اطلاعات پایه :

1- دمیتری  مدودیف  در ملاقات  با  سفرا  و  نمایندگان  دائم  روسیه  در خارج ، آنچه راکه به صورت رسمی "سند راهبردی سیاست خارجی  روسیه" خوانده می شود ، تشریح نمود . مهم ترین بخش این سند تاکید بر تغییر جهت سیاست خارجی روسیه از اروپا و آمریکا به سمت آفریقا و آمریکای لاتین است .

2- تاکید بردفاع ازمنافع ملی روسیه دربرابرغرب با حفظ اصول بین المللی درروابط ،ازاصولی است که بدون شک مناسبات روسیه با آمریکا را در سالهای آتی تحت تاثیر قرار خواهد داد .

3- با اعلام سند تغییرات اساسی كه غرب انتظارداشت با به قدرت رسیدن رهبر جدید در روسیه صورت گیرد محقق نشد. غربی ها امیدوار بودند به دلیل آنکه مدودیف سابقه کاگ ب ندارد و جوان تر از پوتین است تعامل بیشتر و بهتری با غرب برقرار کند در حالی که دکترین جدید روسیه نشان می دهد جهت گیری سیاست خارجی روسیه به سمت رقابت بیشتر با غرب حرکت می کند.

4- هرچند مسكو اعلام آمادگی کرده تا ازانتقادات خود نسبت به غرب بكاهد، ودیپلماسی نرم تری را درپیش گیرد وبه سمت پیشنهاد های جدید برای گفتگو و همكاری های سازنده روی آورد. ولی درهمین حال درسند راهبردی سیاست خارجی جدید روسیه تاکید شده مسكوحاضربه دادن امتیازهای  یك جانبه به آمریکا نخواهد بود .

5- مدودیف بامطرح کردن این شعارکه «سياست خارجي فعالانه، مهمترين منبع ادامه پيشرفت روسيه است».  کوشید نشان دهد که سیاست خارجی درروسیه همچنان به عنوان برگ برنده ای درتامین منافع روسیه مطرح است.

6- سخنرانی مهم مدودیف درمجمع دیپلمات های روسیه  ،نشان داد او همچنان جاي كليدي را برای تعیین راهبردهای سیاست خارجی حفظ کرده است .درواقع اين سخنراني  به بحث كارشناسان سياسي داخلي و خارجي درباره اينكه سياست خارجي روسیه در اختيارپوتين نخست وزير این کشورقراردارد، پايان داد. بر طبق قانون اساسي روسیه ، رهبری سياست خارجي  این کشور درکنترل رئیس جمهور قرار دارد .

7- جلسات سفراي روسيه معمولاً دوسال يك باردرفصل تابستان دروزارت امورخارجه روسيه برگزار مي‌شوند. اين شيوه عادي كاردرعرف ديپلماتيك  است. ولي جلساتي كه درروسيه برگزارمي‌شوند در ده سال اخیر، توجه ويژه محافل خبری را به خود جلب كرده است. هشت سال پیش پوتين رئيس جمهورسابق سنت سخنراني منظم رئيس جمهوررا در اين جلسات ، پايه‌گذاري كرد.درآن زمان که اولین سال ریاست جمهوری پوتین بود رئوس دکترین سیاست خارجی جدید روسیه در سال 2000 مطرح گردید .

تحلیل سند راهبردی سیاست خارجی روسیه:

برای تحلیل دقیق سند راهبردی سیاست خارجی روسیه لازم است جزئیات دقیق این سند منتشر شود اما بر اساس آنچه که در مطبوعات روسیه منتشر شده است ، می توان گفت روسیه به موازات افزایش فشار آمریکا که جلوه بیرونی آن در ماجرای استقرار سپر دفاع موشکی درشرق اروپا شاهد ان هستیم و نیز گسترش نفوذ ناتو به حوزه حیاط خلوت روسیه در جمهوری های شوروی ، همه امکانات خود را بسج کرده است تا مانع توسعه نفوذ امریکا در اروپا بشود . به همین منظورمسکو در سند راهبردی جدید خود جهت گیری سیاست خارجی روسیه را به سمت حیاط خلوت آمریکا در آمریکای لاتین سوق داده است . ضمن آنکه تلاش می کند نقش فعال تری را در معادلات خاورمیانه و آفریقا ایفا کند . بدون شک روسیه در اجرای این هدف به همکاری های ایران نیاز دارد .

در نقطه مقابل ایران هم میتواند با استفاده از این جهت گیری جدید زمینه را برای حضور بیشتر در پیمان شانگهای فراهم کند . این پیمان با توجه به ابعاد سیاسی ، دفاعی و اقتصادی که دارد می تواند فضای جدیدی را برای نقش آفرینی منطقه ای  ایران  درجهت مثبت فراهم سازد

 از آنجا که در حال حاضر ایران به عنوان عضو ناظر در جلسات شانگهای شرکت می کند زمینه مناسبی فراهم شده است تا دراجلاس سران شانگهای که قرار است در روزهای آتی درشهردوشنبه مرکزتاجیکستان برگزار شود ، با کمک روسیه ایران بتواند به عضویت کامل این پیمان پذیرفته شود . در آن صورت زمینه برای همکاری جدیدی بین ایران و روسیه فراهم می شود . همکاری که به نظر می رسد روسیه دراجرای دکترین جدید سیاست خارجی مدودیف  به آن نیاز دارد.

این درست است که روسیه و چین حاضر هستند قطعنامه ای که علیه زیمباوه از سوی انگلیس به شرای امنیت داده شده بود ، وتو کنند اما حاضر نیستند قطعنامه تحریم ایران را وتو نمایند ولی این واقعیت به هیچ وجه به معنای آن نیست که روسیه اهمیت کمتری برای ایران در مقایسه با زیمباوه قائل است. زیرا درمورد فعالیتهای صلح امیز هسته ای ایران از انجا که روسیه صادر کننده اورانیوم غنی شده  به ایران است ، مایل نیست ایران بتواند در سطح صنعتی اورانیوم غنی شده تولید کند بنابراین انگیزه لازم را برای وتوی قطعنامه تحریمی علیه ایران ندارد ضمن آنکه به دلیل تنش در روابط روسیه و انگلیس بر سر ماجرای کشته شدن لیتی ینکو جاسوس فراری روسیه در لندن ، روسیه مایل بود ازنظر دیپلماتیک  ضرب شستی به انگلیس نشان دهد .

درمورد چین هم که حضورگسترده وسنتی این کشوردربازار زیمباوه ونیزادامه مسیری که چین با کشورهای آفریقایی  دنبال می کند فضا را به گونه ای برای چین تنگ کرده بود که اگر جلوی قطعنامه پیشنهادی انگلیس را نمی گرفت درسایرمناطق نفوذ چین درآفریقا ازجمله دردارفورسودان برای چینی ها مشکل بوجود می آمد.

بنابراین نمی توان بصورت یکجانبه بدون درنظرگرفتن جمیع جهات ، مقایسه بین رفتار روسیه و چین در قبال قطعنامه های علیه زیمباوه و ایران به عمل آورد.

نتیجه گیری :

دریک ارزیابی کلی از سند راهبردی جدید سیاست خارجی روسیه می توان گفت آن بخش از جزئیات منتشر شده ازاین سند نشان می دهد که روسیه قصد درگیری وتقابل با غرب بویژه آمریکا را ندارد اما می کوشد بر اساس منافع ملی خود رویکرد سیاست خارجی خودرا به سمت گسترش مناسبات با کشورهای آمریکای لاتین،

آفریقا و خاورمیانه تغییر جهت دهد . این سیاست درصورت اجرا این امکان را به ایران می دهد که درعمل  فضای جدیدی را در مناسبات خود با مسکو تجربه کند