مذاکرات غیرمستقیم به نوعی اتلاف وقت محسوب میشود
ما میتوانیم با قدرت و قوت به پای میز مذاکرات برویم
در موضوع مذاکره با آمریکا، حداقل شکی وجود ندارد که پایان دادن به تحریمها است و طبیعتاً مطرح شدن موضوعات دیگر از طرف مقابل هم اتفاق خواهد افتاد. اما به نظر میرسد که قبل از هر چیز، گفتوگوهای مقدماتی برای رسیدن به یک چارچوب مذاکراتی لازم است. زیرا پیش از برجام، در ژنو به یک چارچوب مشخص رسیدند و مذاکرات در وین ادامه یافت. به نظر میرسد ما میتوانیم با قدرت و قوت پای میز مذاکرات برویم. اگر چه ممکن است به نتیجه نرسیم، اما چه ضرری دارد؟ مثلاً ترامپ در دوره اول دولتش سه بار با رهبر کره شمالی ملاقات کرد نخستین بار در سنگاپور ملاقات تاریخی انجام داد دور دوم در ویتنام نیز مذاکراتی داشت و یک دور هم در مرز مشترک مذاکره داشتند. اگرچه این مذاکرات به نتیجه خاصی نرسید، نه کره شمالی چیزی را از دست داد و نه آمریکا.
ایران از طریق ابراز تمایل برای مذاکره نشان می دهد که اهل گفتوگو و مذاکره است و به دنبال راهحلهای صلحآمیز است. در داخل کشور نیز واکنش بازار به این موضوع مثبت بوده است. بنابراین چرا از این فرصت استفاده نکنیم؟
بهشتیپور در پاسخ به این پرسش که آیا ایران هم میتواند با ترامپ یک سند توافقی همچون کرهشمالی امضا کند و سپس بر اساس آن سند، مذاکرات را آغاز کنند، بیان کرد: مذاکرات آمریکا و کره شمالی به سال ۱۹۹۳ باز میگردد و این مذاکرات قبل از آزمایش سلاح هستهای کره شمالی آغاز شد، اما به دلایل متعدد به نتیجه نرسید. اینکه بگوییم این کشورها به توافق رسیدهاند، در واقع به یک توافق قبلی اشاره دارد که مبنای قرارگیری یک توافق جدید است. ما انتقادهایی نسبت به کاستیهای برجام داریم و از نگاه ایران و آمریکاییها نیز کاستیهایی وجود دارد، اما موارد مشترکی هم است که آمریکا و ایران آن را قبول دارند و میتوانند بر مبنای آن مذاکرات را آغاز کنند. به نظرم نیاز به گفتوگو وجود دارد و باید طرفین دور یک میز بنشینند. ابتدا می توانند گفتوگو کنند تا به یک دستور کار مشخص برسند و سپس بر اساس همان دستور کار مذاکره کنند.
اگرچه تحریمها از آغاز انقلاب وجود داشته، اما تحریمهای کنونی به هیچ وجه قابل مقایسه با آنها نیست
وی با اشاره به این نکته که در حال حاضر راهی جز مذاکره وجود ندارد، اظهار کرد: ما پیشتر هم تجربه نه مذاکره و نه جنگ را آزمودهایم و هم مذاکرات غیرمستقیم را انجام دادهایم. اکنون با توجه به واقعیتهای جدید و تحولات موجود، نیاز به انجام گفتوگویی جدید برای رسیدن به دستور کاری مشخص برای مذاکره احساس میشود تا بتوانیم مشکلات را حل کنیم. از مرداد سال ۱۳۸۱، پروندهسازی هستهای علیه ایران آغاز شده است و این موضوع به مبنایی برای فشارهای بیشتر بر مردم ایران تبدیل شده است که ایجاد نارضایتی کنند از سال 1387 ایران را ناحق ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار دادند تا بتوانند تحریم ها را علیه مردم ایران توجیه کنند. این وضعیت بیش از بیست و دو سال به طول انجامیده است. اگرچه تحریمها از آغاز انقلاب وجود داشته، اما تحریمهای کنونی به هیچ وجه قابل مقایسه با آنها نیست. نه از لحاظ امنیتی و نه از نظر کمی و میزان تاثیر گذاری بر اقتصاد ایران قابل مقایسه با سالهای پیش از دهه هشتاد نیست.
باید به توسعه توان هستهای و پیشرفت اقتصادی از طریق اصلاحات توجه کنیم
این تحلیلگر روابط بینالملل در خصوص مسیرهای جایگزین ایران در صورت عدم حصول توافق میان ایران و آمریکا، گفت: برای خروج از وضعیت تحریمها، باید به توسعه توان هستهای و پیشرفت اقتصادی از طریق اصلاحات به صورت هم زمان توجه کنیم. نباید یکی را قربانی دیگری کنیم و این فقط از راه اصلاح سیاست ها و رویکردها امکان پذیر است. علاوه براین گسترش دیپلماسی رسانهای نیز از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد. اما در نهایت، مذاکرات باید در اولویت قرار گیرد. با پشتیبانی اینها باید به مذاکره رفت تا نتیجه پیدا کنیم . باید گفت که به توافق نرسیدن یک مسئله است و انجام ندادن مذاکره به بهانه اینکه به نتیجه نمی رسیم مسئلهای دیگر است. شما اگر مذاکره کردید و به توافق نرسیدید، آن زمان به دنبال مسیر جایگزین میروید. مسیر جایگزین این مذاکرات اگر به توافق نرسد، همین بلاتکلیفی شرایط کنونی ما است. یعنی در واقع با شرایط تحریم مدارا کنیم و در عین حال تلاش کنیم که اصلاحات لازم را در اقتصاد و سیاست خود بررسی کنیم.
حتی اگر مذاکرات به نتیجه برسد، مشکلات اقتصادی ایران به یکباره حل نخواهد شد
باید این واقعیت را بپذیرم که اقتصاد کشورها در نتیجه تلاش و کوشش و اصلاح روش ها و مبارزه سیستماتیک با فساد پیشرفت می کند یعنی صرفا با برداشتن تحریم ها اقتصاد ایران شکوفانمی شود بلکه برای بهبود اقتصاد کشور ابتدا باید تحریم ها برداشته شود و هم زمان اصلاحات جدی در بخشهای مختلفی از جمله بانکداری، بیمه، گمرک و نظام مالیاتی کشور انجام شود. بنابراین باید به مردم واقعیت ها را گفت حتی اگر مذاکرات به نتیجه برسد، مشکلات اقتصادی ما به یکباره حل نخواهد شد؛ زیرا مشکلات ساختاری اقتصاد ایران از زمان شاه تاکنون وجود داشته است. وبنابراین، شرط لازم برای برطرف کردن این مشکلات، رفع تحریمهاست. اما پایان تحریمها به معنای حل تمام مشکلات اقتصادی نیست، مشکلات ایران سرجای خود است و با همت بلند مردم و مسئولین بر طرف میشود اما پیش از همه پایان تحریم ها ضرورت پیشرفت اقتصاد کشور است.