آقای پمپئو وزیرخارجه آمریکا درهمان روزچهارشنبه یازدهم مهر ماه 1397 که دادگاه بین المللی لاهه رای موقت تعلیق بعضی از تحریم ها را به نفع ایران صادر کرد ، رسما اعلام کرد ایالات متحده آمریکا از پیمان مودت ایران وآمریکا که در23 مرداد 1334 (15 آگوست 1955) به امضاء دو طرف رسیده است ؛ خارج خواهد شد. در باره این موضع گیری وزیر خارجه آمریکا چند نکته مهم قابل ذکراست

1- درست است که در 63 سال گذشته آمریکا و ایران بویژه بعد از انقلاب بارها و بارها این پیمان را نادیده گرفته اند. اما بر اساس ماده 23 این پیمان مادامی که دو کشور رسما از آن خارج نشده باشند به عنوان یک سند حقوقی در روابط دو کشور قابل استناد است تفصیل این موضوع را می توانید در مقاله اینجانب دراینجا ببینید .

2- آمریکا با آنکه می توانست همان زمان که ایران در 25 تیرماه 1397 شکایت خود را به دادگاه بین المللی لاهه تسلیم کرد از پیمان مودت رسما خارج شود، اما درست در زمانی که رای دادگاه در باره تعلیق موقت تحریم های که واشینگتن باید « به هر طریقی که خود صلاح می‌داند هرگونه مانع در برابرصادرات آزاد دارو و تجهیزات پزشکی و کالاهای خوراکی و کشاورزی و قطعات هواپیما به ایران را مرتفع سازد.» صادر شد ، از پیمان خارج گردید  . چرا آمریکا منتظر رای موقت دادگاه ماند؟ در پاسخ به این سئوال باید گفت برای آنکه آمریکا امیدوار بود شاید دادگاه در همان ابتدا صلاحیت خود را برای رسیدگی به شکایت ایران ، تائید نکند. اما ایران می دانست به احتمال زیاد دادگاه لاهه بر اساس رویه حقوقی گذشته خود عمل می کند . در گذشته سه بار همین دادگاه بر اساس همین پیمان یکبار به شکایت آمریکا و دو بار هم به شکایت ایران رسیدگی کرده است و صلاحیت خود را تائید کرده است.

3- خروج آمریکا ازپیمان مودت دوکشور به معنای آن نیست که دادگاه لاهه کار خود را تمام شده تلقی کند. زیرا شکایت ایران ازاعمال و رفتار آمریکا در زمانی بوده است که آمریکا این پیمان را ملغی نکرده بود. بنابراین خروج آمریکا صرفا برای اقدام های بعدی آن هم از یکسال بعد قابل پیگیری نیست زیرا در ماده 23 پیمان آمده است:

« .... 2- عهدنامه فعلی یک ماه پس ازتاریخ مبادله اسناد مصوبه به موقع اجرا گذاشته خواهد شد. این عهدنامه مدت ده سال معتبر خواهد بود و پس از آن نیز‌تا موقعی که به ترتیب مقرر در این عهدنامه خاتمه پذیرد به قوت خود باقی خواهد بود.

3- هر یک از طرفین معظمین متعاهدین می‌تواند با دادن اخطار کتبی به مدت یک سال به طرف معظم متعاهد دیگردرانقضاء مدت ده سال اول یا هر‌موقع پس ازآن این عهدنامه را خاتمه دهد (‌فسخ کند). » بنابراین حداقل تا مهر ماه سال 1398 آمریکا باید خود را متعهد به آن بداند.

4- خروج هم زمان آمریکا ازپروتکل الحاقی کنوانسیون وین بخاطر رسیدگی به شکایت فلسطین در باره به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا در حالی که حداقل بخش شرقی قدس از نظر سازمان ملل اشغالی است ، با ماجرای خروج از پیمان مودت با ایران بار دیگر یادآور این نکته مهم است که آمریکا در دوران ترامپ به هیچ یک از تعهدات گذشته ایالات متحده که به تشخیص ترامپ مخالف منافع آمریکا است ، پایبند نمی باشد. بنابراین دنیا نباید دربرابراین عامل برهم زننده هنجارهای حقوق بین الملل، که روابط بین الملل را با چالش های جدی روبرو کرده است، بی تفاوت باشد.

5- جالب آنکه روزهای دوشنبه 16 مهر ماه تا جمعه 20 مهر ماه آینده قرار است در جلسات دادگاه به پرونده مهم دیگری از شکایت ایران از آمریکا در باره مصادره دارایی های ایران رسیدگی شود . این دو پرونده تقریبا بصورت همزمان در دادگاه بین المللی لاهه مطرح است.