روش تحلیل سیاسی

نوشته حسن بهشتی‌پور

روزنامه تعادل شماره 546 ، چهارشنبه دهم شهریور 1400 یاداشت صفحه نخست 

«اقتصاد کشور را نباید به تحریم‌ها گره زد.» حتما شما هم بارها اظهاراتی از این دست را شنیده‌اید که از سوی مسوولان رده بالای دولت جدید عنوان می‌شود. اظهاراتی که هرچند در ظاهر جذاب و شنیدنی است، اما در واقع برآمده از نوع خاصی از عدم شناخت حوزه‌های اقتصادی و ارتباط آن با روابط بین‌الملل است. هرچند هیچ ایرانی متعهدی دوست ندارد که اقتصاد و معیشت کشور با تحریم‌ها و عوامل بیرونی مرتبط شود، اما ساختارهای اقتصادی و ارتباطی در جهان امروز چنان در هم تنیده‌اند که گریزی از آن را نمی‌توان متصور شد.در این میان، بعد از تشکیل کابینه سیزدهم افکار عمومی و تحلیلگران به دنبال نشانه‌هایی هستند که مبتنی بر آنها بتوانند تصویری از احتمالاتی در خصوص مذاکرات هسته‌ای با 1+4 و امریکا به دست آورند. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد، پرونده هسته‌ای ایران در وضعیت کما قرار گرفته است و باید راهکارهایی پیدا کرد تا پرونده هسته‌ای به نحوی از این وضعیت معلق خارج شود. با تداوم این شرایط، این مردم ایران هستند که متضرر می‌شوند، چرا که ادامه تحریم‌ها مستقیما بر روی اقتصاد و معیشت کشور تاثیر می‌گذارد و سفره‌های ملت را خالی‌تر از قبل می‌کند.

حسن بهشتی‌پور کارشناس سیاسی و تحلیلگر امور بین المللی

روزنامه جهان صنعت روزیکشنبه هفتم شهریور 1400

اجلاسیه بغداد ویژه حل مناقشات میان ایران و عربستان نیست که توقع داشته باشیم رییس‌جمهوری ایران شخصا در این نشست حضور داشته باشد. در صورتی که اجلاسیه‌ای میان سران ایران و عربستان و عراق بود و آقای رییسی در این اجلاسیه شرکت نمی‌کرد در آن صورت تبعات زیادی برای ما به همراه داشت، اما از آنجایی که اجلاسیه موضوعات مختلفی را در کنار حل مناقشات ایران و عربستان در منطقه دنبال می‌کند و عربستان هم در سطح وزیر خارجه در این نشست شرکت کرده، خوب است که جمهوری اسلامی ایران هم این ملاحظه را داشته باشد.

بنابراین نشست بغداد مختص حل مناقشات ایران و عربستان نیست اما فرصت مغتنمی برای حل مسائل بین ایران و کشورهای عربی است. البته باید اول مشخص شود که طرف عربستانی چه برنامه و پیشنهاداتی دارد، سپس این پیشنهادها و مذاکرات به درصدی از پختگی و توافق بین وزرای خارجه طرفین برسد و در اجلاسیه بعدی در سطح سران به حل این مناقشات بپردازند، چرا که حضور رییس‌جمهور در جلسه‌ای که هیچ صحبت اولیه‌ای درباره حل مناقشات نشود و دستاوردی نداشته باشد وجهه خوبی ندارد.

نوشته : حسن بهشتی پور

ویژه نامه آفتاب نهان ، بهار 1400 ، سازمان انرزی اتمی ایران ، صفحه 70 

مقدمه:

تا همین سه دهه گذشته در زبان فارسی دیپلماسی تنها در سطح روابط سیاسی بین کشورها مطرح می شد   و بیشتربه اقدامات وزرات امورخارجه توجه داده می شد.  اما در سالهای اخیر به تدریج دیپلماسی عمومی درکنار دیپلماسی رسمی و اداری با گرایش های مختلف اقتصادی ، فرهنگی  مطرح شده است. در این میان گرچه هنوز دیپلماسی سیاسی مهم ترین بخش از فعالیت های دیپلماتیک کشور محسوب می شود اما با گسترده تر شدن نفوذ شبکه های اجتماعی در بین افکار عمومی ، تاثیرگذاری دیپلماسی عمومی روز به روز از دیپلماسی سیاسی و اقتصادی بیشتر می شود. بطوریکه امروز دیگر دیپلماسی عمومی بخش تکمیل کننده اقدام های  سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی کشورها در مناسباتشان با دولتها و مردم سایر کشورها محسوب می شود. در این میان مباحث تخصصی مربوط به زیر شاخه های دیپلماسی عمومی درایجاد رابطه سالم و شفاف با نخبگان فرهنگی ، دیپلمات های مقیم کشور و نیز مدیران ارشد  ادارات و نهادهای محل ماموریت راههای جدیدی برای مباحث تخصصی مطرح شده است. زیرا مدیران شرکتها و بازرگانان و نخبگان هنرمند و ورزشکاران مشهور در سطح جهانی هر کدام آگاهی و دانش کم یا بیش به "رفتار دیپلماتیک" دارند وو بر ساخت قدرت در کشور یا سازمان خود تاثیرتعیین کننده دارند و حتی درمواردی بر روابط فرا ملی نیز تاثیرگذار هستند.

در این میان دیپلماسی هسته ای یکی از زیرشاخه های مهم دیپلماسی عمومی و دیپلماسی سیاسی و امنیتی محسوب می شود که برای آنکه بتواند تاثیرگذاری بیشتر و موفق تری داشته باشد لازم است همچون سیمرغ در سپهر سیاست جهانی با هر دو بال خود حرکت کند. دیپلماسی هسته ای بدون توجه به افکار عمومی و نهادهای ذی ربط به فعالیت های صلح امیز هسته ای باید به گونه ای برنامه ریزی شوند که هماهنگ با هم حرکت کنند تا پروازبه سوی اهداف تعیین شده  شکل بگیرد .

حسن بهشتی‌پور

روزنامه اعتماد شماره 5001 ، یکشنبه 24 مرداد 1400

نخستین و بزرگ‌ترین معضل سیاست خارجی كشور این است كه نظرات و ورودی كارشناسان در خصوص مسائل مورد توجه قرار نمی‌گیرد و تدوین سیاست‌ها و سیاستگذاری حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی در محیط‌های بسته‌ای صورت می‌گیرد كه تصمیم‌گیران آن به دولت و حاكمیت نزدیك هستند و هیچ‌كس دیگری در آن مشاركت ندارد. به نظر من ریشه خیلی از مشكلات ما در حوزه سیاست خارجی این است كه از نگاه‌های كارشناسان داخل و خارج از كشور كه دلسوزانه شرایط بین‌الملل را ارزیابی می‌كنند، جایگاه ایران را در شرایط بین‌المللی می‌بینند و متناسب با این جایگاه نظر و پیشنهاد می‌دهند. این پیشنهاد ها بسیار كم مورد توجه قرار می‌گیرد یا اساسا به آنها بی‌توجهی می‌شود.

به اعتقاد من باید ساز و كاری مناسب برای دریافت، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از نظرات كارشناسی و تخصصی در سیاست خارجی كشور ایجاد شود. تصمیم‌سازی و سیاستگذاری در محیط‌های بسته، معضلی است كه هر دولتی ممكن است به آن گرفتار شود، چرا كه معمولا دولتمردان علاقه‌مند هستند بر اساس ورودی افراد معتمد و نزدیكان خودشان تصمیم‌سازی كنند. مساله دیگری كه وجود دارد این است كه ما در ایران جهان را آن‌گونه كه خودمان دل‌مان می‌خواهد تعریف می‌كنیم و قصد داریم جهانی را كه در عالم واقع است بدون اینكه توانایی و ابزارهای لازم را در اختیار داشته‌ باشیم، به جهان خیالی خودمان تبدیل كنیم.

پایان کار رئیس جمهوری که مدعی بود نتوانست کاری که می خواست انجام دهد 

یاداشت از : حسن بهشتی پور     

روز یکشنبه دهم مرداد ماه حسن روحانی رئیس جمهور آخرین جلسه هیئت دولت را برگزار کرد در این جلسه او نکات جالبی را مطرح کرده که باید به موضوع های مطرح شده تحلیلی جداگانه داشته باشیم . اما دراینجا می خواهم به این نکته توجه بدهم  که در ایران ما با این  مشکل اساسی روبرو هستیم که ارزیابی دولتها هم بر اساس جهت گیری ها و گرایش های حزیبی و گروهی انجام می شود در نتیجه یک فرد  یک فرد یا پسر پیغمبر می شود یا شمر ذی الجوشن

اما انتظار آن است که  در ارزیابی عملکرد دولتها نکات قوت و ضعف آنها را با هم ببینیم در این راستا باید بدانیم مقدورات دولت چه بوده و چقدر از این مقدورات بخوبی استفاده کرده و یا آنها را برای رفع مشکلات مردم  بکار نگرفته است.

علاوه بر این باید بدانیم امکانات بالقوه دولت روحانی  کدام هستند و این دولت چگونه این امکانات بالقوه را به وسیله ای برای رفع موانع موجود و ارائهراهکارهایی برای مقابله با بحران های پیش بینی نشده استفاده کرده یا نکرده است.

حسن بهشتی پور می‌نویسد: در یکصد سال گذشته افغانستان و ایران با وجود آنکه در داخل خود با دولتهای مختلف و بعضا متضادی روبرو بودند، اما هیچگاه این اختلاف بین دیدگاه های حاکم موجب نشد که رهبران دو کشور فراموش کنند آنها با اتکاء به میراث پر افتخار گذشته می توانند زمینه های بسیاری برای همکاری به وجود آورند که اختلاف در دیدگاه های رهبران دو کشور هیچگاه مانع از تداوم دوستی ها و همکاری ها بین دو کشور نبوده است.

مدار شرقی– اول تیرماه سال ۱۳۰۰ با امضاء قرارداد دوستی بین ایران و افغانستان بنیان روابط مودت آمیز بین دو کشور همسایه ریخته شد. دو کشوری که برپایه سه گانه ی تاریخ مشترک، میراث مشترک و سرنوشت مشترک، در طول تاریخ پرفراز و نشیب شان، توانسته اند همچون رودی خروشان پیوندهای مهر و دوستی را محکم نگه دارند.

در یکصد سال گذشته افغانستان و ایران با وجود آنکه در داخل خود با دولتهای مختلف و بعضا متضادی روبرو بودند، اما هیچگاه این اختلاف بین دیدگاه های حاکم موجب نشد که رهبران دو کشور فراموش کنند آنها با اتکاء به میراث پر افتخار گذشته می توانند زمینه های بسیاری برای همکاری به وجود آورند که اختلاف در دیدگاه های رهبران دو کشور هیچگاه مانع از تداوم دوستی ها و همکاری ها بین دو کشور نبوده است.

 یاداشت از : حسن بهشتی‌پور

روزنامه اعتماد شماره 4976 ، روز سه شنبه 22 تیرماه 1400 ، صفحه 8

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه گزارشی را خطاب به مجلس و مردم منتشر كرد كه این گزارش را می‌توان از جنبه‌های متفاوتی مورد نقد و بررسی قرار داد. اصلی‌ترین موضوعی كه در این زمینه جلب‌توجه می‌كند این است كه به نظر می‌رسد محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه تلاش دارد با انتشار عمومی این گزارش به نوعی با مجلس شورای اسلامی و سایر گروه‌هایی كه هنوز در خصوص احیای برجام و پذیرفتن دستاوردهای مذاكرات در وین به اجماع نرسیده‌اند اتمام حجت كند و بگوید این توافق احیا شدنی است.

اكنون مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای تصمیم‌گیر باید به این سوال اساسی پاسخ بدهند، با توجه به وضعیتی كه وزیر امور خارجه ترسیم كرده و آنچه تا امروز در مذاكرات وین به دست آمده، مانع اصلی بر سر راه پذیرش توافق و احیای برنامه جامع اقدام مشترك چیست؟

نگاهی به گزارش تفصیلی وزارت امور خارجه نشان می‌دهد ایران همچنان می‌تواند به طرح خواسته‌های حداكثری ادامه دهد و بر مواضع بدون انعطاف گذشته پافشاری كند اما مشخص نیست طرف مقابل تا كجا ادامه‌دار شدن مذاكرات را بپذیرد و فضای مثبت كنونی و توافقات حاصل‌شده تا امروز تا چه زمانی باقی بماند. همچنین با توجه به اینكه فرسایشی شدن مذاكرات ضررهای بسیاری برای ایران دارد، می‌توان با گذشتن از بخشی از خواسته‌ها، گشایش‌هایی ایجاد كرد تا اقتصاد ایران بتواند شرایط سخت كنونی را پشت سر بگذارد.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی شماره 1054 - چهارشنبه ۱۶ تیر 1400

«اگر توافقی حاصل شود، دولت سیزدهم هم به آن وفادار خواهد بود»، از جمله آخرین اظهارنظرهای سخنگوی وزارت خارجه است و چون شورای عالی امنیت ملی و رهبری تصمیم‌گیرنده نهایی هستند، بنابراین اگر توافق به‌دست آید، دولت جدید نیز آن را اجرا خواهد کرد. اما واقعیت این است که خود برجام با مشکل روبه‌روست، زیرا وقتی وارد جزئیات می‌شوند برای رسیدن به توافق نهایی  دو طرف باید به سمت هم حرکت کنند. حرکت به سمت همدیگر به مفهوم این است که از برخی خواست‌هایشان بگذرند تا به توافق دست پیدا کنند.اما در شرایط کنونی  نه آمریکا و نه ایران به دلایل مختلف حاضر به چشم‌پوشی از خواسته هایشان  نیستند. یکی ازدلایل مهم آن بی اعتمادی به طرف مقابل است.  بی‌اعتمادی دوجانبه باعث شده که عملا توافقی حاصل نشود.

دلیل دیگر عدم دستیابی به توافق هم به غیرمستقیم بودن مذاکرات برمی‌گردد. ایران با 1+4 مذاکره می‌کند که خود همین امرهم باعث زمانبر بودن مذاکرات می‌شود وهم ممکن است نقطه نظرات ایران از سوی گروه چهار به علاوه یک برای امریکا  به‌درستی منتقل نشود و از صافی واسطه‌ها بگذرد که خودش احتمالا مشکل‌ساز باشد.

مهم ترین مشکل افغانستان امروز این است که بدلیل اختلاف های داخلی بین رهبران این کشور قدرتهای خارجی آنجا را صحنه رقابتهای خود کرده اند. بعد از خروج شوروی از افغانستان و سقوط دولت نجیب اگر اختلاف های احمد شاه مسعود و استاد ربانی از یکسو و حکمتیار و دیگران از سوی دیگر نبود پاکستانموفق نمی شد با تائید انگلیس و آمریکا طالبان را بوجود اورد و کم کم این پدیده دستساز را به یک نیروی بومی تبدیل کند . مردم افغانستان طی سه دوره اشغال انگلیسی ها ، روس ها و امریکایی ها مصیبت ها دیده اند امروز وقت گله مندی و متهم کردن دیگران نیست امروز وقت اتحاد یکپارچه مردم افغانستان در برابر فتنه طالبان است . فرهیختگان افغانستان امروز می توانند به شکل دهی یک مقاومت همه جانبه در برابر توسعه طلبی طالبان و حامیانشان کمک کنند. روشن است که قدرتهای سلطه گر هر کدام بر اساس منافع خودشان تصمیم می گیرند، اما این مردم افغانستان هستند که امروز باید از طریق سازمان دهی نیروهای مردمی در برابر این تروریست ها که نام خود را طالب گذاشتند مبارزه کنند. امروز زمان ایجاد تعارض با همسایگان و دلسوزان افغانستان نیست امروز همه مردم افغانستان باید در برابر دشمن داخلی که طالبان است متحد شوند و از ایجاد تعارض با دیگر قدرتهای تاثیرگذار در روند تحولات اجتناب کنند. من به عوان اینکه افغانستان را میهن دوم خود می دانم دلسوزانه دیدگاه خود را به اشتراک می گذارم و قصد مداخله ندارم مردم افغانستان هستند که باید تصمیم بگیرند و یکبار برای همیشه به مداخلات خارجی قدرتهای سلطه جو پایان دهند. علاوه بر این امروز ضرورت تشکیل یک کمیته حقیقت یاب بین المللی مستقل زیر نظر سازمان ملل برای روشن کردن اینکه چه کسانی دلار و اسلحه در اختیار طالبان قرار می دهند بیش از هر زمان دیگر احساس می شود. زیرا مبارزه با طالبان زمانی موفق می شود که مقاومت مردمی علیه انها شکل بگیرد و به حمایت های مالی و لجستیکی این گروه تروریستی در همه اشکال ان پایان داده شود.

امان از كلیشه های تحلیلی كه ما را رها نمی كند. 20سال مداخله نظامی امریكا در افغانستان رابه بهانه حادثه یازده سپتامبر محكوم می كردیم و به مردم می گفتیم هدف اصلی امریكا از اشعال افغانستان و عراق ایران است تا در شرق و غرب ایران مستقر شوند و به ایران فشار بیاورند. اما  اصلا به منافع سقوط طالبان و صدام برای ایران نمی پرداختیم.

همین كلیشه های تحلیلی به ما القا می كرد امكان ندارد ایالات متحده امریكا پایگاه های نظامی خود را در در افغانستان از دست بدهد و آنجا را ترك كند .  حالا كه امریكا قرار است تا شهریور آینده  از افغانستان خارج شود بازهم می گوئیم « امریكا غیر مسئولانه مردم افغانستان را در برابر طالبان تنها می گذارد ! » درواقع مشخص نیست دقیقا آمریکا باید چکار کند اگر مداخله نظامی کند محکوم است اگر بعد از 20 سال هزینه کردن میلیاردها دلار بی نتیجه خارج شود بازهم محکوم است. چرا اصلا وارد شده و حالا که میخواهد خارج شود باید مسئولانه بماند ! تا لابد مردم بی پناه افغانستان در برابرطالبان خون ریز تنها نمانند . خوب اگر قضیه این است چرا بجای انتقاد از خروج آمریکا که بهانه ای برای عملیات تروریستی طالبان است، از همکاری کشورهای منطقه برای کمک به تامین امنیت در افغانستان حمایت نکنیم.‏

بیایم یكبار دیگر بدور از كلیشه های تحلیلی ببینیم بالاخره خروج امریكا از افغانستان به نفع مردم این كشور است یا نه ؟ امنیت منطقه بدون حضور امریكا بهتر و بیشتر تامین می شود یا هنوز باید امریكا و متحدانش در افغانستان بمانند .

اگر طالبان بخشی از مردم افغانستان هستند و باید در ساختار قدرت آینده در افغانستان مشاركت كنند چرا حاضر نیستند مشاركتشان  را در قالب رقابتهای سیاسی پیش ببرند ؟ چرا همچنان به قدرت نظامی پاكستان و پول عربستان متكی هستند ؟ چرا طالبان همچنان با خرید بعضی از فرماندهان ارتش و بکار گیری قدرت نظامی بر شهرهای مختلف افغانستان یکی پس از دیگری حاکم می شوند؟

اگرطالبان به راستی  درمیان اكثریت مردم افغانستان پایگاه مردمی دارد ‏چرا  حاضر نیستند  رقبای خود را درقدرت مشاركت دهند ؟ طالبان چگونه انتظار دارند دیگران قدرت را بدون مقاومت تحویل آنها بدهند؟ ایران چگونه می تواند چنین تفكر ارتجاعی را به عنوان واقعیت موجود بپذیرد و انتظار داشته باشد امنیت مرزهای شرقی اش در سایه حاكمیت وابسته و ارتجاعی  طالبان خون ریز که لابد آب توبه بر سر ریختند، تامین شود؟

كلام آخر اینكه اگر می خواهیم به نتیجه صحیح از تحلیل وضعیت موجود در افغانستان برسیم باید كلیشه ها را رها كنیم و صرفا بر اساس منافع ملی و مصالح مردم افغانستان و  دورنمای همكاری های منطقه ای تصمیم قاطع و فوری  بگیریم و اجرا كنیم. آن هم از نوع تصمیم های تاریخی و سرنوشت سازی که در موارد مشابه گرفتیم.

حسن بهشتی پور  کارشناس مسایل بین‌الملل

تعیین تکلیف برجام و چگونگی تعامل با عربستان سعودی را از اولویت های سیاست خارجی است که دولت آینده قاعدتا باید  بر روی آنها تمرکز پیدا کند.

به نظرم تعیین تکلیف برجام مساله مهمی است که باید آن را روشن کرد. هم چنین بحث FATF  مهم است و در این ارتباط باید درباره کنوانسیون های پالرمو و CFT هم تصمیم گیری شود. نمی توان این مسایل را معطل گذاشت چرا که تبادلات تجاری و مالی کشور به این مسایل گره خورده است. معتقدم ایران باید به این کنوانسیون ها هر چه زودتر بپیوندد و دولت آینده هر که باشد مجبور است این مسایل را در اولویت قرار دهد.

در بحث رابه با کشرهای همسایه که اولویت اول سیاست خارجی اعلام شده است باید بگویم در بین همسایگان حل مشکل با عربستان در اولویت اول است چرا که تعامل با این کشور در همسایگی و در سطح منطقه جایگاه مهمی در روابط ایران با کشورهای دیگر دارد.

عادی سازی روابط ایران با عربستان سعودی تاثیری تعیین کننده بر روی حل مشکل یمن، سوریه، عراق و لبنان دارد.

برخی معتقدند حل و فصل مساله برجام در ارتباط با مذکرات ایران و عربستان و بالعکس است؟ درحالی که  سطح برجام بالاتر از این است که عربستان بتواند به تنهایی در اجراء آن مشکل ساز شود. عربستان فقط  می تواند مانع ایجاد کند اما مشکلات برجام به دولت آمریکا و رفتار ایران برمی گردد، البته عربستان و اسراییل کارشکنی کردند اما آنچه برجام را به نتیجه نرساند سیاست های ترامپ و تا حدودی هم سیاست های ایران در داخل بود، از این رو عربستان در این سطح نیست که مانع احیای برجام شود.

روزدوشنبه دهم خرداد 1400 «رمضان رحیم زاده» وزیر کشور تاجیکستان در راس یک هیات بلند پایه رسمی وارد تهران شد. او دومین مقام عالی رتبه تاجیکی است که بعد از سفر «شیرعلی میرزا» وزیر دفاع تاجیکستان در فروردین گذشته از ایران دیدن می کند. پیش از آن نیز در اسفند سال 1399 اقای «عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور ایران به تاجیکستان سفرکرده بود. همچنین حضور « محمد جواد ظریف» وزیر خارجه کشورمان در نهمین اجلاس « قلب آسیا- روند استانبول» به میزبانی شهر دوشنبه گواه آن است که در چند ماه اخیر شاهد تحول اساسی در بهبود روابط دو کشور هستیم.

از سال 1394  روابط ایران و تاجیکستان بر سر سوء تفاهمی در مورد موضع تهران نسبت به نهضت اسلامی در تاجیکستان به کدروت و سردی انجامید، اگرچه تاجیکستان هیچگاه نتوانست ادله ای روشن و مستند برای اثبات تروریست بودن حزب نهضت اسلامی تاجیکستان ارائه کند اما در هر صورت روابط ایران و تاجیکستان به این بهانه در شش سال گذشته  به سمت سردی  روابط و حتی در مواردی تیرگی رفت. بویژه زمانی که برنامه های ساختگی تحت عنوان مستند سازی علیه ایران ساخته و در تلویزیون  تاجیکستان پخش شد. اما این تلاش های بی ثمر هیچگاه نتوانست ضربه جدی  بر روابط عمیق تاریخی  دو کشور تاثیر وارد سازد.  چرا که ریشه های ارتباط  مردم ایران و تاجیکستان در عمق تاریخ و فرهنگ دو کشور رسوخ یافته و نمی توان با فضا سازی رسانه ای منفی این ریشه های سترگ را از بین برد.  بویژه آنکه در این مدت طرف ایرانی با درایت تلاش کرد خطاهای انجام شده را نادیده گرفته و از اقدام های متقابل پرهیز کند.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر و کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه جهان صنعت روز پنج شنبه ششم خرداد 1400

قرائن و شواهد نشان می‌دهد اگرچه درباره کلیات احیای برجام و رفع تحریم‌ها چند هفته پیش طرف‌های مذاکره‌کننده به توافق رسیدند، اما در دور پنجم مذاکرات، هنوز گفت‌وگوها درباره جزئیات به نتیجه نرسیده و این روند ادامه‌دار خواهد بود و برخی موضوعات کلیدی همچنان طبق گفته مقامات کشورمان به قوت خود باقی است.البته تمدید یک‌ماهه توافق با آژانس اتمی فضای مثبت و کمک‌کننده‌ای در روند مذاکرات وین ایجاد کرده و اگر این توافق تمدید نمی‌شد قطعا می‌توانست در روند مذاکرات اخلال جدی ایجاد کند. اما این توافق یک‌ماهه شرایط مذاکرات وین را تا حدی مثبت و پیش‌برنده کرده است. پس مذاکرات درباره جزئیات چگونگی بازگشت ایران به تعهدات برجامی قبل از اردیبهشت سال ۹۸ و چگونگی بازگشت آمریکا به برجام و همچنین لغو کدام سطح از تحریم‌ها به قوت خود باقی است و مذاکره درباره آنها ادامه دارد.

اگرچه خوش‌بینی‌هایی در روند مذاکرات دیده می‌شود اما نیاز به توضیح است که در روند مذاکرات وقتی طرفین در کلیات به توافق می‌رسند، خوش‌بینی‌ها آغاز می‌شود. تا قبل از اینکه در کلیات به توافق برسند مذاکرات را مثبت می‌دانند اما وقتی درباره کلیات موضوعی توافق می‌کنند و نقشه راهی به دست می‌آورند خوش‌بینی ایجاد می‌شود. درباره جزئیات توافق هم باید طرفین مذاکره به سمت یکدیگر حرکت کنند. به این معنا که از بخشی از خواسته‌های خود صرف نظر می‌کنند تا به توافق برسند. البته برخی از این خواسته‌ها خط قرمز طرفین است که از آن عدول نمی‌کنند، اما درباره خواسته‌های قابل انعطاف صرف نظر می‌کنند تا به توافق برسند.

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل سیاست خارجی

روزنامه ایران روز چهارشنبه 29 اردیبهشت 1400 یاداشت صفحه اول

به موازات مذاکرات منطقه‌ای کشورمان در روزهای اخیر دو پیام مهم از سوی مسئولان دیپلماتیک و امنیتی ایران به همسایگان داده شده. آقای شمخانی گفته که «آماده مشارکت با کشورهای منطقه در سازوکار ایجاد امنیت دسته جمعی هستیم.» آقای ظریف هم این‌طور اظهارنظر کرده که «ما آماده‌ایم که تمام اختلافات را کنار گذاشته و در دفاع از حقوق مردم فلسطین متحد شویم.» واقعیت این است که ایران و عربستان سعودی به عنوان دو قدرت اصلی منطقه علی‌رغم تمام اختلاف‌نظرها، توان حذف کامل تأثیر و نفوذ یکدیگر را ندارند. مهم این است که به نظر می‌رسد دو طرف این واقعیت را پذیرفته‌اند و از همین‌رو در پی آن هستند که تنازع و مخاصمه فعلی را در سطح یک رقابت معمول منطقه‌ای کاهش داده و در همین سطح کنترل کنند.

البته در تمام سال‌های گذشته ایران همواره بر لزوم تنش‌زدایی دوطرفه تأکید کرده بود اما همان‌طور به‌شکل علنی هم روشن بود، عربستان این تصور را داشت که می‌تواند در فرایند مخاصمه برنده میدان باشد.

نوشته : حسن بهشتی‌پور

منبع: روزنامه سازندگی  28/ 02 / 1400

قرائن و شواهد حاکی است که دو طرف دست‌کم در مورد موضوعات مهم و کلی به تفاهم رسیده اند و آنچه باقی‌مانده جزئیات است، و اغلب اختلاف‌ها و پیچیدگی‌ها نیز در همین جزئیات رخ می‌دهد.

بنابر آنچه خبرگزاری‌ها می‌گویند لغو بخش قابل توجهی از تحریم‌ها از جمله تحریم‌های مربوط به فروش نفت و محصولات نفتی، کشتیرانی و حمل‌ونقل دریایی، و نیز بانک مرکزی و نقل و انتقال مالی از جمله موارد مهمی است که طرفین در مورد آن‌ها به توافق رسیده اند. درباره اصل لغو تحریم‌های ناقض توافق و بازگشت ایران به محدودیت‌های هسته‌ای ذیل توافق برجام، به نظر می‌رسد طرف‌ها تا حد زیادی تفاهم دارند. اما اختلاف‌ها و ابهام‌ها بیشتر مربوط به نحوه اجرا و عملیاتی کردن اقدامات مورد توافق و احتمالا زمان‌بندی ترتیب و توالی و راستی‌آزمایی این اقدامات است. مثلاً اینکه چگونه و طی چه فرآیندی آمریکا می‌خواهد تحریم‌ها را رفع کند و آیا فرمان اجرایی رئیس‌جمهور می‌تواند شرایط را به اردیبهشت ۹۷ بازگرداند یا اینکه باید اقدامات دیگری نیز صورت بگیرد. و یا اینکه درباره نحوه بازگشت ایران به محدودیت‌های هسته‌ای شامل حجم و سطح غنی‌سازی اورانیوم و ذخیره سازی آن و یا نسل جدید سانتریفیوژهای استفاده شده در تأسیسات هسته‌ای ایران، چه سازوکاری باید در نظر گرفته شود. یعنی جزئیات و پیچیدگی‌ها در نحوه پیاده‌سازی اصول مورد توافق است که منجر به اختلاف نظر و به تبع آن بحث‌های طولانی و فشرده برای یافتن راهی در جهت رفع این اختلاف‌ها شده است.

از آب گل‌آلود روابط روسیه و آمریکا نمی‌توان برای ایران  ماهی گرفت

عده‌ای در کشور تصور می کنند می توان از تعارض امریکا و روسیه  به نفع ایران بهره برداری کرد در حالی که به این واقعیت توجه ندارند که  دوران جنگ سرد گذشته و امروز دیگر معادلات جنگ سرد درروابط بین قدرتها حاکم نیست .

امروز روسیه و آمریکا با آنکه با هم بر سر بسیاری از مسائل بین المللی اختلاف نظر دارند اما بجای رویکرد تقابلی در دوران جنگ سرد که  در تلاش برای حذف رقیب بود، امروز دو طرف با در پیش گرفتن رویکرد تعاملی سعی می کنند در عین رقابت با هم ، در جاهایی که منافعشان ایجاب می کند با هم  همکاری داشته باشند.

بنابراین کسانی که تصور می کنند در روند مذاکرات فعلی در وین  می توانند با اتکاء به روسیه یا چین از آمریکا امتیازهای بیشتری بدست آورند ، بصورت قطعی در محاسبه خود اشتباه می کنند. زیرا هم روسیه و هم چین اگر بتوانند از تضاد موجود بین ایران و آمریکا به عنوان کارت بازی استفاده می کنند اما برعکس ایران نمی تواند از اختلاف های چین و روسیه با آمریکا به نفع خود بهره برداری کند چراکه اختلاف  آمریکا با روسیه و چین بر سر منافع است و برخلاف دوران جنگ سرد ، ماهیت براندازی نظام رقیب را ندارد. یعنی روسیه و چین دنبال نابودی آمریکا نیستند بلکه می کوشند از راه تعامل با این کشور به سطح بالاتری از توازن قدرت دست پیدا کنند.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزمامه آرمانی ملی شماره 987 ، 26 فروردین 1400 ، یاداشت صفحه نخست 

واقعیت این است که برجام به کما رفته بود و با این مذاکرات سعی می‌شود این بیمار به کما‌رفته احیا شود. بیماری که از یک طرف اسرائیلی‌ها و از طرف دیگر عربستان می‌کوشند به هر شکل ممکن مانع از احیایش شوند. همچنین در داخل آمریکا تندروهایی که در داخل حزب دموکرات هستند و همچنین جمهوری‌خواهان مخالف برجام و برخی هم که دنبال برجام پلاس یعنی هرآنچه در گذشته در برجام به دست نیاوردند، هستند و گمان می‌کنند که در دور جدید دست‌یافتنی باشد!

در داخل کشور هم برخی دنبال بستن پرونده برجام هستند و واقعا به این سوال پاسخ نمی‌دهند که اگر برجام بد است چرا از آمریکا می‌خواهند که به برجام برگردد؟ واقعیت این است که برجام مطلوب ایران نبود بلکه آنچه مقدور ایران بود به دست آمد و ایران تلاش کرد با امکاناتی که بعد از مذاکرات برجام بدست آورد، مشکلاتی که در سال‌های 88 تا 91 به‌وجود آمده بود را حل و فصل کند.

در این راه، در بخشی موفق و در بخشی هم موفق نبود، به‌خصوص در دوره‌ای که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شد. در این شرایط به نظر می‌‌رسد مخالفان برجام، راه‌حلی برای پایان دادن به تحریم‌ها ارائه نمی‌کنند. آنها اگر راه‌حلی ارائه می‌دادند که با اقداماتی در داخل کشور تحریم‌ها از بین می‌رفت یا بی‌اثر می‌شد، آن موقع می‌شد بگوییم که مخالفت با مذاکرات مبنا دارد ولی واقعیت این است که طرحی برای پایان دادن به تحریم‌ها ندارند، تحریم‌هایی که اثر آن بر دوش مردم است.

یکشنبه ٢٢ فروردین 1400، تنها یک روز پس از آنکه ایران از راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای نطنز خبر داد، انتشار خبری در مورد بروز مشکل در شبکه توزیع برق این تاسیسات بسیاری از محافل خبری و تحلیلی  را به تکاپو انداخت .

آقای علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران مشکل به وجود آمده در نطنز را یک «حرکت مذبوحانه» خوانده که برای جلوگیری از توسعه صنعت هسته‌ای ایران و سنگ اندازی بر سر راه مذاکرات برجام در وین انجام شده است.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، در گفتگویی با خبرگزاری فارس با اشاره به بروز حادثه در شبکه برق تاسیسات نطنز گفت تحقیقات درباره دلیل آن در جریان است.

در ادامه  برخی رسانه‌های اسرائیل این حادثه را نتیجه یک حمله سایبری اعلام کردند. از جمله جروزالم پست در گزارشی مدعی شد حادثه در نطنز اتفاقی نبوده بلکه نتیجه یک حمله سایبری «احتمالا توسط اسرائیل» بوده، و خسارات بسیار بیشتر از آن است که توسط دولت ایران گزارش شده است.

در سال ٢٠١٠، نیز رسانه های اسرائیل مدعی شده بودند حمله ویروس استاکس‌نت به تاسیسات نطنز با به  بیش از ١٠٠٠ سانتریفیوژ خسارت وارد کرده است. در تیرماه سال 1399 نیز یک آتش‌سوزی گسترده در تاسیسات نطنز رخ داد که به گفته مقامات ایرانی، یک «اقدام خرابکارانه» علیه برنامه هسته‌ای این کشور بود. اما تمام قرائن و شواهد نشان داد که این حمله نیز کارنفوذیهای اسرائیلی بوده است.برای مقابله با این اقدامهای تروریستی دستور آغاز فعالیت سانتریفیوژهای  پیشرفته در تاسیسات زیرزمینی نطنز صادر شد.  

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی روز شماره 980 ، چهارشنبه 18 فروردین 1400

خوش‌بینی به‌وجود آمده از نشست مشترک برجام شاید بیشتر از این جهت باشد که آمریکا با اعلام آمادگی‌هایی نشان داده که دست از شروطی مثل اول ایران باید شروع کند یا اینکه باید اول مذاکره کنیم و بعد اقداماتی انجام دهیم، برداشته و آمادگی دارد که اجرای بخشی از تحریم‌ها را به حالت تعلیق درآورد.

آقای رابرت مالی علنا می‌گوید که ایران خواستار برداشتن کل تحریم‌هاست که برای آمریکا امکان‌پذیر نیست و همین رسیدن به یک توافق را طولانی کرده است. از آن طرف هم ایران خواهان این است که علاوه بر برداشتن تحریم‌ها از سوی آمریکا باید راستی‌آزمایی هم انجام دهد که عملا اجرا شده باشد.

اما نقطه پیشرفت در این موضوع سر این مسأله است که بالاخره بعد از انجام گفت‌وگوی آنلاین در شنبه گذشته، توافق شد که مذاکرات در وین بصورت حضوری ادامه پیدا کند. امری که نشان می‌دهد اگر گره‌ای گشوده نشده بود، نیازی به مذاکرات حضوری هم نبود منتها ایران هم تازمانی که تحریم‌ها لغو نشود، آمادگی مذاکره حضوری با آمریکا را ندارد و مذاکرات وین بین ایران و 1+4 است و آنها جمع‌بندی خود با ایران را با آمریکایی‌ها در میان می‌گذارند که می‌توان نوعی مذاکرات غیرمستقیم دانست.

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه ایران یاداشت روز ، یکشنبه 16 فروردین 1400

نمایندگان ایران و کشورهای 1+4 در حالی قرار است روز سه‌شنبه در وین گرد هم جمع شوند که به نظر می‌رسد امریکا در روزهای اخیر از مواضع خود پیرامون برجام عقب‌نشینی کرده است. نشست اخیر وزرای خارجه امریکا و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای روشن کننده این موضوع بود که اصرار امریکا بر موضع خود مبنی بر بازگشت ایران به تعهدات برجامی‌اش بدون ما به ازایی عملاً فضا را با بن‌بست روبه‌رو کرده و ایران را در پیگیری خواسته‌هایش یعنی لغو تحریم‌ها و سپس اجرای تعهداتش متزلزل نخواهد کرد. به این معنا که روشن شده ایران نمی‌پذیرد امریکا که خود برجام را امضا کرده و از پیروی تعهداتش سر باز زده، حالا برای متقاعد کردن ایران به ازسرگیری تعهدات برجامی‌اش، وعده بدون عملی را دهد و انتظار داشته باشد که ایران با اکتفا به این وعده به شرایط اولیه خود در برجام بازگردد. با مشخص شدن خواسته ایران، امریکا حاضر شده با تعلیق یکسری از تحریم‌ها و نشان دادن یک عقب‌نشینی معنادار فضا را برای گفت‌وگو با ایران مهیا کند.

نویسنده : حسن بهشتی پور

درباره نشست روز سه شنبه  هفدهم فروردین درکمیسیون مشترک برجام در وین  با شرکت نمایندگان کشورهای ایران و چهار به علاوه یک می توان به جنبه های متفاوتی به شرح زیر توجه کرد:

1-به نظر می رسد که در شرایط فعلی ایران و آمریکا می توانند در ارتباط با موضوع برجام ، سیاست "اقدام در برابر اقدام" را در پیش بگیرند چرا که این موضوع یک راه حل میانه است .

اگراز نگاه خوشبینانه بخواهیم به مسائل و تحولات نگاه کنیم به نظر می رسد که آمریکا تا حدودی از موضع قبلی خود عدول کرده و می خواهد به صورت گام به گام بخش از تحریم ها را  قبل از مذاکرات بردارد. در صورتی که پیش از این موضوع  بازگشت به برجام را منوط به انجام مذاکره با ایران کرده بودند.

در مقابل این موضوع ،مقامات ایران تاکید داشتند که این آمریکا بوده که از برجام خارج شده و برای بازگشت به برجام نیازبه مذاکره ای نیست و آنها باید برای بازگشت به برجام به تعهدات خود  در این توافق بین المللی عمل کنند و تحریم ها را بردارند.

1- پس از دو ماه وقت کشی در باره اینکه چه طرفی باید اقدام های لازم را برای بازگشت آمریکا به برجام و انجام تعهداتش بردارد، قرائن و شواهد موجود نشان می دهد طرف آمریکایی پس از گفتگوهای چند روز پیش وزیران خارجه آمریکا ، آلمان ، انگلیس و فرانسه  به این جمع بندی رسیدند که می توانند با انجام اقدام های اولیه و انجام بخشی از تعهدات آمریکا بن بست کنونی را بشکنند

2- طرف ایرانی هم به دلیل آنکه می داند روند کنونی تحریم ها به زیان ایران است آمادگی آن را دارد که در صورتی که آمریکا به بخشی از تعهدات خود عمل کند ایران هم بخشی از کاهش تعهدات خود را به وضعیت قبل از اردیبهشت 1398 بازگرداند در این مدل بجای سیاست گام به گام سیاست اقدام در برابر اقدام  را در پیش می گیرد یعنی اول تعهدی را آمریکا اجرا کند نه وعده بدهد بعد ایران هم تعهدی را که کاهش داده است به وضعیت قبلی برگرداند .

3- در اینجا نقش اروپا و روسیه و چین هم خیلی مهم است بایددید لاوروف که قرار است به  تهران بیاید چه طرحی را روی میز می گذارد ایا  طرح عملیاتی  گام به گام آمریکا و اروپا را ارائه می کند یا طرح اقدام در برابر اقدام را

4- به نظر می رسد زمان برای انجام مذاکرات فراگیر اصلا مناسب نیست درتهران منتظر هستند ببیند دولت آینده در دست کیست و در آمریکا منتظر آن هستند که با چه کسی می توان مذاکرات را شروع کرد

حسن بهشتی‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل

متاسفانه بیشتر کارشناسان دچار یک پارادوکس مفهومی هستند، چراکه فکر می‌کنند چین با این سند قرار است با تحریم‌های امریکا مقابله کند، در حالی که به هیچ وجه چنین گزاره‌ای درست نیست.

همانطور که در اظهارات مقامات رسمی کشور هم آمده، چینی‌ها بستن قراردادهایی در این چارچوب را منوط به رفع تحریم‌ها و خروج ایران از لیست سیاه FATF کرده‌اند. همین موضوع مبین این است که موضع چینی‌ها به هیچ عنوان در تضاد و تقابل با امریکا و تحریم‌های یکجانبه آنها علیه ایران نیست، بلکه اتفاقا ما اگر می‌خواهیم این سند جنبه رسمی به خود بگیرد باید تلاش کنیم در وهله اول از لیست سیاه FATF خارج شویم، سپس برای رفع تحریم‌ها اقدام کنیم.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی شماره 970 - چهارشنبه ۲۷ اسفند 1399 صفحه اول

وزیر امورخارجه فرانسه مشکلات تاکتیکی و اضاع داخلی ایران را مانع مذاکرات پیرامون برجام دانست چون آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نمی‌خواهند این واقعیت را بپذیرند که با خروج از برجام مسبب همه مشکلات شدند و می‌خواهند مشکلات را به نوعی به اختلاف‌نظر در داخل ایران مربوط کنند. درحالی‌که این آمریکا بود که در اردیبهشت 1397 از برجام خارج شد و واقعا اگر می‌خواهد برجام را اجرا کند باید به تعهداتش در قبل از اردیبهشت 97 برگردد و همان‌ها را اجرائی کند. دراین‌صورت بنا بر آنچه ایران اعلام کرده، بلافاصله تعهداتی که کاهش داده را برمی‌گرداند. این مساله الان معضل روح ماجراست و آنچه بهانه است فعلا همین موضوع است ولی واقعیت این است که ایران خواستار لغو کلیه تحریم‌هاست تا بعد احیانا درباره چگونگی اجرای برجام مذاکره کند و طرف آمریکایی هم می‌خواهد ایران را مجاب کند که اولا تعهداتش را انجام دهد بدون اینکه خودش تعهداتش را کامل انجام داده باشد و از طرفی هم درباره برجام جدیدی صحبت شود که در آن مسائل موشکی و قدرت دفاعی و همچنین موضوع مربوط به تروریسم و آنچه ادعا می‌شود و بحث مربوط به حقوق بشر را پیش بکشد. موضوعاتی که در دوره اوباما به توافق نرسیدند و اوباما نتوانست آن را انجام دهد، اکنون بایدن و تیمش می‌خواهند انجام دهند که به نظر می‌رسد شدنی نیست.

راهکاری برای خروج از بن بست FATF 

نویسنده: حسن بهشتی پور

 مقاله پیش رو را به سفارش سایت ایراس نوشتم که محصول سه سال کار پژوهشی درباره موضوع FATF است. هدف این مقاله پیشنهادی است که به باورم می تواند راهکاری برای خروج از بن بست نظام بانکداری بین المللی برای ایران باشد . البته خیلی از جنبه های این موضوع مهم را بدون توضیحات تفصیلی کنار گذاشتم تا بتوان در کوتاه ترین حد ممکن مطلب را ارائه کنم . امیدوارم ارزش خواندنش را داشته باشد . برای خواندن متن کامل روی ادمه مطلب کلیک کنید.

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه ایران شماره   7580، ۱۳  اسفند ۱۳۹۹ یاداشت صفحه نخست

پیروی از مقررات گروه اقدام مالی بین‌المللی به عنوان نهادی که دارای 37 عضو شامل کشورهای توسعه یافته و پیشرفته است در حالی بیش از همیشه ضرورت پیدا کرده است که 180 کشور جهان ازجمله نزدیک‌ترین کشورهای دوست جمهوری اسلامی ایران هم از قوانین آن پیروی می‌‌کنند.

گروه اقدام مالی بین‌المللی نهادی است که برای مبارزه با پولشویی و مقابله با تروریسم مقرراتی برای کل کشورهای جهان تعیین کرده است که برای قرار گرفتن در چارچوب مناسبات عادی جهانی بر هر کشوری واجب است از این مقررات پیروی کند و اگر کشوری این مقررات را اجرایی نکرد، نمی‌تواند در نظام پولی بین‌الملل فعالیت عادی داشته باشد.

حسن بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی

روزنامه ایران شماره 7574، سه شنبه  پنجم اسفند 1399 ، صفحه اول. 

توافق موقت به دست آمده میـــان آژانــس بین‌المللی انرژی اتمی و کشورمان در شامگاه یکشنبه از هیچ منظری نمی‌تواند خارج از چارچوب قانون مصوب مجلس باشد. نکته مشهود در این توافق هوشمندی دولت برای یافتن راهی است که هم چارچوب قانون مجلس حفظ شود و هم امکان ادامه دیپلماسی و زمان دادن به تحولات این حوزه وجود داشته باشد. اینکه برداشت مجلس از آن توافق، دور زدن قانون توسط دولت است را هم می‌توان از منظر فنی به شکل جدی نقد کرد و هم از منظر سیاسی و با توجه به شواهد رفتارهای گذشته داخلی بر سر مسأله هسته‌ای انتقاداتی بنیادین به آن مطرح کرد.

مجلس و حتی رئیس قوه مقننه تا قبل از این معترف بودند که دولت بخش‌های مختلف قانون هسته‌ای اخیر را اجرا کرده است. اختلافات شکل گرفته در روز گذشته بر سر موضوع پروتکل الحاقی است. نگاهی فنی به این اختلافات نشان می‌دهد که یا مجلس نمی‌داند در قالب این قانون چه چیزی را تصویب کرده یا اینکه می‌داند و می‌خواهد موضوع را جور دیگری نشان داده و به مسیر متفاوتی ببرد. بیانیه مشترک ایران و آژانس به صراحت از توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی سخن گفته و روی زمین نیز همین اتفاق رخ داده است. اما این به معنای پایان کامل نظارت‌ها نیست چرا که ما همچنان در چارچوب پادمان و معاهده NPT با آژانس رابطه داشته و نسبت به آن تعهد داریم. قانون مجلس نیز در هیچ‌کجا تعلیق تعهدات پادمانی یا خروج از آن را درخواست و پیش‌بینی نکرده است. همان‌طور که بحث اخراج بازرسان نیز که در جلسه دیروز مجلس بارها به آن اشاره شد، هیچ جایی در قانون مصوب همین مجلس ندارد.

حسن بهشتی‌پور

روزنامه اعتماد شماره 4873 ، سهشنبه پنجم اسفند 1399 ، صفحه 5.

بیانیه‌ای كه دوشنبه شب میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد، در‌واقع راهكاری میانه بود كه ایران بتواند هم قانون مجلس را اجرا كند و هم یك دوره سه ماهه تعریف كند كه نظارت‌های آف‌لاین استمرار پیدا كند. اطلاعات نظارتی و خوراك دوربین‌های آژانس در اختیار ایران قرار می‌گیرد كه اگر در این سه ماه، توافقی حاصل شد و تعهدات برجامی كامل اجرا شد، این فیلم‌ها و اطلاعات در اختیار آژانس قرار خواهد گرفت و اگر توافقی حاصل نشد این فیلم‌ها برای همیشه پاك می‌شود. این راهكار میانه، اجازه می‌دهد در شرایطی كه هنوز نظارت آژانس جریان دارد، اما این مساله تحت كنترل ایران باشد و اختیار تصمیم‌گیری در مورد آن برعهده ایران باشد. نهایتا خواست مجلس كه عبارت از توقف اجرای پروتكل الحاقی بود، از امروز عملا اجرایی خواهد شد.

یادداشت حسن بهشتی‌پور- ‌کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه همشهری شنبه هجدهم بهمن 1399

جو بایدن، رئیس‌جمهور تازه بر مسند نشسته ایالات متحده در روزهای اخیر نخستین سخنرانی خود درباره سیاست ‌خارجی این کشور را از زمان به‌قدرت رسیدن، ایراد کرد که واکنش‌های بسیاری به‌دنبال داشت. چگونگی بازگشت آمریکا به توافق برجام از موضوعاتی بود که به‌ویژه محافل سیاسی داخل کشور انتظار داشتند حداقل اشاره‌ای به آن در صحبت‌های بایدن بیابند که چنین نشد. این موضوع رایزنی‌هایی را به‌همراه داشت که باید به‌شکل ویژه به آن  پرداخته شود.

درمقطع کنونی چنین به‌نظر می‌رسد که ایالات‌متحده همچنان برای شکل‌دهی به سیاست ‌مطلوب خود درقبال ایران و برجام در حال بررسی است و نیاز به هماهنگی بیشتری با شرکای اروپایی خود دارد، چراکه برخلاف ترامپ که به‌هیچ‌وجه قائل به مشورت نبود، بایدن روی حمایت آلمان، انگلستان و فرانسه حساب ویژه‌ای باز کرده‌ است.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان روزشنبه یازدهم بهمن 1399

آنچه درحال حاضر بین ایران و آمریکا در رابطه با برجام در جریان است، بیشتر یک جنگ لفاظی است. یعنی اگر واقعا هر دو طرف آمادگی داشته باشند، راه هموار است و در عرف بین‌المللی هم اگر یکی از طرفین اقدامی درمورد قطع روابط سیاسی انجام داد همان کشور باید در تجدید رابطه پیشگام باشد و یک اصل پذیرفته‌شده است.

آمریکا چون از برجام خارج شده اگر واقعا آقای بایدن اراده سیاسی لازم را برای بازگشت به برجام داشته باشد  باید بدون فوت وقت فرمان بازگشت به برجام را صادر کند. همانطور که ترامپ صادر کرد و از برجام خارج شد. طرف مقابل، یعنی ایران هم بر این باور است که فقط حکم صادرکردن کافی نیست بلکه باید تحریم‌ها هم رفع شود. اکنون بیش از هزار نوع تحریم وجود دارد که به سه دسته تحریم تقسیم‌بندی می‌شوند؛ یک دسته تحریم که به دستور رئیس‌جمهور آمریکاست، یک تحریم هم مربوط به کنگره آمریکاست و تحریم دیگر را ایالت‌های آمریکا وضع کرده‌اند.

روزنامه اعتماد روز پنج شنبه دوم بهمن 1399

واقعیت این است كه ما در ایران هنوز این ظرفیت‌ها را به وجود نیاورده‌ایم كه اگر انتقادی داریم به درستی بیان كنیم و بتوانیم منصفانه در مورد عملكرد كسانی كه برای ملت خون دل خورده‌اند داوری كنیم. به نظر من نمایندگان مجلس پریروز با آقای ظریف منصفانه برخورد نكردند بلكه بر‌اساس گرایش‌های حزبی و گروهی رفتار كردند. مبنای انتقادات و اعتراضات مطرح شده در جلسه روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی بیشتر مبنای جناحی و گروهی دارد تا اینكه دلسوزانه باشد یا اشكالی را برطرف كنند یا مانع از تكرار خطایی شوند یا برنامه جدیدی به وزیر خارجه پیشنهاد بدهند. ما درون كشور در نقد منصفانه ضعف داریم و نمی‌توانیم عملكرد افراد را در ترازویی قرار دهیم كه هم خوبی‌ها را بسنجد و هم بدی را. هر كسی، به‌ویژه مقامی كه هشت سال در راس ساز و كار اجرایی سیاست خارجی كشور بوده، در طول دوران خدمتش حتما هم نقاط قوتی دارد و هم نقاط ضعفی. درست نیست كه فقط بخواهیم آنچه را كه خودمان نقاط ضعف برداشت می‌كنیم برجسته كنیم و با بدترین الفاظ بدون در نظر گرفتن خدمات و نقاط قوت، فرد را آماج حملات كنیم، بدتر اینكه به جای واقعیت‌ها تلقی خودمان را از موضوعی دستمایه حمله به یك مقام اجرایی قرار بدهیم.

روزنامه جهان صنعت  24 دی ماه 1399

حسن بهشتی‌پور کارشناس حوزه بین‌الملل درباره آن به «جهان صنعت» گفت: «ایران به این نتیجه رسیده است که ادامه روند موجود امکان‌پذیر نیست و از طرفی هم آمریکا می‌خواهد زمان بخرد و موضوع را طولانی‌تر کند. البته بیش از آمریکا، ادامه تحریم‌ها به ضرر مردم ایران است چرا که بر معیشت و اقتصادشان بیش از همه تاثیر منفی داشته است. بنابراین شایسته است که حاکمیت فکری برای حل این موضوع بیندیشد چراکه ادامه آن خارج از کشش و ظرفیت مردم است.»

بهشتی‌پور همچنین عملکرد حاکمیت را برای مقابله با فشارهای تحریمی و داشتن دست بالا در مقابله با آمریکا برای بازگشت به برجام غنی‌سازی اورانیوم دانست و گفت: «ایران تصور می‌کند با افزایش غنی‌سازی اورانیوم نقش بازدارندگی را ایجاد می‌کند که طرف مقابل در اعمال فشارها تجدیدنظر کند. یا حتی اگر این روش موثر نبود همکاری خود را در سطح پروتکل الحاقی تا ۲۱ فوریه پایان دهند. در حالی که چنین نیست»این کارشناس امور بین‌الملل افزود: «مجموعه اقدامات ایران این است که طرف مقابل را به واکنش وا دارد تا از حالت بلاتکلیفی خارج شویم ولی آمریکایی‌ها معتقدند قانونی که مجلس ایران وضع کرده و اجرای آن توسط دولت منجر به کاهش تعهدات برجامی می‌شود، وضعیتی را ایجاد کرده که اگر او به برجام برگردد مشخص نیست که ایران به تعهداتش عمل کند. پس سعی دارد با تعیین شروط دیگر در زمینه منطقه‌ای، تسلیحاتی و قدرت موشکی ایران را تحت فشار بگذارد.»او همچنین تصریح کرد: «به نظر من بحث غنی‌سازی که آقای قالیباف با خوشحالی از غنی‌سازی ۱۷ کیلو اورانیوم سخن می‌گوید، در برابر فشارها بازدارنده نخواهد بود. بنابراین تنها زمانی می‌توانیم اهرم تحریم را از دست طرف مقابل بگیریم که توان اقتصادی کشور را بالا ببریم. پس بالا بردن توان اقتصادی بازدارندگی ایجاد خواهد کرد نه بالا بردن توان هسته‌ای.»

لایحه اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران، در ۱۲ آذرماه سال جاری تصویب و سپس در هجدهم همین ماه ابلاغ شد. برحسب آنچه که مجلس شورای اسلامی تصویب کرد و مهلت دو ماهه ای را برای اجرای آن مقرر کرده بود اجرای آن باید در ۱۲ بهمن و یا ۱۸ بهمن آغاز می شد. اعلام آغاز غنی سازی ۲۰ درصدی از سوی سخنگوی دولت حائز اهمیت است. شاید پیش زمینه های غنی سازی ۲۰ درصدی در فردو فراهم شده باشد. از طرفی مجلس از دولت خواسته بود دو ماه صبر کند تا مشخص شود اتحادیه اروپا به تعهدات ۱۱گانه خود عمل خواهد کرد یا خیر. اینکه دولت زودتر از موعد مقرر چنین اقدامی را آغاز می کند حتما مصلحتی در آن بوده است.

غنی سازی ۲۰ درصدی به معنای خروج ایران از برجام نیست. این موضوع بستگی به کمیسیون مشترک برجام و تفسیرش دارد؛ کمیسیونی که وظیفه اصلی رسیدگی به وضعیت برجام را بر عهده دارد. در همین راستا این کمیسیون باید بررسی کند که آیا نقض آشکاری صورت گرفته یا خیر. ایران طبق برجام مجاز بود غنی سازی را تا سقف ۳.۶۷درصد انجام دهد که از تیرماه سال ۱۳۹۸ محدودیت های غنی سازی را حذف کرد و تا سطح ۵ درصد آن را افزایش داد. افزایش غنی سازی تا سقف ۲۰ درصد و فعال کردن فردو دو مساله ای است که با برجام زاویه پیدا می کند؛ چرا که در برجام قرار بود فردو یک مرکز تحقیقات فیزیکی پلاسما باشد. اما ایران در آبان ماه ۱۳۹۸ در اعتراض به طرف مقابل و عدم ایفای تعهدات، غنی سازی را در فردو از سرگرفت. از آنجایی که این موارد به اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی رسیده و همکاری ها ادامه دارد، هیچ شائبه ای نمی تواند وجود داشته باشد که ایران در حال زیر پا گذاشتن قوانین بین المللی است.

مقامات امنیتی فرودگاه بینالمللی دبی محموله دلارهای سرقت شده از خزانه ايران را مصادره میکنند. 

١٧٠ میلیارد دلار بوسیله یک هواپیما خصوصی ايرانى بهمراه ٣ مقام ايرانى به سرپرستی دیپلمات هاى ایران که قصد قاچاق به کشور اروپایی را داشتند در امارات بازداشت شد

از حجم پول غارت شده اینطور براتون بگم که معادل بـودجه ١٠ کشور برای پنج سال است و يا اینکه سه کشور را میشود با اين پول از نو ساخت مقامات امارات اعلام کردند بزودی نام تمام ديپلماتهاى ايران را افشا ميكند . خیانتی وحشتناک و جنایتی باورنکردنی به تک تک ۸۰ میلیون ایرانی که اصلا قابل بخشش نیست! ویدیو را حتما تماشا کنید و مدیون هستید اگر انتشار ندهید! همین کارها را می کنند که بلا و مصیبت دست از سر ایران بر نمی دارد! غیرت کنید و به دست همه برسونید!!!

شما ببینید این تصویر را گذاشتند ذیل ان هم این خبر را منتشر کردند حالا ببنید شما با این خبر چگونه می توانید برخورد کنید در اینجا دیگر فقط بحث خبر نیست بلکه باید شما اطلاعات ارائه شده در خبر را بتوانید ارزیابی کنید

چگونه ؟

1- با نگاهی به ویژگی شخصیتی اردوغان در گذشته به عنوان یک امام خطیب سابق، باید گفت او  بیشتر اهل سخنرانی و حرافی است واکثر سخنان او جدی و عمیق و دقیق نیست. بنابراین باید در قضاوت راجع به  کلماتی که بکار برده است، به این ویژگی ها توجه داشته باشیم. البته این به معنای آن نیست که باید سخنان جنجال آفرین او را نادیده بگیریم و فقط به حساب احساساتی شدنش بگذاریم؛ نه بلکه دقیقا باید برخورد دیپلماتیک می شد که شده است و برخورد امنیتی هم از جای مناسب به احتمال زیاد میشود اما حرف من توجه دادن به وزن سخنان اردوغان در اینگونه سخنرانی های مناسبتی است

2- بیست و یکم آذر روز نجات آذربایجان و بستن پرونده جدایی طلبی فرقه دموکرات در تبریز است. مصادف شدن سخنان اردوغان یک روز پیش از این تاریخ ، گرچه اتفاقی است اما جا دارد در این روز تاریخی توجه کنیم که آذربایجان چه در انقلاب مشروطیت و چه در دوران انقلاب اسلامی در اوج ان 29 بهمن 1356 و چه در دوران جنگ تحمیلی؛ نقش بسیار درخشانی در دفاع از تمامیت ارضی ایران، استقلال و آزادی در ایران ایفا کرده است. حالا اگر بدلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی که امروز در سراسر کشور در استان های آذری نشین هم برخی دنبال جریان های پان ترکیسم افتاده اند این به معنای آن نیست که درامروز در آذربایجان ساز جدایی طلبی کوک می شود و ترکیه و آذربایجان هم از آن دارد استفاده می کنند.  تا آنجایی که بنده با دوستان خود در این استان ها ارتباط دارم مشکلات بستر را فراهم کرده اما مساله پیوستگی آذربایجان به ایران و ایرانی ها خیلی عمیق تر از آن است که اردوغان و دار دسته اش بتوانند به جایی برسند. اما بازهم تاکید می کنم این نباید ما را خوش خیال کند زیرا مشکلات کشور مزیت نسبی استان های آذری نشین ما را در برابر آن سوی ارس از بین برده است و تبلیغات گسترده ای هم در ترکیه برای جذب نخبگان آذری جریان دارد و باید ماجرا را از همه ابعاد سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و آخر از همه امنیتی بررسی کرد.

3- طرح اردوغان در مورد تشکیل یک اتحاد منطقه ای از ترکیه ، روسیه ، آذربایجان ، ارمنستان و ایران که خطاب به دولت ارمنستان اعلام شد باید مورد استقبال قرار گیرد باید توجه داشت که شعارهای ناسیونالیستی در قرن 19 رشد کرد و به دو جنگ جهانی در قرن 20 رسید، امروز دیگر هواخواه چندانی ندارد .  به نظر می رسد در قرن 21 نمی شود به عقب بازگشت این قرن ، دوره همکاری های منطقه ای و بین المللی برای افزایش امنیت ، رفاه و ثبات پایدار برای همه کشورهای جهان است . همکاری های منطقه ای می تواند جایگزین خوبی برای قطب بندی های معیوب در دوران جنگ سرد قرار گیرد .

«مجلس ظرف 20 دقیقه برجام را تصویب کرد»

نویسنده: حسن بهشتی پور

در سالهای اخیر پس از برجام به دلیل اینکه این ماجرا به بهانه ای برای بهره برداری های جناحی و گروهی به موضوعی برای نزاع بین طرفدران و مخالفان برجام تبدیل شد، یک ادعامرتبا تکرار می شود :

«مجلس ظرف 20 دقیقه برجام را تصویب کرد»

برای ارزیابی دقیق این ادعا لازم است ما اول به متن مصوبه مجلس دقت کنیم :

1- قانونی که مجلس محترم در 21 مهر ماه 1394 بصورت یک  ماده واحده شامل  9  بند و 2 تبصره با 161 رأی موافق، 59 رأی مخالف و 13 رأی ممتنع از مجموع 250 نماینده حاضر تصویب کرد. به هیچ وجه تصویب برجام نبود.[1] بلکه دقیقا یک طرح هوشمندانه ارائه شده از سوی کمیسیون سیاست خارجی مجلس بود که خود نمایندگان آن را طراحی کرده بودند. یعنی لایحه دولت نبود و در ضمن مهمتر از آن ، این طرح هیچ اشاره ای به تصویب متن برجام ندارد . بلکه نکات اساسی و مهمی را که دولت باید در اجرای برجام به آنها توجه کند و به مورد اجرا بگذارد یادآور می شود.

[1] متن قانون تصویب شده مجلس در باره اجرای برجام را می توانید در نشانی زیر ببینید

https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/07/21/887165

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی روز پنج شنبه 13 آذر 1399 صفحه اول 

در قبال اقدام تروریستی که منجر به شهادت دانشمند هسته‌ای ایران شد، باید پاسخ قاطع داده شود به صورتی که هم دقیق و هم موثر و تاثیرگذار باشد تا بتواند نقش بازدارنده داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که دشمنان از تکرار چنین جنایاتی پشیمان شوند. بنابراین باید موقعی ضربه وارد شود که انتظار خوردن ضربه را ندارد و در جایی که فکر نمی‌کنند. چون ترور یک دانشمند هیچ توجیهی ندارد بلکه باید به آن پاسخ مناسب و درخور داده شود. از طرف دیگر موضوع مهم اینکه این شهید بزرگوار نباید مستمسکی برای رقابت‌های جناحی شود بلکه خون این شهید بایستی به‌عنوان عاملی برای وحدت در کشور استفاده شود و به دور از جناح‌بندی‌ها و موضع‌گیری‌های سیاسی به دنبال مسبب اصلی و مجازاتش باشیم

حسن بهشتی‌پور- تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی شماره 862 روز شنبه 17 آبان 1399 صفحه 1

دونالد ترامپ تا اول بهمن در کاخ سفيد است هرچند ممکن است بازي دربياورد، از اختيارات خود استفاده کند و شکايت کند ولي واقعا مصداق «ديدي آن قهقهه کبک خرامان حافظ ** که ز سرپنجه شاهين قضا غافل بود» حافظ شد که نقد حال ترامپ است و فکر نمي‌کرد به اين روز بيفتد. به‌هرحال جامعه آمريکا و البته بيشتر شهرهاي بزرگ و صنعتي که در نقشه‌هاي منتشرشده از سوي خبرگزاري‌ها مشخص است، گرايش بيشتري به جو بايدن داشتند و شهرهاي کوچک، روستاها و عمدتا طبقات محروم که قبلا به دموکرات‌ها راي مي‌دادند، الان بيشتر به ترامپ راي دادند. نکته‌اي‌ که نشان مي‌دهد واقعا صداي اعتراض در آمريکا وجود دارد که چنين رقابت تنگاتنگي را رقم مي‌زند. وقتي به يکباره بالغ بر 150ميليون نفر پاي صندوق‌هاي راي رفتند که صد ميليون نفر قبل از روز انتخابات از طريق پست راي ريختند، نشان از شکل‌گيري يک اراده جمعي براي رفتن ترامپ است. از آن طرف تعداد طرفداران ترامپ هم کم نيست که نشان مي‌دهد انتخاب ترامپ در 2016 هم اتفاقي نبوده است. موضوع بسيار مهمي که بايد مورد توجه قرار گيرد و بايد منتظر صداي افراد جامعه آمريکا باشيم که 2024 درخواهد آمد. از طرفي شاهد جمهوريخواهاني هستيم که از ترامپ به‌دليل رفتار غيردموکراتيکي که از خود نشان مي‌دهد و مايه آبروريزي است، کناره‌گيري مي‌کنند.

حسن بهشتی پور

روزنامه اعتماد روز پنج شنبه اول آبان 1399

استمرار درگیری در قره‌باغ به‌رغم اعلام چندباره آتش‌بس، این سوال را ایجاد كرده است كه چرا این بار این درگیری كهنه تا این اندازه استمرار پیدا كرده است؟ اگر بخواهیم منصفانه قضاوت كنیم برای پایان یك درگیری نظامی باید عزم و اراده كافی میان دو طرف درگیری وجود داشته‌باشد. اما آنچه در سه هفته گذشته شاهد بودیم، این است كه نه در آذربایجان و نه در ارمنستان، اراده‌ای برای پایان این درگیری وجود ندارد. البته توازن اراده میان دو طرف متفاوت است. برای طرف ارمنی به این دلیل كه موقعیت تثبیت‌شده‌ای در سرزمین‌های اشغال‌شده دارد، بیشتر این میل وجود دارد كه درگیری زودتر خاتمه پیدا كند، در برابر برای باكو كه تلاش می‌كند سرزمین‌های خود را آزاد كند، تمایل دارد كه جنگ را ادامه دهد تا شاید به هر ترتیبی بتواند بخش‌هایی از سرزمین خود را باز پس بگیرد.

غافلگیری اکتبر

حسن بهشتی پور/ کارشناس مسائل بین الملل

هفته نامه تجارت فردا ، شماره 380 ، 27 مهر ماه 1399، صفحه 33.

واقعیت این است که تحریم  جدید 18  بانک ایرانی توسط آمریکا بیشتر به منظور ایجاد جو روانی علیه بازار پولی ایران است وگرنه در واقعیت بانک‌هایی که تحریم شدند . اول در روابط بین المللی میان بانک‌های ایرانی با خارج کشور اصولا نقشی نداشتند که تحریم کردن آن بخواهد در وضعیت مالی ایران تاثیر بگذارد؛ دوم اینکه  بعضی ازاین بانک ها وابسته به بانک سپه بودند که آن هم پیشتر تحریم شده است و به تبع ان این بانک‌ها هم تحت تحریم بودند.

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی شماره 845 ، 23 مهر ماه 1399  یاداشت شفاهی صفحه اول

بازارگرمی‌های دونالد ترامپ ادامه دارد و به‌تازگی توافق با ایران در ظرف یک هفته در صورت پیروزی در انتخابات را وعده داده، بی‌توجه به اینکه همین حرف نشان می‌دهد چقدر از نظام مذاکرات بین‌المللی بی‌اطلاع است و چنین فکر می‌کند که مذاکراتی در مورد خرید و فروش آپارتمان، برج یا سهام شرکتی است که در کشور خودش سابقه‌اش را دارد. این نوع برخورد با موضوعی که مذاکره بر سر آن 12 سال به طول انجامیده و دو سال مذاکره کاملا متمرکز با یک طرح و نقشه راه مشخص تا رسیدن به نتیجه طی شده، این سوال که چطور در ذهن خود به این نتیجه رسیده را که ظرف یک هفته با ایران به توافق می‌رسد ایجاد می‌کند که البته بهره‌برداری تبلیغاتی انتخابات هم در پسِ آن وجود دارد.

حسن بهشتی پور

روز یکشنبه 20 مهر  1399 مردم تاجیکستان یکبار دیگر برای انتخاب رئیس جمهور مادام العمر این کشور به پای صندوق های رای رفتند و همانطور که انتظار می رفت او باردیگر برای هفت سال زمام امور تاجیکستان را برعهده خواهد داشت.

28 سال پیش نیز در 29 آبان ماه  سال 1371 در جریان جنگ داخلی تاجیکستان پارلمان این کشور اقای رحمان را که ان موقع رئیس کولاب بود به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرد. تا اینکه پس از گذشت دو سال با تدوین قانون اساسی جدید در سال 1373 امامعلی رحمان اینبار در یک رای گیری عمومی  به مدت پنج سال در انتخابات ریاست جمهوری از سوی مردم  برگزیده شد.

اما آقای رحمان که با کمک ایران و روسیه توانست در سال 1376 به جنگ داخلی پایان دهد سودای کناره گیری از قدرت را نداشت به همین دلیل از آن زمان به تدریج با حذف مخالفان تحت عناوین مختلف تا کنون توانسته است  چهار دوره پیاپی  به عنوان رئیس جمهور برگزیده شود.. وقتی  دوره اول زمامداری پنج ساله او در سال 1378 به پایان رسید در نخستین گام ازطریق  اصلاح قانون اساسی دوره ریاست جمهوری را از پنج سال به  به هفت سال افزایش داد. در نتیجه در انتخابات های پیاپی سالهای 1378 و 1385 و 1392 همچنان برنده انتخابات اعلام شد.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل

روزنامه ایران دوم مهر ماه 1399 یاداشت روز

سخنرانی روز گذشته آقای حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که به صورت مجازی انجام شد، آخرین سخنرانی ایشان به عنوان رئیس جمهوری ایران در مجمع عمومی بود که وجه اصلی آن به چالش میان ایران و امریکا باز می‌گشت. رئیس جمهوری ایران بیش از 20 موضوع را پیرامون این چالش مطرح کرد که 10 مورد آن جنبه ایجابی داشت. نقش مؤثر جمهوری اسلامی ایران در کاستن از تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تا جایی که به حل یک اختلاف بیش از یک دهه‌ای همچون مسأله هسته‌ای ایران انجامید، در کنار یادآوری طرح ایده‌های جدید و ابتکار عمل «صلح هرمز» برای منطقه پرآشوب خاورمیانه از جمله محورهای مهمی بود که آقای روحانی با اشاره به آنها توجه جامعه بین‌المللی را معطوف این واقعیت کرد که به رغم این نقش‌آفرینی، ایران مخاطب فشارهای یکجانبه امریکا قرار گرفته است.

روزنامه آرمان 22 شهریور ۱۳۹۹ -

یاداشت شفاهی حسن بهشتی‌پور؛ تحلیلگر مسائل بین‌الملل

یک اصل اساسی در برنامه‌ریزی برای آینده روابط ایران و آمریکا باید این باشد که رئیس‌جمهور آمریکا هر که بود، بتوانیم کار خودمان را دنبال کنیم. یعنی هر دو سناریو را در نظر بگیریم؛ هم اینکه اگر ترامپ انتخاب شود، ایران چه اقداماتی باید انجام دهد و هم اینکه اگر جو بایدن انتخاب شود، ایران چه اقداماتی باید انجام دهد و هم اینکه اگر ترامپ انتخاب شود، چه اقداماتی انجام دهیم.

به نظر می‌رسد نشستن به امید اینکه ترامپ شکست بخورد و بایدن پیروز شود، فرجی حاصل شود، شدنی و پذیرفتنی نیست. ما به‌عنوان یک کشور باید برنامه‌ریزی کنیم، سناریوهای مختلف را درنظر داشته باشیم و متناسب با آن بدانیم دقیقا چه اقدامی را چه زمانی اجرا می‌کنیم. اما در مورد انتخابات آمریکا، واقعیت این است که هیچ‌کس نمی‌تواند به‌طور دقیق پیش‌بینی کند که چه اتفاقی تا دو ماه مانده به موعد انتخابات می‌افتد ولی انتشار کتاب باب وود وارد به‌منزله یک تیر خلاص برای ترامپ بود. او یکی از خبرنگارانی است که در ماجرای واترگیت زد و بند جمهوریخواهان را افشا کرد و منجر به استعفای نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا شد.

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل

روزنامه ایران روز چهارشنبه شماره 7429  پنجم شهریور ۱۳۹۹

سفر «رافائل گروسی»، مــــدیرکـــل آژانــــــس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نقطه روشنی در ادامه همکاری‌های بلندمدت دو طرف به شمار می‌آید. این سفر در شرایطی انجام می‌شود که بعد از مختومه شدن پرونده مطالعات ادعایی، ایران و آژانس بر سر موضوعاتی اختلاف نظر پیدا کرده‌اند که در نتیجه ادعاهای اخیر و اسناد ادعایی جدیدی درباره دو مرکز در ایران مطرح شده است. دو مرکزی که آژانس بر‌اساس آنچه مدارک قابل ارزیابی می‌خواند، خواهان بازرسی و دسترسی به آنها شده است. این در حالی است که ایران معتقد است طبق پروتکل الحاقی که بعداز دستیابی به برجام به‌صورت داوطلبانه آن را اجرا می‌کند، آژانس باید اسناد و مدارک کافی داشته باشد تا بتواند به مراکز اعلام نشده دسترسی یافته و از آن مکان‌ها بازرسی کند. از منظر ایران از آنجایی که چنین اسناد و مدارکی دریافت نکرده است بنابراین آژانس حق دسترسی ندارد اما طرف مقابل مدعی دریافت اسنادی است که جنبه محرمانگی دارد و نمی‌تواند در اختیار ایران بگذارد ...

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی شماره 798 ، یکشنبه 27 مرداد 1399

سفیر اسبق آمریکا در قطر از حمله ترامپ به ایران برای رای‌آوری مجدد گفته و انتخاب آبرامز را به همین دلیل دانسته اما متقاعد کردن ترامپ توسط آبرامز و پمپئو با این استدلال که آمریکایی‌ها هرگز رئیس‌جمهور زمان جنگ را از کاخ سفید بیرون نمی‌کنند، از آن ادعاهایی است که اصلا منطبق با واقعیت نیست. همانطور که در گذشته بوش در مقطعی سه‌ماهه منتهی به پایان دوران ریاست‌ جمهوری به سومالی حمله کرد با این تصور که در انتخاب مجددش موثر واقع شود درحالی‌که اتفاق خاصی نیفتاد و کلینتون پیروز انتخابات شد. ضمن اینکه اصولا پیروزی در جنگ هم الزامی برای اینکه رئیس‌جمهوری حتما انتخاب شود، ندارد. زمانی که صدام به کویت حمله کرد، آمریکا با نیروهای متحدش، صدام را از کویت بیرون راند که به منزله یک پیروزی برای بوش پدر بود که حتما در انتخابات بعدی پیروز شود ولی شکست خورد و پیروزی در عراق هم به دادش نرسید.

حسن بهشتی پور کارشناس سیاست خارجی

روزنامه ایران  شماره 7418، پنج شنبه 23 مرداد 1399 یاداشت صفحه اول

روشـــن‌ترین تفســـیر ازاقدام امریکا برای تغییر پیــش‌نویـــس قطـعنامه تحریــم تسلیحاتی ایران،عدم موفقیت این کشور دراجماع‌ سازی برای اقدام حداکثری است که می‌خواست طبق پیش‌نویس قبلی انجام دهد. تا اینجا از مجموعه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد فقط سه عضو یعنی امریکا در یک سو و چین و روسیه نیز در سوی دیگر رأی قطعی خود درباره این قطعنامه را اعلام کرده‌اند. بنابراین می‌توان این تفسیر صریح را از اقدام امریکا برای تغییر پیش‌نویس قطعنامه داشت که این کشور نتوانسته حداقل همراهی ممکن را در میان 12 کشور دیگر عضو شورای امنیت پیدا کند. اما به لحاظ محتوایی نیز پیش‌نویس جدیدی که امریکا از قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران ارائه کرده را باید یک «فریب» و «دغل» دیپلماتیک از سوی این کشور دانست. اساس و بنیان پیش‌نویس قبلی این بود که تحریم‌های تسلیحاتی ایران برای مدت نامحدودی ادامه پیدا کنند. 

حسن بهشتی‌پور‌-کارشناس مسائل سیاست خارجی

روزنامه همشهری شماره 8005 ، روزسه شنبه چهاردهم مرداد 1399 صفحه اول

رفت‌وآمدها، تماس‌های تلفنی و ارتباطات تصویری اخیر میان ایران و برخی کشورهای منطقه‌ای ازجمله ویدئو‌کنفرانس اخیر میان وزرای امور خارجه ایران و امارات اگرچه تعبیر به بهبود تیرگی روابط همسایگی ایران می‌شود، ولی هنوز با خوش‌بینی فاصله زیادی وجود دارد. صرف یک نشست ویدئویی را نمی‌توان در این معنا تلقی کرد که رویکرد 2کشور نسبت به یکدیگر تغییر کرده است. این گفت‌وگوی تصویری در شرایطی صورت گرفت که امیر امارات دچار کسالت است و احتمالا آقای محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان از این فرصت استفاده کرده تا هم از امیر امارات احوالپرسی کرده باشد و هم تلاش مجددی کرده باشد تا ایران را پیشگام در توسعه مناسباتش با همسایه نشان دهد. ایران چه بخواهد، چه نخواهد، نقشی در تعیین همسایگان خود نداشته است. امارات همراه با برخی کشورهای دیگر حوزه خلیج‌فارس از جنوب همسایه ایران محسوب می‌شود و جمهوری اسلامی ایران باید تلاش کند تا آنجا که امکان دارد با حفظ منافع ملی و عزت ملی، روابط خود را با همسایگانش بهبود دهد؛ ولو اینکه در مقاطعی سیاست‌هایی را اتخاذ کنند که درست در نقطه مقابل ایران باشد. روابط با همسایگان یک روابط ویژه تلقی می‌شود و باید برای آن سرمایه‌گذاری کرد. در مقاطع مختلف به بهانه‌های مختلف می‌شود این تلاش را از سر گرفت. این تماس تلفنی شاید شرایط خوبی را ایجاد کند تا آقای ظریف گام بلندتری برای تجدید روابط با برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس بردارد.

مطلب اختصاصی برای هفته نامه تجارت فردا 

درباره سیاست اعلام توافق میان ایران و چین چند نکته را باید در نظر داشت. اول اینکه اصولا در سابقه تاریخی ایران نقاط عطفی وجود داشته است که به دلیل جوسازی‌های خبری و ماجرای سیاسی در آن دوران یک تحول اقتصادی که می توانسته در کشور به وجود بیاید تحت تاثیر قرار گرفته و مسیر آن عوض شده است. اولین تجربه در اواخر دوره حکومت احمد شاه بود که قرار بوده راه آهنی که در زمان ناصر الدین شاه بین تهران و شهرری کشیده  شده بود و به «ماشین دودی» مشهور بود، توسعه یابد. در مورد راه اهن میان جلفا و تبریز که مرز شوروی را به ایران وصل می کرد و به تبادل بین ایران و روسیه کمک می کرد، هم همینطور. این خط آهن قرار بود توسعه پیدا کند که در همان زمان با مخالفت‌های روبه رو شد که این راه آهن پای استعمار و زمینه برای نفوذ خارجی را باز می‌کند. این راه  چند سال متوقف شد و بعد یک خط آهن سراسری شمال به جنوب کشیده شد در حالی که بهترین خطی که در آن زمان می توانست کشیده شود شرق ایران را به غرب متصل می‌کرد. بنادر بزرگی که آن موقع دایر بود مثل بندر عباس که باید به تهران وصل می شد کنار گذاشته شد و بندری که کمتر مورد استفاده قرار می گرفت راه افتاد و تبعاتی داشت که در اینجا جای بحث نیست. دومین مساله مهم ذوب آهن بود که طی سه دوره در اواخر دوره قاجار، دوره رضا شاه و دوره محمدرضا قرار بود وارد ایران شود که با انواع و اقسام مشکلات و جوسازی‌هایی که اتفاق افتاد به تاخیر افتاد و بالاخره در سال 1345 با تاخیر ذوب آهن در ایران پا گرفت.

آیا این مقدمه تغییرات کلیدی در نظام قدرت آینده روسیه است؟

یاداشت : حسن بهشتی پور

بر اساس گزارش کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه 92 و 77 صدم درصد  از کسانی که در همه‌پرسی شرکت کردند رای موافق به اصلاحات در قانون اساسی روسیه دادند، در مقابل 21.27 نیز با آن مخالف کردند. میزان مشارکت 67.97 درصد رأی دهندگان بود . رای گیری از 25 جون  تا اول جولای انجام شد. در ابتدا قرار بود برای 22 آوریل برگزار شود ، اما پس از آن به دلیل بیماری همه گیر ویروس کرونا به  ماه جون موکول شد. 

در این همه پرسی  اکثریت مردم روسیه به بیش ازدویست  تغییر در قانون اساسی رای دادند که ازسال  1993 در روسیه اجراء می شود. از میان تغییرات انجام شده که پیش از این در 21 اسفند 1398 در جلسه مشترک به تصویب نمایندگان مجلس دوما و مجلس سنا روسیه رسیده بود،مهم ترین تغییر مربوط به امکان کاندیداتوری پوتین برای دو دوره دیگر است.

ویلادمیر پوتین زمانی درسال  2024 دوره ریاست جمهوری شش ساله اش به پایان می رسد ، پیش از این اصلاحات ، او نمی توانست بازهم کاندیدا شود زیرا دوبار پیاپی در سالهای 2012 و 2018 کاندیدا شده بود  اما در تغییرات جدید پیش بینی کرده اند هیچ فردی نمی تواند بیش از دوبار رئیس جمهوری روسیه شود. چه بصورت پیاپی چه بصورت منقطع. اما این استثناء را برای روسای جمهوری قبلی یعنی پوتین و مدودف قائل شده اند که دوره های قبلی برای آنها محاسبه نشود.