بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران از مسیر «مکانیزم ماشه» دیگر یک احتمال دور نیست، بلکه با توجه به تحولات اخیر، به سناریوی غالب در فضای بین‌المللی تبدیل شده است. در این میان، تحلیل دقیق روندهای پشت پرده نشان می‌دهد که اروپایی‌ها بازیگران اصلی این ماجرا نیستند، بلکه آمریکا و اسرائیل به‌عنوان گردانندگان اصلی، تلاش دارند فضای فشار حداکثری علیه ایران را بازتولید کنند.

اگرچه اجرای مکانیزم ماشه تبعات سیاسی و حقوقی برای ایران خواهد داشت و کشور را بار دیگر ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار می‌دهد، اما از منظر اقتصادی نباید آن را به مثابه «فاجعه» تلقی کرد. تجربه سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ نشان داد که کشور می‌تواند با وجود تحریم‌های سنگین نیز به حیات اقتصادی خود ادامه دهد. نکته کلیدی در شرایط کنونی، آماده‌سازی جامعه برای مواجهه با این وضعیت و اتخاذ سیاست‌های اصلاحی در عرصه اقتصاد و حتی سیاست داخلی و خارجی است.

آنچه اهمیت دارد این است که تحریم‌ها نه با شعار بلکه با تقویت تولید ملی، اصلاح ساختارهای اقتصادی و اتکا به ظرفیت‌های داخلی قابل مدیریت هستند. در صورت اجرای اصلاحات اقتصادی و تقویت تولید ملی ، دستگاه دیپلماسی می تواند از شرایط مساعد به وجود آمده در داخل کشور برای تعاملات خارجی خود فضای مثبتی ایجاد کند به طور قطع مردم را در این مسیر همراه خود خواهد دید، و این می تواند اثرگذاری تحریم‌ها به مراتب کاهش خواهد یافت.

در عرصه بین‌المللی نیز فرصت‌های جدیدی وجود دارد. مواضع روسیه و چین در شورای امنیت مبنی بر عدم پذیرش مکانیزم ماشه ، روزنه‌ای برای ایران گشود. این حمایت‌ها اگر در عمل نیز ادامه یابند، می‌توانند به ایران امکان دهند که فشارهای غرب را تا حدودی مهار کند. افزون بر آن، ایران باید از ظرفیت کشورهای عضو بریکس مانند هند، برزیل و آفریقای جنوبی بهره‌برداری کند تا آنان نیز رسماً اعلام کنند که تحریم‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند یا درعمل بدون آنکه اعلام کنند ، تحریم های سازمان ملل را نادیده بگیرند. البته این کشورها در نهایت بر اساس منافع ملی خود عمل می‌کنند و ممکن است در لحظات حساس، اولویت‌های دیگری داشته باشند. تاریخچه رای‌دهی این کشورها در شورای امنیت نیز همیشه حمایت بی‌قید و شرط از ایران نبوده است بر این اساس بر ضروت نگاه به امکانات داخلی برای مهار اثرات تحریم ها تاکید می شود .

تجربه سال‌های گذشته ثابت کرده است که اصلاحات اقتصادی در زمینه امور بانکی ، بیمه ، نظام مالیاتی و گمرکی در داخل کشور و سیاست داخلی و خارجی، پیش‌شرط اصلی برای کاستن از اثربخشی تحریم‌هاست. تنها در این صورت است که می‌توان مسیر «مقاومت فعال» را با پشتوانه مردمی ادامه داد.البته روشن است شرایط امروز ایران به مراتب سخت تر از دو دهه گذشته شده است، با این حال ظرفیت های موجود در کشور به اندازه ای زیاد است که می توان با اصلاح مدیریت و ایجاد انگیزه قوی در مردم ، این دوره دشوار را با موفقیت پشت سرگذاشت.

امروز زمان شماتت کردن سیاست های گذشته نیست امروز زمان گروه گرایی و تسویه حساب های جناحی نیست ، امروز زمان ایجاد امید در بین مردم برای اینکه بتوانند از خاکستر تحریم ها ، فرصت جدیدی برای کشور ایجاد کنند.

در عین حال، حفظ سطحی از همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ضروری است؛ چراکه قطع همکاری یا خروج از ان‌پی‌تی نه‌تنها گرهی را باز نمی‌کند، بلکه شرایط بین‌المللی را برای ایران دشوارتر خواهد ساخت.

در نهایت، ایران در آستانه یک بزنگاه تاریخی قرار دارد؛ بزنگاهی که راهبرد اصلی در آن نه تقابل صرف، بلکه بازبینی در سیاست‌ها، تقویت اقتصاد ملی و بهره‌گیری هوشمندانه از فرصت‌های بین‌المللی است. تنها در این چارچوب است که می‌توان تبعات سیاسی و حقوقی اسنپ‌بک را مدیریت کرد و کشور را در برابر فشارهای آینده مقاوم ساخت.