روش تحلیل سیاسی

اما این هشدارهای بهشتی‌پور در حالی مطرح شد که روز گذشته رییس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی پس از برگزاری نشست غیرعلنی با نمایندگان در خصوص اقدام اخیر پارلمان اروپا علیه سپاه، در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر این‌که «آیا خروج ایران از NPT یا اخراج بازرسان آژانس، جزو رفتارهای تقابلی ایران خواهد بود»، این احتمالات را رد نکرد و گفت، «هر اقدامی متصور است.» حسین امیرعبداللهیان گفت: «تعداد اندکی از رهبران سیاسی اروپا هیچ تجربه‌ای در حوزه دیپلماسی ندارند و امروز تنها در رأس دستگاه دیپلماسی قرار گرفته‌اند از جمله وزیر خارجه آلمان، لذا اگر آنها در مسیر عقلانیت حرکت نکنند و مواضع خود را اصلاح نکنند، هر احتمالی متصور است.»

اما این‌که وزیر خارجه ایران به‌عنوان مهم‌ترین مقام دیپلماتیک جمهوری اسلامی از در دستورکار بودن همه اقداماتی سخن گفته که به‌گفته او، «می‌تواند بازدارنده باشد»، به چه معناست؛ آیا می‌توان گفت که این گفته وزیر خارجه به معنای آن است که جمهوری اسلامی درصورت لزوم، حتی ممکن است قید همکاری با NPT را نیز بزند؟! امیرعبداللهیان می‌داند که بار حقوقی چنین اقدامی بسیار سنگین است؛ بنابراین نمی‌گوید که چنین اقدامی انجام می‌دهیم، بلکه در پاسخ می‌گوید همه گزینه‌های احتمالی روی میز قرار دارد و این یعنی، ایران از هر اقدامی که بتواند استفاده می‌کند و خروج از NPT نیز جزو این اقدامات است. به بیان دیگر، اگر فشارها به جمهوری اسلامی ادامه یابد، جهان باید حتی برای خروج ایران از پیمان منع گسترش هسته‌ای نیز آماده باشد. آن هم در حالی که NPT، یک پیمان مادر است و اظهارات وزیر خارجه، نوعی هشدار غیرمستقیم به طرف غربی، به این معنی که ایران را به خروج از NPT وادار نکنند؛ چرا که خروج از این پیمان به معنای آن است که ایران دیگر هیچ تعهدی به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای نخواهد داشت و چنین واکنشی، احتمالا جزو گزینه‌های نهایی جمهوری اسلامی خواهد بود.

آنچه امیرعبداللهیان پس از اتمام نشست غیرعلنی مجلس گفت اما اشاره چندانی به محتوای مذاکرات نمایندگان مجلس، وزیر امور خارجه و فرمانده سپاه پشت درهای بسته مجلس نداشت.

هرچند یک عضو هیات‌رییسه مجلس پس از اتمام این جلسه غیرعلنی در این رابطه گفت که اروپایی‌ها پیغام‌هایی داده‌اند که قصد ندارند قرارگیری سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی را رسما به تصویب برسانند. علیرضا سلیمی به خبرگزاری تسنیم گفت: «اروپایی‌ها در پیغام‌هایی از ایران درخواست داشتند که کشورمان اقدام متقابل به مثل انجام ندهد و آمریکایی‌ها نیز درخواست مذاکرات داده‌اند.» همزمان یکی دیگر از اعضای هیات‌رییسه مجلس نیز با اشاره طرح اقدام متقابل و متناظر با مصوبات اتحادیه اروپا در مجلس که به‌صورت «عادی» و بدون قید «فوریت» اعلام‌وصول شد، به توضیحاتی درباره محتوای این طرح پرداخت. بنابر توضیحات محمد رشیدی درباره طرح مجلس، «در صورتی که طرف اروپایی، مقامات یا نهادهای کشور از جمله نهادهایی که در قانون اساسی نام برده شده‌اند مانند سپاه پاسداران یا بسیج مستضعفین را در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا قرار دهد، واکنش متقابل و متناظری صورت خواهد گرفت.» بدین ترتیب به نظر می‌رسد فضا بیش از آنچه اکنون شاهدیم، به‌سوی تنش و تشنج نرود. البته تا زمانی که هیچ‌یک از طرفین، دست به اقدامی غیرکارشناسی و نسنجیده نزنند.