روش تحلیل سیاسی

حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:

ممکن است یادداشت‌تفاهمی امضا کنند، اما یادداشت‌تفاهم با قرارداد خیلی تفاوت دارد. آن قراردادی که بحثش هست، به‌صورت پیمان است که هر دو مجلس، هم ایران هم روسیه تصویب کرده و می‌کنند که یک مورد رسمی است و ذیل آن قراردادهای مختلف تعریف می‌شود.

دولت رئیسی برای حل مشکل تبادلات طرح جدیدی به روس‌ها ارائه داده است

دولت سیزدهم از ابتدای شروع‌به‌کار خود، سعی کرده با رویکرد شرق‌گرایانه همه تخم‌مرغ‌هایش را در سبد مذاکره با غرب نگذارد. اما آنچه مورد توجه قرار می‌گیرد این است که باید بین نگاه به شرق و غرب همزمان تعادلی وجود داشته باشد و دولت سیزدهم علاوه‌بر گسترش روابط با همسایگان شرق خود، همه تمرکزش را روی شرق نیز نگذارد. در همین راستا با حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌‌الملل به گفت‌وگو پرداختیم.

روزنامه افتاب یزد 30 دی ماه 1400

با توجه به اینکه سفرآقای رئیسی  رئیس جمهور به روسیه، به سر تیتر اخبار جهان تبدیل شده است باید دید این سفر و دیدار‌هایی که در این راستا صورت می‌گیرد چه تاثیری بر برجام و مذاکرات وین خواهد داشت؟

حسن بهشتی پور کارشناس روسیه در این رابطه به آفتاب یزد گفت:

«مذاکرات وین مستقل از سفر رئیس جمهور به روسیه است اما بخشی از این سفر مسلما بر مذاکرات وین تاثیر‌گذار خواهد بود، این به بدین معنا است که سفر آقای رئیسی در روابط دو جانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی متمرکز در سه سطح است. بخشی از آن که مربوط به مسائل بین‌المللی است به برجام و مذاکرات نیز ربط پیدا می‌کند. بنابراین در اینجا موضع روسیه و حمایت‌هایی که در آینده مذاکرات وین از ایران می‌کند خیلی مهم خواهد بود. من فکر می‌کنم که آقای رئیسی در مذاکراتش با پوتین خواهان حمایت‌های بیشتر روسیه از موضع ایران خواهد بود چون به هر حال این آمریکا بود که از برجام خارج شد و این همه مشکلات را رقم زد بنابراین انتظار این است که طرف روسی موقعیت ایران را درک کند.»

وی تصریح کرد:« از سوی دیگر این را هم باید گفت که طرف روسی در مذاکرات خیلی تاثیرگذار نخواهد بود. این کشور مثل آلمان، انگلیس، فرانسه و چین در روند مذاکرات بیشتر نقش واسطه گری را ایفا می‌کند و تصمیم گیر اصلی در این زمینه طرف آمریکایی است. ما باید بتوانیم مشکلاتمان را به صورت مستقیم با طرف آمریکایی حل و فصل کنیم.

سفر ابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری ایران به مسكو در پیش است و هر زمان كه روسای جمهور ایران و روسیه دیدار می‌كنند موضوعاتی در سه سطح مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرند. در سطح دوجانبه این گفت‌وگوها از اهمیت بسیاری برخوردار است. ایران و روسیه مشاركت نزدیكی برای تكمیل پروژه فاز ۲ و ۳ نیروگاه بوشهر دارند و نزدیك به ۱۰ میلیارد دلار برای توسعه این دو فاز سرمایه‌گذاری انجام شده است. پروژه‌های ریلی نظیر پروژه جلفا و مساله ساخت نیروگاه حرارتی از دیگر موضوعاتی است كه رییس‌جمهور ایران و همتای روس او ممكن است درباره آنها به بحث و تبادل‌نظر بپردازند. در سطح منطقه‌ای نیز ایران و روسیه همكاری‌های زیادی دارند؛ هم در موضوع سوریه، هم در موضوع افغانستان و هم در موضوع قفقاز جنوبی كه دو كشور در چارچوب ۳+۳ برای برقراری آرامش و ثبات در این منطقه تلاش می‌كنند، همكاری‌ها میان تهران و مسكو ادامه دارد و هر كدام از همكاری‌ها‌ می‌توانند محور گفت‌وگوهای دو رییس‌جمهور باشند.

سفر رئیس جمهور به روسیه ، روابط ایران و روسیه ، دیدار رئیسی از مسکو 

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفتگو با ستاره صبح تشریح کرد

مزیت‌های عادی‌سازی روابط تهران-ریاض برای دو کشور و خاورمیانه

روزنامه ستاره صبح- پیام فیض:

حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان دوم دی‌ماه ۱۴۰۰ در یک نشست خبری با «فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق در تهران با اشاره به نقش بغداد در برگزاری چهار دور مذاکره بین ایران و عربستان اعلام کرد: «عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه تن از دیپلمات‌های ایران به‌عنوان دیپلمات‌های مستقر برای حضور در دبیرخانه سازمان کنفرانس اسلامی در جده موافقت کرد.» پرسش این است که چرا عربستان به‌طور یک‌جانبه روابطش با ایران را در سال 1394 قطع کرد؟ در سال 1394 یک اتفاق مهم برای ایرانیان افتاد؛ این اتفاق توافق هسته‌ای میان شش قدرت جهانی با ایران بود که روز 23 تیرماه همان سال صورت گرفت. این توافق قرار بود از روز 26 دی‌ماه 1394 اجرایی شود، اما در روز 12 دی یعنی 14 روز مانده به زمان اجرایی شدن برجام، گروهی از افراد بدون داشتن مجوز قانونی از وزارت کشور به کنسولگری عربستان در مشهد و سفارت آن کشور در تهران حمله کردند و به این دو مرکز دیپلماتیک خسارت وارد کردند. البته 21 نفر در این ‌ارتباط دستگیر شدند ازجمله یک روحانی به نام کردمیهن که در انتخابات ریاست جمهوری رئیس ستاد محمدباقر قالیباف در کرج بوده است. این اتفاق با مخالفت رئیس‌جمهور و وزیر خارجه وقت مواجه شد و با فشار دولت این تعداد افراد به دادسرا رفتند. این اتفاق بهانه‌ای به دست عربستان داد تا به‌طور یک‌جانبه روابط دیپلماتیکش با تهران را قطع کند. بعد ازآن دولت یازدهم و دوازدهم روحانی تلاش کردند تا رابطه برقرار شود، اما نتیجه‌ای حاصل نشد. دولت رئیسی هم تاکنون دو بار با میانجیگری عراق با سعودی‌ها مذاکره کرده که نتیجه آن تنها موافقت عربستان با استقرار 3 دیپلمات ایرانی در جده برای کار در دبیرخانه سازمان کنفرانس اسلامی بوده است. ستاره صبح در ارتباط با فراز نشیب روابط تهران - ریاض گفت‌وگویی با حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

حسن بهشتی پور در گفتگو با فرارو بررسی کرد

دود سفید یا خاکستری از مذاکرات وین بلند شده است؟

- ادامه دور هشتم مذاکرات در حالی روز دوشنبه در وین دنبال می‌شود که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سه روز قبل اعلام کرده بود که احتمال شکل گیری توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک با ایران وجود دارد. این مسئله باعث شد تا برخی ناظران احتمال توافق را نزدیک پیش بینی کنند.

اما با وجود خوش بینی ها، خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران معتقد است که اختلافات مهمی در وین باقیمانده است. اما مهم‌ترین اختلاف، سرعت نامناسب طرف‌های مقابل به ویژه آمریکا است. 

البته او این را هم گفته که بسیاری از جداول و ستون‌های جداول نیز آماده شده است.

طبق گفته خطیب زاده بخشی از پرانتز‌ها نیز پاکسازی شده است و توافقات هم در حال تبدیل شدن به جملات و کلمات تبدیل هستند. به عقیده سخنگوی وزارت امور خارجه آنچه که مانده است، موضوعات مهم و تصمیمات خاص سیاسی است و در این رابطه طرف واشنگتن باید تصمیم خود را بگیرد و اعلام کند.

روز یکشنبه  نیز سید رسول موسوی، دیپلمات ارشد در توئیترش به موضع گیری مثبت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اشاره کرد و احتمال برخاستن دود سفید از دودکش هتل کوبورگ را داد.

در این باره حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین الملل گفت: هنوز دودی بلند نشده است که بخواهد سیاه، سفید و یا خاکستری باشد. چرا که هنوز روی متنی که پرانتز‌های بسیاری دارد، همچنان دارند مذاکره می‌کنند. اما احتمالا از این جهت که گفتگو‌ها یک چارچوبی پیدا کرده است و دو طرف می‌دانند که از یکدیگر چه چیزی می‌خواهند و از خواسته‌های حداکثری یکدیگر آگاهی دارند و به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند تعبیر دود را به کار برده اند. در ادامه این مصاحبه را با هم می خوانیم :

«جهان‌صنعت» روند مذاکرات برجامی را در گفت‌وگو با «حسن بهشتی‌پور» بررسی کرد

آرزو فرشید- مذاکرات برجامی در وین همچنان جریان دارد و اخباری که می‌رسد هم چیزی از ابهامات و بلاتکلیفی‌ها کم نکرده است. ایران و طرف روسی از سازنده و روبه‌جلو بودن گفت‌وگوها گفته و ابراز امیدواری می‌کنند.

روایت طرف غربی و عضو بیرون مانده از برجام اما قدری متفاوت است. ترجیع‌بند اظهارات مقامات اروپایی و آمریکایی کم بودن زمان است و ناهمواری مسیر احیای برجام و خلاصه تردیدافکنی در موثر بودن این دور از گفت‌وگوها. مثلا آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا، به رادیو ان‌پی‌آر در آمریکا گفته: «اگر در چند هفته آتی مذاکرات احیای برجام به نتیجه نرسد آمریکا به شیوه‌ای دیگر وارد عمل خواهد شد.

در هفته‌های آینده روشن می‌شود آیا می‌توان به برجام بازگشت یا نه.» این دیپلمات ارشد آمریکا افزوده: «وقت خیلی‌خیلی تنگ است چون ایران به نقطه‌ای که بتواند در زمان خیلی خیلی کوتاه مواد اتمی کافی برای یک بمب هسته‌ای تولید کند نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.» اینجا در تهران اما انگار کسی این مواضع را جدی نمی‌گیرد. تحلیلگران داخلی عمدتا این حرف‌ها را به پای فشارهای رسانه‌ای و روانی گذاشته و معتقدند که رویکرد آهسته و پیوسته مذاکرات جاری بالاخره به ثمر خواهد رسید. یکی از این تحلیلگران خوش‌بین حسن بهشتی‌پور است. او نه سیاسی‌کاری روس‌ها را باور دارد و نه به خاطر حرف‌های فرانسوی‌ها مردد می‌شود. اراده و نیاز دو طرف ایرانی و آمریکایی را بیش از هر موضوع دیگری مورد توجه قرار داده و باور دارد که برجام در نهایت احیا خواهد شد، حتی اگر قدری طول بکشد. اصل حرفش این است که این توافق شاید دیر و زود داشته باشد اما سوخت و سوز ندارد. آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی حسن بهشتی پور  با «جهان‌صنعت» است.

بهشتی پور: با سر نیزه می‌شود حکومت کرد اما نمی شود روی آن  نشست

پژوهشگر امور بین الملل با تاکید بر اینکه بحران ناشی از مشکلات داخلی با اتکاء به مداخله سربازان خارجی  قابل کنترل است، اما کاملا از بین نمی رود. برای حل اساسی مشکلات داخلی باید  عامل های اصلی بحران را از بین برد.  گفت:  به قول برتولت برشت نمایشنامه نویس مشهور آلمانی با سر نیزه می‌شود حکومت کرد، اما نمی‌شود روی آن نشست. کنایه از این واقعیت دارد که در قزاقستان مانند هر کشور دیگری باید با ریشه های بحران مقابله کرد نه  با مردم معترض کوچه و خیابان.

حسن بهشتی پور، تحلیلگر و پژوهشگر امور بین الملل به پیامدهای بحران در قزاقستان و تاثیر آن در منطقه اشاره کرد و گفت: هر بحرانی در یک کشور آسیای مرکزی در مرحله اول در کشورهای منطقه اثرگذار خواهد بود؛ زیرا پنج کشور آسیای مرکزی از نظر ساختار حکومتی شباهت های زیادی با هم دارند گرچه اختلافهایی هم دارند اما تشابه آنان بسیار بیشتر است.

وی ادامه داد: تحولات قزاقستان اگر مدیریت شود (که ظاهر امر در این روزها نشان از مهار شدن بحران دارد) و کنترل آن ادامه دار باشد تاثیر آن در کشورهای دیگر به عنوان یک تجربه خواهد بود.

مصاحبه اميرحسين جعفری خبرنگار روزنامه مستقل با حسن بهشتی پور

افكار عمومي نسبت به رفتار روسيه در مذاكرات برجام، با توجه به سابقه تاريخي اين كشور با ايران، منفی است. از سويي برخورد باقري كني با اوليانوف و تصاويري كه از مذاكرات بين طرف روسي و آمريكايي بدون ايران برگزار مي‌شود اين تصور را ايجاد كرده كه روسيه تصميم‌گير مذاكرات است. از سویی برخی گمانه‌زنی ها مدعی مخالفت پنهان روسيه با امضای توافق نامه است. به جهت بررسی موضوع فوق گفتگو كرديم با حسن بهشتي پور، كارشناس مسائل بين الملل كه مشروح آن را در ادامه می خوانيم:

حسن بهشتی‌پور،‌ کارشناس مسائل روسیه و تحلیل‌گر سیاست خارجی در گفت‌وگو با ایلنا، در تحلیل نگاه متفاوت مردم با مسئولان نسبت به عملکرد مسکو گفت: نخست باید بدانیم که این نگاه بی‌اعتمادی دوطرفه است؛ به این معنا که در روسیه هم نسبت به ایران بی‌اعتمادی وجود دارد و طیف‌های مختلف جناح‌های سیاسی موجود در این کشور نگاه‌های متفاوتی به ایران دارند. برای مثال جناحی که در روسیه طرفدار اسرائیل است، به شدت با توسعه روابط با ایران مخالفت می‌کند یا جناح غرب‌گرا نیز مخالف این روابط هستند و در مقابل جناح ملی‌گرای این کشور در کنار تیم کرملین از افزایش سطح همکاری‌ها با ایران استقبال می‌کنند. بنابراین همانگونه که در ایران نیز یک نگاه واحد در خصوص رابطه با روسیه وجود ندارد، روسیه نیز در خصوص رابطه با ایران یکپارچه نیست.

وی ادامه داد: در تشریح دیدگاه‌های مختلف به روسیه برخی رابطه با مسکو را در مقابل رابطه با غرب قرار داده و آن را نیاز امروز کشور می‌دانند و در مقابل برخی دیگر از ماجرای قتل گریبایدوف در تهران شروع کرده و با یادآوری مکرر ماجرای قراردادهای گلستان و ترکنچای نمی‌خواهند از تشابهات تاریخی دست بردارند. اگر ما بخواهیم تاریخ را واکاوی کنیم قطعا امروز با توجه به اقدامات نادرشاه در هند یا اقدامات آقامحمد خان در گرجستان یا برخی دیگر از اقدامات شاهان ایران، بسیاری از کشورها باید رابطه خود را با ایران قطع کنند.