سايه توافق بر ديوار بياعتمادي؟
حديث روشني خبرنگار « اعتماد» در گفتوگو با حسن بهشتيپور بررسي كرد
قطار مذاكرات غيرمستقيم ايران و امريكا، مجددا با ميانجيگري عمان و در شرايطي حساس به ايستگاه چهارم رسيد. در چنين فضايي، بازگشت دو طرف به ميز مذاكرات هرچند غيرمستقيم، بار ديگر نگاهها را متوجه مسقط كرد؛ جايي كه سالهاست به عنوان زمين ميانهاي براي منازعات تهران و واشنگتن شناخته ميشود. بهرغم وجود چالشها و اختلافاتي كه به ادعاي برخي تحليلگران همچنان در روند گفتوگوها سايه انداخته، عباس عراقچي، وزير امور خارجه كشورمان اما بعد از پايان رايزنيها ضمن تاكيد بر جديت و شفافيت بيشتر حاكم بر مذاكرات اخير، از درك بهتر متقابل ميان دو طرف سخن گفت. او همچنين ضمن تاكيد مجدد بر غيرقابل مذاكره بودن اصل غنيسازي اورانيوم در خاك ايران، از امكان اعمال محدوديتهايي در ابعاد يا سطح غنيسازي به عنوان اقدامي در جهت اعتمادسازي سخن گفت؛ موضعي كه به باور گروهي از ناظران، به نوعي نشان از انعطافپذيري مشروط از سوي ايران دارد. با اين حال، همين گروه مدعياند كه اين اظهارات همچنان در چارچوب برجام ميگنجد و نبايد آن را نشانهاي از تغيير بنيادين در راهبرد ايران تلقي كرد. در همين حال، وبسايت رويترز با انتشار گزارشي مدعي شد برآورد كلي از روند دور چهارم مذاكرات نشان ميدهد اختلافات ميان دو طرف همچنان به قوت خود باقي است؛ چنانكه پيشتر نيز واشنگتن مواضع متناقضي را در قبال برنامه هستهاي ايران اتخاذ كرده بود. استيو ويتكاف، رييس هيات مذاكرهكننده امريكا، با تكرار ادعاهايي مبني بر صفر كردن ظرفيت غنيسازي و نيز برچيدن كامل تاسيسات هستهاي ايران در نطنز، فردو و اصفهان، مجددا بر مطالبات ادعايي تاكيد كرد؛ ادعايي كه پيشتر نيز با واكنش مقامات ايراني مواجه شده بود. يك مقام نزديك به تيم مذاكرهكننده ايران در گفتوگو با رويترز و در واكنش به اين قبيل اظهارات مخرب طرف مقابل تصريح كرد كه چنين خواستههايي نهتنها پيشرفت مذاكرات را تسهيل نميكند، بلكه حتي ميتواند شكافها را عميقتر كند. با اين همه و در چنين فضايي، گمانهزني درباره آينده مذاكرات افزايش يافته است. از يكسو، برخي ناظران بر اين باورند هر چند مسير دستيابي به توافقي جامع، پرپيچ و خم و دشوار است، اما بازگشت گفتوگوها بهرغم فشارهاي بيروني، نشاندهنده ارادهاي ضمني براي حفظ مسير ديپلماسي است. در مقابل، گروهي ديگر با اشاره به عمق اختلافات فني و مواضع متضاد طرفين، احتمال شكست مذاكرات و بازگشت به دورهاي از تشديد تنشها را پررنگتر ميبينند. در هر حال اينكه كداميك از اين سناريوها در نهايت محقق خواهد شد، به انعطافپذيري طرفين در ادوار آينده و تحولات پشتپرده در پايتختهاي تصميمگيرنده بازميگردد.در همين راستا روزنامه اعتماد با هدف بررسي چشمانداز پيش روي رايزنيها با حسن بهشتيپور، كارشناس مسائل بينالملل گفتوگو داشته است. بهشتيپور ضمن تاكيد بر اينكه تهران به هيچ عنوان برچيده شدن مساله غنيسازي را نخواهد پذيرفت به «اعتماد» گفت: قطعا راهكارها و ابتكاراتي براي خرج و حل اختلافات موجود ميان طرفين در اين باب وجود دارد كه در ميان آن ميتوان به مواضعي كه آقاي عراقچي در باب محدودسازي مقطعي غنيسازي اورانيوم اتخاذ كردند، اشاره كرد. به باور اين كارشناس مسائل بينالملل در هرصورت و با وجود تمام چالشهايي كه تا به امروز ميان ايران و ايالاتمتحده وجود داشته و دارد اما همچنان ديپلماسي بهترين راه ممكن و موجود براي به تفاهم رسيدن طرفين است. مشروح اين گفتوگو را در ادامه ميخوانيد.