گره غنی‌سازی در دور پنجم مذاکرات

حسن بهشتی پور، کارشناس و پژوهشگر سیاست خارجی در ابتدای گفت و گو با اشاره به طبیعی بودن فراز و فرود مذاکرات اظهار کرد: روند مذاکره فارغ از موضوع و ماهیت طرفین هرگز مسیری خطی و هموار نیست و جریان مذاکرات با نوساناتی همراه است.

ستاره صبح- فائزه صدر: دور پنجم گفت‌وگو های ایران و آمریکا روز جمعه در حالی برگزار شد که موضوع غنی‌ سازی اورانیوم در ایران به چالش مذاکرات تبدیل شده است. در این جلسه مایکل آنتون، مدیر برنامه‌ ریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا نیز استیو ویتکاف را همراهی می‌ کرد. اگر چه این دور از گفت‌وگو‌ها در ایتالیا برگزار شد، اما مثل چهار دور گذشته عمان میزبان دو طرف بود و مذاکرات در یکی از مکان ‌های دیپلماتیک متعلق به سفارت عمان در رم برپا شد. ستاره صبح در گفت‌وگو با کارشناسان به بررسی چالش غنی سازی در دور پنجم مذاکرات پرداخته که در ادامه می‌خوانید:

ادامه نوشته

آمریکا اگر در میز مذاکره هم خواسته غنی‌سازی صفر را مطرح کنند به بن بست می رسد

بهشتی پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت و گو با جماران؛

توافق با آمریکا موجب تنفس اقتصاد مقاومتی ما خواهد شد

درباره اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر لزوم غنی‌سازی صفر ایران و تاکید مقامات جمهوری اسلامی برحفظ توان هسته‌ای کشور، باید بدانیم معمولا آنچه دولت آمریکا در رسانه‌ها می‌گوید در مذاکرات مطرح نمی‌کند. این روش بدی است که ترامپ و تیمش در پیش گرفتند آنها تصور می‌کنند که با فضاسازی رسانه‌‌ای می‌توانند طرف مقابل خود را تحت فشار افکارعمومی قراردهند و در نتیجه می توانند امتیاز بیشتر کسب کنند . برهمین اساس روبینو و ویتکاف در سطح رسانه‌ای، فشار و تشویق یا همان سیاست «چماق و هویج» را همزمان پیش می‌برند اما هرگز تیم فضا سازی نمی تواند آنها را به خواسته‌های غیر منطقی و خلاف قواعد بین المللی برساند.

به نظر می رسد طرح چنین اظهاراتی در فضای رسانه‌ای باعث به بن بست رسیدن مذاکرات نمی شود زیرا طرف آمریکایی پشت میز مذاکرات طور دیگری عمل می‌کند. براین اساس می توان گفت درخواست برچیده شدن تأسیسات هسته‌ای در ایران صرفا یک بازی رسانه‌ای است؛ اگر آمریکا سر میز مذاکره هم همین خواسته را در مورد توان هسته‌ای ایران مطرح کند، یعنی اساسا دنبال توافق نیست و من چنین چیزی را بعید می‌دانم، زیرا ترامپ تا کنون نشان داده که دنبال جنگ نیست و می‌خواهد مسائل را از راه دیپلماسی حل کند.

ادامه نوشته

سناریوهای پیش‌روی مذاکرات ایران و آمریکا

در بازهٔ شش‌ماه آینده، چهار سناریوی زیر را می‌توان برای روند مذاکرات ایران و آمریکا در نظر گرفت:

۱. سناریوی بدبینانه (بن‌بست و درگیری محدود)

در این سناریو، ایران بر ادامهٔ غنی‌سازی و لغو تحریم‌های نفتی و بانکی تأکید می‌کند و مذاکرات به بن‌بست می‌رسد. اسرائیل با حمایت یا سکوت آمریکا، اقدام به عملیات نظامی محدود علیه تأسیسات هسته‌ای ایران می‌کند. احتمال وقوع: حدود ۵٪

تحلیل: با وجود افزایش تهدیدات لفظی از سوی اسرائیل، آمریکا تمایلی به درگیری جدید در منطقه ندارد، مگر آنکه ایران به‌صورت ناگهانی سطح غنی‌سازی یا فعالیت‌های هسته‌ای خود را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. همچنین، پیامدهای منطقه‌ای چنین درگیری‌ای، عاملی بازدارنده محسوب می‌شود.

۲. سناریوی خوشبینانه (توافق جامع و کنترل‌شده)

در این حالت، غنی‌سازی در سطح پایین (زیر ۵٪) با پذیرش رسمی غرب ادامه می‌یابد و نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش پیدا می‌کند. تحقق این سناریو مستلزم ارادهٔ سیاسی قوی در دو طرف است. احتمال وقوع: حدود ۲۰٪

تحلیل: با توجه به بی‌اعتمادی عمیق میان طرفین، مخالفت بخشی از نخبگان سیاسی آمریکا و مقاومت اصولگرایان در ایران، دستیابی به این توافق بسیار دشوار است. با این حال، در صورت بروز گشایش‌های دیپلماتیک غیرمنتظره یا ارائهٔ طرح‌های جدید، احتمال وقوع آن افزایش می‌یابد.

۳. سناریوی محتمل (توافق موقت و محدود)

توافق بر تعلیق غنی‌سازی بالای ۵٪ در ازای تعلیق تحریم‌های مشخص (نظیر تحریم‌های نفتی و بانکی). این سناریو برای هر دو طرف منافع کوتاه‌مدت دارد و بدون هزینهٔ سیاسی سنگین قابل دستیابی است. احتمال وقوع: حدود ۶۰٪

تحلیل: این گزینه به‌دلیل مزایای متقابل (کاهش تنش‌ها، تمایل آمریکا به بهبود نسبی اقتصاد بدون تغییر سیاست‌های کلان) محتمل‌ترین سناریو محسوب می‌شود.

۴. سناریوی تداوم وضعیت موجود (ادامه بن‌بست تا یک سال آینده)

در این سناریو، وضعیت کنونی بدون تغییر باقی می‌ماند و مذاکرات در بن‌بست فعلی تا یک سال آینده ادامه می‌یابد. احتمال وقوع: حدود ۱۵٪

تحلیل: با توجه به تمایل نداشتن طرفین به پذیرش ریسک‌های سیاسی، احتمال تمدید بن‌بست وجود دارد. این سناریو هرچند کم‌هزینه است، اما خطر افزایش تنش‌های بلندمدت را در پی دارد

مواضع متناقض واشنگتن نوعی تاکتیک رسانه‌ای و بخشی از استراتژی دیپلماتیک امریکاست

حسن بهشتی‌پور، پژوهشگر مسائل بین‌الملل، درباره نامه ادعایی امریکا به ایران و محتوای احتمالی و ادعایی آن به روزنامه اعتماد گفت که این پیام ابتدا به عمان تحویل داده شده و سپس وزیر خارجه عمان آن را به ایران منتقل کرده است. از طرفی این احتمال می‌رود این پیام شامل مواضعی باشد که امریکا پیش‌تر در رسانه‌ها اعلام کرده؛ از جمله مخالفت کامل با حتی یک درصد غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران. به باور این کارشناس مسائل بین‌الملل غنی‌سازی یک درصدی یعنی همان ادعای آقای ویتکاف اساسا کاربردی ندارد، نه در ایران و نه در هیچ نقطه‌ای از جهان و نشان از آن دارد که نماینده آقای ترامپ اساسا بر چنین مباحثی اشراف ندارد.

ایران بارها بر ادامه غنی‌سازی تحت نظارت نهادهای بین‌المللی تاکید کرده و بعید است پیشنهاد ادعایی امریکا را بپذیرد. با این همه این قبیل ادعاها مجددا پیش از آغاز دور پنجم مذاکرات مطرح شده است. براساس گفته‌های ویتکاف، مذاکرات از هفته آینده آغاز خواهد شد، اما هنوز مشخص نیست ایران با چه دیدگاهی پشت میز مذاکره می‌نشیند؛ از همین رو سوال فعلا این است، آیا این پیام‌ها تداوم سیاست دوگانه امریکا در رسانه‌ها و مذاکرات است یا خیر.

ادامه نوشته

تحلیل گفت‌وگوی تلفنی ترامپ و پوتین

مذاکره مرحله به مرحله برای صلح اوکراین

حسن بهشتی‌پور: جنگ را با یک تماس یا توافق شفاهی نمی‌توان پایان داد

طرفین اصلی این درگیری، مسکو و کی‌یف هستند و پوتین و زلنسکی به‌عنوان تصمیم‌گیرندگان نهایی در روند جنگ، نقش کلیدی در هرگونه توافق آتش‌بس یا صلح دارند. طبیعتاً دستیابی به توافق نهایی بدون تفاهم این دو کشور، امکان‌پذیر نیست.

جواد مرشدی: برای اولین بار پس از سه سال جنگ بین روسیه و اوکراین، روز جمعه مذاکرات مستقیم این دو کشور در ترکیه کلید خورد؛ مذاکراتی که ماحصل آن توافق مبادله هزار زندانی بود. فردای آن روز دونالد ترامپ از گفتگو تلفنی با پوتین در روز دوشنبه خبر داد و هدف این تماس را پایان دادن به "خونریزی" در اوکراین اعلام کرد.

در آستانه تماس تلفنی رئیس جمهور آمریکا، با ولادیمیر پوتین، سران تروئیکای اروپا بعلاوه ایتالیا بیکار ننشستند و به صورت تلفنی با دونالد ترامپ گفتگو و بر لزوم آتش‌بس بدون قید و شرط در اوکراین و افزایش فشارها بر روسیه تاکید کردند.

ادامه نوشته