تحلیل مواضع ایران و سه کشور اروپایی در گفت‌وگوی نیویورک

نوشته حسن بهشتی‌پور

روزنامه قدس چهارشنبه دوم مهر ماه صفحه 2

مقدمه

گفت‌وگوی وزیر امور خارجه ایران با همتایان اروپایی‌اش (آلمان، فرانسه و بریتانیا) در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، نه یک گفت‌وگوی معمولی، بلکه نمایشی از شکاف عمیق راهبردی در بحبوحه یک بن‌بست چندوجهی است. این گفت‌وگو در شرایطی صورت می‌گیرد که توافق برجام عملاً در آستانه فروپاشی کامل قرار دارد و تحولات منطقه‌ای، معادلات امنیتی را دگرگون کرده است. تحلیل این ملاقات نیازمند واکاوی لایه‌های پنهان مواضع دو طرف است.

۱. بازگشت به قطعنامه‌های تحریمی: پروژه‌ای تحت فشار آمریکا و اسرائیل

تحلیل: ایران به‌طور سیستماتیک در حال تغییر چارچوب از یک «اختلاف فنی-حقوقی» به یک «تقابل سیاسی-امنیتی» است. با نسبت دادن اقدامات اروپا به فشارهای واشنگتن و تل‌آویو، ایران سه هدف را دنبال می‌کند:

مشروعیت‌زدایی از مواضع اروپا: ارائه تصویری از اروپا به‌عنوان بازیگری فاقد استقلال عمل.

برجسته‌سازی شکاف اروپا و آمریکا: نشان دادن اینکه اروپا در دام سیاست‌های تندروانه اسرائیل و جمهوری‌خواهان آمریکا افتاده است.

توجیه اقدامات تقابلی آینده ایران: در قالب «مقابله با پروژه تحریم‌سازی».

ادامه نوشته

تصمیمات هسته‌ای کشور؛ فراتر از دولت‌ها و در چارچوب کل نظام

نوشته: حسن بهشتی پور

مقدمه:

تحولات اخیر در شورای امنیت و رأی منفی به تمدید قطعنامه رفع تحریم‌های ایران، همراه با بحث تعلیق همکاری با آژانس، شرایط سیاست خارجی کشور را وارد مرحله‌ای جدید کرده است. در این مقطع حساس، لازم است به چند نکته کلیدی توجه شود:

نخست آنکه تصمیمات هسته‌ای کشور، از آغاز پرونده‌سازی علیه ایران در سال ۱۳۸۱ تاکنون، همواره در سطح کل نظام اتخاذ شده است؛ نه یک دولت و نه یک فرد. این تصمیم‌ها در شورای عالی امنیت ملی نهایی شده و بیانگر سیاست‌های کلی کشور بوده است. بنابراین، تحلیل شرایط امروز نیز باید در همین چارچوب کلان صورت گیرد. نباید دعواهای جناحی و گروهی موجب بی اعتبار کردن تصمیم هایی شود که در عالی ترین سطح گرفته می شود .

ادامه نوشته

پشت پرده به‌کارگیری مکانیزم ماشه؛

نوشته : حسن بهشتی پور

روزنامه قدس دوشنبه 31 شهریور 1404 یادداشت روز صفحه 2

ضرورت تمرکز بر اصلاحات اقتصادی و سیاسی

بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران از مسیر «مکانیزم ماشه» دیگر یک احتمال دور نیست، بلکه با توجه به تحولات اخیر، به سناریوی غالب در فضای بین‌المللی تبدیل شده است. در این میان، تحلیل دقیق روندهای پشت پرده نشان می‌دهد که اروپایی‌ها بازیگران اصلی این ماجرا نیستند، بلکه آمریکا و اسرائیل به‌عنوان گردانندگان اصلی، تلاش دارند فضای فشار حداکثری علیه ایران را بازتولید کنند.

اگرچه اجرای مکانیزم ماشه تبعات سیاسی و حقوقی برای ایران خواهد داشت و کشور را بار دیگر ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار می‌دهد، اما از منظر اقتصادی نباید آن را به مثابه «فاجعه» تلقی کرد. تجربه سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ نشان داد که کشور می‌تواند با وجود تحریم‌های سنگین نیز به حیات اقتصادی خود ادامه دهد. نکته کلیدی در شرایط کنونی، آماده‌سازی جامعه برای مواجهه با این وضعیت و اتخاذ سیاست‌های اصلاحی در عرصه اقتصاد و حتی سیاست داخلی و خارجی است.

آنچه اهمیت دارد این است که تحریم‌ها نه با شعار بلکه با تقویت تولید ملی، اصلاح ساختارهای اقتصادی و اتکا به ظرفیت‌های داخلی قابل مدیریت هستند. در صورت اجرای اصلاحات اقتصادی و تقویت تولید ملی ، دستگاه دیپلماسی می تواند از شرایط مساعد به وجود آمده در داخل کشور برای تعاملات خارجی خود فضای مثبتی ایجاد کند به طور قطع مردم را در این مسیر همراه خود خواهد دید، و این می تواند اثرگذاری تحریم‌ها به مراتب کاهش خواهد یافت.

ادامه نوشته

تندروها نه فقط به روحانی و ظریف بلکه به هرکسی که از برجام حمایت کند، حمله می‌کنند

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل: منتقدین نمی‌گویند اگر برجام نبود مشکلات فعلی ایران در ۱۰ سال پیش به وجود می‌آمد

حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی منیبان درباره حملات مجدد تندروها به حسن روحانی، رئیس دولت دوازدهم، گفت: تاجایی که من به عنوان ناظر دیده‌ام، تندروها نه فقط روحانی بلکه به افرادی چون ظریف هم حمله می کنند. هرکسی بخواهد از برجام حمایت کند، مورد انتقاد شدید طیف‌های مخالف برجام قرار می‌گیرد. برجام سندی است که جنبه‌های امنیتی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی را باهم داشته و مهمترین محور آن هم مسائل هسته‌ای ایران و حق غنی‌سازی اورانیوم بوده که حداقل در ۱۰ سال اخیر بعد از برجام ادامه پیدا کرده است.

قطعنامه‌های شورای امنیت مرتب از ایران می‌خواست که غنی‌سازی را متوقف کند دستاورد برجام این بود که قطعنامه ۲۲31 نه تنها نخواست که غنی‌سازی متوقف شود بلکه عملا آن را به رسمیت شناخت و حداقل تا ۱۰ سال در عمل هم به آن ادامه داد و 26 مهرماه سال جاری ۱۰ سال می‌شود.

منتقدین هرگز نمی‌گویند اگر برجام نبود، مشکلات فعلی ۱۰ سال پیش به وجود می‌آمد و کشور زودتر از اینها دچار مشکل می‌شد. منتقدین به این واقعیت بی‌توجه هستند که برجام یک سند عدم اشاعه بود که از یک طرف به ایران ضمانت داد که دنبال تولید سلاح هسته‌ای نیست و از طرف دیگر طرف‌های مقابل تاکید کردند در آینده با ایران در همه زمینه‌ها همکاری‌های اقتصادی خواهند داشت و این موضوع در همان صدر برجام آمده است.

ادامه نوشته

توافق با آژانس و ۱۰ روز سرنوشت‌ساز

حسن بهشتي‌پور

یادداشت صفحه اول روزنامه تعادل

پس از توافق اخير ايران و آژانس دامنه وسيعي از نقدها، تخريب‌ها، توهين‌ها و تهديدها عليه مذاكره‌كنندگان كشورمان شكل گرفت. مخالفان اين توافق، تيم ديپلماسي كشور را متهم به عقب‌نشيني، عدول از ارزش‌ها و حتي خيانت به كشور مي‌كنند.

پس از توافق اخير ايران و آژانس دامنه وسيعي از نقدها، تخريب‌ها، توهين‌ها و تهديدها عليه مذاكره‌كنندگان كشورمان شكل گرفت. مخالفان اين توافق، تيم ديپلماسي كشور را متهم به عقب‌نشيني، عدول از ارزش‌ها و حتي خيانت به كشور مي‌كنند. اما آيا واقعا اين‌گونه است و تيم ديپلمات‌هاي ايراني برخلاف منافع كشور رفتار كرده‌اند؟آيا راه جايگزيني براي ديپلمات‌هاي ايراني وجود داشت و آنها از آن تبعيت نكردند؟ اگر نه، اهميت اين توافق در چيست و چه تبعات مثبت يا منفي براي كشورمان به دنبال خواهد داشت؟

ادامه نوشته