تحلیل اهداف سفر سودانی نخست وزیر عراق به تهران
سرنوشت ایران و عراق بسیار به هم نزدیک است. ایران و عراق نکات و چالشهای مشترکی دارند. هشتسال جنگ تلخ بین دو کشور برقرار بوده است و اثرات آن هم اکنون هم باقی است. از سوی دیگر عراق چندین سال تحت اشغال بوده است. آن هم توسط آمریکاییهایی که با ایران دشمن هستند. مشکلات این اشغال نیز هم اکنون در عراق ادامه دارد. یکی از مهمترین موضوعات حضور سودانی در تهران فعالیت گروههای مسلح غیرقانونی در شمال عراق است و آن هم در شرایطی که از امکانات عراق در این کشور استفاده میکنند که سلاح گرم به داخل ایران ارسال کنند، این مساله خط قرمز تهران است و به نظر میرسد این موضوع باید در دستور کار قرار گیرد و نخست وزیر عراق باید در این زمینه اقداماتی را در خاک عراق انجام دهد. گرچه تمام قرائن نشان میدهد اقلیم کردستان عملا با دولت مرکزی در ارتباط با برخی مسائل هماهنگ نمیکند و بیش از دولت مرکزی در عراق با آمریکاییها ارتباط دارد. آمریکاییها نظام سیاسی پیچیدهای را در عراق بعد از اشغال این کشور ایجاد کردند که عملا اقلیم کردستان خود را مستقل دانسته و با آمریکاییها هماهنگ است. اقلیم کردستان غیر از نفتی که از کردستان استخراج و میفروشد سهمی هم در فروش نفت عراق دارد که دست اقلیم را باز میگذارد. دولت مرکزی در عراق البته نمیتواند در مورد حزب دموکرات و کومله تصمیم بگیرد و باید با اقلیم در این زمینه هماهنگی کند. مسعود بارزانی در طول سالهای گذشته به نام پناه دادن به این گروهها عملا شرایط را برای فعالیت گروههای کُردی فراهم کرده است. اگر گروههای کُردی تنها در اقلیم ساکن بودند و فعالیتی انجام نمیدانند، شاید تهران توجیه اقلیم را در این زمینه میپذیرفت اما با توجه به اقداماتی که این گروهها علیه ایران انجام میدهند محل تردید جدی است که فعالیت این گروهها مصادیق بارز و روشن فعالیتهای تروریستی نباشد. بخشی از مذاکرات دولت آقای سودانی در تهران با مسئولین ایرانی در ارتباط با این موضوع است. بخشی از مذاکرات در مورد تعاملات و مراودات ایران با عراق است. همچنین عراقیها همواره این تمایل را از خود نشان دادهاند که در روابط ایران وآمریکا نقش ایفا کنند چرا که معتقدند برخی از مشکلات داخلی آنها و حتی سطحی از مشکلات منطقه تنها با نظر ایران و آمریکا قابل حل است. از این منظر عراق همواره تلاش داشته و دارد که در این زمینه گامهای اساسی بردارند. هرچند مواضع ایران و آمریکا نسبت به هم موجب شده که عراقیها عملا نتوانند در این زمینه نقش جدی ایفا کنند. همچنین نیاز عراق به منابع گازی ایران نیز یک مساله و انتقال منابع مالی آن به تهران و برخی از مسائل اقتصادی نیز مسائل دیگری است که در سفر آقای السودانی به ایران باید مورد توجه طرفین قرارگیرد. هرچند به نظر میرسد رسانهها تنها به مساله فعالیت گروههای تروریستی در اقلیم توجه دارند اما نباید از سایر وجوه این سفر غافل بود.