تحلیل آخرین تحولات قفقاز جنوبی
حسن بهشتیپور، تحلیلگر مسائل اوراسیا به «هممیهن» میگوید: «میتوان گفت که سیاست غرب در قفقاز جنوبی با هدف حذف ایران و روسیه تنظیم شدهاست.»
بهشتیپور معتقد است: «اصولاً سیاست غرب این است که ایران را از هرگونه همکاری حذف کنند و منافع ژئوپلیتیک ایران را مسدود کنند و اجازه ندهند که ایران وارد همکاری با کشورهای دیگر شود. در همین قفقاز جنوبی شاهد بودیم که غربیها جلوی موفقیت پروژه اتصال انرژی آذربایجان-ایران-ترکیه را متوقف کردند، همانطور که در جنوب آسیا هم پروژه اتصال انرژی ایران-پاکستان-هندوستان را مسدود کردند، در آسیای میانه ترکمنستان را به دلیل همکاریهای انرژی با ایران تحت فشار قرار میدهند و اساساً دنبال این هستند که در همکاریهای منطقهای جلوی حضور ایران را بگیرند.»
به گفته بهشتیپور، بعد از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، نفوذ غرب در قفقاز جنوبی به ابزاری برای تنگتر کردن حلقه محاصره علیه مسکو تبدیل شدهاست.
حسن بهشتیپور میگوید: «قطعاً اگر عقلانیتی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی وجود داشتهباشد، بهدنبال این خواهد بود که منازعه قفقاز جنوبی پایان پیدا کند، چراکه فرصتهایی که برای توسعه همکاریهای دوجانبه و چندجانبه در دوران صلح وجود دارد، در دوران جنگ و عدم صلح وجود نخواهد داشت.» به اعتقاد بهشتیپور، هم آذربایجان و هم ارمنستان در صورتی که از منازعه درازمدت خودشان خارج شوند، فرصتهای بهتری برای ایران خواهند بود.
حسن بهشتیپور میگوید که در مورد آسیبهای بالقوه تاسیس یک کریدور ترانزیتی برای دسترسی آذربایجان به نخجوان و ترکیه مبالغه شدهاست. وی میگوید: «تاسیس یک کریدور جدید، در واقع اضافه شدن یک گزینه جدید دسترسی در منطقه است، همین حالا هم جمهوری آذربایجان از طریق گرجستان با ترکیه مرتبط است.»
حسن بهشتیپور میگوید: «سیاست روسیه در قفقاز جنوبی و آسیای میانه سیاستِ «همه با من» است نه سیاست «همه با هم». روسیه هرچند در عرصه بینالمللی چندجانبهگرایی را تبلیغ میکند و آمریکا را به یکجانبهگرایی متهم میکند، اما خودش در حوزه محیط پیرامونی خود و جمهوریهای شوروی سابق همان سیاست یکجانبهگرایی مطلق را پیگیری میکند و انتظار دارد که همه این کشورها خودشان را با سیاستهای مسکو هماهنگ کنند.»
این تحلیلگر مسائل اوراسیا معتقد است: «رفتار روسیه در قفقاز هم به همین شکل است. همین سال ۲۰۲۰ زمانی که جنگ میان ارمنستان و آذربایجان در گرفت، روسیه رهبران دو طرف را به مسکو فراخواند و یک طرح آتشبس را به آنها دیکته کرد.»