با ایران» شدند، به گزارش روزنامه واشنگتن پست ، کنگره آمریکا نیز در یک سنت شکنی بی سابقه از ارسال لایحه سالانه تشدید تحریم های ایران به کاخ سفید که هر تابستان انجام می شود، خودداری و ارسال آن را به مدت حدود ۳ماه به تعویق انداخت.  آیا باید این اتفاق ها را رویکردی جدید به حساب آوریم یا این که نمی توان به اتخاذ روشی جدید مبتنی بر تعامل از سوی کاخ سفید  امیدوار بود؟

پیروزی اعتدال گرایی در ایران

مقدمه :

طبق اعلام ستاد انتخابات وزارت كشور حسن روحانی با 18 میلیون و 613 هزار و 329 رای رییس جمهور شد. وزیر کشور مشارکت در انتخابات را 7/72  درصد و روحانی را رئیس جمهور اعلام کرد.

از مجموع 36 میلیون و 704 هزار و 156 آرای شرکت کنندگان در انتخابات ، دکتر حسن روحانی با 18 میلیون و 613 هزار و 329 رای  هفتمین رییس جمهور ایران شد.

نتایج این انتخاب را شاید بتوان از بسیاری جهات متفاوت با ده انتخابات ریاست جمهوری گذشته  در ایران دانست. برای تحلیل نتایج این رویداد تاریخی می توان به مهم ترین موارد ذیل اشاره کرد:

چهار موفقیت مهم  فنی  در برنامه هسته ای ایران

نویسنده: حسن بهشتی پور

گزارش جدید یوکیا آمنو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی  تکرار همان گزارش های دوره ای قبلی است که هر سه ماه یکبار به شورای حکام آژانس ارائه می شود. اما اینبار آقای آمانو در گزارش خود به   چهار موفقیت مهم فنی درباره برنامه هسته ای ایران اشاره دارد که حکایت از پیشرفت ایران در زمینه خودکفایی در غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز دارد.

1- ایران موفق شده است  تعداد بیشتری از سانتریفیوژهای نسل دوم را در نطنز نصب کند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که سانتریفیوژها ی نسل دوم تقریبا سه برابر نسل اولی ها  قدرت غنی سازی  دارند . ایران زیر نظر کارشناسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای و دقیقا در چهار چوب مقررات بین المللی از جمله پادمان هسته ای از حدود 6 ماه پیش نصب  سانتریفیوژهای نسل دوم  را درنطنز آغاز کرده است .

در آخرین گزارش آژانس گفته شده بود که ایران 180 دستگاه از این ماشین ها را در نطنز نصب کرده است اما بر اساس گزارش جدید آمانو تعداد این ماشین ها در نطنز به 689 مورد رسیده است . یعنی ایران توان غنی سازی خود را در مدت کوتاهی هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی افزایش داده است. 

در گزارش آقای آمانو تصریح شده است در حال حاضر در مجموع  13555 سانتریفیوژ در نطنز نصب شده است که در مقایسه با گزارش قبلی 886 عدد بیشتر است .

به نظر می رسد این اقدام ایران به دو منظور انجام می شود اول آنکه به طرف غربی اثبات کند سیاست تحریم های ایران برای متوقف کردن روند پیشرفت های علمی هسته ای ایران بی نتیجه بوده است . دوم انکه ایران با افزایش قدرت غنی سازی خود قدرت چانه زنی سیاسی خود را در مذاکرات آتی افزایش دهد.

 

نویسنده : دکتر مجید رفیع‌زاده

نقد مقاله  با رنگ قرمز مشخص شده است : حسن بهشتی پور

شرايط سياسی اخير جهان عرب و انقلاب‌هايی که منجر به تغيير دولت‌های اين کشورها شد عزم رهبران ايران را برای دستيابی به قابليت اتمی افزايش داده و موجب کاهش توجه آنها به مذاکرات با ۱+۵ شده تا جايی که آنها  حتی تهديد به خروج از پيمان هسته‌ای بين‌المللی کرده‌اند

چنین ادعایی به هیچ وجه صحت ندارد ایران درموقعیتی نیست که در مذاکرات تهدید به خروج از ان پی تی کند این دیدگاه  را روزنامه کیهان و هوادارانش  ترویج می کنند .

درس مهم ديگری  که رهبران ايران از حوادث در جهان عرب آموخته‌اند، و اين نکته کمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته، توجه به اهميت دستيابی به توانايی هسته‌ای برای بقای رژيم است
به نظر رهبران ايران کشوری که  قابليت‌های بازدارندگی هسته‌ای نداشته باشد در برابر  مداخله خارجی و شورش‌های داخلی بسيار بيشتر صدمه پذير است. هنگامی که قذافی با حملات گسترده هوايی ناتو به رهبری امريکا و درگيری‌های شورشيان در داخل کشور سرنگون شد، ايالات متحده و متحدان غربی‌اش سرنوشت سرهنگ را به عنوان درسی  برای رهبری ايران فرض کردند.
آنها معتقد بودند که سرنگونی قذافی به روحانيون در ساختار قدرت ايران يادآوری خواهد کرد که دولتی که در داخل به سرکوب آزادی دست می‌زند و ساختار قدرت آن انعطاف‌ناپذير است بايد در انتظار سرنوشتی مانند قذافی باشند. 

ایران می داند که بر اساس ان پی تی می گوید حق برخورداری از انرژی هسته ای را دارد وقتیقرار باشد از ان پی تی خارج شود یک یا ده بمب در برابر ده هزار بمب اتمی چه باز دارندگی بوجود می اورد؟

از تشدید تحریم ها تا مذاکرات گام به گام

حسن بهشتی پور، تحلیل گر مسائل بین المللی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی به بررسی روند مذاکرات ایران و غرب بر سر پرونده هسته ای در یک سال گذشته پرداخته است

بطور معمول بررسی روند حرکت پدیده ای که همچنان تحولات روزانه دارد، بسیار دشوار و تاحدی ناممکن به نظر می رسد . براین اساس ارائه تحلیلی جامع در باره تحولات دیپلماسی هسته ای ایران در سال 1391 بسیار مشکل خواهد بود . زیرا روند مذاکرات پیچیده و طولانی در دهسال گذشته ادامه داشته و به نظر می رسد در سال جدید نیز ادامه یابد . با این حال می توان گفت دیپلماسی هسته ای ایران در سالی که گذشت حرکت حساب شده خود را در دو محور جدا از هم اما مرتبط با هم بصورت موازی پیش برده است.

جسد "بوریس برزوفسکی" میلیاردر تبعیدی روسی روز شنبه  درحمام  خانه اش واقع در منطقه "ساری" در جنوب غرب لندن پیدا شد . رسانه‌های روسی به نقل از خانواده و وکیل او ضمن تائید خبر درگذشت این مخالف سابق  پوتین رئیس جمهوری روسیه ، اعلام جزئیات بیشتر در باره علت مرگ وی را، منوط  به بررسی های پزشکی و اعلام تحقیقات بیشتر پلیس کردند. پلیس انگلیس روز یکشنبه اعلام کرد کارشناسان شیمیایی، بیولوژیکی، و هسته ای؛ محل اقامت بوریس برزووفسکی میلیاردر روس را جستجو کردند و مورد مشکوکی نیافته اند.

جایگاه و پیشینه برزوفسکی در ساختار قدرت روسیه

بوریس برزوفسکی ریاضی دادن متولد 1946  تا قبل از فروپاشی شوروی در دانشگاه درس می داد و بیش از ده کتابِ مختلف دانشگاهی و دهها مقاله در مباحث ریاضی تالیف کرده بود . او بعد از فروپاشی شوروی توانست ازخصلت چرب زبانی اش درشکوفا ساختن علایق بازرگانی و فعالیت های اقتصادی اش کمک بگیرد. درهمین مسیر شاید بخاطر برخورداری از ذهن تحلیلگر ریاضی خود، بخوبی توانست با استفاده از رانت خواری  اقتصادی ، راه صد ساله را در کمتر از یک دهه طی کند.

پس از فروپاشی شوروی در دسامبر 1991 برزوفسکی برای خرید شرکت های دولتی که خصوصی می شد ،به یک حامی حکومتی نیاز داشت. بنابراین از طریق نزدیک شدن به خانواده بوریس یلتسین، توانست درکمتر ازهشت سال  ازیک استاد ساده دانشگاه  به یک مولتی میلیاردر تبدیل شود.

 البته نباید این واقعیت  را از نظر دور داشت  که یهودی بودنِ برزوفسکی به او کمک کرد تا لابی اسرائیل وغرب  نیز به پیشرفت سریع او در پشت سرگذاشتن مدارج عالی حکومتی روسیه در دهه نود میلادی کمک کنند.  

شی جین پینگ رئیس جمهوری جدید چین روز جمعه دوم فروردین 1392  در نخستین سفر خارجی خود وارد مسکو شد. او تنها نُه روز بعد از  14 مارس  که به عنوان رییس جمهوری جدید چین انتخاب شد از روسیه دیدارمی کند. بر اساس برنامه نهایی شده قرار است شی جین پینگ در دانشگاهی در مسکو سخنرانی کند و در مراسم افتتاح یادواره ششمین کنگره ملی حزب کمونیست چین که در سال 1928 درمسکو برگزارشد، شرکت کند. رئیس جمهور چین همچنین  از وزارت دفاع روسیه بازدید و با چین شناسان روس، دانشجویان زبان چینی و نمایندگان رسانه ها دیدار خواهد کرد.

درجریان این سفر سه روزه قرار است 20 سند همکاری به امضای دومسئولین دو  طرف برسد. ازجمله  یک  روز قبل، دو طرف  9 توافقنامه همکاری در زمینه های اقتصادی ، بانکداری و انرژی امضا کردند. این توافقنامه ها توسط "دمیتری روگوزین" معاون نخست وزیر روسیه  و "وانگ یانگ" همتای چینی اش درمسکو به امضاء رسیدند. بر اساس این قرار دادها ، روسیه  و چین همکاری های خود را در زمینه نفت و محصولات پتروشیمی ، بانکداری و سرمایه گذاری گسترش می دهند .ازجمله" بانک توسعه چین" در راستای تنظیم همکاری های مالی با شرکت "روس نفت" MBC" و نیز یک  شرکت دولتی چینی موسوم به  CNPC با همکاری کنسرسیوم نفتی "سینتز" روسیه همکاری می کنند.

 همچنین قراراست  شرکت های چینی و روسی برای توسعه منابع ذغال سنگ درشرق سیبری به ارزش 2میلیارد دلار سرمایه گذاری مشترک داشته باشند.
چین  برای 3 سال متوالی بزرگترین شریک تجاری روسیه بوده وتنها در سال 2012 است ارزش مبادلات تجاری دو کشور به 88 میلیارد و160 میلیون دلاررسید که افزایشی یازده درصدی را در مقایسه با سال 2011 نشان می دهد. بعد از نفت و گاز مهم ترین اقلام وارداتی چین از روسیه انواع سلاح های پیشرفته است.  با آنکه چین در سال 2012پنجمین صادر کننده اسلحه بزرگ در جهان محسوب می شد ، پکن ابراز علاقه کرده است  تا جدید ترین سلاحهای روسیه را خریداری کند. رهبران دو کشور امیدوارند حجم مناسبات اقتصادی و تجاری بین دوکشور هم از لحاظ تنوع کالایی و هم از لحاظ  ارزش مبادلات تجاری بین دو کشور افزایش یابد. این دو کشور تلاش می کنند ارزش مبادلات تجاری دوجانبه را تا سال دو هزار و پانزده به صد میلیارد دلار و تا سال دو هزار و بیست به دویست میلیارد دلارافزایش دهند. 

باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه 28 اسفند (۱۸ دسامبر2013) در پیامی خطاب به مردم ایران، فرا رسیدن نوروز را تبریک گفت. آقای اوباما پیام ویدئویی خود را  با کلمه «درود» آغاز کرد و برای مردم ایران « بهترین آرزوها » را فرستاد.

در واقع رئیس جمهوری آمریکا در راستای اجرای دیپلوماسی عمومی این کشور تلاش کرد  به گفته خودش  «از این فرصت برای ارتباط مستقیم با مردم و رهبران ایران »  استفاده کند . همچنانکه در آغاز اولین دوره ریاست جمهوری اش در سال 1387 نخستین بار هم مردم و هم دولت ایران را خطاب قرار داد و به اصطلاح دست دوستی برای شروع دور جدیدی در مناسبات دو کشور،  دراز کرد. اما در عمل نه تنها از فشارها علیه ایران درمقایسه با دوره بوش پسر کاسته نشد، بلکه شدیدترین وبی سابقه ترین تحریمها   علیه ملت ایران  به اجراء گذاشته شد . آقا ی اوباما در بخش دیگری از پیام خود می گوید :

«از زمان آغاز دوره ریاست جمهوری ام، به دولت ایران فرصت داده ام که در صورت عمل به وظایف بین المللی اش، فرصتی را برای ایجاد روابط تازه میان دو کشور فراهم آورد تا به این ترتیب ایران نیز بتواند به جایگاه واقعی‌اش در میان جامعه جهانی بازگردد.»

دیپلماسی هسته‌ای ما در سال91 در دو محور فعال بود و بنابر برخی شواهد شاید بتوان یک نقطه تحول برای آن متصور بود که تکیه بر مذاکرات پایان سال آلماتی دارد.

یک محور، مذاکرات با آژانس بود که از اردیبهشت‌ماه سال91 آغاز و در چهار دور برگزار شد. موضوع اصلی این مذاکرات با آژانس هم بحث مربوط به مطالعات ادعایی بود که در دوره مدیرکلی یوکیا آمانو در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شده است. محور دوم تلاش دیپلماسی هسته‌ای ما نیز در ارتباط با 1+5 بود که از 26 و 27 فروردین سال91 و در استانبول آغاز شد و بعد در بغداد، مسکو و آلماتی ادامه پیدا کرد. پس از مذاکرات آلماتی سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و علی‌اکبر صالحی وزیرامورخارجه نشانه‌های مثبتی را از این مذاکرات رسانه‌ای کردند مبنی بر اینکه در سال جدید از فشار تحریم‌ها بر ایران کاسته می‌شود.

دور چهارم مذاکرات ایران و گروه1+5 در انتهای سال91 امیدبخش بود از این جهت که آمریکا دست از اصرار خودش برای تعطیلی سایت فوردو برداشت. واقعیت این است که نگاه ایران هم به سمت طرف غربی نزدیک شده است، یعنی به سمت یک راه‌حل میانه حرکت کرده‌ایم. آمریکا قبلاً اصرار داشت که ایران باید فوردو را تعطیل کند درحالی‌که فوردو سایتی است که زیرنظر آژانس فعالیت می‌کند و هیچ تخلفی هم درباره‌اش گزارش نشده است.

ایران و کشورهای موسوم به 1+ 5 روز هشتم اسفند دور دیگری از مذاکرات خود را در آلماتی قزاقستان برگزار می کنند. این که آیا این مذاکرات به نتیجه مشخصی خواهد رسید یا خیر؟ بستگی به عوامل مختلف از جمله مباحث و پیشنهادهای قایل طرح در این مذاکرات دارد.

طی روزهای اخیرپیشنهادها، اظهارنظرها و موضع گیری های متفاوتی به نقل از مقام ها و رسانه ها ی غربی در آستانه این مذاکرات منتشر شده است که تناقض گویی های آشکاری در آن به چشم می خورد.

چند روز قبل رویترز و یک نشریه اسرائیلی خبری منتشر کردند که غربی ها پیشنهاد قابل توجهی برای ایران  ندارند و اعلام کردند که ما به ازای تعطیلی سایت فردو، تحریم های مربوط به فلزات گران بها از جمله طلا لغو خواهد شد تا ایران قادر باشد مبادلات کالا به کالا را انجام دهد. روشن بود این موضوع نمی توانست صحت داشته باشد زیرا اگر طرف غربی می خواست مذاکرات به نتیجه برسد، پس از هشت ماه بازی با زمان و مکان مذاکرات چنین پیشنهاد پیش پا افتاده ای  را مطرح نمی کرد . زیرا این پیشنهاد در برابر آنچه که از ایران خواسته می شود نه متوازن است و نه متناسب. تا این که دو روز پیش هم فرانس پرس وهم رویترز به نقل ازدیپلمات هایی که نمی خواستند نامشان فاش شود ازپیشنهاد قابل توجه غربی ها برای ایران خبر دادند به شرط آنکه  ایران در مذاکرات آلمااتی از خود انعطاف نشان داده و درمذاکرات جدی  باشد. این دیپلمات ها اما نگفتند این پیشنهاد قابل توجه چیست؟ این اخبار نشان می دهد که این ها بازی رسانه ای برای تحت تأثیر قرار دادن اصل مذاکرات را ادامه می دهند.

دیدگاه پوتین در باره مقابله با تروریسم

ولادمیرپوتین در ادامه مقاله خود درباره مهمترین موضوع دو دهه اخیر جهان یعنی مبارزه علیه تروریسم دیدگاه های خود را مطرح کرده است . او بدون توجه به ریشه های واقعی گسترش تروریسم در جهان در باره معول های این پدیده هشدار می دهد و انتظارخود را در باره مبارزه همه جانیه علیه تروریسم جهانی مطرح می سازد .

30- مقابله با گسترش تروریسم بین الملل بصورت واقعی

پوتین در این باره می نویسد :

« بی ثباتی موجود طی دهها سال محیط مساعدی را برای تروریسم بین المللی بوجود می آورد. همه قبول دارند که این یکی ازخطرناک ترین تهدیدات برای جامعه جهانی است. می خواهم به این نکته جلب توجه دهم که نواحی بحرانی و تروریست زا در نزدیکی مرزهای روسیه قراردارند. این نواحی درمقایسه با شرکای اروپایی یا آمریکایی به کشورما به مراتب نزدیک ترهستند.»

این یک واقعیت است که بی ثباتی برای تروریسم بستر مناسبی را فراهم می کند. اما قبل از بستر مناسب عامل اصلی بوجود آورنده تروریسم درواقع سیاست های تبعیض آمیز درباره حقوق مردم کشورهای  گوناگون  با سطوح مختلفی ازتوسعه یافتگی است که امروزه  درجهان شاهد آن هستیم . به علاوه تروریست ها به عنوان ابزاری برای قدرت ها درراستای توجیه سیاست های مداخله جویانه عمل می کنند.  یعنی آمریکا درسالهای آغازین قرن 21 از مبارزه علیه تروریسم به جای  کمونیسم که با فروپاشی شوروی کارایی خود را از دست داد، بهره می جوید  . تا بتواند بودجه های میلیارد  دلاری سازمان سیا و پنتاگون  را در اذهان عمومی توجیه کند. بنابراین آن بخش از تروریستهایی را  که با سازمان های اطلاعاتی و امنیتی در ارتباط هستند  و به عنوان اهرم فشار مورد استفاده قرارمی گیرند، نمی توان از راههای معمول کنترل و یا نابود کرد. بلکه برعکس دولتهای توسعه طلب از جمله آمریکا باید متقاعد شوند ازاین ابزاردرجهت مقاصد غیرانسانی بهره نگیرند. زیرا این گونه چاقوها گاهی دسته خود رانیز می بُرند 

مقدمه:

بطورمعمول سالهای اخیر، هرزمان که مذاکراتی بین ایران و گروه موسوم به پنج به علاوه یک می خواهد آغاز شود ، دستگاه دیپلوماسی  رسانه ای غرب در یک برنامه ریزی همه جانبه تلاش می کنند با جریان سازی های خبری ، صحنه مذاکرات  را برای هیات نمایندگی ایران سخت و دشوارسازند تا بتوانند در فضاسازی و "ارعاب رسانه ای" به اهداف مورد نظر خود دست پیدا کنند . این سیاست که در هر سه دور قبلی مذاکرات بکار گرفته شد.

 دردورچهارم  مذاکرات ایران و کشورهای  ۵+۱  که قرار است در هشتم اسفند  (۲۶ فوریه ) در‌ آلماتی قزاقستان برگزار شود. از هم اکنون آغازگشته است.

 به عنوان نمونه  طی چند روزاخیر اظهارات  گوناگون کشورهای غربی از جمله جان کری وزیرخارجه آمریکا که از ایران می خواهد در مذاکرات جدی باشد تا خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا  هر کدام به سهم خود با بیان دیدگاه های کاملا یکسویه  برای خبرگزاری های رویترز ، فرانس پرس و آسوشیتد پرس سوژه های خبری علیه ایران،  فراهم می کنند .

دراین میان اظهارات بان کی مون دبیرکل سازمان ملل بسیار قابل توجه و ارزش نقد و بررسی دارد . به همین جهت در مقاله پیش رو در حد امکان تلاش شده است این موضع گیری تجزیه و تحلیل شود.

نگاه روسیه به آینده افغانستان

پوتین در ادامه مقاله خود به تشریح دیدگاه روسیه در باره آینده تحولات افغانستان می پردازد . او ضمن ابرازنگرانی ازآینده افغانستان به دوموضوع اصلی گسترش تروریسم و توزیع مواد مخدر درباره دلیل نگرانی خود اشاره دارد .

« به دشواری می توان پیش بینی کرد که اوضاع درافغانستان درآینده چگونه پیشرفت خواهد یافت. تجربه  تاریخ می آموزد که حضور نظامی خارجی در این کشور هیچگاه آرامش ببار نیاورده است. فقط خود افغانی ها  می توانند مشکلات خودشان را حل کنند. نقش روسیه را در این می بینم که  با شرکت فعال کشورهای همجوار به ملت افغانستان در ایجاد اقتصاد پایدار کمک نماید و توان نیروهای مسلح افغانستان را در مقابله با تهدیدهای تروریسم وقاچاق مواد مخدربالا برد. »

در بخش پنجم از این سلسه مقالات به بررسی نگاه پوتین به مسائل هسته ای جهان امروز پرداخته شده است . نگاهی که در یک چالش دو طرفه قرار دارد از یکسو روسیه خود را طرفدار جدی مقابله با گسترش سلاح های هسته ای نشان می دهد و از سوی دیگر همچنان در یک رقابت تسلیحاتی با آمریکا به روند مدرن سازی سلاح های هسته ای ادامه می دهد.

سیاست هسته ای روسیه

دیدگاه روسیه که خود در حال حاضر بعد از آمریکا بزرگترین زرادخانه هسته ای جهان را دارد در جای خود قابل تامل و بررسی بیشتر است اما در مقاله پوتین او سعی کرده است دیدگاه خود را در باره مهم ترین مسائل روز هسته ای جهان در قالب چهار محور اساسی مطرح کند .

اول درباره موضوع هسته ای ایران که از سال 2002 به یک مساله بین المللی تبدیل شده است.

دوم در باره روند هسته ای شدن کره شمالی

سوم در باره راههای جلوگیری از گسترش  سلاح های هسته ای

چهارم کمک به ترویج انرژی صلح آمیز هسته ای

جنگ سرد سایبری

پس از پایان رسمی جنگ سرد در آغاز دهه نود میلادی ، جهان از طریق  فراگیر شدن فضای اینترنتی در کشورهای مختلف  به سمت تحول جدیدی پیش رفت که از آن به عنوان شکست مرزهای ملی یاد می شود . دراین جهانِ  مجازی  که تفاوت ها واشتراکات  اساسی  با دنیای واقعی دارد،سرعت  حرف اول را میزند  و رشد انسان در انتقال اطلاعات با ضریب  هندسی پیش می رود . به گونه ای که می توان گفت  در آغاز قرن 21 ، جهان وارد مرحله جدید ی از نوزایی  خود شده است  که  ابعاد آن برای انسان قابل درک دقیق نیست.

یکی از مهم ترین ویژه گی های جهان سایبری رقابت های آشکار و پنهانی است که بین قدرتهای بازیگر در جهان مجازی جریان پیدا کرده و روز به روز ابعاد گسترده تری پیدا می کند . براین اساس  امروزه شاهد گسترش روز افزون تلاش برای نفوذ در سایر کشورها از طریق دسترسی به فضای اینترنتی و اینترانتی آنها هستیم . در اوج این رقابت های جنگ آشکار و پنهانی است که در مناسبات آمریکا با چین و روسیه در جریان است . برای توصیف این رقابت تنگاتنگ ، شاید بهترین نامی را که می توان انتخاب کرد  " جنگ سرد سابیری "  باشد . این وضعیت  نشان دهنده جنگی در حال تکوین  است که در روابط روسیه و آمریکا و چین کاملا قابل مشاهده و تحلیل  است.

این جنگ نیز به دلیل آنکه نیازی به غرش هواپیماها و موشکهای بالستیک ندارد و از تانک و توپخانه در ان خبری نیست جنگ گرم نیست . اما به دلیل آنکه مدلی از جنگ است که از قالب یک رقابت سالم خارج شده و به سمت جنگ در جبهه های مجازی که تاثیرات تعیین کننده در جهان واقعی دارد ، می توان به آن به عنوان یک جنگ سرد در محیط مجازی برخورد کرد.

امیرجان از تو و همه کسانی  که همیشه  مطالب منو مورد لطف و نقد خود قرار می دهند سپاسگزارم  و اما در باره مطالبی که نوشتی

« بنده بیشتر مطالب شما را به ویژه درباره مسایل هسته ای ایران دنبال می کنم . اما درباره تدوین یک مدالیته و پایان یافتن اتهام زنی ها به پرونده هسته ای ایران برای همیشه سوالی برایم مطرح است . اگر در شکل و مدل ساده تر بحث شما را برای خودم باز تعریف کنم ، هنگامی که عملکرد کشوری بنا به دلایلی درباره موضوعات مشخصی باعث شود تا اعتماد جهانی از آن کشور سلب شود ، این بحث که با یک قرار داد یا مدالیته بتوان موضوع مورد بحث را یک دفعه و برای همیشه مختومه و پاک شده تصور کرد ، آیا به لحاظ عقلانی و منطقی راهکار عملی است ؟ البته بنده همانند شما در موضوع هسته ای ایران معتقد هستم مسایل سیاسی بسیار تاثیرگذارتر از مسایل فنی و هسته ای است اما وقتی یک بزهکار اجتماعی و یا معتاد در جامعه پس از سالها بزهکاری اقدام به توبه می کند آیا جامعه با یک بار تعهد ، توبه فرد را می پذیرد که این فرد دیگر به سوی بزهکاری نمی رود ؟ جامعه با مکانیسم ها رسمی و عرفی تا سالها آن فرد را زیر نظر و ارزیابی قرار می دهد چه در خانواده و فامیل و چه در محله و محل کار و اجتماع بزرگتر . حال چگونه می توان مسئله مهم و پیچیده مانند پارچین که هر لحظه به شکل فرض این امکان وجود دارد که برای ساخت تسلیحات اتمی مورد استفاده قرارگیرد تنها با یک مدالیته ویک باربازدید شک و شبهه راازآن مرکز دور ساخت .»

امیرجان مشکل ما این است که مسئولین  دبیر خانه شورای عالی امنیت ملی  و وزارت امورخارجه سیاست اطلاع رسانی قطره چکانی را در باره مهم ترین موضوع یک دهه اخیر ایران در پیش گرفتند و معتقدند نباید موضوع هسته ای را به صحنه رسانه های داخلی کشاند. زیرا سیاست های مهم کشور را نباید تحت تاثیر جو سازی های مطبوعاتی و رسانه ای قرار داد. آنها معتقدند  نمی شود این موضوع های حساس و محرمانه را با مردم در میان گذاشت و در عین حال  کار صحیح دیپلملتیک را جلو برد.

۹- "بهار عربی": درس ها و نتایج آن  برای روسیه

ازهمان شروع حرکت مردمی در تونس و مصر و لیبی روسیه نگاه بدبینانه ای به ریشه های این حرکت انقلابی داشت. کارشناسان روسی آنچه را که بهارعربی می خوانند ، دست پخت آشپزخانه کاخ سفید می دانند و معتقدند این حرکت ها در راستای همان سیاستی است که تحت عنوان" خاورمیانه جدید"  توسط  "کوندا لیزا رایس" وزیر خارجه بوش پسر در سال 2005 مطرح شده  بود . در باره اشتباه بودن این ارزیابی نگارنده در مقاله ای جداگانه به این موضوع پرداخته ام که حرکت جدید در خاورمیانه برخاسته از خواست عمومی مردم بر ضد دیکتاتوری ، مخالفت با هرگونه وابستگی به بیگانگان است اکثریت مردم خاورمیانه خواهان  استقلال و ازادی  و مردم سالاری هستند. آمریکا در جایگاهی نیست که بتواند چنین ظرفیتی را در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه ایجاد کند . آمریکایی ها تنها با مدیریت بحراتن تلاش دارند از تحولات به نفع خود بهره برداری کنند و در صورت امکان تحولات بعدی را به سمت منافع ملی خود هدایت کنند.

از همان آبان 1390 که آقای آمانو دبیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای در گزارش خود دقیقا همان ادعاهای مطرح شده در سناریوی اسرائیلی – آمریکایی در باره ادعای تلاش ایران برای ساخت بمب هسته ای را نخستین بار مطرح کرد ، مشخص شد که دبیرکل جدید آژانس همان چیزی را دنبال می کند که آمریکایی ها از سال 2002 تاکنون دنبال کرده اند .

ایران از همان زمان تلاش کرد با مطرح کردن دیدگاه های رهبری انقلاب اسلامی در باره حرام بود ساخت و نگهداری بمب هسته ای را در سطح جهانی مطرح کند و حتی به پیشنهاد آقای صالحی ایران آمادگی دارد این فتوا  را در مجامع بین المللی به عنوان یک سند رسمی به ثبت برساند تا در صورت اجماع جهانی بر سر محتوای آن همه کشورها از جمله ایران بصورت رسمی متعهد به اجراء ان بشوند. با این حال آژانس تحت تاثیر فشار آمریکا در این دور از مذاکرات برای هشتمین بار نیز نتوانست با ایران در باره  یک برنامه کاری جامع (مدالیته ) به توافق نهایی برسد.

این برنامه کاری جامع  میان ایران و آژانس تعهدات متقابل هر  دو طرف را تعیین می کند ، وازآن مهم تر زمان و چگونگی رسیدن به  پاسخ سئوالات مطرح شده را مشخص می سازد .

بر این اساس حتی اگر تا 24 بهمن ماه آینده (دوازدهم فوریه 2013) که قرار است نهمین دور مذاکرات برگزار شود ، شرایط برای نهایی شدن این برنامه کاری جامع فراهم نشود ، بعید است که حتی دور بعدی مذاکرات به نتیجه مطلوب دو طرف برسد

ایران  با اتکاء به تجربه موفق  مدالیته  مرداد 1386 (اوت 2007) انتظار دارد از طریق رسیدن به این برنامه کاری به راحتی بتواند در مورد سئوال های مطرح شده در قالب ادعای های آژانس پاسخ دقیق و جامع ارائه کند.

"هرمان ناکارتس"  سرپرست نمایندگان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  از روزچهارشنبه  27 دی ماه  مذاکرات فشرده خود را برای  رسیدن به برنامه ای جامع با مقام های ایرانی آغاز می کند. این هفتمین دور مذاکرات بین دو طرف است تا شاید   بتوانند اختلاف های موجود بین ایران و آژانس را به صورت مرحله ای و همه جانبه  حل و فصل کنند.

ناکارتس در فرودگاه وین قبل از آمدن به تهران اعلام کرد :

«  آژانس قصد دارد در مذاکرات روز چهارشنبه در تهران یک موافقتنامه ساختاری را با ایران نهایی کند تا از این طریق بتواند تحقیقات خود را درباره فعالیت های هسته ای تهران ازسر گیرد . »[1]

در ششمین دور گفت‌وگوهای ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  که در 23  آذرماه در تهران برگزار شد.  هر دو طرف با ابراز رضایت از گفت و گو ها  اعلام کردند در باره رسیدن به یک دستور کار جامع در کلیات  به توافق رسیدند و قرار است در این دور از مذاکرات جزئیات ان نهایی شود .

4-  نظم جهانی

پوتین درادامه مقاله خود در باره نظم جدید جهانی دیدگاه خود رادرسه محوراساسی ذیل مطرح کرده است:

الف: ماهیت تقسیم ناپذیر امنیت برای همه کشورها ،

یکی از مسائل اساسی در تئوری های جدید امنیت بین المللی ، اصل تفکیک ناپذیری امنیت بین الملل است بر اساس این نظریه،  امنیت جهان  وابستگی مستقیم به امنیت تک تک کشورها اعم از آنکه دارای اقتدار کامل باشند ویاخود به عنوان کشور وابسته به قدرتهای جهانی عمل کنند، خواهد داشت . بنابراین نمی توان به صرف تامین امنیت برای قدرت فائقه از تهدیدهای احتمالی از سوی کشورهای دیگر که نادیده انگاشته شده اند،غفلت کرد.پوتین بااتکاء به این نظریه میکوشد به آمریکایی ها تذکردهد که امروزه دیگرنمی توان چهاردیواری امنیت خود ساخته ایجاد کرد و در باره امنیت سایر کشورها به هر اقدامی متوسل گشت. حملات یازده سپتامبر ثابت کرد ، خانه امنی برای هیچ قدرتی بوجود نمی آید مگر آنکه امنیت بصورت دسته جمعی و با مشارکت همه کشورها تامین شود.   

نکته ظریف در اینجا این سئوال را باقی می گذارد که بر اساس این دیدگاه مداخله روسیه در اوستیای جنوبی و آبخازیا چگونه توجیه می شود ؟ آیا روسیه امنیت قفقاز را جدا از امنیت جهانی تلقی می کند؟

مقدمه :

براساس فرمانی که پوتین چند ساعت بعد از شروع دور سوم ریاست جمهوری اش هجدهم اردیبهشت ماه 1391(هفتم ماه می 2012) صادر کرد ، قرار بود تا ژانویه 2013 تیم سیاست خارجی روسیه دکترین جدید سیاست خارجی روسیه را متناسب با تحولات روز جهان ارائه کند. از آنجا که به باور نگارنده پایه دکترین جدید سیاست خارجی روسیه  همان مباحثی خواهد بود که پوتین درهفتمین مقاله ^[1] خود درباره دیدگاه های اصلی اش  راجع به  سیاست خارجی روسیه  در اواخر نخست وزیری اش منتشرکرد ، در مقاله ای که در چند بخش ارائه می شود ؛ ارزیابی تحولات اخیر نظام بین الملل  را از نگاه پوتین مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و تلاش کردم  نکات  اساسی را که وی در لابلای مطالب خود بصورت گذرا مطرح کرده است،  رمز گشایی کنم .

مقاله پوتین  اگرچه در دوران رقابت های انتخاباتی مجلس دومای روسیه  نوشته شد. اما در این مقاله  به نکات اساسی اشاره شده   که به هیچ وجه جنبه تبلیغاتِ انتخاباتی ندارد. بلکه شناخت دقیق مطالب مطرح شده  دراین مقاله اساسی، به شناخت ما از درک پوتین  از شرایط امروزی روسیه درعرصه جهانی کمک می کند. از آنجا که پوتین حداقل تا سال 2016 و احتمالا تا سال 2024 به همراه  تیم سنت پترزبورگ بر کرملین حاکم هستند، شناخت دیدگاه های اوبرای برنامه ریزی های آینده درمناسبات ایران باروسیه مفید خواهد بود.

ششمين دور مذاكرات ايران وآژانس انرژي اتمي كه قرار است روز پنج شنبه در تهران برگزارشود.به باور من  بعيد به نظر مي‌رسد این دور از مذاکرات بتواند  به نتيجه مشخصي برسد. زیرا آژانس از مسیر اصلی خود خارج شده است . باید گفت  آژانس يك نهاد حقوقي بين‌المللي معتبراست كه براي حفظ شأنيت و اعتبارخود بهتراست فقط درزمينه تخصصي خود كه مسائل حقوقي و فني است فعاليت كند و وارد بازي‌هاي سياسي نشود كه متاسفانه دراين چندسال آژانس انرژي اتمي تحت‌تاثير فشارهاي سياسي آمريكا و رژيم صهيونيستي وارد حوزه سياسي شده است. دومسئله اساسي كه آژانس در مورد آن سياسي برخورد كرده است عبارتند از:

1- ادعاي بعضي از كشورها مبني برتوليد سلاح هسته‌اي باعث شد كه مذاكرات ايران و آژانس از مسير اصلي خود منحرف شود. ايران درزمينه موارد ادعايي از آژانس درخواست كرد كه كپي اين مدارك را دراختيار ايران قراردهد اما آژانس از اين كار سرباز زد و اعلام كرد كه اين كشورها نمي‌خواهند كه اين مدارك در اختيار ايران قرار بگيرد. سوال اين‌ است: اگر اين مدارك از نظر حقوقي درست و قابل استناد است چرا آژانس آن را در اختيار ايران قرار نمي‌دهد؟

2 - آژانس از ايران خواسته است كه از سايت نظامي پارچين بازديد كند، طبق قوانين ان. پي. تي آژانس بايد از مكانهايي بازديدكند كه در آن فعاليت هسته‌اي صورت مي‌گيرد اما در سايت پارچين فعاليت هسته‌اي انجام نمي‌گيرد. اين خواسته آژانس در حالي است كه آژانس در سال 2005، دوبار از سايت پارچين بازديد كرده است و در گزارش البرادعي هم كه در اين زمينه منتشر شد به اين موضوع اشاره شد كه ايران در سايت پارچين فعاليت هسته‌اي ندارد. پس خواسته آژانس از ايران كاملا خلاف عرف بين‌المللي است. اما بااين حال ايران براي اثبات حسن‌نيت خود پيشنهادي به آژانس ارائه كرده است كه برطبق آن قراردادي بين آژانس و ايران بسته شود كه براساس آن ايران متعهد شود كه به بازرسان اجازه بازديد از پارچين را بدهد و اگر نشانه‌اي مبني بروجود فعاليت هسته‌اي در آنجا مشاهده نشد پرونده سايت پارچين كاملا بسته شود. آژانس در زمان آقاي البرادعي با آقاي لاريجاني كه در آن زمان دبير شوراي عالي امنيت ملي بود درمورد مداليته به توافق رسيد و ايران مرحله به مرحله به 6 سوال آژانس دراين زمينه پاسخ داد و مسئله مداليته حل شد. درحال حاضر هم آژانس مي‌تواند اين تجربه موفق را مورد استفاده خود قراردهد و با ايران به توافق برسد. البته نقش آمانو را در بي‌نتيجه ماندن مذاكرات انرژي هسته‌اي نمي‌توان ناديده گرفت زيرا وي به عنوان دبيركل يك سازمان بين‌المللي بايد كاملا بي‌طرفانه عمل كند اما گزارش‌هاي منتشر شده از وي نشان مي‌دهد كه وي از وظيفه اصلي خود عدول كرده است و در اين زمينه بي‌طرف نبوده است، در صورتي كه آمانو بي‌طرفانه عمل كند مي‌توان به نتيجه مذاكرات خوشبين بود. در آخر مي‌توان گفت: مسئله هسته‌اي ايران و آژانس در صورتي كه آژانس بخواهد، قابل حل است اما موضوع اين است كه فشارسياسي آمريكا بر آژانس اين امكان را به آژانس نمي‌دهد كه به عنوان يك سازمان بين‌المللي بي‌طرف وارد مذاكره با ايران شود و مسئله را بررسي كند.

اين ديدار کاري که با دو ماه تاخير به دليل اعتراض روسيه به توقيف هواپيماي روسي توسط جنگنده‌هاي ترکيه در يازدهم اکتبر گذشته، انجام شد، نشان داد که هم براي روسيه و هم براي ترکيه اختلاف‌هاي سياسي درباره تحولات سوريه و استقرار موشک‌هاي پاتريوت در ترکيه نمي‌تواند مانع جدي براي گسترش همکاري‌هاي اقتصادي دو کشور باشد، زيرا حجم مبادلات ۴۰ ميليارد دلاري رقمي نيست که مقام‌هاي مسکو و آنکارا بتوانند به راحتي از آن چشم‌ پوشي کنند. 

 اظهارات هيلاري كلينتون، وزير خارجه آمريكا براي مذاكره مستقيم با ايران را بايد از 2 منظر متفاوت (بدبينانه و خوشبينانه) بررسي كرد 

ديدگاه بدبينانه: سخنان جديد وزيرامور خارجه آمريكا را بايد از اين منظر نگاه كرد كه كلينتون روزهاي آخر كار خود را سپري مي‌كند. وي رسما از اول بهمن ماه كه دور جديد رياست جمهوري اوباما آغاز مي شود ديگر وزير امور خارجه آمريكا نيست. بنابراين براي اظهارات او نبايد حساب ويژه‌اي باز كرد. از اين منظر بايد توجه داشت كه موضوع مذاكرات ايران و آمريكا كاملا تحت تاثير 2 فاكتور متفاوت است؛‌يك، در داخل آمريكا مخالفان جدي با مذاكرات وجود دارد يعني همان گروه‌هايي كه عليه ايران،‌تحريم ها را تصويب مي كنند و در اين باره با كاخ سفيد كاملا مخالف هستند. دوم، در داخل ايران يك ديد منفي نسبت به مذاكرات وجود دارد كه نمي‌توان به آمريكا اعتماد كرد و در شرايط فشار،‌ مذاكره تامين‌كننده منافع ايران نيست 
ديدگاه خوشبينانه: اين نگاه معتقد است كه اولا مذاكره را بايد از رابطه جدا دانست ضمن اينكه براي هر مذاكره سودمندي بايد مقدمه اي فراهم شود. يعني ابتدا بايد هدف مذاكره فراهم شود. دوم موضوع مذاكره كاملا معلوم باشد و سوم شرايط مذاكرات اهميت پيدا مي كند. يعني بايد ديد دو طرف در چه شرايط مكاني و زماني مذاكره مي كنند. درهمين راستا باید متناسب با شرایط روز و امکانات و مقدورات تصمیم گرفت که چه سیاستی به نفع منافع ملی است و لذا آنچه مهم است تامین شدن منافع ملی ایران است. بالحاظ چنين ويژگي‌هايي، گروه دوم معتقدند ما مي‌توانيم مذاكره كنيم بي آنكه رابطه داشته باشيم. يكي از مهمترين شرايط، ‌مصوبه شوراي عالي امنيت ملي كشورمان و در نهايت منويات مقام معظم رهبري است كه اگر اين شرايط فراهم شود،‌ديدگاه دوم معتقد است مذاكره اشكالي ندارد. اين در حالي است كه درباره مسئله ايران و آمريكا، مهم ترين مشكل،‌مسئله هسته اي است كه اگر ايران و غرب توافق كنند، مشكلات‌مان با ساير كشورها نيز حل مي شود 
درجمع اين دو ديدگاه بايد گفت كه پيشنهاد كلينتون را نه‌مي‌شود تاييد و نه رد كرد. اول بايد مشخص شود كه آمريكا حاضر است موضوع مذاكره را مشخص كند. دوم اينكه غني سازي را در ايران به رسميت بشناسد. اگر چنين شود فضاي مذاكرات مهيا مي شود. اما اگرهمان استراتژي فشار و مذاكره كه طي چند سال اخير در پيش گرفته و بي نتيجه هم بوده را ادامه دهد امكان گفت‌وگوهاي دوجانبه هم نخواهد بود. زيرا هيچ كشوري در شرايط فشار حاضر به گفت و گو نيست. اگر آمریکا بخشی از تحریم ها را لغو كند نشانه خوبی از این موضوع است که خواهان مذاکره است

مقدمه :

مردم اوکراين روز يک‌شنبه هفتم آبان 1391( 28 اکتبر 1991)، شاهد برگزاری هفتمين دور انتخابات پارلمانی بعد از استقلال اين کشور در سال ۱۹۹۲ بودند. اوکراين، در ميان جمهوری‌های بر جا مانده از شوروی از لحاظ جمعيت پس از روسيه با ۴۶ ميليون نفر جمعيت دومين قدرت محسوب مي‌شود. با توجه به امکانات موجود از لحاظ امکانات کشاورزی و صنعتی اوکراين، و نیز برخورداری از توسعه سیاسی در اين کشورمی توان گفت اوکراین جايگاه نسبتا خوبی در مقايسه با ساير جمهوری‌های سابق شوروی دارد، با توجه به میزان تاثیرگذاری عمده این کشور در شرق اروپا ، نتايج انتخابات آن با دقت از سوی محافل خبری و بازیگران قدرت در منطقه و جهان پی‌گيری ‌شد.

آیا این انتخابات یک گام به جلو در تثبیت نظام سیاسی گرجستان است ؟

مقدمه :

مردم گرجستان روز دوشنبه  دهم مهر ماه 1391(اول اکتبر2012) برای شرکت در انتخابات پارلمانی به پای صندوق های رای رفتند. این رای گیری که صحنه رقابت حزب حاکم و ائتلافی از مخالفان گرجستان بود، به پیروزی ائتلاف موسوم به «رویای گرجی» انجامید .

 "جنبش متحد ملی" حزب حاکم به رهبری میخائیل ساکاشویلی رئیس جمهوری گرجستان ، هم‌اکنون ١١٩ کرسی از ١٥۰ کرسی پارلمان گرجستان را در دست دارد. این حزب در انتخابات روز دوشنبه به شدت موقعیت خود راازدست داد. بطوریکه مجبور است برای چهار سال دیگر به عنوان حزب اقلیت در پارلمان فعالیت کند.حضور نسبتا گسترده مردم درپای صندوق های رای فضای رقابتی بیشتری را نسبت به انتخابات گذشته به نمایش گذاشت .ازآن مهم تراینکه نظارت بیش ازشصت هزار ناظر داخلی و خارجی بر انتخاباتی که نتایج ان برخلاف انتظار حزب حاکم به نفع مخالفان دولت اعلام شد.و نیز پذیرش شکست از سوی دولت همه بیانگر این واقعیت است که گرجستان گام های خود را به سوی مردم سالاری محکم تر و با هزینه های کمتری بر می دارد.   

 آژانس بين‌الملل اتمی  پیشنهاد کرده است در ماه آينده (اکتبر) مذاکرات با ایران  پيرامون  حل و فصل موضوعات مورد اختلاف برگزار شود . سئوالی که در اینجا مطرح  می شود این است که آژانس چرا حاضر نیست با ایران بر سر دستور کارمعینی موسوم به مدالیته به توافق برسد ؟

درپاسخ به این سئوال مهم باید گفت آژانس انتظار دارد ایران خارج از پادمان هسته ای مورد توافق دو کشور، به صرف گزارش منابع اطلاعاتی که از انها نام نمی برد، اجازه دهد بازرسان آژانس ازسایت نظامی پارچین بازدید کنند . پاسخ ایران هم روشن است

1- هیچ کشوری سایت نظامی خود را به ماموران آژانس نشان نمی دهد زیرا آژانس وظیفه دارد صرفا از مراکز هسته ای بازرسی کند و مراکز نظامی غیر هسته ای  مشمول بازرسی های آژانس نمی شود .

2- ایران برای آنکه حسن نیت خود را نشان دهد و تبلیغات دروغین رسانه های غربی را رسوا کند در سال 2005 دو بار اجازه بازرسی به ماموران آژانس داد ودرهردوبارآنها اعلام کردند هیچ مورد غیر قانونی مشاهده نکردند. در همان زمان "هاینونن"  معاون فنلاندی  البرادعی دبیرکل وقت آژانس بصورت شفاهی قول داده بود اگراز سایت نظامی پارچین بازدید کنند برای همیشه اعلام خواهند کرد سایت پارچین غیر هسته ای است و نیازی به بازرسی مجدد ندارد . اما با تغییرمعاون  دبیرکل آژانس درامور پادمان هسته ای ، آقای ناکارتس معاون جدید دبیرکل  در سال 2011  اعلام کرد  با توجه به موارد ادعایی جدید از طرف بعضی از کشورهای عضو آژانس لازم است سایت پارچین مجددا بازرسی شود. این موضوع بی اعتمادی ایران را به وعده های مسئولان آژانس بیش از پیش افزایش داد. 

طرح مساله :

روزسه شنبه  دهم مرداد 1391 دادستانی مسکو با تنظیم شکایتی علیه "الکسی ناوالنی"، فعال سیاسی مخالف پوتین رابه فساد مالی متهم کرد. دادستانی مسکوادعا کرد اومیان ماه های آوریل واوت سال ۲۰۰۹ بیش ازیک میلیون روبل (حدود ۵۰ هزار دلار) به یک شرکت دولتی ساخت الوار زیان زده است. ناوالنی درآن مدت سرپرستی این شرکت  را بر عهده داشته است. 

در واکنش به این اتهام الکسی ناوالنی اتهامات دادستانی مسکو علیه خود را "کاملا بی اساس" دانست. همچنین مخالفان پوتین نیزاتهام دادستان علیه الکسی ناوالنی را حمله به تمام مخالفان پوتین دانسته‌اند. به باورآنها الکسی ناوالنی بخاطرنوشته‌های افشاگرانه‌ی خود دراینترنت علیه فساد مالی مقامات دولتی روسیه ، به  اتهام مشابهی از سوی دادستانی روبروشد ه تا ازاوانتقام‌گیری شود.

روز سه شنبه  سوم مرداد 1391 مذاکرات هسته ای میان آقای باقری معاون آقای جلیلی وخانم  اشمید معاون خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دراستانبول ترکیه به پایان رسید .

هردوطرف مایل نبودند جزئیات مذاکرات و توافق های احتمالی در رسانه ها انعکاس یابد به همین دلیل حتی محل برگزاری نشست نیز از دید خبرنگاران پنهان ماند. این مساله که ممکن است رسانه ای شدن موضوع های مهم به اصل مذاکرات صدمه بزند ، اندیشه غلطی است که بصورت کلاسیک از گذشته های دوربرای انواع مذاکرات حساس به کار برده می شود. در دورانی که بشر امروز درعصر"فرا شفافیت " زندگی می کند، نمی توان با پنهان نگه داشتن موضوع ها ، صحنه را برای کسب موفقیت ها آماده ساخت . بنابراین انتظار می رود دیپلماسی رسانه ای به همان اهمیت دیپلماسی هسته ای مورد توجه قرار گیرد . اکنون با در نظر گرفتن مجموعه اظهار نظراتی که سخنگوی اتحادیه اروپا مطرح کرده است چند نتیجه مهم را می توان استنباط کرد . 

مقدمه:

مذاکرات مسکو بین ایران و گروه موسوم به 1+5 ، به دلیل روشن شدن جزئیات دیدگاه های دو طرف، فرصتی را بوجود آورد تا درعرصه دیپلماسی رسانه ای بتوان محتوی موضوعات مطرح شده را دربوته نقد قرارداد. البته با توجه به محدودیت های موجود درباره انتشار جزئیات مذاکرات، فقط میتوان آن بخش ازپیشنهاد هایی را که دو طرف بصورت شفاف به طرف مقابل ارائه کرده اند و مقرر گردیده در مذاکرات کارشناسی درابعاد حقوقی و فنی دراجلاس استانبول درسیزدهم تیرماه بررسی شود، به نقد گذاشت.

پیشینه بحث:  

 درمذاکرات  استانبول دو(26 فروردین 1391)  و بغداد ( سوم خرداد 1391) در باره  ضرورت تدوين ”نقشه‌‌‌‌‌‌‌‌ر‌اه“ يا ”چارچوب“ يا “فرآيند“ برای گفتگوها، بین دو طرف توافق شد .

 نقشه راه دربرگیرنده: ”اصول راهنما“، ”اهداف“، ”ساختار فرايند“، ”موضوعات“ (هسته اي و غير هسته اي) و ”گام ها“، بود که باید درباره جزئیات آن دو طرف پیش از مذاکرات مسکو در سطح کارشناسی و معاونان  مذاکرات می شد. اما به دلایل نامعلوم خانم اشمید معاون خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ترجیح داد از وارد شدن به این گفتگو های سازنده و راهگشا خودداری کند. با وجود ارسال چهارنامه وسه بارتماس تلفنی از سوی ایران به دلیل مخالفت غیر معقول خانم اشمید با مذاکرات دو جانبه با آقای باقری معاون اقای جلیلی مذاکره کننده ارشد ایران ، دو طرف بدون دستیابی به تفاهم  مقدماتی به مسکو رفتند. با این وجود ازانجا که خانم اشتون همان متن سخنرانی خانم شرلی نماینده آمریکا درمذاکرات را به عنوان متن پیشنهای گروه پنج به علاوه یک اراده کرده بود برای ایران فرصتی ایجاد شد تا در مذاکرات مسکو علاوه بر آنکه توانست پیشنهادهای متقابل خود را در پنج بند به طرف مقابل ارائه کند؛ دیدگاه های خود را درباره پیشنهاد های گروه 1+5  نیز ارائه داد. درمذاکرات استانبول 2 دو اصل مورد توافق جمعی  قرار گرفته بود :

 

دوازدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری های شانگهای چهارشنبه و ۵شنبه در پکن برگزار شد. این سازمان دز سال 1996 در چهارجوب پیمان اقتصادی بین روسیه ، چین و سه کشور اسیای مرکزی یعنی  قزاقستان ، قرقیزستان وتاجیکستان   در بندر شانکهای چین بوجود آمد. بعدها با پیوستن ازبکستان به این پیمان از سال 2001 در نشست سران در مسکو به سطح سازمان ارتقاء داده شد  از ان زمان سازمان همکاری شانگهای علاوه بر همکاری های اقتصادی  با رویکردی امنیتی و نظامی به فعالیت های خود ادامه داد . به  مرور  زمان فعالیت این سازمان گسترش قابل ملاحظه ای پیدا کرد و اعضای ناظری نیز به عضویت سازمان شانگهای درآمدند و با توجه به پذیرفته شدن افغانستان به عنوان ناظر در اجلاس اخیر شمار اعضای ناظر این سازمان به ۵ عضو، یعنی ایران، هند، مغولستان، پاکستان و افغانستان رسید.

اجلاس پکن در حالی برگزار شد که تحولات جهانی در شرایط ویژه ای قرار دارد و با شروع دورسوم ریاست جمهوری  پوتین در روسیه به عنوان یکی از اعضای اصلی سازمان شانگهای، نگاه تحلیل گران به اجلاس و موضع گیری های آن معطوف شده بود و ایران نیز توانست از فرصت برگزاری این اجلاس به عنوان تریبونی برای بیان دیدگاه های خود استفاده کند.ایران در این نشست چهار پیشنهاد جدید ارائه کرد اما به نظر می رسد مانند پیشنهاد های قبلی ایران همچنان اجرایی نشود زیرا پیشنهاد های ارائه شده به دلایل مختلف مورد استقبال اعضا قرار نمی گیرد . شاید اگر می توانستیم پیشنهادهای کاربردی تر و قابل اجرایی در این اجلاس ارائه کنیم، در ان صورت می توانستیم امیدوار باشیم این پیشنهاد ها اجرا شوند. 

مقدمه:

مذاکرات بین هیات ایرانی و گروه پنج به علاوه یک  صبح روز چهارشنبه سوم خرداد ۱۳۹۱ (۲۳ می ۲۰۱۲) در محل دارالضیافه نخست وزیری عراق در بغداد برگزار شد.

در این دور از مذاکرات دو طرف به دستور کار مشخصی برای مذاکرات دست یافتند که این شاید مهم ترین دستاورد نشست بغداد بود . اما از این جهت که دو طرف نتوانستند در باره موضوع مشترکی به توافق برسند، نمی توان گفت این گفتگوها گامی به جلو بوده است. در مطلبی که در پیش رو دارید تلاش شده است به سه پرسش اصلی پاسخ داده شود :

1- ایا مذاکرات بغداد را باید مقدمه ای بر توافق های احتمالی در مسکو دانست ؟

2- گره اصلی در مذاکرات چیست و چگونه می توان به باز شدن این گره کمک کرد؟

3- نقش رژیم صهیونیستی در ایجاد اختلال در مسیر مذاکرات چیست؟

مقدمه :

روزنامه نیویورک تایمز روزجمعه ۱۳ خزداد ۱۳۹۱ در گزارشی  فاش کرد باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا در اولين ماه‌هاي رياست جمهوري خود، به طور مخفيانه دستور يک حمله سايبري با ويروس رايانه‌اي استاکس‌نت را عليه ايران ،صادرکرده است. این گزارش مهم و افشاگرانه که براساس پژوهشی   ۱۸ ماهه بر پایه مصاحبه با مقامات کنونی و سابق آمریکائی، اروپائی و اسرائیلی انجام شده است،همچنین متکی به برگزیده ای از کتاب      «مقابله وپنهان سازی:جنگ های مخفيانه اوباما وبه کارگيری شگفت انگيز قدرت آمريکا» نوشته دیوید سانجر David Sanger که روزسه شنبه آینده ازسوی مؤسسه انتشاراتی «کراون» توزیع می شود، تهیه شده است. ازاین جهت محتوی آن برخلاف مطالب مشابه که عمدتا بر اساس سناریوی سازی های دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا منتشر می شود ، قابل اتکاء و در خور تحلیل و بررسی همه جانبه است .

زیرا این گزارش تحقیقی نخستین بار فاش می کند این عملیات دردوران ریاست جمهوری جورج بوش با رمز «بازی های المپیک» آغاز شده است. این عملیات در واقع نخستین حمله سایبری پایدار آمریکا علیه یک کشور دیگر است، که با استفاده ازکدهای مخرب طراحی شده با همکاری اسرائیل انجام گرفته است. درست مانند عملیات کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که سازمان سیا برای اولین بار در یک تجربه برون مرزی دولت قانونی مصدق را سرنگون کرد و حکومت وابسته محمد رضا شاه را بار دیگر به مردم ایران تحمیل نمود. با این تفاوت که  در ان دوران ام آی سیکس انگلیس که منافع حود را در نتیجه ملی شدن نفت از دست داده بود با سازمان سیا برای سرنگون کردن دولت ملی مصدق ، برنامه ریزی مشترک کرد.