روش تحلیل سیاسی

ایران و آمریکا نیازمند اجرای برجام

اساس تحلیل بنده این است که هم ایران و هم آمریکا نیاز دارند به اینکه برجام اجرا شود بنابراین فرض بر این است که به‌رغم همه مشکلاتی که وجود دارد دو طرف باید برای آن راه‌حلی پیدا کنند منتهی نه ایران از موضع خود کوتاه می‌آید (چون بخشی از نیروهای مسلح ایران را تروریست اعلام کردند که از این لحاظ پذیرفتن چنین موضوعی برای ایران سخت است)، ازسوی‌دیگر آمریکا می‌گوید که موضوع سپاه خارج از برجام است؛ یعنی در خود برجام، بحث تروریست بودن سپاه مطرح نبوده، بلکه خارج از برجام، ترامپ چنین قانونی را در آمریکا ایجاد کرده است.

بنابراین آمریکایی‌ها براین‌باورند که اگر قرار است ما درباره تروریست بودن سپاه و خروجش از لیست حامیان تروریست گفت‌وگو کنیم باید درباره موضوعات غیربرجامی مانند بحث موشک‌ها و بحث اتهام مداخله ایران در سایر کشورها نیز مذاکره کنیم. در نتیجه آنها می‌گویند ایران باید تعهد بدهد و یا آمادگی داشته باشند درباره موضوعات فوق بحث کند. در مقابل ایران نمی‌پذیرد به‌ویژه آنها بحثی را مطرح کردند مبنی‌براینکه که ایران بحث ترور سردار سلیمانی را پیگیری نکند.

هزینه‌های مضاعف دور زدن تحریم‌ها در انتظار ایران

اینها مسائل  و شرایطی است که در مطبوعات آمریکا مطرح شده اما به طور رسمی اعلام نگردیده است در مجموع نه ایران و نه آمریکا در ارتباط با این موضوعات کوتاه نیامده‌اند؛ بنابراین باید اصل را بر این مسئله گذاشت که دو طرف برای خارج شدن از این وضعیت انعطاف نشان دهند به‌ویژه ایران؛ زیرا فشارهای اقتصادی روی دوش مردم است و این مشکل اساسی در اقتصاد ایران است وگرنه آمریکایی‌ها در این قضیه  فقط ادعا دارند که نگران بالا رفتن توان هسته‌ای ایران هستند.

واقعیتی که درحال‌حاضر مردم ایران درک می‌کنند این است که وضعیت روزبه‌روز در حال بدتر شدن است. خواه‌ناخواه بخشی از این وضعیت اقتصادی به صادرات و واردات کشور مرتبط است که این مسئله به مذاکرات بستگی دارد حال چه ما بخواهیم چه نخواهیم متأسفانه نتایج مذاکرات روی این‌گونه مسائل تأثیر دارد؛ زیرا اگر تحریم‌های بانک مرکزی لغو نشود ما همچنان باید برای دور زدن تحریم‌ها، هزینه‌های قابل‌توجهی پرداخت کنیم.

انعطاف ایران و آمریکا شرط خروج برجام از کُما

نکته بعدی، صادرات نفت است که البته در این‌باره، آمریکایی‌ها تاحدودی با تساهل برخورد می‌کنند؛ چون نمی‌خواهند شوک بیشتری به بازار انرژی وارد شود. با توجه به اینکه درحال‌حاضر جنگ اوکراین مطرح است؛ ازاین‌رو، وضعیت بازار نفت و گاز تا حدود زیادی متشنج شده است. در نتیجه آمریکایی‌ها در ارتباط با این موضوع، به ایران فشار وارد نمی‌کنند. در این شرایط، نیاز است از سوی دو طرف انعطافی ایجاد شود تا برجام از کُما خارج شود. هرچند مجلس سنا تحریم‌های جدید را تصویب کرده است.

بُعد مهم برجام، امنیتی است نه اقتصادی!

بهشتی پور در پاسخ به این سؤال که آیا این بن‌بست ممکن است به مرگ برجام منجر شود؟ اگر برجام از بین برود چه خطراتی ایران را تهدید می‌کند؟ تصریح کرد: از ابتدا، یکی از مشکلاتی که در ایران در مورد برجام داشتیم این بود که بیشتر روی بحث اقتصادی برجام مانور داده شد چون می‌خواستند استفاده‌های تبلیغاتی از برجام کنند و در نتیجه بیشتر وجوه اقتصادی برجام مدّنظر بود این درحالی است که یکی از موضوعات مهم برجام، بُعد امنیتی آن است اینکه ایران تحت فصل هفتم منشور ملل متحد قرار گیرد یک تهدید جدی امنیتی برای ایران است در واقع اینکه کشوری به عنوان تهدیدکننده صلح و امنیت بین‌المللی شناخته شود تهدید جدی علیه آن کشور محسوب می‌شود.

بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت وضعیت دشواری را ایجاد می‌کند

در تاریخ سازمان ملل، یازده کشور تحت فصل هفتم منشور ملل متحد قرار گرفتند که تنها ایران بدون جنگ یا بدون تغییر حکومت، از این وضعیت خارج شده است؛ در نتیجه اگر این قطعنامه‌ها مجدداً بازگردند وضعیت بسیار دشواری برای ایران از لحاظ امنیتی برای ایران ایجاد می‌شود، بنابراین ما باید این موضوع را جدی بگیریم و تلاش کنیم چنین اتفاقی رخ ندهد، منتهی در ایران این موضوعات به‌طور گسترده توضیح داده نمی‌شود؛ چون موضوعات از لحاظ حقوق بین‌الملل تخصصی است؛ برخی آن را انکار و یا برخی آن را کتمان می‌کنند و یا برخی می‌گویند چنین چیزی مطرح نیست و برخی هم براین‌باورند که این موضوعات قبلاً مطرح بوده اما الان مطرح نیست و یا اینکه وضعیت از این بدتر نمی‌شود.

اینها مطابق با واقعیت نیست ما باید تلاش کنیم به سمت وضعیتی حرکت نکنیم که قطعنامه‌های شورای امنیت مجدداً بازنگردد و اوضاع را برای ایران پیچیده‌تر نکند. از نظر بنده، دیپلماسی هزار راه نرفته دارد و می‌تواند راه‌حل جدید پیدا کند، ما باید به این فکر کنیم که راه‌حل‌های جدید چیست و چگونه می‌توانیم به این راه حل‌ها رسید. بن‌بست، زمانی مطرح می شود  که ما می خواهیم حتماً همان چیزی را که در مذاکرات دنبال میکنیم محقق شود درحالی‌که در دیپلماسی و یا مذاکرات، دو طرف باید به سمت هم حرکت کنند تا به نتایج مشترک برسند.

موضوعات حل‌نشده قابل حل شدن است

درحال‌حاضر دو طرف در بسیاری از زمینه‌ها به‌خوبی مذاکره کرده بودند اما بر سر موضوعات فوق دچار وقفه شدند که اینها هم قابل حل شدن هستند و می‌توان برای آنها راه‌حل پیدا کرد.

برجام شکست مفتضحانه‌ای برای اسرائیل بود

این تحلیلگر ارشد مسائل هسته‌ای در پاسخ به این سؤال که فضاسازی‌های اخیر اسرائیل علیه ایران، تا چه حد ایجاد خطر می‌کند؟ اظهار کرد: اسرائیل از ابتدا مخالف برجام بود و تلاش کرد برجام امضا نشود زمانی‌که توافق حاصل شد شکست مفتضحانه‌ای برای اسرائیل بود اما بعد، تمام امکاناتش را بسیج کرد تا مانع اجرای برجام شود که متأسفانه موفق شد؛ زیرا آن مدارک و مستنداتی که به هر دلیلی به دست اسرائیلی‌ها افتاد (مانند دورقوزآباد و...)  را به آمریکایی‌ها نشان دادند در نتیجه ترامپ را متقاعد کردند که از برجام خارج شود.

درحال‌حاضر اسرائیل همه امکانات دیپلماتیک و رسانه‌ای‌اش را به‌کار گرفته تا مانع توافق شود. اگر ایران و آمریکا بخواهند اسرائیل نمی‌تواند مانع شود همان‌طور که در سال 2015 نتوانست؛ یعنی تلاش کرد اما نتوانست. اسرائیل همه امکاناتش را از لحاظ رسانه‌ای برای ناامید کردن مردم ایران به‌کار می‌بندد و ازسوی‌دیگر نیز همه امکانات دیپلماتیک خود اعم از گفت‌وگو با روسیه، اروپا، آمریکا و چینی‌ها را به‌کار گرفته است.