کاندیداهای ریاست جمهوری و ضرورت حل معضل تحریمها
هیچ فرد و جریانی در ایران وجود ندارد كه مخالف رفع تحریمها باشد؛ تنها عده معدودی كه از آنها با عنوان كاسبان تحریمها یاد میشود از تداوم تحریمها و تنشها خشنود هستند. افراد و گروههایی كه به بهانه دور زدن تحریمها، كاسبی پر رونقی راه انداختهاند و اموال مردم را به جیب میزنند. جماعت زیادی از ایرانیان اما موافق لغو تحریمها هستند. اختلاف میان این دو تفكر از كجا شكل میگیرد؟ اختلاف اصلی بر سر چگونگی رفع تحریمهاست. باید دید آیا با شعار دادن میتوان تحریمها را پایان داد و لغو كرد؟ اینكه جریان سیاسی خاصی مدام یادآوری كند كه ضعفهای برجام چه بوده و نقاط قوت این سند را اساسا نبیند آیا كمكی به رفع تحریمها و حل مشكلات مردم میكند؟ برجام هرچه كه بود گذشت؛ باید دید امروز چه كار میتوان برای كاستن از آلام مردم صورت داد؟ حتی منتقدان برجام هم كه كاسب تحریم نیستند، موافق لغو تحریمها هستند. منتها روش آنها این است كه میگویند باید نگاهمان به داخل باشد. آنها تصور میكنند كه صرفا میشود از طریق درونزایی و افزایش تولید ملی طرف مقابل را از تداوم تحریمها پشیمان كرد. اما اگر قرار بود از این طریق این مشكلات حل شوند، طی ۳ سال زمامداری دولت سیزدهم این مشكلات باید پشت سر گذاشته میشد. اما این گونه نشد؛ برای هر نوع واردات و صادراتی در عمل باید با كشورها مختلف و نهادهای گوناگون ارتباط داشت. معاملات تهاتر در قرن ۲۱ عملا موضوعی پایان یافته است.
اما ایران ناچار است به دلیل تحریمها از آن استفاده كند. برای پایان دادن به این روش غلط باید تحریمها را لغو كرد. مگر اینكه مثلا برای درآمد ۱۰۰ دلاری صادرات نفت و سایر اقلام، ناچار به تخفیف ۲۰ تا ۳۰ دلاری باشیم. در ادامه برای انتقال همین ۷۰ تا ۸۰ دلار به داخل كشور هم باید ۲۰ تا ۲۵ درصد، حق دلالی پرداخت كرد تا پول ملت ایران به كشور منتقل شود. در واقع نیمی از داراییهای مردم به دلیل تحریمها از میان رفته و نصیب دلالها میشود. دوستانی كه مخالف برجام هستند، هیچ راهكار جایگزینی ارایه نمیكنند. مسعود پزشكیان در صحبتهای دیروز خود كه همراه با محمدجواد ظریف در صدا و سیما انجام شد، از مخالفان برجام خواست كه راهكار جایگزین خود را برای برجام ارائه كنند.
اینكه ادعا شود كه تحریم نعمت است و تحریمها اقتصاد را شكوفا میكند، درست نیست. شاید مردم سالها قبل این ادعاها را قبول میكردند اما امروز یك چنین اظهارات غیر واقعی مورد پذیرش مردم هم نیست. برخی از افراد و گروهها اعلام میكنند اگر گفته شود تحریمها اثرگذار است به معنای آدرس دادن به دشمن است. اما این افراد و گروهها فراموش میكنند كه امروز دادههای اطلاعاتی و اقتصادی كشورها، پنهان نیست و به راحتی میتوان اثرات تحریم در اقتصاد ایران و هر نقطهای از جهان را استخراج كرد. ایران باید به سمتی حركت كند كه در آن الگویی شفاف از رشد ارائه شود. چه موافقان برجام و چه مخالفان آن، باید الگوها و راهكارهای مدنظر خود را ارائه كرده و اجازه دهند مردم از دل این برنامهها و گفتمانها رویكرد مورد نظر خود را انتخاب كنند. مسعود پزشكیان چهرهای است كه در این مسیر حركت میكند. گفتمان خود را ارائه میكند و راهكار مورد نظر خود را ارائه میدهد. به نظرم ۴ راهكار مهم را برای عبور از چالشهای موجود میتوان در دستور كار قرار داد.
۱) بالا بردن توان اقتصادی از طریق تعامل كردن با كشورهای مختلف تا حد ممكن.
۲) بالا بردن توان هستهای كشور كه خوشبختانه بسترهای آن فراهم شده است.
۳) افزایش توان دیپلماسی عمومی كشور برای اقناع افكار عمومی داخلی و خارجی.
۴) اتخاذ دیپلماسی قوی در حوزه سیاست خارجی كه از طریق آن بتوان راهبردهای كشور را به درستی اجرایی كرد. همه این ضرورتها در گروی پایان دادن به تحریمهای اقتصادی است. یكی از كارهای مهمی كه میتواند عملیاتی شود، گفتوگوی مستقیم با ایالات متحده است.
برخی مدام گذشته را به رخ میكشند و میگویند چون در گذشته تلاش شد و به ثمر نرسید، پس دیگر نباید به دنبال آن رفت. امروز به این صورت است كه ایران دیدگاههایش را به طرف عمانی میگوید و طرف عمانی آن را در اختیار امریكا قرار میدهد و امریكا هم نظراتش را به رابط عمانی میگوید و الی آخر!!! لازم است گفتوگوها در راستای تحقق منافع ملی به صورت مستقیم با طرف امریكایی ادامه یابد. رییسجمهور آینده ایران باید مذاكرات را با طرفهای اروپایی و امریكایی با هدف پایان دادن به تحریمها آغاز كرده و تداوم ببخشد.