با توجه به اعلام ممنوعیت مذاکره، عمان فعلا نمی‌تواند میانجی میان ایران و آمریکا باشد
در ارتباط با سفر عراقچی به عمان و احتمال میانجی‌گری عمان میان ایران و آمریکا گفت: راه مذاکره با آمریکا الان بسته شده است. عمان فعلا در این مورد کمکی نمی‌تواند انجام دهد، باید دو طرف خودشان راضی به گفت‌وگو و مذاکره باشند که آن کشور نقش‌آفرینی کند. مثل سال ۱۳۹۰ که زمینه مذاکره آقای خاجی و برنز را فراهم کرد و یک زمینه‌ای مهیا شد برای گفت‌وگوهای ۱۳۹۱ و بعد هم برجام اتفاق افتاد. در این سفر، بیشتر مسائل مربوط به روابط دوجانبه بین ایران و عمان و توسعه روابط با همسایگان مطرح است. در رابطه سفر عباس عراقچی به عمان و دستاوردهای احتمالی این سفر و مطرح شدن مجدد نام مسقط به عنوان میانجی میان ایران و آمریکا، عنوان کرد: به نظر می‌رسد هدف آقای عراقچی از این سفر، شرکت در کنفرانس اقیانوس هند باشد و همچنین مذاکرات دوجانبه در دستور کار خواهد بود. فکر می‌کنم با توجه به اینکه اساسا رهبری مذاکره با ایالات متحده را ممنوع اعلام کرده‌اند، جایی برای میانجی‌گری عمان یا قطر و سایر کشورهایی که قبلا اعلام آمادگی کرده بودند، باقی نمانده است.
ترامپ به دنبال مهار ایران است و صحبت از محدودیت نیست
در حال حاضر، فضا به سمت گفت‌وگو یا مذاکره بین ایران و ایالات متحده نمی‌رود، مگر اینکه ایالات متحده اقداماتی را که پیش‌بینی کرده و مفادی که در یادداشت ریاست جمهوری خود به خصوص بند سوم آن آورده و به مهار مربوط به توان موشکی ایران و سلاح‌های نامتقارن و متعارف اشاره کرده است، تجدید نظر کند. ترامپ صحبت از محدودیت هم نکرده است می‌گوید این سلاح‌ها را مهار کنیم. بحث زیاد است ولی اگر ترامپ نسبت به این موارد تجدیدنظری داشته باشد یا فضایی جدید ایجاد کند، شاید بتوان زمینه‌ای برای گفت‌وگو فراهم کرد.
در این شرایط عمان نمی‌تواند میانجی میان ایران و آمریکا باشد
این کارشناس روابط بین‌الملل با بیان اینکه به اعتقاد من، ضروری است که گفت‌وگوهای بین دو طرف انجام شود تا ابهامات برطرف گردد، عنوان کرد: همین سه بند خودش کلی ابهام دارد. بند اول که می‌گوید ایران نمی‌خواهد سلاح هسته‌ای داشته باشد، ایران به‌طور رسمی اعلام کرده که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست، اما سوال این است که ایالات متحده چگونه می‌تواند مطمئن شود که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست. این موارد نیاز به گفت‌وگو نیاز دارد ولی راه الان بسته شده است. عمان در این مورد کمکی نمی‌تواند انجام دهد، باید دو طرف خودشان راضی به گفت‌وگو و مذاکره باشند که آن کشور نقش‌آفرینی کند. مثل سال ۱۳۹۰ که زمینه مذاکره آقای خاجی و برنز را فراهم کرد و یک زمینه‌ای مهیا شد برای گفت‌وگوهای ۱۳۹۱ و بعد هم برجام اتفاق افتاد. در این سفر، بیشتر مسائل مربوط به روابط دوجانبه بین ایران و عمان و توسعه روابط با همسایگان مطرح است.
FATF یکی از مهم‌ترین موانع در روابط با همسایگان است
این تحلیل‌گر حوزه سیاست خارجی ایران در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان در صورت استمرار تحریم‌ها با گسترش روابط با سایر کشور‌ها مسیری جایگزین داشته باشیم، بیان کرد: تا آنجا که اطلاع دارم، ما با دو مشکل اساسی مواجه هستیم؛ یکی مسئله FATF که در امور بانکی بین‌المللی چالش‌های جدی ایجاد کرده و تا زمانی که پیمان پالرمو و پیمان CFT را نپذیریم و از وضعیت قرمز خارج نشویم، همچنان در روابط بانکی مشکل داریم. این مسئله یکی از مهم‌ترین موانع در روابط با همسایگان است، چراکه آنها نیز یاعضو FATF هستند یا مقررات آن را اجراء می‌کنند. برخی از همسایگان مانند کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به عنوان یک شورا عضو شده‌اند و ترکیه نیز به‌عنوان یک کشور مستقل در FATF عضویت دارد. اما افغانستان، عراق، ترکمنستان، ارمنستان و آذربایجان در قالب گروه‌های پیوسته به FATF، این مقررات را اجرا می‌کنند و در صورتی که با ایران معامله کنند، دچار مشکل خواهند شد.
توسعه قطره‌چکانی روابط با همسایگان در شرایط تحریمی
مساله دوم هم تحریم های یکجانبه آمریکا است که برای کشورهای همسایه ایران مشکل ساز شده است زیرا آنها باید بین روابط باآمریکا و ایران یکی را انتخاب کند. این موضوعات باعث می‌شود که معاملات به‌صورت غیربانکی یعنی به شکل پایایای، بانک‌های کوچک و از طریق صرافی‌ها انجام شود که محدودیت‌هایی را در مبادلات ایجاد می‌کند. درنتیجه دور زدن تحریم‌ها در هر ۱۰۰ دلار، حدود 20 تا ۳۰ دلار برای ایران هزینه‌تراشی می‌کند و یک مسئله مهم ما همین دور زدن تحریم‌ها است. البته برخی همسایگان مانند روسیه و افعانستان که خود دچار تحریم هستند، می‌توانند اگر بخواهد با ایران روابط برقرار کنند. با وجود این مشکلات، توسعه روابط با همسایگان به‌صورت قطره‌چکانی ممکن شده است، اما تحقق تحولی عظیم در این زمینه، تا زمانی که مشکل تحریم ها حل نشده است به‌نظرم دشوار است.
هند برای ارتباط با ما روابطش را با آمریکا خراب نمی‌کند
بهشتی‌پور در خصوص امکان گسترش روابط با کشورهای کنفرانس اقیانوس هند، گفت: هند و سنگاپور هر دو این مشکل را دارند نخست وزیر هند هم که اخیرا با ترامپ ملاقات کرده است، ترامپ که از آقای مودی برای شرکت در مراسم تحلیف خود دعوت نکرده بود، او دو روز در آمریکا نشست تا ترامپ به نخست وزیر هند وقت داد، و این ملاقات انجام شد و مسی هم نگفت مودی تحقیر شد چون نخست وزیر هند می‌داند که به سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی نیاز دارد و همین طور می‌داند که آمریکا در رقابت با چین به هند نیاز دارد. هند در این شرایط اگر بخواهد با ایران رابطه داشته باشد روابطش را با آمریکا خراب می‌کند، شما باشید این کار را انجام می‌دید؟ سنگاپور هم یک کشور کوچک است ولی مرکز بزرگ مبادلات بین‌المللی است و همین دو مانع FATF و تحریم‌ها برای توسعه روابط ما با سنگاپور هم وجود دارد و نمی‌دانم سنگاپور تا چه حد می‌تواند روابط خود را با ما گسترش دهد.
در این وبلاگ هدف ارائه تحلیل های روز در باره تحولات بین المللی و روابط خارجی ایران با سایر کشور‌ها و در موارد مهم تحلیل مسائل داخلی ایران است.علاوه براین برای کسانی که به هردلیل علاقه مند به مسائل تحلیل سیاسی هستند و دوست دارند روش صحیحی را برای تحلیل تحولات جاری ایران و جهان در پیش گیرند، بخش آموزشی در این باره ارائه شده است که امیدوارم گام کوچکی در ایجاد انگیزه برای شناخت دقیق تر مسائل سیاسی ایران و جهان باشد.