توصیههای قائممقام فراهانی به مذاکرهکنندگان هستهای ایران
حسن بهشتی پور
دو قرن پیش، قائممقام فراهانی در کتاب نفیس منشات به عباس میرزا هشدار داد:
«با فرنگستان باید به سیاست و مکایده (نیرنگهای زیرکانه) رفتار نمود، نه به قوت و غلبه».
امروز این توصیه، چراغ راه دیپلماسی هستهای ایران است:
قلم را جایگزین شمشیر کنید:
از زبان حقوق بینالملل و دیپلماسی عمومی بهره ببرید، نه تهدیدهای پرهزینه.
وعدههای غرب را بیضمانت نپذیرید:
تاریخ ثابت کرده است «عهد اروپاییان نپاید»؛ هر توافقی باید مکانیسمهای نظارتی و بازدارنده داشته باشد.
اختلافات دشمن را به فرصت تبدیل کنید:
از تنشهای آمریکا و اروپا برای کاهش فشارها استفاده کنید.
از موضع قدرت مذاکره کنید:
همانگونه که قائممقام تأکید داشت، هیچ دیپلماسی بدون پشتوانهی نظامی و اقتصادی موفق نیست.
وحدت داخلی را حفظ کنید: تفرقه، بزرگترین سلاح دشمن است.
درس امروز از دیروز:
دیپلماسی هستهای نباید به «ترکمانچایِ مدرن» تبدیل شود؛ نه تسلیم شوید، نه خود را در جنگِ بیحساب محبوس کنید. هوشیاری + انعطاف = هنر مذاکرهی ایرانی.
قائممقام جانباخت تا این درس را به یادگار بگذارد؛ آیا گوشمان به این توصیهها شنوا است؟