روش تحلیل سیاسی

اگر به تحریم های سال ۹۱ باز گردیم می توانیم بگوییم که در آن زمان، نه تنها در وضع تحریم‌ها وزیر های هیچ کشوری به ایران سفر نمی کردند بلکه سطح روابط با ایران را نیز پایین آورده بودند.  اما اکنون وزیر ان کشورهای مختلف  به ایران سفر می‌کنند.به نظرشما علت این تفاوت در چیست؟

متاسفانه در آن زمان به دلیل پرونده سازی علیه ایران کشورهای تاثیرگذار مانند اتحادیه اروپا، چین،هند و روسیه با آمریکا متحد شده بودند و قطعنامه هایی علیه ایران به اتفاق آرا صادر می‌شد.به هرحال این پرونده سازی به خصوص آنچه که تحت عنوان «ابعاد احتمالی نظامی» بود باعث شد کشورهای طرف قرارداد با ایران از ارتباط با ما خودداری کنند و تحریم گسترده را که در طول تاریخ بی سابقه بود علیه مردم ایران اعمال کنند.

اکنون درست است که آمریکا، ایران را تحریم کرده است و از ترس تحریم‌ها و جریمه‌های آمریکا، شرکت‌های بزرگ و متوسط اروپایی و سایر کشورها رابطه شان با ایران را قطع یا کمترکردند اما آمریکا از لحاظ حقوقی و افکار عمومی به هیچ وجه نتوانسته  دنیا را قانع کند تا با او در ضدیت با ایران همراه شوند. اگر تحریم اعمال می‌شود به زور هژمونی ایالات متحده است. یعنی کشورها به ارتباط خود با ایران ادامه می دهند . در سال ۹۱ و قبل از آن آمریکایی‌ها مبانی حقوقی درست کرده بودند که شامل ۶ قطعنامه شورای امنیت علیه ایران، تحت فصل هفتم و ۱۲ قطعنامه شورای حکام آژانس بود که اکنون دیگر وجود ندارد. در واقع رژیم حقوقی که موجب شده بود تحریم‌های ایران از لحاظ بین المللی توجیه پیدا کند ، با توافق برجام از بین رفت.

اکنون آمریکا به دلیل نفوذ گسترده‌ای که در دنیا دارد با اعمال هژمونی خود کشورهای دیگر را وادار می‌کند به‌رغم میل‌شان و نداشتن توجیه از لحاظ بین المللی،تحریم ها علیه ایران را اعمال کنند. سال 91 وقبل از آن، رژیم حقوقی از آمریکا واسراییل وکشورهای علیه ایران حمایت می کرد اما اکنون بر اثر توافق برجام و ۱۳ گزارش مثبتی که آقای آمانو بعد از برجام داده است فضای همکاری با ایران را به وجودآورد و افکار عمومی با آمریکا همراه نیست.

براین اساس رفت و آمد های سیاسی هم از ایران به کشورهای دیگر و هم از کشورهای دیگر به ایران جریان دارد اما از نظر اقتصادی شرکت‌های اروپایی مجبور نیستند از سیاست های دولت خود تبعیت کنند و متاسفانه به این تحریم‌ها تن دادند چون روابط بسیار گسترده‌ای با آمریکا دارند.
در خصوص ساز و کار مالی با اروپا به نظر شما آیا تاکتیک اروپا در زمینه حفظ برجام وقت کشی نیست؟
تمام قراين و شواهد نشان می‌دهد که اروپایی‌ها نمی‌توانند ساز و کار لازم را برای مقابله با تحریم‌های آمریکا فراهم کنند. ما در داخل کشور با دو نظر مواجه هستیم:
1- افرادی معتقدند که اتحادیه اروپا با آمریکا تقسیم کار کردند و نقش پلیس خوب و پلیس بد را ایفا می‌کنند.
2- در مقابل افرادی مانندمن معتقدند واقعا دولت های اتحادیه اروپا هزینه ها و مخارج خودشان را از طریق مالیلت هایی که از شرکت‌های بزرگ می گیرند ، تامین می‌کنند وعملا  وابستگی متقابلی میان دولت و شرکت‌های بزرگ وکمپانی‌ها متوسط  وجود دارد. بنابراین دولتی که اکثر درامدش  را از شرکت های بزرگ و متوسط دریافت می کند، عملا نمی تواند آن ها را مجبور به اجرای دستور خود کنند؛به  همین دلیل شرکت‌ها در انتخابات، مخارج احزاب و گروه‌های سیاسی رقیب را فراهم می‌کنند و پشتیبان آنها هستند. اقتصاد در اروپا این نفوذ را دارد و عملا دولت ها نشان دادند که توانایی مقابله جدی با این موضوع را ندارند.
 ما در این خصوص دو راه داریم:
1-فشار را افزایش دهیم؛از طریق به تعلیق درآوردن اجرای بخش‌هایی از برجام، آن‌ها را وادار به کار بیشتر کنیم.
2-همین سیاست کج دار و مریز را ادامه دهیم تا ببینیم اروپایی ها سرانجام چگونه به این وعده خود عمل می‌کنند.

قبل از برجام و وارد شدن آمریکایی‌ها در گفت‌وگوها و مذاکراتی که منجر به صدور بیانیه تهران،بروکسل و پاریس شد؛ ایران با گروه اتحادیه اروپا وارد مذاکره شدو سه بیانیه نیز صادر شد.اما دیدیم که کاری از پیش نمی‌برند و ایران در آن زمان دو سال و نیم غنی‌سازی را تعلیق کرد ولی در آخر مجبور شدیم پلمب ها را بشکنیم و روند به سمت نوعی رودررویی رفت.

بحث این است که اگر اروپا بدون آمریکا می‌توانست کاری انجام دهد در همان دوره‌ای که با  ایران سه بیانیه را به توافق رسیده بود، انجام می‌داد. دلیل اینکه اروپایی ها موفق نشدند این است که آمریکا کارشکنی و مخالفت می‌کرد و اروپا در موقعیتی نبود که بتواند در برابر کارشکنی آمریکایی ها اقدامی صورت دهد. در مجموع گروه سه کنار گذاشته شد و تبدیل به 1+5 شد و در دور جدید در قالب 1-5 با ایران گفت‌وگو کردند. اکنون باید واقع‌بین باشیم اینکه بگوییم اروپایی ها فیلم بازی می کنند و نمی خواهند اقدامی انجام دهند،قراین نشان می‌دهد که می‌خواهند کاری انجام دهند اما توانایی آن را ندارند.
عراقچی در همایش نظام بین المللی تاکید کرد که 6 ماه فرصت کمی برای اروپایی‌ها نبود. به نظر شما اگر منافع ایران در برجام تامین نشود از برجام خارج خواهد شد؟
عده ای معتقدند که برجام  به تحریم‌ها بستگی دارد و اکنون چون تحریم‌ها تکرار شده باید زیر همه چیز بزنیم  چون برجام را فقط برای تحریم می بینند.
افرادی مانند من معتقدند برجام ،یکی از اهدافش پایان دادن به تحریم‌ها بود.سایر اهداف مانند پایان دادن به پرونده سازی هسته ای علیه ایران( برجام به پرونده قطوری که علیه ایران تشکیل داده بودند پایان داد)دستاورد بزرگی بود.اگر آن را دستاورد بدانیم با خارج شدن از برجام، اروپایی ها ،روسیه و چین را به سمت آمریکایی‌ها هول دادیم وهدفی که آمریکایی‌ها می‌خواهند و اسرايیلی‌ها طراحی کردند یعنی وادار کردن ایران به خروج از برجام و نزدیک شدن اروپا ،روسیه و چین به آمریکا محقق می شود. راه حل میانه و پیشنهادی بعدی این است که اجرای بعضی از تعهدات در برجام  را به حالت تعلیق درآوریم که این عمل آدرس دقیقی برای طرف مقابل است تا تحریک شود واقدامات جدی را صورت دهد.
ظریف در خصوص مساله پولشویی صحبت هایی داشتند که نمایندگان در واکنش به این اظهارات طرح استیضاح او را در مجلس کلید زدند.نظر شما چیست؟
وزیر اقتصاد ، وزیر خارجه و وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس بانک مرکزی درجبهه خط مقدم مقابله با تحریم های آمریکا هستند. اگر بخواهیم این افراد را در این شرایط تضعیف کنیم خدمت به آمریکا کردیم.در شرایط فعلی کشور، نیازمند وحدت وهمبستگی در مقابل تحریم‌های آمریکا هستیم .ما هر فریادی داریم باید بر سر آمریکا بکشیم.