تحلیل خبر:

اخراج یک مخالف دولت تاجیکستان از روسیه در ظاهر بر اساس قوانین این کشور هیچ منعی ندارد. زیرا دادگاه مسکو آقای عزت امان را به نادیده گرفتن قوانین مربوط به مهاجرت متهم کرده بود.اما از آنجا که آقای امان از سال 1996 تابیعیت روسیه را بدست آورده و حداقل از سال 2000 در روسیه بصورت مستمر زندگی کرده بود ؛اخراج یک شهروند قانونی به کشور محل تولدش در نوع خود باب جدیدی در مناسبات بین المللی محسوب می گشاید . گرچه پیش از این نیز بارها شهروندان جمهوریهای برجای مانده از شوروی که موفق به کسب تابعیت روسیه شده بودند ، به بهانه های مختلف از این کشور اخراج و به کشور محل تولد خود تحویل داده شده اند. اما اینبار یک شهروند تاجیک تبار روسی تنها بخاطر دفاع از حقوق تاجیکان در روسیه و مخالفت با حکومت آقای رحمان در تاجیکستان از روسیه اخراج می شود.

البته شاید مقام های روسیه این تصمیم خود را در چارچوب توافقنامه استرداد مجرمین بین روسیه و تاجیکستان توجیه کنند. اما تحویل شهروند یک کشور به کشور محل تولد او در واقع می تواند بیانگرضعف حکومت روسیه تلقی شود که قادر نیست از حقوق شهروندان خود حمایت کند. بویژه وقتی دولت روسیه اطلاع دارد آقای عزت امان به دلیل مخالفت با حکومت آقای رحمان می تواند در تاجیکستان با مجازات سنگینی روبرو شود.

به نظر می رسد این اقدام در واقع پیامی به همه مهاجران تاجیک مقیم روسیه است که باید فعالیت های خود را صرفا در چارچوب فعالیتهای اقتصادی محدود کنند و از وارد شدن به هر نوع  فعالیت سیاسی اجتناب کنند. البته آقای امان چند سالی بود که درمسکو مدیریت "مرکز تاجیکان" را که خود در جهت حمایت حقوقی از تاجیکان مقیم روسیه بوجود آورده بود، برعهده داشت.  اما اخراج او از روسیه و تحویل دادنش به دولت تاجیکستان در شرایطی که شهروند روسیه  محسوب می شد ، به اصطلاح حساب کار را به دست سایر شهروندان تاجیک تبار روسیه که مخالف حکومت رحمان هستند ، می دهد.  

ازنگاه دولت تاجیکستان هم بازداشت آقای عزت امان موفقیت دیگری برای سرکوب مخالفان خارج کشور محسوب می شود .گرچه آقای عزت امان نخستین نفر در این مورد نبوده و احتمالا آخرین مورد آن هم نخواهد بود، اما دولت تاجیکستان با استراد آقای امان به مخالفان خود نشان داد  نمی خواهد روسیه به محلی برای ایجاد تشکل های سیاسی مخالف حاکمیت آقای رحمان تبدیل شود.

دراین میان آنچه که برای اکثر ناظران مسائل تاجیکستان مطرح بوده و هست روش های اتهام سازی دولت آقای رحمان علیه مخالفان خود طی چند سال اخیر است. این روش ها دقیقا الگو برداری شده از دوران شوروی سابق است . در حالی که اگر چنین سیاستهایی کارساز و موثر بود حکومت مقتدر شوروی از درون فروپاشی نمی کرد.

به نظر می رسد در قرن بیست و یکم دوره اینگونه اتهام زنی های بی حاصل به پایان رسیده است و باید به سمت ایجاد حکومتی رفت که برای تعامل با مخالفان خود نیازی به استفاده از روش های استالینیستی نداشته باشد. از قدیم گفتند آزموده را آزمودن خطاست .

تاجیکستان که برای قرارگرفتن درمسیر توسعه اقتصادی نیاز مبرمی به کمکهای خارجی دارد. به همین جهت ترسیم یک چهره مثبت ازاین کشوردراذهان عمومی ،برای تاجیکستان بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل برخورد با مخالفان یکی از مهم ترین معیارها برای جذب سرمایه گذاری محسوب می شود زیرا ایجاد ثبات  پیش نیاز هرگونه سرمایه گذاری است. حذف مخالفان از طریق دستگیری و سرکوب  مخالفان در داخل و خارج  نشانی خوبی برای سیاست ورزی در قرن جدید نیست .

پی نوشت ها :

[1] https://payom.net/fa/11941/

[2] https://parstoday.com/tajiki/news/world-i65074

[3] https://parstoday.com/tajiki/news/tajikistan-i65200

[4] https://payom.net/fa/%D8%B9%D8%B2%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%A3%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%AF/