انتظار آژانس از ایران برای بازگشت به نظارت‌های دوران برجام غیرمنطقی است

حسن بهشتی پور تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ایرنا گفت:

با توجه به اینکه غنی‌سازی ایران (تا ۶۰ درصد) تحت نظارت آژانس انجام می‌شود و مطابق با حقوق کشورها در NPT است، ادعای آژانس و کشورهای غربی برای توجیه فعال‌سازی مکانیسم ماشه فاقد پایه حقوقی است.

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش دوره‌ای برای اعضای شورای حکام ضمن اعلام اینکه ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران با غلظت ۶۰ درصد به بیش از ۴۰۸ کیلوگرم رسیده، بار دیگر ادعاهای سیاسی درباره برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را تکرار کرده و مدعی شده که این سطح از غنی‌سازی یک «گام فنی کوتاه» تا سطح ۹۰ درصد (موسوم به سطح تسلیحاتی) محسوب می‌شود. وی ادعا کرده است که «ایران تنها کشور غیرهسته‌ای است که در حال غنی‌سازی در این سطح است.» براساس این گزارش، رافائل گروسی همچنین «خواستار همکاری کامل و مؤثر ایران» با آژانس شده است.

وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی نیز شامگاه شنبه ۱۰ خرداد در بیانیه‌ای مشترک، به این گزارش واکنش نشان دادند. در این بیانیه مشترک آمده است: «جمهوری اسلامی ایران مراتب تأسف عمیق خود را در مورد عدم رعایت بی‌طرفی و بی توجهی مدیر کل نسبت به رویکرد حرفه‌ای خود با تأثیرپذیری از فشارهای سیاسی در تهیه و انتشار این گزارش ابراز داشته، نسبت به هرگونه بهره‌برداری سیاسی از مفاد این گزارش هشدار می‌دهد». برای بررسی این موضوع با «حسن بهشتی‌پور» تحلیلگر مسائل هسته‌ای و روابط بین‌الملل گفت‌و گو کردیم.که در ادامه مطلب می توانید متن آن را بخوانید.

ادامه نوشته

تحلیل بسته جدید  هسته‌ای آمریکا برای ایران

پیمایش دیپلماسی در عصر پیچیدگی استراتژیک

اختصاصی برای روزنامه قدس

نوشته: حسن بهشتی‌پور

ویتکاف نماینده آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران سرانجام طرح مفصل آمریکا برای توافق با ایران را از طریق عمان به ایران تحویل داد با آنکه جزئیات این طرح افشا نشده است اما اخبار متعددی از این بسته پیشنهادی در مطبوعات آمریکا منتشر شده است تا روشن شدن دقیق جزئیات این طرح می توان صبر کرد اما روشن است مسیر مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده، منعکس‌کننده ماهیت در حال تحول دیپلماسی جهانی در قرن بیست و یکم است. از زمان آغاز پرونده هسته‌ای ایران در سال ۲۰۰۲، گفتمان پیرامون مذاکرات با شکاف‌های ایدئولوژیک، تحولات ژئوپلیتیکی و نوسانات سیاسی داخلی مشخص شده است. در حالی که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در سال ۲۰۱۵ امضا شد، نماد نقطه اوج تعامل دیپلماتیک بود، خروج دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ چرخه‌ای از عدم قطعیت و تنظیم مجدد را آغاز کرد. مذاکرات غیرمستقیم اخیر بین تهران و واشنگتن، چالش‌های ظریف پیش روی هر دو طرف را روشن می‌کند و تحلیل عمیق‌تری از استراتژی مذاکره، محدودیت‌های ساختاری و پیامدهای منطقه‌ای را برمی‌انگیزد.

ادامه نوشته

میزگرد سیاسی - تحلیلی  در باره مذاکرات هسته ای ایران و امریکا

خلاصه اظهارات حسن بهشتی پور در میزگرد سیاسی تحلیل مذاکرات ایران و آمریکا

1. احتمالاً دستور اجرایی دونالد ترامپ در بهمن ماه 1403 موجب دستور منع مذاکرات و سپس نامه ترامپ در فروردین 1404 موجب صدور مجوز مذاکرات غیر مستقیم شد

2. چرایی تغییر رویکرد مذاکرات از مستقیم به غیرمستقیم برای افکار عمومی تبیین نشده است. مذاکرات غیرمستقیم با واسطه‌گری وزیر خارجه عمان انجام می‌شود، اما ابهاماتی درباره نقش دقیق وی وجود دارد.

3. خواسته‌های طرفین در مذاکرات:

ایران: لغو کامل تحریم‌ها و تضمین عدم اعمال تحریم‌های جدید به بهانه های جدید .

آمریکا: توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم (غنی‌سازی صفر) در ایران .

4. تفاوت‌های مذاکرات کنونی با برجام (2015)

شرایط داخلی: قرار نگرفتن روند مذاکرات در فضای انتخاباتی و جناحی، امکان تصمیم‌گیری معقولانه‌تر را فراهم کرده است.

شرایط منطقه‌ای: بهبود روابط ایران با عربستان و امارات، برخلاف مخالفت شدید آن‌ها با برجام در 2015. شرایط را برای رسین به توافق بهتر کرده است.

شرایط بین‌المللی: تحولات مانند حمله روسیه به اوکراین و افزایش نقش چین در خاورمیانه ، معادلات جهانی را تغییر داده است.

بنابراین مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در شرایطی کاملاً متفاوت از برجام در جریان است.

5. آیا مذاکرات به توافقی بهتر از برجان برای ایران می انجامد؟

-برجام به عنوان یک دستاورد مهم برای ایران تلقی می‌شود چرا که زیرساخت‌های هسته‌ای را حفظ و امکان تحقیق و توسعه را فراهم کرد.

- فعال نشدن مکانیسم ماشه در ده سال گذشته نشان‌دهنده‌ی تأثیر مثبت برجام در عرصه بین‌المللی است.

-ایران پس از برجام به پیشرفت‌های فناورانه مانند ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته (IR-6 و IR-8) دست یافت.

6. چالش‌های پیش رو

- مشروعیت‌بخشی به تحریم‌ها: فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند تحریم‌های سازمان ملل را احیا و به آن‌ها مشروعیت بین‌المللی ببخشد.

- اقتصاد داخلی: مشکلات اقتصادی مانند کاهش تولید ناخالص داخلی ناشی از سیاست‌های نادرست دولت‌ها است، نه برجام.

7. راهکارهای پیشنهادی

- تقویت دیپلماسی و اعتماد به مذاکره‌کنندگان ایرانی.

- انجام اصلاحات اقتصادی (مانند اصلاح نظام بانکی و مالیاتی) برای تقویت قدرت چانه‌زنی ایران.

- ادامه‌ی ارائه روایت رسانه‌ای مستقل توسط ایران برای حفظ ابتکار عمل در فضای بین‌المللی.

-موفقیت در مذاکرات نیازمند وحدت ملی، اصلاحات داخلی و بهره‌برداری هوشمندانه از فرصت‌های دیپلماتیک است. ایران برای موفقیت در مذاکرات به تقویت هر سه زمینه یعنی افزایش توان اقتصادی از طریق انجام اصلاحات اقتصادی ، افزایش توان دیپلماسی عمومی برای تبیین افکار عمومی داخلی و خارجی و توضیح اینکه ایران چرا بر ادامه غنی سازی اصرار دارد.

- برجام به عنوان یک تجربه تاریخی، درس‌های ارزشمندی برای مدیریت مذاکرات کنونی ارائه می‌دهد نباید به دلیل اختلاف های جناحی و گروهی تجربه های خوب و بد برجام را در روند کنونی مذاکرات نادیده گرفت

ادامه نوشته

روسیه در سوریه؛ لنگر ژئوپلیتیک  کرملین در شرق مدیترانه

نوشته: حسن بهشتی‌پور

اختصاصی برای سایت ایراس

https://www.iras.ir/?p=12450

تحولات اخیر سوریه نشان می‌دهد که روسیه، با وجود چالش‌های جهانی نظیر جنگ اوکراین، همچنان در پی حفظ و تقویت جایگاه خود در این کشور است. سوریه برای مسکو نقطه ثقل استراتژی خاورمیانه‌ای‌اش محسوب می‌شود. کرملین با بهره‌گیری از ابزارهای نظامی، دیپلماتیک و اطلاعاتی، با آنکه تار آخرین روزها از حکومت بشار اسد حمایت می‌کرد، اکنون برای بازسازی موقعیت خود در این کشور با طیف گسترده‌ای از بازیگران متعارض — از ترکیه و کردها تا جولانی و اسرائیل — وارد تعامل شده است. این یادداشت به بررسی ابعاد مختلف این راهبرد و چالش‌های پیش‌روی روسیه در سوریه می‌پردازد.

ادامه نوشته

هم‌صدایی اروپا و آمریکا

حسن بهشتی‌پور

یادداشت صفحه اول روزنامه آرمان ملی

ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در موضوع پرونده هسته‌ای ایران، برخلاف سایر مسائل بین‌المللی، اختلاف‌نظر بنیادینی ندارند.

هرچند میان آن‌ها در خصوص جنگ اوکراین، وضعیت غزه و فلسطین، سیاست‌های تعرفه‌ای و همچنین مسائل مربوط به چین یا ناتو اختلافاتی جدی وجود دارد، اما در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران، موضعی کم‌وبیش هماهنگ اتخاذ کرده‌اند. هدف مشترک این دو بازیگر کلیدی، مقابله با امکان ساخت سلاح هسته‌ای است؛ موضوعی که طی دو دهه گذشته همواره در صدر نگرانی‌های آن‌ها قرار داشته است. با این حال، میان واشینگتن و پایتخت‌های اروپایی تفاوت‌هایی در نحوه مواجهه با برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد. به‌طور خاص، آمریکایی‌ها به‌ویژه در دوران اخیر، مواضع تندتری اتخاذ کرده‌اند و برخی مقامات این کشور حتی خواهان برچیده شدن کل صنعت هسته‌ای ایران شده‌اند. این در حالی است که اروپایی‌ها چنین خواسته‌ای را غیرعملی و غیرواقع‌بینانه می‌دانند. نگاه اروپا به این مسئله مبتنی بر بازگشت ایران به تعهدات مندرج در برجام است. از منظر کشورهای اروپایی، ایران باید سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را به ۳.۶۷ درصد کاهش دهد و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را نیز در چارچوب سقف‌های برجامی نگاه دارد. آن‌ها غنی‌سازی بیش از این سطح را نقض صریح مفاد توافق هسته‌ای تلقی می‌کنند. در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز با اشاره به عهدشکنی طرف غربی، به‌ویژه پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، تأکید دارد که دلیل و ضرورتی برای اجرای یک‌جانبه تعهداتش ندارد. ایران استدلال می‌کند که اروپا نه‌تنها نتوانسته منافع اقتصادی وعده ‌داده ‌شده در برجام را برای ایران تأمین کند، بلکه در عمل در برابر فشارهای آمریکا نیز ایستادگی نکرده است.

ادامه نوشته