در باره اهمیت  افشاگري "ادوارد اسنودن" مامور آژانس امنیت ملی آمریکا  مي توان از ابعاد مختلفی موضوع را مورد توجه قرار داد. اما شاید این جنبه از مساله که فاصله افشاگری های او با  برادلی مانینگ سرجوخه ارتش امريكا بسیار نزدیک است بر اهمیت موضوع می افزاید . زیرا معمولا چنین درز اطلاعاتی در هر نیم قرن یکبار به وقوع می پیوندد.

می توان گفت اسنودن ادامه دهنده راه سرجوخه مانینگ  بشمار می رود . مانینگ عضو اطلاعات وزارت دفاع "پنتانگون" بود، که در سال 2010  توانست با ترفندی عجیب  اطلاعات ذي قيمتي را از پنتاگون خارج کند و  در اختيار"جوليان آسانژ" رئيس و بنيان گزار رسانه مجازي "ويكي ليكس" گذاشت تا در سطح جهان منتشر شود.  بعد از او، اقدام آقاي اسنودن دومين ضربه بزرگ اطلاعاتي و امنيتي را به امنيت ملي امريكا ظرف سه سال گذشته محسوب می شود. با این تفاوت که افشاگري اسنودن هم از نظر كيفيت و هم از نظر محرمانه و سري بودن،اهميت خيلي بيشتري نسبت به آن چيزي دارد كه سرجوخه مانينگ به وسيله آسانژ در ويكي ليكس منتشر كرد.

باوجود انکه  ويكي ليكس 3 ميليون سند را افشا كرد ولي اهميت هيچكدام از آن سندها به اندازه اهميت اسنادي كه اسنودن منتشر كرده است،نمي رسد. زیرا اسناد منتشر شده اسنودن توانسته شبكه جاسوسي ديجيتال امريكا ر ا برای مردم آمریکا و جهان افشا كند .

 

جسد "بوریس برزوفسکی" میلیاردر تبعیدی روسی روز شنبه  درحمام  خانه اش واقع در منطقه "ساری" در جنوب غرب لندن پیدا شد . رسانه‌های روسی به نقل از خانواده و وکیل او ضمن تائید خبر درگذشت این مخالف سابق  پوتین رئیس جمهوری روسیه ، اعلام جزئیات بیشتر در باره علت مرگ وی را، منوط  به بررسی های پزشکی و اعلام تحقیقات بیشتر پلیس کردند. پلیس انگلیس روز یکشنبه اعلام کرد کارشناسان شیمیایی، بیولوژیکی، و هسته ای؛ محل اقامت بوریس برزووفسکی میلیاردر روس را جستجو کردند و مورد مشکوکی نیافته اند.

جایگاه و پیشینه برزوفسکی در ساختار قدرت روسیه

بوریس برزوفسکی ریاضی دادن متولد 1946  تا قبل از فروپاشی شوروی در دانشگاه درس می داد و بیش از ده کتابِ مختلف دانشگاهی و دهها مقاله در مباحث ریاضی تالیف کرده بود . او بعد از فروپاشی شوروی توانست ازخصلت چرب زبانی اش درشکوفا ساختن علایق بازرگانی و فعالیت های اقتصادی اش کمک بگیرد. درهمین مسیر شاید بخاطر برخورداری از ذهن تحلیلگر ریاضی خود، بخوبی توانست با استفاده از رانت خواری  اقتصادی ، راه صد ساله را در کمتر از یک دهه طی کند.

پس از فروپاشی شوروی در دسامبر 1991 برزوفسکی برای خرید شرکت های دولتی که خصوصی می شد ،به یک حامی حکومتی نیاز داشت. بنابراین از طریق نزدیک شدن به خانواده بوریس یلتسین، توانست درکمتر ازهشت سال  ازیک استاد ساده دانشگاه  به یک مولتی میلیاردر تبدیل شود.

 البته نباید این واقعیت  را از نظر دور داشت  که یهودی بودنِ برزوفسکی به او کمک کرد تا لابی اسرائیل وغرب  نیز به پیشرفت سریع او در پشت سرگذاشتن مدارج عالی حکومتی روسیه در دهه نود میلادی کمک کنند.  

شی جین پینگ رئیس جمهوری جدید چین روز جمعه دوم فروردین 1392  در نخستین سفر خارجی خود وارد مسکو شد. او تنها نُه روز بعد از  14 مارس  که به عنوان رییس جمهوری جدید چین انتخاب شد از روسیه دیدارمی کند. بر اساس برنامه نهایی شده قرار است شی جین پینگ در دانشگاهی در مسکو سخنرانی کند و در مراسم افتتاح یادواره ششمین کنگره ملی حزب کمونیست چین که در سال 1928 درمسکو برگزارشد، شرکت کند. رئیس جمهور چین همچنین  از وزارت دفاع روسیه بازدید و با چین شناسان روس، دانشجویان زبان چینی و نمایندگان رسانه ها دیدار خواهد کرد.

درجریان این سفر سه روزه قرار است 20 سند همکاری به امضای دومسئولین دو  طرف برسد. ازجمله  یک  روز قبل، دو طرف  9 توافقنامه همکاری در زمینه های اقتصادی ، بانکداری و انرژی امضا کردند. این توافقنامه ها توسط "دمیتری روگوزین" معاون نخست وزیر روسیه  و "وانگ یانگ" همتای چینی اش درمسکو به امضاء رسیدند. بر اساس این قرار دادها ، روسیه  و چین همکاری های خود را در زمینه نفت و محصولات پتروشیمی ، بانکداری و سرمایه گذاری گسترش می دهند .ازجمله" بانک توسعه چین" در راستای تنظیم همکاری های مالی با شرکت "روس نفت" MBC" و نیز یک  شرکت دولتی چینی موسوم به  CNPC با همکاری کنسرسیوم نفتی "سینتز" روسیه همکاری می کنند.

 همچنین قراراست  شرکت های چینی و روسی برای توسعه منابع ذغال سنگ درشرق سیبری به ارزش 2میلیارد دلار سرمایه گذاری مشترک داشته باشند.
چین  برای 3 سال متوالی بزرگترین شریک تجاری روسیه بوده وتنها در سال 2012 است ارزش مبادلات تجاری دو کشور به 88 میلیارد و160 میلیون دلاررسید که افزایشی یازده درصدی را در مقایسه با سال 2011 نشان می دهد. بعد از نفت و گاز مهم ترین اقلام وارداتی چین از روسیه انواع سلاح های پیشرفته است.  با آنکه چین در سال 2012پنجمین صادر کننده اسلحه بزرگ در جهان محسوب می شد ، پکن ابراز علاقه کرده است  تا جدید ترین سلاحهای روسیه را خریداری کند. رهبران دو کشور امیدوارند حجم مناسبات اقتصادی و تجاری بین دوکشور هم از لحاظ تنوع کالایی و هم از لحاظ  ارزش مبادلات تجاری بین دو کشور افزایش یابد. این دو کشور تلاش می کنند ارزش مبادلات تجاری دوجانبه را تا سال دو هزار و پانزده به صد میلیارد دلار و تا سال دو هزار و بیست به دویست میلیارد دلارافزایش دهند. 

دیدگاه پوتین در باره مقابله با تروریسم

ولادمیرپوتین در ادامه مقاله خود درباره مهمترین موضوع دو دهه اخیر جهان یعنی مبارزه علیه تروریسم دیدگاه های خود را مطرح کرده است . او بدون توجه به ریشه های واقعی گسترش تروریسم در جهان در باره معول های این پدیده هشدار می دهد و انتظارخود را در باره مبارزه همه جانیه علیه تروریسم جهانی مطرح می سازد .

30- مقابله با گسترش تروریسم بین الملل بصورت واقعی

پوتین در این باره می نویسد :

« بی ثباتی موجود طی دهها سال محیط مساعدی را برای تروریسم بین المللی بوجود می آورد. همه قبول دارند که این یکی ازخطرناک ترین تهدیدات برای جامعه جهانی است. می خواهم به این نکته جلب توجه دهم که نواحی بحرانی و تروریست زا در نزدیکی مرزهای روسیه قراردارند. این نواحی درمقایسه با شرکای اروپایی یا آمریکایی به کشورما به مراتب نزدیک ترهستند.»

این یک واقعیت است که بی ثباتی برای تروریسم بستر مناسبی را فراهم می کند. اما قبل از بستر مناسب عامل اصلی بوجود آورنده تروریسم درواقع سیاست های تبعیض آمیز درباره حقوق مردم کشورهای  گوناگون  با سطوح مختلفی ازتوسعه یافتگی است که امروزه  درجهان شاهد آن هستیم . به علاوه تروریست ها به عنوان ابزاری برای قدرت ها درراستای توجیه سیاست های مداخله جویانه عمل می کنند.  یعنی آمریکا درسالهای آغازین قرن 21 از مبارزه علیه تروریسم به جای  کمونیسم که با فروپاشی شوروی کارایی خود را از دست داد، بهره می جوید  . تا بتواند بودجه های میلیارد  دلاری سازمان سیا و پنتاگون  را در اذهان عمومی توجیه کند. بنابراین آن بخش از تروریستهایی را  که با سازمان های اطلاعاتی و امنیتی در ارتباط هستند  و به عنوان اهرم فشار مورد استفاده قرارمی گیرند، نمی توان از راههای معمول کنترل و یا نابود کرد. بلکه برعکس دولتهای توسعه طلب از جمله آمریکا باید متقاعد شوند ازاین ابزاردرجهت مقاصد غیرانسانی بهره نگیرند. زیرا این گونه چاقوها گاهی دسته خود رانیز می بُرند 

نگاه روسیه به آینده افغانستان

پوتین در ادامه مقاله خود به تشریح دیدگاه روسیه در باره آینده تحولات افغانستان می پردازد . او ضمن ابرازنگرانی ازآینده افغانستان به دوموضوع اصلی گسترش تروریسم و توزیع مواد مخدر درباره دلیل نگرانی خود اشاره دارد .

« به دشواری می توان پیش بینی کرد که اوضاع درافغانستان درآینده چگونه پیشرفت خواهد یافت. تجربه  تاریخ می آموزد که حضور نظامی خارجی در این کشور هیچگاه آرامش ببار نیاورده است. فقط خود افغانی ها  می توانند مشکلات خودشان را حل کنند. نقش روسیه را در این می بینم که  با شرکت فعال کشورهای همجوار به ملت افغانستان در ایجاد اقتصاد پایدار کمک نماید و توان نیروهای مسلح افغانستان را در مقابله با تهدیدهای تروریسم وقاچاق مواد مخدربالا برد. »

در بخش پنجم از این سلسه مقالات به بررسی نگاه پوتین به مسائل هسته ای جهان امروز پرداخته شده است . نگاهی که در یک چالش دو طرفه قرار دارد از یکسو روسیه خود را طرفدار جدی مقابله با گسترش سلاح های هسته ای نشان می دهد و از سوی دیگر همچنان در یک رقابت تسلیحاتی با آمریکا به روند مدرن سازی سلاح های هسته ای ادامه می دهد.

سیاست هسته ای روسیه

دیدگاه روسیه که خود در حال حاضر بعد از آمریکا بزرگترین زرادخانه هسته ای جهان را دارد در جای خود قابل تامل و بررسی بیشتر است اما در مقاله پوتین او سعی کرده است دیدگاه خود را در باره مهم ترین مسائل روز هسته ای جهان در قالب چهار محور اساسی مطرح کند .

اول درباره موضوع هسته ای ایران که از سال 2002 به یک مساله بین المللی تبدیل شده است.

دوم در باره روند هسته ای شدن کره شمالی

سوم در باره راههای جلوگیری از گسترش  سلاح های هسته ای

چهارم کمک به ترویج انرژی صلح آمیز هسته ای

جنگ سرد سایبری

پس از پایان رسمی جنگ سرد در آغاز دهه نود میلادی ، جهان از طریق  فراگیر شدن فضای اینترنتی در کشورهای مختلف  به سمت تحول جدیدی پیش رفت که از آن به عنوان شکست مرزهای ملی یاد می شود . دراین جهانِ  مجازی  که تفاوت ها واشتراکات  اساسی  با دنیای واقعی دارد،سرعت  حرف اول را میزند  و رشد انسان در انتقال اطلاعات با ضریب  هندسی پیش می رود . به گونه ای که می توان گفت  در آغاز قرن 21 ، جهان وارد مرحله جدید ی از نوزایی  خود شده است  که  ابعاد آن برای انسان قابل درک دقیق نیست.

یکی از مهم ترین ویژه گی های جهان سایبری رقابت های آشکار و پنهانی است که بین قدرتهای بازیگر در جهان مجازی جریان پیدا کرده و روز به روز ابعاد گسترده تری پیدا می کند . براین اساس  امروزه شاهد گسترش روز افزون تلاش برای نفوذ در سایر کشورها از طریق دسترسی به فضای اینترنتی و اینترانتی آنها هستیم . در اوج این رقابت های جنگ آشکار و پنهانی است که در مناسبات آمریکا با چین و روسیه در جریان است . برای توصیف این رقابت تنگاتنگ ، شاید بهترین نامی را که می توان انتخاب کرد  " جنگ سرد سابیری "  باشد . این وضعیت  نشان دهنده جنگی در حال تکوین  است که در روابط روسیه و آمریکا و چین کاملا قابل مشاهده و تحلیل  است.

این جنگ نیز به دلیل آنکه نیازی به غرش هواپیماها و موشکهای بالستیک ندارد و از تانک و توپخانه در ان خبری نیست جنگ گرم نیست . اما به دلیل آنکه مدلی از جنگ است که از قالب یک رقابت سالم خارج شده و به سمت جنگ در جبهه های مجازی که تاثیرات تعیین کننده در جهان واقعی دارد ، می توان به آن به عنوان یک جنگ سرد در محیط مجازی برخورد کرد.

۹- "بهار عربی": درس ها و نتایج آن  برای روسیه

ازهمان شروع حرکت مردمی در تونس و مصر و لیبی روسیه نگاه بدبینانه ای به ریشه های این حرکت انقلابی داشت. کارشناسان روسی آنچه را که بهارعربی می خوانند ، دست پخت آشپزخانه کاخ سفید می دانند و معتقدند این حرکت ها در راستای همان سیاستی است که تحت عنوان" خاورمیانه جدید"  توسط  "کوندا لیزا رایس" وزیر خارجه بوش پسر در سال 2005 مطرح شده  بود . در باره اشتباه بودن این ارزیابی نگارنده در مقاله ای جداگانه به این موضوع پرداخته ام که حرکت جدید در خاورمیانه برخاسته از خواست عمومی مردم بر ضد دیکتاتوری ، مخالفت با هرگونه وابستگی به بیگانگان است اکثریت مردم خاورمیانه خواهان  استقلال و ازادی  و مردم سالاری هستند. آمریکا در جایگاهی نیست که بتواند چنین ظرفیتی را در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه ایجاد کند . آمریکایی ها تنها با مدیریت بحراتن تلاش دارند از تحولات به نفع خود بهره برداری کنند و در صورت امکان تحولات بعدی را به سمت منافع ملی خود هدایت کنند.

4-  نظم جهانی

پوتین درادامه مقاله خود در باره نظم جدید جهانی دیدگاه خود رادرسه محوراساسی ذیل مطرح کرده است:

الف: ماهیت تقسیم ناپذیر امنیت برای همه کشورها ،

یکی از مسائل اساسی در تئوری های جدید امنیت بین المللی ، اصل تفکیک ناپذیری امنیت بین الملل است بر اساس این نظریه،  امنیت جهان  وابستگی مستقیم به امنیت تک تک کشورها اعم از آنکه دارای اقتدار کامل باشند ویاخود به عنوان کشور وابسته به قدرتهای جهانی عمل کنند، خواهد داشت . بنابراین نمی توان به صرف تامین امنیت برای قدرت فائقه از تهدیدهای احتمالی از سوی کشورهای دیگر که نادیده انگاشته شده اند،غفلت کرد.پوتین بااتکاء به این نظریه میکوشد به آمریکایی ها تذکردهد که امروزه دیگرنمی توان چهاردیواری امنیت خود ساخته ایجاد کرد و در باره امنیت سایر کشورها به هر اقدامی متوسل گشت. حملات یازده سپتامبر ثابت کرد ، خانه امنی برای هیچ قدرتی بوجود نمی آید مگر آنکه امنیت بصورت دسته جمعی و با مشارکت همه کشورها تامین شود.   

نکته ظریف در اینجا این سئوال را باقی می گذارد که بر اساس این دیدگاه مداخله روسیه در اوستیای جنوبی و آبخازیا چگونه توجیه می شود ؟ آیا روسیه امنیت قفقاز را جدا از امنیت جهانی تلقی می کند؟

مقدمه :

براساس فرمانی که پوتین چند ساعت بعد از شروع دور سوم ریاست جمهوری اش هجدهم اردیبهشت ماه 1391(هفتم ماه می 2012) صادر کرد ، قرار بود تا ژانویه 2013 تیم سیاست خارجی روسیه دکترین جدید سیاست خارجی روسیه را متناسب با تحولات روز جهان ارائه کند. از آنجا که به باور نگارنده پایه دکترین جدید سیاست خارجی روسیه  همان مباحثی خواهد بود که پوتین درهفتمین مقاله ^[1] خود درباره دیدگاه های اصلی اش  راجع به  سیاست خارجی روسیه  در اواخر نخست وزیری اش منتشرکرد ، در مقاله ای که در چند بخش ارائه می شود ؛ ارزیابی تحولات اخیر نظام بین الملل  را از نگاه پوتین مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و تلاش کردم  نکات  اساسی را که وی در لابلای مطالب خود بصورت گذرا مطرح کرده است،  رمز گشایی کنم .

مقاله پوتین  اگرچه در دوران رقابت های انتخاباتی مجلس دومای روسیه  نوشته شد. اما در این مقاله  به نکات اساسی اشاره شده   که به هیچ وجه جنبه تبلیغاتِ انتخاباتی ندارد. بلکه شناخت دقیق مطالب مطرح شده  دراین مقاله اساسی، به شناخت ما از درک پوتین  از شرایط امروزی روسیه درعرصه جهانی کمک می کند. از آنجا که پوتین حداقل تا سال 2016 و احتمالا تا سال 2024 به همراه  تیم سنت پترزبورگ بر کرملین حاکم هستند، شناخت دیدگاه های اوبرای برنامه ریزی های آینده درمناسبات ایران باروسیه مفید خواهد بود.

اين ديدار کاري که با دو ماه تاخير به دليل اعتراض روسيه به توقيف هواپيماي روسي توسط جنگنده‌هاي ترکيه در يازدهم اکتبر گذشته، انجام شد، نشان داد که هم براي روسيه و هم براي ترکيه اختلاف‌هاي سياسي درباره تحولات سوريه و استقرار موشک‌هاي پاتريوت در ترکيه نمي‌تواند مانع جدي براي گسترش همکاري‌هاي اقتصادي دو کشور باشد، زيرا حجم مبادلات ۴۰ ميليارد دلاري رقمي نيست که مقام‌هاي مسکو و آنکارا بتوانند به راحتي از آن چشم‌ پوشي کنند. 

در گفتگو با 'حسن بهشتی پور' مطرح شد

پیدا و پنهان سیاست روسیه در سوریه

گروه پژوهش های خبری ایرنا – حسن بهشتی پور كارشناس روسیه معتقد است كه سوریه آخرین سنگر برای روسیه در منطقه خاورمیانه است و این كشور از هیچ تلاش برای حفظ آن دریغ نمی كند.

در عراق و لیبی حكومت‌ها ساقط شدند و روسیه مناسبات و قراردادهای تجاری خود را از دست داد. اما در سوریه به شیوه راهبردی در مقابل غرب مقاومت می‌كند و می‌داند در صورت روی كار آمدن یك دولت طرفدار غرب، مسكو آخرین سنگر راهبردی خود را در خاورمیانه عربی از دست می‌دهد.

این گزارش در گفتگو با 'حسن بهشتی پور' كارشناس مسایل روسیه، سعی دارد تا به ارزیابی سیاست های روسیه در سوریه بپردازد.

**روسیه و چرایی حمایت از بشار اسد

به اعتقاد 'حسن بهشتی پور'، در سیاست های روسیه این مهم است كه از بشار اسد حمایت كند، تنها به این دلیل كه دولت غرب گرا سر كار نیاید. روسیه در درجه اول خود را رودرو با آمریكا می بیند و تصمیم جدی خود را برای جلوگیری از به روی كار آمدن دولت حامی غرب در دمشق گرفته است.

وی افزود: مسكو تمایلی به تشكیل حكومت طرفدار غرب در دمشق ندارد، زیرا روی كار آمدن چنین دولتی را تهدید منافع بلندمدت خود در سوریه می داند. روسیه در حال حاضر در كلیه سطوح سیاسی، اقتصادی و نظامی قراردادهای راهبردی با دولت سوریه دارد كه در صورت سرنگونی دولت اسد همه این قراردادها با خطر جدی روبرو خواهند شد.

 

بهشتي‌پور در گفت‌وگو با روزنامه «مردم‌سالاري»:

 تهديد روسيه عليه ايران نابخردانه است

 گروه سياسي- مهتاب يوسفي مقدم: 22/5/1391

http://mardomsalari.com/Template1/Article.aspx?AID=22006#143114

در خبرها آمده بود که روسيه موضوع پيگيري شکايت ايران براي دريافت غرامت بابت موشک‌هاي اس 300 را بهانه عدم دفاع از پرونده هسته‌اي ايران قرار داده است. البته نبايد فراموش کنيم که روسيه تا به حال در شوراي امنيت هيچگاه قطعنامه‌ها را وتو نکرده است و همين موضوع نشان از سياست دوگانه روس‌ها در قبال پرونده هسته‌اي ايران دارد. يک کارشناس مسائل بين‌الملل با بيان اين که تهديد روسيه عليه ايران جايي ندارد، گفت: تا زماني که روسيه موشک‌هاي اس 300 را تحويل ندهد بعيد به نظر مي‌رسد که ايران از سياست خود صرف‌نظر کند. حسن بهشتي پور، کارشناس مسائل بين‌الملل با اشاره به امضاي قرارداد موشک‌هاي اس 300 بين ايران و روسيه در سال 2005 گفت: با توجه به اين که اين موشک‌ها جنبه دفاعي و پدافندي دارد و کارکرد آن تهاجمي نيست مطابق قرارداد قرار بود در سال 2007 به ایران تحویل شود اما در سال 2010 با سه سال تاخیر رئيس‌جمهور وقت (آقاي مدودف)  به استناد تحریم های در نظر گرفته شده در قطعنامه 1929 دستور لغو یک جانبه این قرار داد را صادر کرد.   بهانه آنها متن قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل  مبني بر منع تحويل سلاح به ايران بود در حالي که در اين قطعنامه حرفي از موشک‌هاي اس 300 زده نشده بود و اشاره‌اي به تحريم تسليحات دفاعي برای ايران نکرده بودند، يعني بحث تحريم‌هاي ايران مربوط به مسائل هسته‌اي بوده به ويژه اين که اين موشک‌ها کاملا جنبه دفاعي داشته و تنها قدرت ايران در برابر حملات احتمالي اسرائيل يا آمريکا به مراکز هسته‌اي ايران را افزايش مي‌داد.

طرح مساله :

روزسه شنبه  دهم مرداد 1391 دادستانی مسکو با تنظیم شکایتی علیه "الکسی ناوالنی"، فعال سیاسی مخالف پوتین رابه فساد مالی متهم کرد. دادستانی مسکوادعا کرد اومیان ماه های آوریل واوت سال ۲۰۰۹ بیش ازیک میلیون روبل (حدود ۵۰ هزار دلار) به یک شرکت دولتی ساخت الوار زیان زده است. ناوالنی درآن مدت سرپرستی این شرکت  را بر عهده داشته است. 

در واکنش به این اتهام الکسی ناوالنی اتهامات دادستانی مسکو علیه خود را "کاملا بی اساس" دانست. همچنین مخالفان پوتین نیزاتهام دادستان علیه الکسی ناوالنی را حمله به تمام مخالفان پوتین دانسته‌اند. به باورآنها الکسی ناوالنی بخاطرنوشته‌های افشاگرانه‌ی خود دراینترنت علیه فساد مالی مقامات دولتی روسیه ، به  اتهام مشابهی از سوی دادستانی روبروشد ه تا ازاوانتقام‌گیری شود.

با روزنامه ایران مصاحبه مفصلی در باره روابط ایران و روسیه و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز انجام دادم که متن آنرا بعد از اصلاح اشتباه فاحش روزنامه ایران در اینجا قرار می دهم 

حسن بهشتي‌پور‌ کارشناس ارشد مسائل روسيه و آسياي مرکزي مي‌گويد مهم‌ترين مسئله روسيه در صحنه بين‌الملل، سامانه موشكي امريكاست. ايشان اعتقاد دارند، موضوع دومي كه پوتين وعده داده كه در سياست‌ خارجي گسترش قابل توجهي دهد موضوع پيمان بريكس است.

روسيه تلاش مي‌كند تا با افزايش موقعيت پيمان بريكس حوزه تأثيرگذاري اقتصادي اين كشورها را گسترش دهد تا بتواند در عرصه اقتصاد بين‌الملل در برابر امريکا و متحدانش تعادل ايجاد كند. موضوع سوم در سياست خارجي روسيه دغدغه‌اي است که در مورد گسترش ناتو به سمت شرق دارند. روابط ايران با آسياي مركزي و قفقاز، سياست روسيه در سوريه و سياست داخلي پوتين از موضوعات مهم ديگري است که اين کارشناس حوزه اوراسيا به آن پرداخته، که از نظرتان مي‌گذرد.

مهم‌ترين چالش‌هاي مهم پيش روي پوتين در سال‌هاي آتي چيست؟
مهم‌ترين مسئله روسيه در صحنه بين‌الملل، سامانه موشكي امريكا است كه به غلط سپردفاع موشكي نامگذاري كردند. بايد در رسانه‌هاي ما نيز به اين واژه‌سازي‌هاي غرب‌ساخته توجه شود. در ارتباط با امريكا حل اين مسئله در اولويت سياست خارجي روسيه است. روس‌ها مدعي هستند كه امريكايي‌ها دو چيز را بايد مي‌پذيرفتند. يكي اين كه امريكا بايد تضمين مي‌داد كه از اين سامانه عليه روسيه استفاده نكند. امريكا مي‌گويد كه ما چنين تضميني نداديم و نخواهيم داد چون اساساً اين سامانه عليه روسيه طراحي نشده است. اما موظف به چنين تضميني نيستيم چون آزادي عمل از ما گرفته مي‌شود. بنابراين امريكايي‌ها اين را رد كردند و روس‌ها ناراحت هستند.
دومين موضوع اين است كه در نوامبر 2010 در اجلاس ليسبون سران ناتو در حاشيه اين اجلاس، اوباما و مدودف رؤساي جمهوري امريكا و روسيه ملاقات كردند و به ادعاي روس‌ها، امريكايي‌ها وعده داده بودند كه روس‌ها را در ساخت و تجهيز سامانه موشكي مشاركت مي‌دهند. روس‌ها از مفهوم مشاركت اين موضوع را برداشت كرده بودند كه بيايند پاي كار و در تمام جزئيات سامانه موشكي قرار بگيرند. ولي امريكايي‌ها قبول نكردند و به روس‌ها اعلام كردند كه سامانه مستقلي توسط روس‌ها شكل بگيرد و اين سامانه با سامانه موشكي امريكا ارتباط برقرار كند. روس‌ها علاقه‌مند بودند كه در سامانه موشكي امريكا همكاري كنند اما امريكايي‌ها نپذيرفتند كه روس‌ها در فرماندهي ناتو كنترل داشته باشند و فقط به روس‌ها اجازه مي‌دادند كه تبادل اطلاعات كنند.
آقاي اوباما در سال 2008 طرح ايجاد سامانه موشكي در لهستان و راداري در چك را به حالت تعليق درآورد تا به روس‌ها پيام دهد كه مي‌خواهد روابط خود را با روسيه بازسازي كند. وقتي اين سياست را پيش برد اعلام شد رادارها را به جاي چك در تركيه و موشك‌ها را در روماني مستقر مي‌كنند. اما روسيه باز هم مخالفت كرد و گفت اين سامانه موشكي چه در جنوب باشد و چه در غرب روسيه باشد هر دو منافع روسيه را تهديد مي‌كند. 

مصاحبه با سایت ایراس در باره روابط ایران و روسیه به بهانه سفر لاوروف وزیر امورخارجه روسیه به تهران

بر اساس اعلام دفتر مطبوعاتی وزارت امور خارجه روسیه، سرگئی لاوروف برای مذاکره پیرامون بحران سوریه و بررسی راه‌کارهای خروج از این بحران راهی تهران می‌شود، اما طبیعی است زمانی که تنها شش روز به مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در مسکو باقی مانده، یکی از دستور کارهای دیگر این سفر و دیدار لاوروف با مقامات ایران، بررسی مسائل هسته‌ای میزبان خواهد بود.

مقدمه :

درمقاله پیش رو قصد براین است که  به این سئوال اصلی پاسخ داده  شود که سیاست روسیه در سوریه چقدربا سیاست و منافع  ایران دراین کشور منطبق است؟ اما برای پاسخ به این پرسش اساسی لازم است درابتدا سیاست روسیه در قبال تحولات جاری در سوریه را به خوبی تشخص داه و شناسایی کنیم  و درمرحله بعد به پاسخ این سئوال مهم برسیم که نقاط اشتراک وافتراق سیاست و منافع ایران و روسیه در قبال تحولات سوریه کدامند. باید توجه داشته باشیم ایران و روسیه مثل همه کشورهای دیگر اولا به دنبال تامین منافع خودشان هستند . ثانیا سیاست اعلانی انها ضرورتا با سیاست اِعمالی انها منطبق نیست . براین اساس برداشت  نگارنده ازسیاست دو کشوربا تکیه بر مواضع رسمی آنها از یکسو و عملکرد دیپلماسی این دو کشوراز سوی دیگربه تحلیلی رسیده که در پیش روی شما قرار داده شده است. نکته مهم دیگر اینکه منافع ملی کشورها می تواند منطبق با هم باشد بدون انکه الزاما معنای مداخله داشته باشد . یعنی اگر ایران و روسیه در سوریه به ایجاد مصالحه بین اسد و مخالفانش کمک می کنند تا به یک راهکارعملی برای استقرار ثبات و امنیت در این کشور دست یابند به این اقدام نمی توان انگ مداخله جویی و نقض حاکمیت ملی و آزادی های فردی اتباع سوریه را وارد ساخت.

بازگشت ولاديمير پوتين به كرملين را بايد آغاز دوران جديدي در حكومت وي دانست به اين معنا كه سياست هاي گذشته روسيه در زمان رياست جمهوري پوتين و مدودف تا اندازه زيادي تغيير خواهد كرد و انتظار مي رود با توجه به شرايط و عواملي كه دولت روسيه با آن روبه رو است، سياست نگرش به شرق و مقابله با يكجانبه گرايي امريكا بيشتر مورد توجه قرار گيرد.

 پوتين در دوران جديد رياست جمهوري خود چند هدف استراتژيك را تعريف كرده است كه هركدام به نوعي بر نگاه به شرق و فاصله گرفتن از غرب تاكيد دارد. متمركز شدن قدرت هاي اقتصادي و سياسي كشورهاي اوراسيا، يكي از اهداف پوتين است كه بر اين اساس در نظر دارد با كشورهاي روسيه سفيد و قزاقستان هم پيمان شود و به تدريج كشورهاي ديگر آسياي ميانه را وارد اين پيمان كند تا اتحاديه يي در اين منطقه به وجود بياورد.
    از سويي ديگر، روسيه در شش سال آينده به سمت پيمان امنيتي - نظامي در آسياي ميانه پيش خواهد رفت. تقويت سازمان همكاري هاي شانگهاي، هدف ديگر پوتين خواهد بود كه در اين رابطه از ورود ايران و هند به اين سازمان حمايت خواهد كرد.
   

مقدمه :

ولادمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه از امروز دوشنبه  17 اردیبهشت 1391 (ششم می 2012) رسما سومین دور ه ریاست جمهوری خود را آغاز می کند بررسی برنامه های شش سال آینده او در سیاست داخلی و مناسبات خارجی می تواند برای سیاست ورزان ایرانی قابل توجه باشد در این بخش آینده مناسبات ایران و روسیه مورد بررسی قرارمی گیرد اگرتوفیقی باشد دردوتحلیل جداگانه چالشهای سیاست های داخلی و خارجی او در شش سال آتی بررس یخواهد شد .

براساس مواضع اعلانی پوتین و رفتار شناسی او در عمل ،می توان گفت سیاست پوتین در دوره سوم ریاست جمهوری احتمالا با دوره های قبل تفاوت های اساسی خواهد داشت. چراکه روسیه پس ازچهار سال تعامل بی حاصل با اوباما دریافت که نمی تواند به عنوان شریک مطمئن برروی آمریکا حساب کند. این مساله بویژه پس ازآنکه وعده اوباما درباره دادن تضمین امنیتی به روسیه  درباره بکارنگرفتن سامانه موشکی موسوم به سپر دفاع موشکی علیه روسیه عملی نشد؛ بدبینی های بازهم بیشتری را بر جو مناسبات مسکو و واشنگتن تحمیل کرد.  زیرا روسیه می داند طرح سامانه تهاجمی آمریکا عمدتا علیه روسیه طراحی شده و همچنان  برا ی سیاست های نظامی مسکو محدودیت های بیشتری را اعمال  می کند. 

مقدمه :

براساس قوانین روسیه ازهجدهم اردیبهشت ماه 1391(هفتم ماه می 2012) انتقال قدرت از دمیتری مدودوف رئیس جمهوری روسیه به ولادمیر پوتین رئیس جمهوری منتخب این کشور انجام می شود .  برگزاری ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روسیه صبح روزیکشنبه  14 اسفند  1390 در سراسراین کشور و 60 کشور جهان [1] بازتاب نسبتا گسترده ای دررسانه ها ومطبوعات جهان داشت . زیرا با وجود آنکه مشخص بود پوتین برای سومین بار به عنوان رئیس جمهوری روسیه  انتخاب می شود . اما میزان آرایی که کسب می کرد و نیز احتمال به دور دوم کشیده شدن انتخابات ، بر هیجان خبری آن افزوده بود. در مقاله پیش روی ضمن تحلیل نتایج انتخابات روسیه ، موضوع تاثیر انتخاب مجدد پوتین را بر مناسبات ایران و روسیه در شش سال زمام داری پیش رو بررسی شده است.

پوتين،‌گزينه‌اي بي‌رقيب

مصاحبه کننده : علي رمضاني / روزنامه  جام جم  چهارشنبه 10 اسفند 1390

نام ولاديمير پوتين با روسيه معاصر كاملا عجين شده است. او كه تاكنون براي دو دوره، رئيس‌جمهور و يك دوره نخست‌وزير روسيه بوده است مي‌رود تا براي دو دوره ديگر رياست جمهوري اين كشور را تجربه كند، اما آيا او در اين كار موفق خواهد بود؟ آيا انتخابات رياست جمهوري روسيه به همان مسيري خواهد رفت كه پوتين مي‌خواهد و آيا مخالفان او چنان قدرت و انسجامي دارند كه بتوانند با او رقابت كنند؟ آيا چنان كه طي ماه‌هاي گذشته ديديم دست‌هاي توطئه‌گر خارجي فضاي انتخاباتي روسيه را تهديد خواهد كرد؟ و... اينها پرسش‌هايي است كه براي پاسخ به آنها سراغ دكتر حسن بهشتي‌پور، كارشناس مسائل روسيه رفته‌ايم.

اگر به مقايسه وضعيت كنوني ولاديمير پوتين با دوره قبلي نامزدي وي براي رياست جمهوري بپردازيم چه تفاوتي را مي‌توان مشاهده كرد؟

در مجموع به نظر مي‌رسد پوتين از چند سو موقعيت خود را دچار چالش جدي كرده است و در شرايط كنوني از ميزان محبوبيت وي (حداقل در نزد افكار عمومي و طبق نظرسنجي‌ها، وي قبلا بيش از 70 درصد محبوبيت داشت) بشدت كاسته شده است. اكنون در نظرسنجي‌ها موقعيت وي حدود 30 تا 35 درصد است. دليل اين ميزان از محبوبيت وي به مشكلات اقتصادي، نابساماني و ناكارآمدي و عملكرد دولت در 4 سالي كه پوتين نخست‌وزير بود برمي‌گردد. گذشته از اين نيز اعلام اين كه پوتين بار ديگر نامزد رياست‌جمهوري است و حداقل براي 2 دوره 6 ساله و تا سال 2024 پوتين و همكارانش همچنان در راس قدرت قرار خواهند داشت در كاهش محبوبيت وي موثر بوده است. علاوه بر اين با توجه به مشكلات كنوني در روسيه امروزي و اين كه نخبگان و پتانسيل‌هايي در جامعه وجود دارد، اما به كار گرفته نمي‌شوند، نوعي دلزدگي را ميان مردم روسيه به وجود آورده است. در اين راستا مردم روسيه ديده‌اند دست به دست شدن قدرت در روسيه هم تزي ساختگي است و مدودف صرفا مانع قانوني براي تداوم رياست جمهوري پوتين را برطرف كرده و همچنين دوره رياست جمهوري را از 4 سال به 6 سال افزايش داده است.

در مقابل همه اين انتقادها، بايد گفت پوتين با توجه به رويكرد سياست خارجي خود، تاكيد بر پيگيري خط‌مشي جداگانه از غرب و نشان دادن روسيه به عنوان روسيه‌اي مستقل، حداقل بخشي از افكار عمومي روسيه را كه مي‌گفتند روسيه به قدرت درجه چندم تبديل شده است، تا حد زيادي قانع كرده و در اين شرايط فضاي كنوني براي پوتين فضايي است كه وي مي‌تواند راي لازم را براي رياست جمهوري بياورد، اما ميزان راي وي نيز خيلي مهم است يعني اين كه رقباي وي تا چه حدي راي مي‌آورند؟ ما شاهد صحنه جديدي در 14 اسفند خواهيم بود.

روسیه جدیدی در راه است

با ماه نامه مهرنامه شماره هجدهم دی ماه 1390 که در هفته قبل منتشر شد مصاحبه ای درباره تحولات روزروسیه داشتم که ازمنظر متفاوتی تحولات روزهای اخیرروسیه را بویژه بعد از انتخابات پارلمانی آذرماه گذشته ودرآستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشورکه قرار است در چهاردهم اسفند برگزار شود ، به بحث  گذاشتم . فکر می کنم این مصاحبه برای یک دوره روسیه شناسی ازجنبه های تاریخی، اجتماعی و سیاسی خوب است . دوستان اگر نظر بدهند ممنون می شوم می دانم مطلب مفصل شده است اما شاید بد نباشد که این همسایه شمالی بیشتر برای افکار عمومی مردم ایران شناسانده شود . داشتنم تحلیل صحیح و دقیق در باره روسیه و یا هر کشور دیگر مستلزم داشتن اطلاعات در باره ساختار سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی آن کشور به همراه شناخت گذشته تاریخی ان کشور است. اگرچه بازهم به جزئیات بسیار بسیار بیشتری نیاز است اما همین اندک هم شاید برای علاقه مندان به آشنایی با روسیه مفید باشد . خواهش من این است دوستان راهنمایی کنند تا مباحث تکمیل شود و اشکالات برطرف گردد . 

مقاله ای را برای شرکت در کنفرانس همکاری های ایران و روسیه  تهیه کرده بودم که قرار بود در مسکو ارائه کنم بنده از طریق موسسه مطالعات ایران و اور آسیا (ایراس) برای شرکت در این کنفرانسی  دعوت شد ه بودم . اما متاسفانه بدلیل مشکلات خانوادگی نتوانستم در این کنفرانس شرکت کنم . به همین دلیل پس از بازنگی در مطالب ان و تکمیل کردن مباحث اصلی مقاله جهت انتشار به فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز ارائه کردم که در شماره 75 پائیز 1390 منتشر شد . اکنون متن کامل انرا در ادامه مطلب قرار دادم شاید برای کسانی که علاقه مند به مطالعات در باره مناسبات ایران و روسیه هستند مفید باشد . همینجا توضیح دهم که این مقاله بجای تئوری پردازی های مرسوم در مقالات علمی به کاربردی بودن مطالب ارائه شده توجه ویژه ای داشته است. 

گفتگو مرکز بین المللی مطالعات صلح IPSCبا حسن بهشتی پور کارشناس اوراسیا

مصاحبه کننده :فرزاد رمضانی بونش

منبع : سایت مرکز بین المللی مطالعات صلح      http://peace-ipsc.org/fa/?p=2214

مقدمه: تشکیل کمیسیون اتحادیه گمرکی به عنوان مهمترین گام درشکل‌گیری اتحادیه بزرگ اوراسیا در نشست ۳ کشورعضو درمسکو تصویب شد وروسای جمهور کشورهای روسیه، قزاقستان و روسیه سفید در نشست مسکو در خصوص تشکیل کمیسیون اوراسیا به توافق دست یافتند و آغاز به کار رسمی کمیسیون اقتصادی اوراسیا به عنوان عالی ترین نهاد جامعه اقتصادی اوراسیا را اعلام کردند. دراین بین ولادیمیر پوتین،نخست وزیرروسیه هم تشکیل اتحادیه اوراسیا،متشکل ازکشورهای منشعب ازاتحاد جماهیر شوروی راخواستارشد وگفت این اتحادیه باید درکنارآمریکا،اتحادیه اروپا وقدرت های نوظهورآسیایی، ثبات وتوسعه جهانی راتضمین کند. دراین بین برای درک بیشتری از پتانسیل ها، اهداف جامعه اقتصادی اوراسیا، طرح آینده اتحادیه اوراسیا به گفتگویی با حسن بهشتی پور کارشناس کشورهای همسود پرداختیم:

مقدمه :

هزاران نفر از شهروندان روسیه، روز شنبه سوم دی ماه 1390 بار دیگر در اعتراض به نتیجه انتخاباتی که درسیزدهم آذر ماه برگزار شد ، در شهرهای مختلف روسیه علیه  پوتین اقدام به راهپیمایی اعتراض آمیز کردند.  معترضانی که به‌رغم هوای بسیار سرد مسکو در اواخر ماه دسامبر به خیابان‌ها آمده‌اند معتقدند که حزب آقای پوتین با عنوان روسیه واحد تنها با دست‌کاری در نتیجه انتخابات مجلس این کشور بار دیگر توانسته است به قدرت برسد.اکنون سئوال اصلی آن است که انگیزه اصلی مخالفان پوتین چیست آیا آنها برای به زیر کشیدن او از قدرت نتایج انتخابات را بهانه کردند و یا براستی به دنبال برگزاری مجدد انتخابات هستند ؟ آیا پوتین هم رفتنی شده است؟ برای پاسخ این پرسش ها از چند گزارش و مقاله اساسی استفاده کردم که در اینجا می گذارم فکر می کنم برای همه کسانی که علاقه مند  هستند بدانند پشت داستا ن چیست ، جالب باشد.

مصاحبه ای در باره روابط ایران و روسیه داشتم که متن کامل آنرا در اینجا می گدارم منبع اصلی را در اینجا   می توانید ببینید

با تشکر از سرکار خانم محبی برای تنظیم این مصاحبه

اين روزها بحث روابط ايران با چين و روسيه بيش از پيش مورد توجه كارشناسان و ناظران داخلي و بين‌المللي قرار گرفته است با كشورهایي كه در مقاطع مختلف رفتارهايي متفاوت و بعضا متناقض داشته‌اند. در اين‌ميان حسن بهشتي‌پور، كارشناس بين‌الملل در حوزه روسيه و آسياي‌ميانه معتقد است نبايد مولفه‌ها و متغيرهاي تاثير‌گذار در سطح روابط ميان كشورها را ناديده گرفت. اين كارشناس تاثيرات مولفه‌ها و متغير‌ها در روابط ميان ايران و روسيه را در گفت‌وگويي با شرق تشريح كرد كه در ادامه مي‌خوانيد.

در‌حالي‌كه ايران به همياري چين و روسيه در عرصه بين‌الملل بسيار اميدوار است اما تفاوت زيادي ميان ارتباط ايران با چين و روسيه ديده مي‌شود، هرچند كه ارتباط تجاري گسترده‌اي با چين وجود دارد اما با روسيه، تنها همسايه ما كه عضو شوراي امنيت است، مسايل حل‌نشده‌اي وجود دارد. حال پيش‌فرض ما اين است كه اگر ارتباط با روسيه را مانند ارتباط با چين به نحوي پيش مي‌برديم كه منافع اين كشور در ايران درگير بود، آيا اكنون نتيجه بهتري نمي‌گرفتيم؟

دربررسی مناسبات بين كشورها بايد چند نكته را درنظر داشت؛ اول اينكه بايد ازهر نوع مطلق‌انگاري پرهيز كرد. درواقع مطلق انگاشتن دوستي‌ها، دشمني‌ها و همكاري يا عدم همكاري‌هاي بين‌المللي اشتباه است.

دوم اينكه بايد در نظر داشته باشيم كه كشورها بر اساس شرايط و نيازهاي خود در عرصه بين‌الملل تصميم مي‌گيرند واين نيازها و شرايط درهر زمان هم ممكن است تغييركند، بنابراين نبايد توقع داشته باشيم مناسباتي كه اكنون درعرصه بين‌الملل برقراراست براي هميشه ادامه پيدا كند.

سوم اينكه در مناسبات كشورها آنچه پايدار است منافع ملی كشورها است و دوستي‌ها و دشمني‌ها هيچ كدام پايدار نيستند. اگر به روابط كشورها دقت كنيد اين مساله را به‌وضوح مي‌بينيد، برای مثال كشور روسيه ارتباط دوستي عميقي با اوكراين يا بلاروس دارد اما بر سر مساله انرژي با اين كشورها اختلاف‌نظرهايي هم دارد يا آمريكا و رژيم اسراييل كه با هم مناسبات استراتژيك دارند اما بر سر مسايلي مانند جاسوسي پولارك از وزارت دفاع آمريكا براي اسراييل هم اختلاف دارند. در مورد كشور خودمان هم بايد گفت ما با تركيه ارتباط نزديكي داريم، ضمن اينكه همكاري‌هاي اقتصادي بلندمدت تعريف كرده‌ايم اما بر سر آينده سوريه و سامانه موشكي آمريكا در تركيه اختلاف هم داريم. بنابراين نمي‌توان به‌طور مطلق بر اساس اختلاف‌ها يا دوستي‌ها تصميم‌گيري كرد. 

 

 

مقدمه :

روز چهارشنبه سی ام آذرماه ششمین دوره مجلس دومای روسیه علیرغم اعتراض های بی سابقه در شهرهای مسکو و سن پترزبورگ افتتاح می شود. اعلام  نتیجه این دوره انتخابات روزيكشنبه سیزدهم آذرماه 1390(چهارم دسامبر2011 ) پارلمان روسيه دراین پهناورترین کشورجهان بار دیگر اخبار روسیه را در راس تحولات مهم اروپا و جهان قرارداد . بویژه انکه تظاهرات مخالفان پوتین بزرگترین اعتراض عمومی را در مسکو از سال 1993 به نمایش گذاشت. درمقاله پیش روی نتایج این انتخابات وتاثیرآن برانتخابات آتی ریاست جمهوری که کمترازسه ماه دیگر در چهاردهم اسفند برگزارمی شود، بررسی شده است همچنین  دلایل برگزاری تظاهرات شنبه نوزدهم اسفند درشهرهای مختلف روسیه که نقطه عطفی برای مخالفان پوتین محسوب می شود، مورد توجه قرار گرفته است. این موضوع بویژه از آن جهت اهمیت دارد که در عمل تهاجم رسانه ای غرب علیه سیاست های پوتین نشانی از زنده شدن تبلیغات دوران جنگ سرد داشت. 

 

مقدمه :

با مشخص شدن نتایج ششمین دوره انتخابات دوما( مجلس قانونگذاری) روسیه و تعیین سهم 50 درصدی برای حزب حاكم "روسیه واحد" ، زنگ خطر برای ولادمیرپوتین و یارانش به صدا در آمد. زیرا حزب روسیه واحد دردوره قبلی انتخابات در اسفند ماه سال 1386 توانسته بود با بدست آوردن 315 کرسی از 450 کرسی مجلس دوما ، چشم های ناظران را خیره کند.اما نتایج انتخابات روز یکشنبه 13 آذر 1390 نشان از کاهش 13 درصدی آراء حزب روسیه واحد به رهبری پوتین درنظرشرکت کنندگان درانتخابات درمقایسه با چهارسال قبل دارد. بررسی دلایل ونتایج این کاهش محبوبیت حزب "روسیه واحد" و شخص پوتین به برداشت دقیق تر از وضعیت روسیه امروز و پیش بینی نتایج انتخابات حساس ریاست جمهوری در روسیه که قرار است در چهارم مارس 2012 برگزار شود ، کمک می کند . همچنین باید  ببینیم دلیل افزایش اقبال مردم به حزب کمونیست چه بوده است و چرا حزب روسیه عادل توانسته است با کنار زدن حزب راستگرای لیبرال دموکرات موقعیت خود را به عنوان سومین حزب در پارلمان جدید مطرح کند؟

اگر بخواهيم تحولات روسيه را مورد ارزيابي قرار بدهيم بايد از دو منظر رفتار سياسي اين کشور در مسائل داخلي و خارجي مورد بررسي قرار بگيرد. روسيه درداخل کشوربا دو تحول بزرگ مواجه است. يکي برگزاری  انتخابات مجلس اين کشوردرآذرماه  وديگري انتخابات رياست جمهوري که قراراست دراسفند ماه امسال برگزارشود.      درحال حاضرحزب "روسيه واحد"اکثريت کرسی های مجلس اين کشوررا در اختیاردارد. اخیرا درکنگره حزب "روسيه واحد" ديميتري مدودف طي سخنراني ازکانديداتوري ولاديمير پوتين درانتخابات رياست جمهوري اسفند آينده حمايت کرد وگفت  به نفع پوتين کاندیدا نمی شود . اين حرکت بااستقبال اعضاي حزب روبرو شد.متقابلا پوتين نيزدرسخنراني خود اعلام کرد که اگررييس جمهور شود مدودف را به عنوان نخست وزير معرفي مي کند. درواقع درروسيه با چنين برنامه اي تنها جابه جايي قدرت صورت مي گيرد، بدين ترتيب که پس ازاصلاح قانون اساسي در سال 2008 و افزایش دوره  رياست جمهوري ازچهارسال به شش سال، اگرپوتين در سال 2012 رييس جمهور شود که دور از ذهن هم نيست وي تا حدود سال 2024 در راس قدرت قرار دارد. اين در حاليست هم اکنون نیز وي به عنوان نخست وزير روسیه  همچنان همه کاره واقعی  روسيه محسوب مي شود. اما اين نکته قابل تامل است که کشوري مثل روسيه با تنوع فرهنگي، سابقه تاريخي و شخصيت هاي مختلف و تاثيرگذار به طورعجيبي مديريت مي شود. روسيه در شرايط کنوني هنوز نتوانسته است اوضاع اقتصادي خود را سازماندهي کند و مشکل فرار سرمايه از اين کشور همچنان ادامه دارد و طبق آماربانک مرکزي روسيه حدود 60 ميليارد دلار طي 15 ماه اخير سرمايه از روسیه خارج شده است .

طرح مساله:

نمایندگان  ۲۸ کشور عضو ناتو ومقام های ارشد روسیه روز دوشنبه (چهارم جولای2011) در تفرجگاه سوچی روسیه در نشست یک روزه خود دو موضوع مهم مورد اختلاف را بررسی کردند. اول بحث چگونگی استقرار سامانه ی تهاجمی موسوم به " سپردفاع موشکی "  و دوم چگونگی ادامه جنگ درلیبی و نحوه عملیات ناتو در این  جنگ زیرا روسیه همواره از بمباران ائتلاف ناتو در لیبی انتقاد کرده و آن را نقض قطعنامه‌ی سازمان ملل می داند.

همانطور که انتظار می رفت این مذاکرات به شکست انجامید . اما چرا ناتو نتوانست با روسیه به تفاهم لازم برای این دو موضوع مهم دست یابد ؟

پیشینه بحث :

روسیه و آمریکا از آغاز زمام داری اوباما در سال 2010روندی را برای عادی سازی مناسبات خود آغاز کردند که ازآن به عنوان ریست کردن روابط یاد می شود. در این مرحله موضوع هایی از قبیل توسعه ناتو به سمت شرق ، استقرار سپر دفاع موشکی که روس ها انرا تهاجم علیه  مراکز حساس خود می دانند، و این اواخر موضوع حملات ناتو به لیبی از جمله مهم ترین محورهای مورد اختلاف دو کشور بوده است . با این حال پس از اجلاس سران ناتو و روسیه در نوامبر سال 2010 در لیسبون پرتغال این امیدواری بوجود امد تا طرح موسوم به سپر دفاع موشکی با مشارکت روسیه و ناتو ، به مهم ترین محور مورد اختلاف آمریکا و روسیه پایان دهد. اما اصرار آمریکا بر ندادن تضمین های امنیتی مورد درخواست روسیه ، روند تحولات را به سمت وارد شدن به مسابقه تسلیحاتی جدید بین روسیه و غرب پیش برد. 

مصاحبه با روزنامه شرق  در باره سیاست روسیه در قبال تحولات سوریه

روسيه بنا بر ملاحظاتي كه در ليبي داشت در باره قطعنامه شوراي امنيت راي ممتنع داد؛ ولي در حال حاضر كه اعلام كرده ما اجازه نمي‌دهيم غرب با سوريه نيز مانند ليبي برخورد كند. براین اساس چنانچه قطعنامه‌اي علیه سوريه  در شورای امنیت مطرح شود، احتمالا روسيه آن را وتو خواهد كرد. و اين وتو بدان جهت خواهد بود كه سوريه جايگاه بسيار مهمي براي سياست خاورميانه‌اي روسيه دارد.

روسيه بعد از فروپاشي شوروي اصولا در چهارچوب مناسباتش  با کشورهای خاورميانه، يك رابطه  راهبردي با سوريه برقرار كرده است كه ابعاد دفاعي، اقتصادي و سياسي را در بالاترين سطح شامل مي‌شود. 

 روسيه براي توازن بخشي سياستش با آمريكا، به خاورميانه به چشم يك منطقه راهبردي نگاه مي‌كند و اين نيست كه صرفا براي چانه‌زني سياسي بخواهد از منطقه خاورميانه استفاده كند. درباره تحولات یکماه اخیردرسوريه ، روس‌ها  مي دانند  چنانچه دولت بشار اسد سقوط كند، جايگزين آن دولت طرفدار غرب خواهد بود . اين نمي‌تواند منافع روسيه را در خاورمیانه  تامين كند. يعني درست عكس اتفاقي كه در مصر افتاد؛ در مصر سقوط دولت مبارك توازن را بيشتر به نفع روس‌ها تغییر داد چرا كه دولت مبارك متحد راهبردي دولت آمريكا بود. درست است كه سمت و سوي دولت جديد مصر هنوز مشخص نيست، ولي به هر حال هر دولتي كه در مصر روي كار بيايد براي روس‌ها بدتر از مبارك نخواهد بود. به نظر مي‌رسد كه روس‌ها نگران به قدرت رسيدن دولت طرفدار غرب در سوريه هستند چرا كه در صورت تشكيل چنين دولتي منافع روسيه در خاورميانه تضعيف مي‌شود. بايد اذعان كرد كه موقعيت روسيه در خاورميانه خيلي قوي نيست اما روسيه سعي دارد از طريق مناسباتش با سوريه، ايران و تا حدودي لبنان، حضور پررنگ‌تري در تحولات خاورميانه داشته باشد .چنانچه در قضيه فلسطين مي‌بينيم هم با حماس و هم با عباس ارتباط دارد و در عين حال كه مناسبات گسترده با اسراييل دارد با طرف‌هاي فلسطيني هم وارد مذاكره و گفت‌وگو مي‌شود . اخيرا هم يك اجلاس با شرکت نيروهاي حماس در مسكو برگزار شده بود. در مجموع بايد گفت سوريه در خاورميانه جايگاه ويژه‌اي دارد و حتي مي‌توان گفت دروازه ورودي سياست خاورميانه‌اي روسيه از سوريه مي‌گذرد و به همين دليل‌ مدودف در باره مداخله غرب در سوریه  هشدار داده و اين باب تذکرات  معمول ديپلماتيك نبوده است؛ بلكه كاملا يك موضوع راهبردي براي طرف روسي محسوب مي‌شود.

به گزارش روزنامه نیویورک تایمز(29 می 2011) یک مقام بلند پایه آمریکایی  که نمی خواست نامش فاش شود روز یکشنبه (8/3/90) اعلام کرد باراک اوباما رئیس جمهور این کشور مایکل مک فال  Michael McFaul  را که از مشاوران نزدیکش است به عنوان سفیر آمریکا در روسیه منصوب خواهد کرد. (1)  این نخستین باردرطول ۳۰ سال گذشته است که سفیر آمریکا درروسیه ازمیان افراد غیر دیپلماتیک معرفی می شود. در صورتی كه سنای آمريكا انتصاب مك فال را به عنوان سفير اين كشور درمسكو تاييد كند، اوجانشين'جان بيرل' خواهد شد كه از سال 2008 سفیر آمریکا در مسکو بوده است.  به باورتحلیل گران مسائل امریکا، اوباما مک فال  را از بین دایره دوستان خود انتخاب کرده است تا بتواند رهبری  مناسبات روسیه و امریکا را مستقیما برعهده داشته باشد. موضوعی که قطعا خوشایند هیلاری کلینتون وزیرخارجه این کشورنخواهد بود.اوباما درجریان دیدارش با مدودف درحاشیه اجلاس سران گروه هشت در فرانسه ، اعلام کرد درصدد است پس از آغاز مجدد روابط با روسیه ، این روابط را در کانون توجه سیاست خارجی خود قرار دهد. مک فال از سال 2009مسئولیت امور روسیه را در شورای امنیت ملی امریکا برعهده دارد به عنوان یکی از طرفداران بهبود روابط واشنگتن و مسکو معرفی می شود. در این باره خبرگزاری فرانسه از واشنگتن ، می نویسد :  " کاخ سفید به ویژه امضاء و تصویب پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای موسوم به پیمان جدید استارت 2 را در نتیجه تلاش های مک فال ارزیابی کرده است. " (2)

طرح مساله :

مدودف رئیس جمهوری روسیه و اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده  درحاشیه نشست سران گروه هشت کشورصنعتی جهان درشهر" دوویل" شمال غربی فرانسه  مشکلات مربوط به روابط دوجانبه واوضاع بين المللي را بررسی کردند. درپايان ديدارطرفين، مسئولین مربوطه  اسناد مشترکی را  درپنج مورد  ذیل به امضاء رساندند :

1- ايجاد يک گروه کاری مشترک حقوقی به منظور بررسی ابتکارها و پيشنهادهای جديد درباره ايجاد منطقه حفاظتی مشترک درمنطقه گذرگاه "برينگف " وماموريت های جديد وزارتخانه های دفاع

2- صدوربيانيه مشترکی  در مورد همکاری بین دوکشور برای تحکيم امنيت حمل و نقل

3- توافق کلی بین دوکشوردرمورد يکی کردن تلاش های نهادهای انتظامی و  تبادل اطلاعات بين سازمان های امنيتی ونیز تامين هزينه های مبارزه با تروريسم و به کارگيری فناوری های ضد تروريستی

4- امضاء سندی درخصوص برنامه ريزی مشترک درباره امنيت هسته ای و رفع پيامدهای بحران ها 5- توافق کلی بر سر انجام  تلاشهای مشترک  به منظورمقابله با خطربمب های دست ساز. (1)

بعد از اجلاس سران ناتو در لیسبون پایتخت پرتغال در سال ۲۰۱۰ و شرکت فعال مدودوف رئیس جمهوری روسیه در این نشست مهم ، تحلیل گران مسائل روسیه به این باور رسیدند که امریکا به راه حل های جدیدی برای همکاری بین ناتو  و روسیه دست یافته است . اما در آستانه دیدار  سران دو کشور  در فرانسه در حاشیه اجلاس کشورهای صنعتی غرب هنوز مشکلات اساسی بر مناسبات ناتو و روسیه  حاکم  است

طبق اظهارات دیمیتری راگوزین نماینده دائمی روسیه درناتو

« یکی ازمهم‌ترین موانع درمذاکرات بین دو طرف  بحث پیشنهاد روسیه  برای همکاری با ناتو دردو چارچوب کلی است .

اول درچارچوب خود ناتو

دوم در چارچوب اجلاس روسیه – ناتو

بحث‌های داخلی ناتو همیشه دوقدم جلوترند و ما را همیشه دربرابرعمل انجام شده قرار می‌دهند.این عمل راهیچگاه نمی‌توان بحث‌های برابردانست. همانطوری که دیپلمات‌ها ناتو می‌گویند درپیشنهاد روسیه شمارزیادی پارامتر وجود دارند که به هیچ عنوان برای ناتو مورد قبول نمی‌باشند .»  در این باره یکی از نمایندگان اروپا در ناتو می گوید:

« ما درطرح‌های خود نمی‌توانیم به روسیه وضعیتی برابربا دیگراعضای ناتو بدهیم . ما همه به وسیله 5 متن درتوافقنامه واشنگتن به هم مرتبطیم وما نمی‌توانیم امنیت خود را بدست یک بازیگرجدابدهیم.درچارچوب سپرهای موشکی منطقه‌ای ، روسیه پیشنهاد می‌کند که مسئولیت دفاع ازمنطقه شمال غربی یعنی آسمان لهستان و بالتیک واسکاندیناوی را به وی بسپارند . اما لیتوانی و لتونی و استونی و لهستان و رومانی مخالف این ایده‌اند . » (۱)

دربرابراین دیدگاه دیمیتری راگوزین می گوید:

«اگرما می گوئیم که این سیستم برای دفاع ازتهدیدات حاصله ناشی ازجنوب{مهم‌ترازهمه از ایران}ساخته می‌شود،بنابراین چه فرقی می‌کند که ازبخش شمالی چه کشوری دفاع کند؟ازآن سمت هیچ تهدیدی وجود ندارد.بنابراین مسئولیت این قسمت رابه روسیه سپردن منطقی است.» (۲)

درداخل روسیه هم نگاه های تندتری مطرح است ازجمله یکی ازمقامات وزارت دفاع روسیه می گوید:

« نیروهای مسلح ما کاملاً مطمئن  هستند که سپرهای موشکی آمریکایی مستقر دراین منطقه نه تنها می‌توانند موشک‌های راهبردی ما را که ازخاک روسیه به سمت شمال غرب  اروپا پرتاب شوند ، بزنند. بلکه آن‌ها حتماً امکان این را بدست خواهند آورد، تا بتوانند حمله هسته‌ای به اهداف زمینی در روسیه بکنند .» (۳)