فعال شدن دیپلماسی  هسته ای ایران یک ضرو.رت است

حسن بهشتی‌پور در گفتگو با فرارو

دعوت از بارزسان آژانس می‌تواند مانع از فضا سازی‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی غرب علیه کشورمان شود

کد مطلب : 99380 30 آذر 1390 ساعت 14:55

فرارو- به گفته یک تحلیل‌گر مسایل بین المللی دعوت از هیات بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی برای سفر به ایران اگر چه اقدام میمون و مبارکی است اما خیلی دیر انجام گرفته است چرا که باید زود‌تر از این جمهوری اسلامی ایران پیشگام دعوت بازرسان آژانس می‌شد تا مانع از فضا سازی‌های رسانه‌ای غرب شود. 

حسن بهشتی‌پور با بیان این مطلب در گفتگو با فرارو گفت: جمهوری اسلامی ایران باید خیلی زود‌تر از این با فعال کردن دیپلماسی هسته‌ای خود زمینه شفاف سازی بیش از پیش برنامه هسته‌ای خود را فراهم می‌کرد و بهانه را از دست طرف‌های درگیر در پرونده هسته‌ای ایران به خصوص کشورهای غربی را می‌گرفت. 
 
وی افزود: جدا از آن جمهوری اسلامی ایران مخاطب دیگری هم به غیر از کشورهای غربی دارد و آن افکار عمومی داخلی و خارجی است که به نظر من ارجح‌تر از گزینه اول هم هستند و روشنگری درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران و اقناع افکارعمومی می‌تواند تا حدودی مسیر مختومه شدن پرونده هسته‌ای ایران را هموار کند. 

این تحلیل گر مسائل خارجی در ادامه گفت: دعوت از هیات بازرسان آژانس از سوی ایران شاید اتفاق تازه‌ای نباشد چرا که تاکنون تهران بار‌ها پیشگام و پیش قدم برای شفاف سازی درباره فعالیت‌های هسته‌ای خود بوده است و همواره اعلام کرده است که درهای تاسیسات هسته‌ای خود را به روی بازرسان آژانس باز نگاه می‌دارد. 

بهشتی‌پور گفت: با این حال در فضای کنونی حضور بازرسان آژانس در تهران و تهیه گزارشات فنی و حقوقی از فعالیت‌های هسته‌ای در شرایطی که جمهوی اسلامی هیچگاه تردیدی نسبت به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود ندارد می‌تواند مانع از فضا سازی‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی غرب علیه کشورمان شود. 

وی افزود: از سوی دیگر حضور بازرسان آژانس در ایران و در ادامه گسترش همکاری‌های تهران با آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌تواند زمینه ساز مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی با مقامات ارشد آژانس به منظور حل و فصل و مختومه کردن پرونده ادعاهای آژانس مبنی بر وجود ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هسته ایران شود. 

این تحلیل گر مسائل خارجی گفت: همچنین شکل گیری روند تازه‌ای از همکاری‌های تهران با آژانس می‌تواند باب بسته مذاکرات سیاسی ایران با گروه ۱+۵ را باز کند که این اتفاق مهم عملا به مانعی در برابر تمامی بهانه جویی‌ها و اعمال فشارهای غرب تبدیل خواهد شد. 

وی با اشاره به احتمال سفر هرمان ناکارتس معاون امور پادمان‌های آژانس به تهران گفت: تاکنون مشخص نشده است که معاون امور پادمان‌های آژانس با چه ماموریتی به ایران سفر خواهد و اینکه آیا این سفر در راستای بازرسی‌های همیشگی است و یا اینکه قرار است مذاکرات دیگری نیز به خصوص درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران هم داشته باشد. 

وی با تاکید بر اینکه اگر این سفر با هرکدام از این ماموریت‌ها و یا هردوی آن‌ها باشد اقدام پسندیده و قابل توجه‌ای است گفت: چرا که بهتر است جمهوری اسلامی ایران یکبار دیگر پاسخ‌های خود را هم به ادعاهای سابق حول محور پرونده مطالعات ادعایی و هم به ادعاهای اخیر آژانس که مدیر کل آژانس هم در گزارش خود تاکید کرده است که برگرفته از یافته‌های سازمان‌های جاسوسی کشورهای عضو آژانس است، نه بر اساس کار کار‌شناسی بازرسان این نهاد بین المللی؛ بدون هیچ پیش شرطی ارایه دهد تا بهانه‌ها برای همیشه از غرب گرفته شود.

پرسش های اساسی در باره سیاست ایران در قبال اسرائیل پرسش و پاسخ با امیر (قسمت سوم)

امیرجان دوستان من همکاری نکردند ومن مجبور شدم با بضاعت کم خود پاسخ پرسش های اساسی شما را تهیه کنم امیدوارم مفید واقع شود

در پاسخ به بخش اول نوشته شما که مرقوم داشتید :

درباره اسرائیل، این موضوع مشکل تر و لاینحل به نظر می رسد. واقعا چه دشمنی و تهدیدی در طول پیدایش، این کشور برای ایران به دنبال داشته است. نزدیکی های فرهنگی که در طول تاریخ ،ایرانیان با قوم یهود داشته اند. اقلیت قابل توجه ای ازیهودیان که در زمان شاه درایران زندگی می کردند و نقش مهمی در اقصاد وبازرگانی ایران ایفا می کردند . واقعا مشکل درکجا است ؟

باید موضوع کلیمیان ایرانی را ازاسرائیل جدا کنید چراکه کلیمیان ایرانی هیچ ربطی به صهیونیست های اسرائیلی ندارند و رابطه ایران با شهروندان یهودی خود قابل مقایسه با دشمنی موجود بین اسرائیل و ایران نیست .

موضوع دیگراینکه نزدیکی ایران با قوم یهود ارتباطی با صهیونیست ها ندارد . زیرا همه یهودی ها صهیونیست نیستند . شما بهتر ازمن می دانید صهیونیسم اندیشه ای است که توسط هرتزل و دوستانش بوجود آمد برای اطلاعات بیشتر لینک ذیل را ببینید

http://iichs.org/index.asp?id=874&doc_cat=1

مشکل دقیقا درهمینجا است. اندیشه صهیونیسم براساس ایدئولوژی برتری نژادی بنیان گذاشته شده است . آنها یهودیان را نژاد برترمی دانند . یهودی بودن را قبل از انکه پیروان حضرت موسی (ع) بدانند ، یک نژاد معرفی می کنند. بنابراین فقط کسانی یهودی هستند که از مادری یهودی متولد شده باشند. کسی نمی تواند با پذیرش حقانیت موسی  یهودی شود . بنابراین مشکل صهیونیست ها با ایران نیست با همه کسانی است که به برابری نژادی معتقدند .

نکته دوم بحث اشغالگری آنها است از سال 1967 تا کنون بر اساس قطعنامه های سازمان ملل آنها کرانه باختری رود اردن و قدس شرقی وغزه را اشغال کرده اند. (با آنکه ازغزه خارج شده اند اما به نام تامین امنیت  خود غزه را درمحاصره دارند . ) درباره این  موضوع سه رویکرد کلی و جداگانه  در ایران وجود دارد. البته ممکن است نظر های دیگری خارج از ایران هم در این باب مطرح باشد

 

ادامه نوشته

در باره خروج احتمالی  ایران از ان پی تی

حسن بهشتی‌پور، در گفت‌وگو با «فرارو»، ضمن اشاره به گزارش اخیر مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: تازه‌ترین گزارشی که توسط یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران به منظور بررسی در نشست فصلی شورای حکام آژانس منتشر شده است یک گزارش کاملا یک طرفه و سیاسی است.

وی افزود: همانطور که مدیر کل آژانس نیز در گزارش خود تصریح کرده است، این گزارش نه مبتنی بر کار کار‌شناسی، بلکه مبتنی بر دریافت اسناد و اطلاعاتی از سوی سازمان‌ها و نهادهای جاسوسی ۱۰ کشور عضو آژانس بوده است.

کار‌شناس بین المللی تصریح کرد: این در حالی است که اساسا آژانس بین المللی انرژی اتمی نمی‌تواند اطلاعات دریافتی از سوی نهادهای جاسوسی را سندی برای متهم کردن کشورهای عضو آژانس کند.

بهشتی‌پور ادامه داد: بر این اساس در شرایطی که تاکنون ایران همکاری همه جانبه‌ای را با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است و هیچ پنهان کاری در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود نکرده است باید منتظر ماند و دید که در نشست رسمی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، ۳۵ کشور عضو این شورا چه واکنشی به ادعای اخیر مدیر کل آژانس به خصوص درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران خواهد داشت.

وی در ادامه با اشاره به واکنش نمایندگان مجلس نسبت به این گزارش گفت: اما واکنشی که مجلس شورای اسلامی نسبت به این گزارش نشان داده است مبنی بر اینکه باید نسبت به نحوه همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی تجدید نظر شود را شاید باید صرفا هشداری به آژانس به دلیل تنظیم چنین گزارش مغرضانه‌ای دانست.

ادامه نوشته

جايگاه انکارناپذير ايران در جاده ابريشم جدید

ایران پل ارتباطی بین شرق و غرب، و شمال و جنوب

مقدمه :

جاده ابریشم زمانی در قرون گذشته مناطق جنوبی و مركزی آسیا را از طریق شبكه وسیع تجاری به یکدیگرمتصل می کرد. درآن زمان جاده ابریشم تنها مسیرانتقال کالا ومردم نبود ، بلکه ایده ها ، فرهنگها ، و فناوری نیزتوسط این جاده بین کشورهای مختلف منتقل می شد. این جاده همچنین به ایجاد تمدن هایی عظیم و پیشبرد نوآوری های بزرگ کمک کرده است. جادۀ ابریشم یکی ازمعدود مسیرهای تجاری بود که موسیقی ، فرهنگ ، افکار، ونوع غذا های مردم جهان را با یکدیگر پیوند می داد. امروز نیز به گفته بعضی ازصاحب نظران  اینترنت را می توان روایت دنیای مدرن از جادۀ ابریشم قدیم دانست. در همین راستا آمریکا باردیگربه احیای جاده ابریشم درشکل جدید آن توجه ویژه ای کرده است ومی کوشد به هرشکل ممکن بین کشورهای مسیرراه ابریشم هماهنگی لازم را درچهارچوب زمین بازی که امریکا تعریف کرده ، بوجود اورد. طبق معلوم  سه دهه اخیردر این طرح جدید، ایران نادیده گرفته شده است. اما به دلیل نقش بی بدیل ایران به عنوان پل ارتباطی آسیای مرکزی وقفقاز به خلیج فارس و پیوند دهنده دو منبع تولید انرژی در" خزر" و "خلیج فارس" ، سیاست آمریکا در باره ایجاد همکاری ها در چهارچوب "استراتژی همه چیز بدون ایران" محکوم به شکست است.

ولی این به آن معنا نیست که اگرایران دست روی دست بگذارد، آمریکا هیچ سیاستی را دراین زمینه پیش نمی برد. به واقع  پروژه ها ی موجود بدون ایران هم قابل تحقق هستند، اما بازدهی کمتری خواهند داشت وبصورت ریشه ای مشکلات موجود را حل نمی کنند. به همین دلیل آمریکا اگر به راستی دنبال حل مشکلاتش درافغانستان است و می کوشد با ایجاد توسعه همکاری ها بین کشورهای منطقه آنچه که ازآن به عنوان تروریسم و افراطی گری یاد می شود ، منزوی گردد، باید تعامل سازنده را با ایران ازهمین منطقه شروع کند. دراین میان ایران  نیزمی تواند نقش تاریخی خود را بصورت ایجابی و مثبت ایفاء نماید. یعنی بدون مخالفت با همکاری هایی که درقالب راه ابریشم جدید شکل     می گیرد با تمام توان اقتصادی و بازرگانی خود وارد بازی جدید در منطقه شود. دراین صورت ایران می تواند امیدوارباشد شرکای قابل اطمینان تری نسبت به گذشته پیدا کند. زیرا برای مقابله با چالشهای جهانی ومنطقه ای راهکاری بهتراز ایجاد زمینه های مناسب همکاری اقتصادی  و رسیدن به منافع سرشارآن  ، وجود ندارد. 

ادامه نوشته

پرسش و پاسخ با امیر  قسمت  دوم

امیر آقا زحمت کشیدند و پاسخ مفصل تری به پاسخ نقد من در بخش نظرات گذاشتند که به دلیل اهمیت بیشتر مطالب مطرح شده در حد امکان پاسخ های حود را دراینجا آوردم امیر می نویسد:

« باسلام بسیارسپاسگزارم که پاسخ بنده رابه شکل تحلیلی ارائه فرمودید . چند سوال ونکته اساسی در پاسخ های شما به چشم می خورد. اما درمقدمه باید عرض کنم هدف بنده به هیچ وجه طرفداری و جانبداری کورکورانه از آمریکا و سایر کشورها نیست ، بلکه می خواهم به عنوان یک جوان ایرانی ، وضعیت کشور خودم را تنها با استفاده از تجربیات تاریخی و با طرح سوالات روشنگرانه، توجه مخاطبان را به این موضوع جلب کنم رسیدن به باور و اعتقاد سیاسی در همه عرصه ها به ویژه در روابط بین الملل کشور که مسیر آینده ما و نسل های آینده را رقم خواهد زد بدون شک در کنکاش ، تحقیق واطلاع رسانی درست و سپس بحث و تبادل نظر بدست می آید،دیگردوره تبعیت کورکورانه ، بدون ارائه مدرک وسند و تنها با شعاروبازی با ارزشهای انسانی گذشته است. برای جلوگیری ازخطا واشتباه دوباره که به قیمت نابودی اندیشه وفرهنگ نسل های آینده می انجامد ، تنها باید با طرح سوال و شک نسبت به باورهایی که درظاهرقطعی وحتمی به نظرمی رسند، به طرح مسئله و مشکل به شیوه درست ومنطقی پرداخت وسپس با استفاده از تجربیات تاریخی، به جستجو و بررسی دلایل و مدارک ارائه شده ازسوی عرضه کنندگان سیاست های خارجی کشورمان ومخالفان آنها درمقایسه با سایر کشورها پرداخت تا درنهایت به پاسخ هایی نسبتا روشن برای کنکاش های بعدی دست پیدا کرد. »

از مقدمه که با هم موافق هستیم بگذریم و به پاسخ به پرسش های اساسی بپردازیم :

ادامه نوشته

پاسخ به نقد امیر در باره نقد تحلیل تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران  قسمت اول

امیر عزیز مثل همیشه نقد جانانه ای بر مطلب من نوشته که به نظر می رسد آوردن آن در متن اصلی به همراه پاسخ های لازم این فرصت را برای مخاطب ایجاد می کند تا در باره موضوع های تحلیل سیاسی از جنبه های مختلف به ان توجه کند . به همین دلیل نقد امیر به همراه پاسخ های خودم را در اینجا قرار می دهم اگر سایردوستان نظری دارند خوشحال می شوم استفاده کنم .

امیر در آغاز مطلب آورده است :

« بنده خیلی خوشحال می شوم دروبلاگ شما به بحثی دوستانه اما گاه متضاد باجنابعالی می پردازم . ازاین فرصتی که به افرادی مانند بنده می دهید تا به تبادل نظرواندیشه بیشتردرباره مسایل روز بپردازم ، بسیار سپاسگزارم . »

امیرجان در واقع من باید تشکر کنم که شما وقت می گذاری و مطالب را نقد می کنی و این موجب رشد بیشتر هردومان می شود ای کاش می شد تحلیل های دیگران را هم بعد از گذشت زمان بررسی کرد تا ببینیم در نقد زمانه به کجا رسیدند. در هر صورت بخاطر همت بالای شما سپاسگزارم

امیر درادامه نقد خود  آورده است:
« چند نکته اساسی درتحلیل شما وجود دارد. نخست بحث دنبال روی اروپا از آمریکا واسرائیل در سیاست های خود درقبال ایران، به نظرمی رسد بهتر است به جای جنبه های شعاری در این باره ، روند ارتباط سه جانبه اروپا ، ایران و آمریکا را در طول مدت عمرسی وسه ساله حکومت اسلامی بررسی نماییم  تا بینیم که این دنبال روی به زعم شما ، ازابتدا مسیرپرفرازو نشیبی را دربرابرایران ازماجرای گروگان گیری،تحریم اقتصادی،جنگ تحمیلی،دادگاه میکونوس،ماجرای پس ازدوم خرداد 76 ، تا بحث هسته ای ایران و تحولات پس از خرداد 88 گذارنده است . »

امیرجان درابتدا توجه به این نکته مهم ضروری است که در تحلیل سیاسی واژگان و مفاهیم دارای بار معنایی ارزشمندی هستند که باید دقیقا درجای خود به کارروند تا معنای مورد نظرنویسنده به مخاطب منتقل شود . واژه "دنباله روی" به معنای تبعیت بی چون چرا یا وابستگی مطلق به قدرت هژمون نیست بلکه در اینجا (ونه هرجا) کنایه از پیروی کشورهای اروپایی از سیاست کشور قدرتمند یعنی آمریکا بدون توجه به منافع بلند مدت خود است. این موضوع به دلیل آنکه مصداق ها ی واقعی ان درقالب کدهای مستند ازتحولات پیشین ارائه نگردیده  ونیز استدلال های منطقی و عقلی هم برای مخاطب درجهت اثبات آن مطرح نشده ، به نظر شما و احتمالا سایر خوانندگان تیز بین و دقیق شعاری به نظرمی رسد بویژه آنکه تائید  سیاست ایران در قبال اروپا است . 

ادامه نوشته

نتایج تهدید سران اتحاديه اروپا برای تحریم بیشتر ايران

 

 

سران کشورهای اروپایی روزیکشنبه اول آبان 1390 ( 23 اکتبر2011) دراجلاس بروکسل درحالی که نتوانستند برسربرنامه مشخصی به منظورحل  مشکلات ناشی ازبحران مالی به توافق برسند، با صدوربیانیه ای به ایران هشداردادند درصورتی که تهران نتواند به نگرانی های موجود درباره برنامه هسته ای خود پاسخ دهد؛ با تحریم های سخت گیرانه تری روبروخواهد شد.

اما این بیانیه به پرسش های بی جوابی که درسطح افکارعمومی  بسیاری ازشهروندان کشورهای اتحادیه اروپا مطرح است پاسخی نداد مهم ترین این سئوالات عبارتند از:

1- براستی چرا باید درشرایط بد اقتصادی کنونی، اتحادیه اروپا تنها برای خوشایند اسرائیل و تبعیت از سیاست آمریکا، بازهم بیش ازگذشته سهم صادراتی خود را در بازار خوب ایران از دست بدهد؟

2- آیا اتحادیه اروپا به راستی درمعرض تهدید هسته ای ازسوی ایران قراردارد؟

3- آیا تحریم های گسترده هشت سال گذشته موجب کنترل برنامه های هسته ای ایران شده است؟

4- آیا درصورت ادامه چنین روندی دربازارایران،صحنه برای رقبای چینی وروسی بیش ازپیش گسترده تر نمی شود؟

ادامه نوشته

اهداف و تاثیرات سناریو سازی آمریکا علیه ایران

معمولادربحبوحه ماجراهایی که به موج‌های خبری گره‌ می‌خورد،تحلیل ماهیت واقعی حرکت دشوارتر می‌شود وبعد از گذشت یک دوره زمانی و روشن‌شدن ابعاد موضوع بهتر می‌توان اتفاقات را تحلیل کرد اما در باره سناریویی که اخیرا علیه ایران راه‌اندازی شده، به استناد اطلاعاتی که تاکنون منتشر شده، می‌توان از دو زاویه جداگانه اما در ارتباط با هم  نگریست:

الف) سست بودن عناصر اصلی سناریوی تنظیم شده

1- گری سیک معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره کارتر، در وبلاگ خودش مطرح کرده است که اساسا ایران برای چه باید به چنین اقدامی در خاک آمریکا دست بزند و در حالی که هیچ نفعی از این حرکت عایدش نمی شود؟ ایران چرا باید فشار بین‌المللی را برای خود بخرد و به چیز مهمی هم نرسد؟ حذف سفیر عربستان سعودی در آمریکا چه کمکی به سیاست خارجی ایران در شرایط تحریم های بین المللی خواهد کرد؟
2- ماهیت گروه‌های درگیر در این ترور هم از طرف صاحب نظران داخل آمریکا هم  زیر سؤال رفته است. اساسا کار کردن با یک گروه غیرمسلمان آن هم در داخل خاک آمریکا با سابقه  سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تعارض است.
3- بحث مهم دیگری که روزنامه ها و رسانه‌های آمریکایی هم مطرح کرده‌اند، این است که اساسا انتقال 100هزار دلار پول به ایالات متحده آمریکا آن هم از طریق بانک در شرایطی که ایران در موقعیت تحریم بانکی قرار دارد و برای انتقال چند صد دلاربه آمریکا هم دچار مشکل است، چطور می‌تواند اتفاق افتاده باشد؟ 

ادامه نوشته

دور نمای مناسبات ایران و ترکیه

مصاحبه با سایت  دیپلماسی ایرانی  راستش از شما چه پنهان خودم از این مصاحبه راضی نیستم اما به هزار دلیل ناگفته انرا در اینجا گذاشتم تا عبرتی برای خودم باشد

روابط ایران و ترکیه این روز ها گرمی گذشته را ندارد. ترک ها اگر چه روابط خود با اسرائیل را به حالت تعلیق در آورده است و این نکته مطلوبی برای ایران محسوب می شود اما دو رویکرد دیگر ترکیه در قبال استقرار سپر دفاع موشکی ناتو در این کشور و هم چنین موضع ترکیه در قبال تحولات سوریه چندان باب میل ایران نیست. دیپلماسی ایرانی این مسئله را با دکتر حسن بهشتی پور، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل قفقاز بررسی کرده است

 روابط ایران و ترکیه را در شرایط کنونی خاورمیانه چگونه ارزیابی می کنید؟

روابط ترکیه و ایران به عنوان دو کشور همسایه باید روابطی مبتنی بر دوستی و برادری باشد. اما در مقاطع مختلف اختلاف نظر میان کشورها به وجود می آید، هم چنان که جو همکاری و مودت در میان دو کشور وجود دارد، گاهی اوقات اختلاف نظر هم پیش می آید.در حال حاضر دو نکته مهم منفی در مناسبات ایران و ترکیه تاثیر گذاشته است. اول بحث استقرار سپر دفاع موشکی در خاک ترکیه است. ترکیه رسما اعلام کرده است با استقرار این بخش از سپر دفاع موشکی که مربوط به بحث های راداری در خاک ترکیه است موافق است و آن را اجرا خواهد کرد. این مسئله از آن جایی که تهدیدی علیه امنیت ایران است و مستقیما امنیت ایران را تهدید می کند، با واکنش ایران مواجه شده است. این اقدام در حالی صورت می گیرد که در سال ۲۰۱۰ آقای اردوغان و آقای داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه وعده داده بودند که خاک ترکیه تهدیدی برای امنیت همسایگان خود قرار نخواهد گرفت.ادامه….

اما این تصمیم کاملا نشان دهنده این است که ترکیه حداقل در این مسئله تحت فشار امریکا و اعضای ناتو به استقرار این سپر تن داده است که تنها نام دفاعی را به همراه دارد. در حالی که به نظر من کاملا جنبه تهاجمی دارد و به نظر من هدف اصلی آن هم روسیه است و نه ایران. اما بالاخره ایران هم به دلیل هم جواری با ترکیه از این مسئله احساس خطر می کند
ادامه نوشته

اجرای موفق طرح " سنگ توده 2" درتاجیکستان، توسط کارشناسان ایرانی

اجرای طرح " سنگ توده 2" توسط کارشناسان بخش خصوصی ایران،[1] برای هر دو کشور سودمند و در واقع نماد دیگری از همکاری های متقابلا سودمند برای مردم ایران و تاجیکستان است. این دومین پروژه مهم  این کشور است که توسط مهندسان ایرانی طراحی و به مورد اجرا گذارده می شود پیش از این  ساخت "تونل استقلال" درتاجیکستان که جنوب وشمال این کشور را به همدیگر وصل کرد.  نمونه موفق دیگری از همکاری های دو جانبه در سطح آسیای مرکزی است. زیرا تونل پنج کیلومتری ناحیه انزاب موجب شد مردم جنوب تاجیکستان بتوانند در فصل زمستان نیز بدون آنکه مجبور به استفاده از خاک ازبکستان شوند، به شهرهای شمالی تاجیکستان ازجمله شهرخجند دومین شهربزرگ تاجیکستان  دسترسی پیدا کنند. 

ادامه نوشته

جایگزینی تاکتیک "همکاری و مذاکره" به جای  "فشارومذاكره"

واژگان کلیدی : طرح گام به گام روسیه  ، پرونده هسته ای ایران ، گروه پنج به علاوه یک ، مناسبات ایران و روسیه

ضرورت موفقیت طرح گام به گام روسیه

طرح بحث:

بعد ازيك دوره سردي مناسبات ميان ايران و روسيه سفر پاتروشف به تهران  و اقای صالحی به مسکو يك شروع مجدد در مناسبات تهران ـ مسكو محسوب مي شود. پاتروشف از موقعيت بالايي در دولت فعلي مدودف و پوتين برخورداراست. اوعلاوه بر اينكه دبير شوراي امنيت ملي است، فردي تاثيرگذارو تصميم ساز در ساختار حكومتي روسيه محسوب مي شود.

البته مهم ترين موضوعي كه پاتروشف در تهران دنبال كرد، بحث طرح گام به گام درمورد پرونده هسته اي ايران بود. اما مسائل مهم دیگری ازجمله تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا نیز مورد توجه  هر دو کشور قرار دارد به بحث گذاشته شد. روسیه مایل  است از طریق همکاری با ایران که نقش تعیین کننده ای درمنطقه خاورمیانه دارد ، بتواند تاثیر گذاری بیشتری در تحولات آینده مناسبات خود با آمریکا ، داشته باشد. با این وجود نباید این واقعیت را ازنظر دور داشت که روسیه باید با اتخاذ سیاست مستقل به ایران و سایر کشورهای منطقه نشان دهد ، این کشورها می توانند به همکاری دو جانبه امیدوار باشند. درصورت هم سویی با واشنگتن، روسیه هم به همان میزان آمریکا  درموقعیت بی اعتمادی روبرو می شود.اما طرح گام به گام چیست و در چه شرایطی می تواند موفقیت آمیز باشد .  

ادامه نوشته

شروع مجدد در مناسبات ایران و روسیه

 

نیکلای پاتروشف به منظور انجام یک دیدار رسمی  دو روزه بعد از ظهر دوشنبه وارد تهران  شد.  او در این دو روز با قای جلیلی  همتای ایرانی خود و اقای احمدی نژاد  و اقای صالحی مذاکرات نفس گیری  داشت . به همین دلیل می توان گفت سفر وی به ایران شروعی دوباره در مناسبات ایران و روسیه به شمار می رود. به ویژه آنکه محور  مذاکرات در این سفر پیشنهاد اخیر روسیه است که به طرح گام به گام معروف شده است. روسیه تا چند سال گذشته دنباله رو سیاست آمریکا در بحث هسته ای ایران بود و عمدتا تلاش می کرد صرفا از شدت قطعنامه های تحریم شورای امنیت علیه ایران بکاهد و آن را تعدیل کند. مسکو در این ماجرا حتی از دادن رای ممتنع نیز خودداری می کرد اما طرح حاضر نشان از این دارد که روسیه برای اولین بار به یک ابتکارعمل دست زده و رویکردی جدا از سیاست های آمریکا را در پیش گرفته است. این امر نکته مثبتی به شمار می رود چراکه نشان می دهد مسکو مایل است با ابتکارعمل خود گره پرونده هسته ای ایران را بگشاید

ادامه نوشته

ملاحظاتی در باره طرح روسیه برای حل وفصل نهایی پرونده هسته ای ایران

سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه روزهای چهارشنبه ۲۲ تیر و پنج شنبه ۲۳ تیرما ه دیداری رسمی از آمریکا داشت تا موضوع های مهم مورد اختلاف آمریکا و روسیه را با همتای آمریکایی خود خانم کلینتون و اوباما رئیس جمهوری آمریکا بررسی کند. 

مهم ترین موضوع مورد مناقشه بین دو کشور اختلاف نظر درباره چگونگی به اجرا درآوردن طرح تهاجم موشکی موسوم به طرح سپر دفاع موشکی بود که در پایان این سفر اختلافات همچنان باقی ماند .به همین دلیل در مورد تاریخ دقیق دیداراوباما که قرار بود در پائیز امسال از مسکو انجام شود،توافقی حاصل نشد.

در باره عملیات ناتو در لیبی و سیاست آمریکا در قبال تحولات سوریه نیز هر دو طرف تنها به بیان دیدگاه های خود بدون دستیابی به توافق مشترکی اکتفا کردند.  اما در این سفر از نظر ما ایرانی ها مهم ترین مساله ای که مطرح شد پیشنهاد روسیه برای حل و فصل گام به گام  مشکلات مربوط به مذاکرات هسته ای گروه پنج به علاوه یک با ایران بود . در این باره ملاحظات مهمی مطرح است که بصورت خلاصه در دوازده بند ارائه می شود  که امیدوارم مفید باشد :

۱- پيشنهاد «گام‌به‌گام» روسيه براي تحرك‌ بخشيدن به پرونده هسته‌اي ايران در موقعيتي از روابط روسيه و امريكا كه دو كشور بر سر برخي موضوعات از جمله سپر دفاع ضدموشكي، عمليات نظامي درليبي و رويكرد به تحولات سوريه با هم اختلافات عميقي پيدا كرده‌اند،مطرح شده است .

2- به نظر مي‌رسد كه روسيه معتقد است كه «گره » اصلي پروندة هسته‌اي ايران به دست امريكا باز مي‌شود و اين واشنگتن است كه با هدايت اسرائيل از سال 2002 تا اكنون اين پروندة را «به درازا» كشانده و آن را به مسائل مختلفي مرتبط كرده كه با اصل اين پرونده كاملاً بي‌ارتباط است.  به نظر مي‌رسد با اين پيش‌ذهنيت بوده كه مسكو پيشنهاد خود را در ابتدا با طرف امريكايي مطرح كرده تا ديدگاه‌ واشنكتن را در اين زمينه ارزيابي كند، چرا كه اگر امريكا با اين پيشنهاد موافق باشد، بقيه گروه 1+5 از جمله فرانسه، چين و انگليس نيز قاعدتاً مخالفتي نخواهند كرد.

3- برای آنکه این طرح بهتر اجرایی شود ضرورت داشت هم‌زمان به طرف ايراني نيز ارائه مي‌شد تا تهران نيز فرصت كافي مي‌داشت تا ابعاد اين پيشنهاد را بررسي كند.

4-  اين روش، ابتکار روسي است كه بدون اينكه موضوع را به طرف ايراني ارائه كند، اول بر آن شده تا بفهمد آيا ديدگاه امريكا در خصوص اين پيشنهاد مثبت است يا نه و پس از آن طرح خود را به تهران ارائه كند. چراکه اگر قرار باشد امريكا با اين طرح مخالفت كند، به نظر مي‌رسد اين پيشنهاد از اساس منتفي مي‌شود و تلاش براي به نتيجه رسانده آن با ساير طرف‌ها بيهوده خواهد بود.

 5- در شرايط حاضر ایران نبايد نگاه «سختگیرانه » به پيشنهاد روسيه داشته باشد. اينكه طرف روسيه اين ابتكار را انجام داده نشان دهندة حسن‌نيت مسكو براي حل پروندة هسته‌اي ايران است كه در حال حاضر راکد مانده  است.

6-  براي ارزيابي دقيق اين طرح بايد جزئيات آن مشخص شود تا بتوان قضاوت دقيق‌تري كرد كه اين طرح اساساً تا چه حد مي‌تواند راه‌گشاي پروندة هسته‌اي ايران باشد. براین اساس نباید طرح روسي را «عجولانه» رد كرد . نبايد قضاوت سريعي در مورد آن انجام داد.

7- جزئياتي كه تا كنون در مورد  اين طرح منتشر شده، نكات مطلوبی نیستند اما  «بد»  هم  نیستند . بر اساس طرح روسيه، طي يك فرايند مرحله‌اي، اگر ايران به سئوالات گروه 1+5 پاسخ بدهد،‌ متناسب به پاسخ‌‌هاي قانع‌كنندة آن تشويق‌هايي براي تهران در نظر گرفته شده و از جمله برخي تحريم‌هاي تخفيف يافته و يا حذف مي‌شوند.

ادامه نوشته

ارزیابی عملکرد سازمان همکاری های اسلامی

در باره ارزیابی عملکرد سازمان همکاری اسلامی  با  مرکز بین المللی مطالعات صلح  مصاحبه ای داشتم که متن آنرا در اینجا می گذارم

مقدمه: چندی پیش وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در نشست خود در آستانه،‌ پایتخت قزاقستان نام این سازمان را به “سازمان همکاری اسلامی” تغییر دادند . در این بین با توجه به تولد سازمان جدید  سازمان همکاری اسلامی  و با نظر به اهمیت موضوع کوشیدیم تا در گفتگویی با دکتر بهشتی پور مدیر سابق شبکه العالم و کارشناس روابط بین الملل نگاهی به نقش این سازمان ،روند تغییرات ، گذشته و آینده آن داشته باشیم :

 مرکز بین المللی مطالعات صلح : اگر نگاهی به چندین دهه فعالیت سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان سازمانی متشکل از کشورهای اسلامی داشته باشیم به نگاه شما این سازمان دارای چه نقشی در جهان اسلام بوده است؟

واقعیت آن است که سازمان کنفرانس اسلامی براساس همتی جمعی علیه رژیم تل آویو در مغرب بوجود آمد. سوزاندن در بیت المقدس توسط اسرائیل ، انگیزه ای برای نشست سران کشورهای اسلامی در رباط مراکش شد که در نهایت منجر به تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی شد، فقط نام این سازمان که هم کنفرانس و هم سازمان را یادآوری می کرد به نظرترکیبی غیرمنطقی می رسید . به همین خاطراعضای این سازمان  درنشست اخیردرشهرآستانه پایتخت  قزاقستان نام سازمان همکاری کشورهای اسلامی را بجای آن انتخاب کردند.

ادامه نوشته

ایران و ترکیه  در صدد کمک به حل بحران سوریه ؟

 

به مناسبت دیدار اقای داود اغلو وزیر خارجه ترکیه از ایران مصاحبه ای با سایت دیپلماسی ایرانی داشتم که متن کامل آنرا در اینجا گذاشتم

بعد از گذشت دور اول از حرکت های مردمی در کشورهای عربی که عموما به بار نشست، کشورهای دیگر عربی مانند سوریه، یمن و لیبی رویه دیگری را در برخورد با اعتراضات مردمی پیش گرفتند.

بعد از گذشت دور اول از حرکت های مردمی در کشورهای عربی که عموما به بار نشست، کشورهای دیگر عربی مانند سوریه، یمن و لیبی رویه دیگری را در برخورد با اعتراضات مردمی پیش گرفتند. این مسئله باعث شده است که با گذشت نزدیک به چهارماه از آغاز بحران در سوریه، درگیری ها هم چنان ادامه یابد و خشونت بیشتری در سطح جامعه دیده شود. با توجه به جایگاه مهم سوریه در تحولات منطقه ای، دیگر قدرت های منطقه ای مانند ترکیه و ایران به این فکر افتاده اند که راه حلی برای خروج از بحران ارائه کنند. در این میان ترکیه ابتکار عمل را در دست گرفته و وزیر خارجه این کشور به ایران و بعد از آن به عربستان سفر کرده است. دیپلماسی ایرانی این مسئله را در گفت و گو با  حسن بهشتی پور بررسی کرده است:
 

ایران و ترکیه درباره مسئله سوریه تا چه حد اشتراک نظر دارند؟ آیا ممکن است این رایزنی ها منجر به ارائه طرح مشترکی از سوی این دو کشور برای حل بحران سوریه شود؟

ایران و ترکیه دو نگاه متفاوت نسبت به تحولات جاری در سوریه را دنبال می کنند. ایران از دولت بشار اسد حمایت می کند. ضمن این که تصور می کند که مداخله امریکایی ها و کشورهای غربی در ناآرامی های سوریه احراز شده است و مشخص شده که در سوریه بر خلاف حرکت هایی که در لیبی و یمن و بحرین و دیگر کشورهای عربی شاهد هستیم، از نگاه ایران در سوریه مداخله خارجی حتمی  است. این مسئله بعد از سفر سفیر امریکا به شهر حماء بیشتر روشن شده است.

ادامه نوشته

در باره مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان

 
در باره مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان با سایت دیپلماسی ایرانی مصاحبه ای انجام دادم که در اینجا متن کامل ان را قرار دادم
 دیپلماسی ایرانی: روابط ایران با کشورهای حوزه قفقاز داستان امروز و دیروز نیست. در روزهایی که غرب دست در دست ایالات متحده دل به تحریم های ایران داده، عاقلانه ترین امر برای دستگاه دیپلماسی ایران گسترش روابط با کشورهای حوزه شرق است که به دلیل حساسیت افکار عمومی خود چندان دوستی با ایالات متحده را عیان نمی کنند. در این فضا آذربایجان و ایران سالهاست که برای گسترش روابط دو جانبه تلاش می کنند و البته با وجود کارشکنی های فراوان امریکا و رژیم صهیونیستی این رابطه رو به گسترش است.

با حسن بهشتی ‌پور، کارشناس مسایل قفقاز، به بهانه سفر علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی به آذربایجان و وعده گسترش روابط دو جانبه به گفتگو نشستیم.  

 سفر آقای لاریجانی به آذربایجان در صورتی بود که آقای الهام علی‌اف دعوت ایران را نپذیرفته بود، این سفر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 سفر آقای لاریجانی در پاسخ به سفر رییس مجلس آذربایجان در سال گذشته به ایران بود. آقای لاریجانی نیز متقابلا در پاسخ به آن سفر به این کشور رفته است. بنابراین روابط در راستای منافع دو کشور است و ازاین جهت عمل متقابل انجام شده است.

روابط ایران و جمهوری آذربایجان در سال‌های اخیر گسترش قابل توجهی داشته و نگاه به قفقاز و به ایران دچار تحول شده است. این امر کاملا مشخص است که آقای احمدی‌نژاد در بخش سیاست خارجی خود بحث گسترش مناسبات با قفقاز به ویژه در رابطه با گسترش مناسبات با باکو  را در مقایسه با ایروان و تفلیس ، مورد توجه قرار داده است. ودر مجموع به نظر می‌رسد که این حرکت به نوعی روش خردمندانه‌ای بوده، اما هنوز به آن سطح که باید برسد، نرسیده است. چراکه عوامل متعددی بر آن تاثیرگذار است، به عنوان مثال روابط ایران و آذربایجان تحت تاثیر و فشار امریکا بر آذربایجان است و طرف آذری ملاحظاتی در این زمینه دارد. همچنین اسراییلی‌ها نیز بسیار در جمهوری آذربایجان فعالند و سعی دارند که نفوذ خود را گسترش داده که ایران هم در این مورد حساس است، به این دلیل که دوست ندارد در مرزهای شمالی کشور  پایگاهی در اختیار رژیم صهیونیستی  قرار گیرد. 

ادامه نوشته

ایران از آسیای مرکزی و قفقاز نباید غفلت کند

برای اینکه ایران بتواند همکاری خود را با کشورهای آسیای مرکزی و فقفاز، یعنی پنج کشور ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان در آسیای مرکزی و ارمنستان، آذربایجان و گرجستان در  فقفاز جنوبی گسترش دهد، لازم است در چهار زمینه تحرکات بیشتری از خود نشان دهد. 

اولین نکته این است که باید راهبرد ایران در این  دو منطقه استراتژیک مشخص  شود. در این راهبرد  باید معلوم شود اولویت‌های ایران در آسیای مرکزی و قفقاز کدا مند و باید روی چه مواردی بیشتر متمرکز شد. دومین نکته آن است که اهداف ‌و راه‌های رسیدن به این اهداف در آسیای مرکزی و قفقاز تعیین شوند. یعنی معلوم شود دقیقا به کجا می خواهیم برویم و چگونه باید به اهداف تعیین شده دست پیدا کنیم نه آنکه هر سفیری که به این منطقه فرستاده می‌شود، سودای خودش را داشته باشد و بر اساس تشخیص خودش عمل کند. من در وزارت خارجه نیستم اما از اثر به موثر پی می‌برم. با توجه به اثری که از تغییر سفیران به وجود می‌آید، می توان شاهد عملکرد ایران در این کشورها باشیم . این یعنی یک راهبرد کلی وجود ندارد که ما روی آن تمرکز داشته باشیم تا هر سفیری می‌رود،‌ آن را اجرا کند. اگر هم چنین راهبردی هست و من از آن بی اطلاع هستم لااقل باید شفاف‌تر بیان  شود تامشخص  گردد که ایران در بخش دیپلماسی اعلامی دقیقا می‌خواهد چه کاری  در این منطقه استراتژیک انجام دهد .

سوم  باید راهکارهای عملی و ابتکاری برای پیشبرد همکاری ها در نطقه ارائه گردد. را که بیان حرف‌های کلی دردی را دوا نمی‌کند. ما باید ببینیم ایران چه کارهایی را باید انجام دهد تا به حل و فصل مشکلات منطقه برای پیشبرد همکاری ها کمک کند .  البته به طور طبیعی آنچه  را ایران می‌خواهد به صورت صد درصد تحقق پیدا نمی‌کند. ممکن است 60، 70 درصد آن تحقق پیدا کند. به همین دلیل باید چهارچوب طرح ها و برنامه های ایران دقیقا معلوم باشد و بیشتر بر قابل اجراء بودن آنها تمرکز کنیم

ادامه نوشته

اسرائیل از اختلافات ایران و اعراب حداکثر بهره‌برداری را می‌کند

 

در باره روابط ایران و کشورهای عربی  در گفت‌وگو با ایسنا مطالبی را گفتم که توجه به آن در شرایط کنونی مهم  به نظر می رسد  اگر حالش را و فرصتش را دارید در اینجا ببینید 

یک کارشناس مسایل بین‌الملل با بیان این که مردم کشورهای عربی با ایرانیان روابط خوبی دارند، خاطرنشان کرد: هر چه میزان اختلافات میان سران کشورهای عربی با ایران بالا باشد به همان اندازه بهره‌برداری از سوی رژیم صهیونیستی نیز افزایش می‌یابد. 

حسن بهشتی‌پور ـ کارشناس مسایل بین‌الملل ـ در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: غربی‌ها با تبلیغات‌شان سعی می‌کنند که ایران را یک کشور توسعه‌طلب‌ نشان دهند که می‌خواهد انقلاب اسلامی را گسترش داده و حکومت آن‌ها را تغییر دهد؛ اما این تبلیغات تاثیرات مثبتی بر روی افکار عمومی جهان دارد.

او درباره مواضع ضدایرانی سران برخی از کشورهای عربی افزود: دولت‌های کشورهای عربی روابط نزدیکی با غرب دارند. بر همین اساس تصور می‌کنند اگر مناسبات خوبی با ایران داشته باشند تحت فشار غرب قرار می‌گیرند و از سوی دیگر نگران هستند که زمینه لازم فراهم ‌شود تا مردم کشورهای عربی با اندیشه‌های انقلاب اسلامی ایران آشنا شوند.

این کارشناس مسایل بین‌الملل در ادامه اظهاراتش با بیان این که همه 22 کشور عربی را نباید به یک شکل در نظر گرفت افزود: به طور مثال قطر براساس سیاست متوازن مثبت خود با ایران روابط خوبی دارد، از سوی دیگر ایران نیز مناسبات بسیار خوبی با سوریه دارد. هر کدام از کشورهای عربی ویژگی‌ها و خصوصیت‌های خاص خود را دارند که بر اساس آن با کشورهای دیگر رفتار می‌کنند.

بهشتی‌پور اضافه کرد: بعد از تحولات اخیر کشورهایی مانند یمن که اختلافاتی هم با ایران از گذشته داشته‌اند اکنون در برون‌فکنی به جای حل مشکلات داخلی، ایران را متهم به دخالت در امور داخلی کشورهای عربی می‌کند اما این حربه کهنه ‌شده و این فرافکنی در بحران نمی‌تواند نتیجه‌بخش باشد.

وی با اشاره به تحولات اخیر در کشورهای عربی ادامه داد: این خیزش‌های مردمی در برخی از کشورهای عربی خواست عمومی است، رژیم‌های حاکم در این کشورها خواسته‌های مردم را سرکوب کرده‌اند؛ و اکنون برای توجیه کار خود کشورهای دیگر را مقصر نشان می‌دهند.

بهشتی‌پور درباره مواضع ایران در برابر اظهارات ضد ایرانی برخی از سران کشورهای عربی ادامه داد: باید به این موضوع توجه شود که مردم کشورهای عربی با ایران دشمن نیستند و آن‌ها می‌توانند به راحتی با ایرانیان روابط خوبی داشته باشند، هر چه میزان اختلافات میان ایران و کشورهای عربی بالا باشد به همان اندازه بهره‌برداری از سوی رژیم صهیونیستی نیز افزایش می‌یابد. به همین دلیل باید به این نکته توجه کرد که به جای دامن زدن به افزایش این اختلافات باید به سمت حل و فصل آن‌ها حرکت کرد.

او اضافه کرد: تغییراتی که در برخی از دولت‌های عربی به وجود آمده است بستر بسیار خوبی را فراهم کرده است که ایران اختلافات خود را با این کشورها حل و فصل کند.

این کارشناس مسایل بین‌الملل درباره مواضع رژیم صهیونیستی درباره روابط ایران و اعراب افزود: رژیم صهیونیستی از اختلافات موجود میان ایران و اعراب بهره‌برداری می‌کند اما نباید این موضوع را فراموش کرد که علاوه بر رژیم صهیونیستی گاهی در داخل کشورهای عربی و حتی در کشورمان برخی افراد به صورت آگاهانه یا بدون آگاهی در جهت افزایش این اختلافات قدم برمی‌دارند، هرچند این اقدامات به نفع ایرانیان و اعراب نیست.

نگاهی تاریخی به  تحولات جاری کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا

در بررسی و تحلیل تحولات جاری در خاورمیانه و شمال آفریقا با رویکردی تاریخی به خوبی می توان دریافت، تحولات کنونی  زاییده اندیشه ها وبرنامه ریزی های کشورهای غربی ها نیست. چرا که با نگاهی  سریع به گذشته تحولات جهان امروزدرشصت سال گذشته می بینیم که  پس ازجنگ جهانی دوم در اولین تغییر مهم درآغاز دهه  پنجاه میلادی شاهد وقوع جنگ بین دو کره در 25 جون1950 هستیم که اولین رویارویی مستقیم بلوک شرق و غرب بود . پس ازپایان این جنگ ، با تقسیم شبه جزیره کره به دو بخش شمالی وجنوبی، آسیای شرقی به عنوان اولین صحنه قطب بندی جهانی دردوران جنگ سرد مطرح گردید.

درآغازدهه شصت  نیز با افول قدرت امپراتوری بریتانیا، مبارزات استقلال طلبانه مردم کشورهای آفریقایی نتیجه دارد بطوریکه از اول ژانویه سال 1960 تا اکتبر همین سال هیجده کشور آفریقایی ظرف مدتی کمتر از هفت ماه به استقلال رسیدند. این در شرایطی بود که تا پیش از ان از میان 52 کشور آفریقایی تنها 9 کشور استقلال سیاسی داشتند. ادامه این استقلال یافتگی ها به صورتی بود که تا سال 1962 با استقلال هشت کشور دیگردرمجموع  عدد کشورهای مستقل آفریقا به بیش از34 کشور رسید. اگرچه از این دوره شاهد پدیده دوران نواستعماری تحت عنوان " استعمار نو " هستیم . اما به هر شکل تحول جدیدی در روابط بین الملل با ظهور کشورهای جدید در آفریقا ، آسیا و آمریکای لاتین بودیم.  

ادامه نوشته