چابهار، توافق ۲۵ ساله و جایگاه ایران در معادلات شانگهای
نوشته حسن بهشتی پور
در جریان سفر اخیر آقای پزشکیان به چین و سخنرانی او در اجلاس سازمان همکاری شانگهای، بار دیگر موضوع بندر چابهار و امکان همکاری ایران با هند مورد توجه قرار گرفت. رئیسجمهور تأکید کرد این بندر میتواند بستر شکلگیری یک خط ریلی منطقهای و مسیر حملونقل تازهای باشد که جایگاه ایران را در معادلات ترانزیتی ارتقا دهد. اما پرسش اساسی این است که با احتمال بازگشت تحریمها، تحقق این پروژه تا چه اندازه امکانپذیر خواهد بود و آیا هند حاضر است در این مسیر همکاری عملی با ایران داشته باشد؟
واقعیت آن است که بندر چابهار با چالشهای جدی مواجه است. مهمترین مانع، استمرار تحریمهای بینالمللی علیه ایران است. تا زمانی که این تحریمها پابرجا باشد، سرمایهگذاری خارجی – بهویژه از سوی هند – با ریسک بالایی همراه خواهد بود. درست است که در مقطعی دولت آمریکا با اعطای معافیتهایی اجازه ادامه فعالیتهای هند در چابهار را صادر کرد، اما همکاری پایدار بدون رفع تحریمها عملاً غیرممکن است؛ چرا که هر شرکت خارجی که قصد سرمایهگذاری در این پروژه را داشته باشد، در معرض تحریمهای آمریکا قرار میگیرد. این امر به یک مانع اساسی برای توسعه چابهار بدل شده است.