مشغله کاری در داخل

حسن بهشتی‌پور پژوهشگر ارشد و تحلیلگر مسائل بین‌المللی در گفت‌وگویی با «جهان‌صنعت» گفت:

«به نظر من آقای رییسی منطقی‌ترین تصمیم را گرفته است زیرا رییس‌جمهوری، تازه کار خود را شروع کرده و بهتر است به مسائل داخل کشور بپردازد. منفک شدن تقریبا یک‌هفته‌ای رییس‌جمهوری از کشور در همین ابتدای کار و رفتن به سازمان ملل مفید فایده نیست، به خصوص که او حداقل چهار فرصت دیگر هم برای این حضور دارد. دو رییس‌جمهوری قبلی در دو دوره چهارساله خود  ۹ بار به سازمان ملل رفتند و فکر نمی‌کنم که این مکرر رفتن‌ها به سازمان ملل، کمکی به حل مسائل کشور کند. به خصوص در سال اول دولت که بهتر است وقت رییس‌جمهوری صرف حل مشکلات داخلی مثل کرونا و گرانی و… شود. ضمن انکه این وظیفه را وزیر خارجه هم می‌تواند انجام دهد. سخنرانی از راه دور هم در سالهای بعد از کرونا  مرسوم شده است و خیلی از روسای جمهوری در مجمع عمومی سال قبل هم از راه دور سخنرانی کردند.»

مصونیت رییس‌جمهوری و مانعی که نیست

بهشتی‌پور احتمال حضور رییسی در اجلاس‌های بعدی سازمان مللی را زیاد دانست و گفت: «از نظر قوانین بین‌المللی نمی‌توانند رییس‌جمهور یک کشور را به اتهام های شخصی  بازداشت کنند آن هم به خاطر اینکه مثلا به جنایت جنگی یا مشارکت در آن متهم شده است. رییس‌جمهوری یک کشور را تنها  با حکم دادگاه کیفری لاهه یعنی ICC–می‌توان بازداشت کرد اما این‌طور که در جریان سفر رییس‌جمهوری یک کشور دیگر او را بازداشت و یا تهدید کنند، خلاف قوانین بین المللی است. حداقل سابقه‌ای از این مورد در جهان من سراغ ندارم.»

وی افزود: «آمریکا غیر از صدور ویزا نمی‌تواند کاری کند زیرا وظیفه دارد به همه شرکت‌کنندگان در مجمع ویزا بدهد. البته یک بار خواستند که برای ظریف ویزا صادر نکنند و پمپئو تلاش کرد که مانع صدور ویزای ظریف شود اما نتوانست چون طبق اساسنامه سازمان ملل آمریکا موظف است که به کشورهای عضو برای شرکت در مجمع ویزا بدهد.»

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی گفت: «بر همین اساس حدس می‌زنم که شرکت نکردن آقای رییسی در اجلاس امسال به خاطر رسیدگی به مسائل داخلی کشور بوده است. ضمن اینکه با این کار در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی خواهد شد. چون می‌دانیم که همراه رییس‌جمهوری معمولا یک هیات بزرگ سفر می‌کند و کلی هزینه هتل و… می‌شود.»

نقش ایران در میزان فشارها

وی در پاسخ به اینکه «موضوع تحریم بودن آقای رییسی در ادامه دوران ریاست‌جمهوری او و در تعامل با سایر کشورها مثلا اروپا چه تاثیری دارد؟ آیا موجب بی‌میلی آنان به دعوت از وی و ارتباطات دوجانبه خواهد شد؟» گفت: «همان‌طور که گفتم در حقوق بین‌الملل رییس‌جمهوری جایگاهی دارد که بر اساس آن نمی‌توان او را به صرف تحریم بودن، از سفر به یک کشور دیگر منع کرد. درباره تمایل آنها به روابط اما فکر می‌کنم که همه چیز بستگی به رفتار آقای رییسی و جمهوری اسلامی ایران دارد.»این کارشناس مسائل بین‌المللی توضیح داد: «اگر جمهوری اسلامی ایران واقعا موفق شود که تعاملات بین‌الملل خود را افزایش داده و وضعیت اقتصادی خود را بهتر کند و در برجام به سرانجامی برسد، تکلیف خود را با FATF روشن کند و… اتحادیه اروپا از کنار این موضوع هم به سادگی مثل ده‌ها موضوع دیگر، خواهد گذشت. یعنی همان طور که تحریم کرده است، تحریم شخص رییس‌جمهوری را برمی‌دارد. همه چیز بستگی به رفتار ما، شرایط اقتصادی ما و… دارد. به هرحال آنها دنبال منافع خود هستند و اگر منافعشان در این باشد که با ما رابطه خوبی برقرار کنند، رییس‌جمهوری ما هر کسی که باشد، با او ارتباط خوبی برقرار می‌کنند و اگر منافعشان در برقراری رابطه با ما نباشد، رییس‌جمهوری ما شایسته‌ترین فرد هم که باشد، با او ارتباط برقرار نمی‌کنند. این امر در سوابق کشورهای مختلف از جمله اروپا وجود داشته است.»