در آستانه برگزاری نشست بروکسل ويليام تایلورسفيرآمريکا درکي يف اعلام کرد اوکراين و گرجستان بدون اينکه به طرح " اقدام براي عضويت درناتو" بپيوندند ، مي توانند به طور مستقيم به ناتو ملحق شوند . طرح "‌اقدام براي عضويت در ناتو " يک مرحله پيش از عضويت رسمي کشورهاي داوطلب در اين سازمان است.

درهمین حال هفته گذشته دان فرايد( Dan Fried ) معاون وزير خارجه آمريکا اعلام کرد ناتو احتمالا" تا چند سال آينده به اوکراين و گرجستان پيشنهادي براي عضويت رسمي دراين سازمان نمي دهد. این موضع گیری نشان داد که برخلاف طرح سپر دفاع موشکی واشگتن در مورد گسترش ناتو به حوزه حیاط خلوت روسیه حاضر به انعطاف بیشتری است.معاون وزيرخارجه آمريکا درعين حال ازاعضاي ناتو خواست برسرکليت موضوع عضويت اوکراين وگرجستان دراين سازمان توافق کنند. همچنين بر ادامه اصلاحات داخلي در اوکراين و گرجستان براي هموارشدن عضويت اين دو کشور درناتو تاکيد کرد. این سخنان بیانگر این واقعیت است که آمریکا مایل است از این عامل بعنوان اهرم فشار علیه روسیه همچنان استفاده کند.

دومین عامل تیره شدن مناسبات مسکو و ناتو درگیرشدن روسیه در جنگ با گرجستان بر سر اوستیای جنوبی است که در عمل بخاطر حمایت صریح آمریکا از گرجستان ،مسکو کلیه همکاری های خود با ناتو را به حالت تعلیق درآورد.

وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی درنشست دو روزه خود به راه حل ریشه ای برای رفع این دو معضل نرسیدند اما نشان دادند مایل به دامن زدن به اختلافات بیشتر با روسیه نیستند.

هم زمان با این اجلاس مذاکرات رسمی روسیه و اتحادیه اروپا برای امضاي موافقتنامه دهساله جديد همکاريهاي دوجانبه آغاز شد . این مذاکرات نیز در پي مناقشه اوستياي جنوبي در مرداد ماه گذتشه متوقف شده بود. "ولاديمير چيژوف" نماينده روسيه در اتحاديه اروپا که رياست هيات روسي در اين مذاکرات در بروکسل را برعهده دارد گفت توافق در باره ازسرگيري مذاکرات براي عقد موافقتنامه جديد دهساله در اجلاس اخيرسران روسيه و اتحاديه اروپا درشهرنيس فرانسه بدست آمد. اعتبار موافقتنامه دهساله همکاريهاي روسيه واتحاديه اروپا درماه دسامبرسال گذشته بپايان رسيده است. مذاکرات براي عقد موافقتنامه دهساله جديد روسيه و اتحاديه اروپا دردو سال اخيرچند باربه درخواست لهستان و ليتواني به تعويق افتاد موافقتنامه دهساله همکاريهاي روسيه و اتحاديه اروپا جهات همکاريهاي دوجانبه در زمينه هاي مختلف ازجمله اقتصادي، سياسي و انساني را مشخص مي کند. اتحاديه اروپا مهم ترين شريک تجاري روسيه است و حجم مبادلات بازرگاني ميان دو طرف به بيش از 240 ميليارد دلار در سال مي رسد.

بدون شک شروع این دوروند عادی سازی مناسبات با روسیه ازطرف آمریکا وشرکای اروپایی اش بار دیگراین نظررا تقویت می کند که روسیه وغرب مایل به شروع جنگ سرد جدیدی نیستند به همین دلیل احتمال دارد روسیه وناتو نیزروند متوقف شده گفتگوهای دوجانبه را درسطحی متفاوت ترازگذشته آغاز نمایند. گفتگوهای روسیه با ناتو برخلاف اتحادیه اروپا که بیشتر اقتصادی است، زمینه هایی همچون مبارزه با تروریسم، مبارزه با مواد مخدر، همکاریهای دفاعی و طرح سپر دفاع موشکی را دربرمی گیرد.

اززمان بروزبحران گرجستان، روسیه با تاکید برمواضع ودیدگاههای انتقادی در برابر امریکا تلاش کرده است با فعال کردن سیاست خارجی خود در آمریکای لاتین و خاورمیانه اقدام متقابلی را در برابر توسعه نفوذ امریکا در شرق اروپا و قفقاز به اجرا بگذارد.

دولت اوباما می داند اجرای سیاست تغییر با درک  شرایط کنونی  جهان نمی تواند به  رویارویی و تقابل با روسیه منجر شود . بر این اساس به نظر می رسد وزرای خارجه ناتو به اشاره آمریکا زمینه را برای  بازگشت تعامل بین روسیه و ناتو فراهم کرده اند. البته سیاست روسیه برای گسترش حضور در آمریکای لاتین که با استقبال چند کشور ازجمله کوبا، ونزوئلا و بولیوی وبرزیل قرار گرفته است حتی اگر روابط با ناتو به سطح گذشته باز گردد ادامه خواهد یافت چراکه روسیه تا زمانی که امریکا بر اجرای طرح سپر دفاع موشکی اصرار داشته باشد ، می کوشد با انجام مانور مشترک نظامی و به پرواز درآوردن هواپیماهای راهبردی دور پرواز واشنگتن را به تجدید نظر در سیاست خود در شرق اروپا وادار شازد.  

درواقع،موضوع عضويت اوکراين وگرجستان درناتو به يک مساله اختلاف برانگيز درميان اعضا تبديل شده است. آمريکا و برخي ازکشورهاي شرق اروپا خواستار الحاق سريع اوکراين و گرجستان به ناتو هستند. در حالي که فرانسه ، آلمان ، ايتاليا، بلژيک و هلند حتي با پيوستن اوکراين و گرجستان به طرح اقدام براي عضويت درناتو نيزموافق نیستند . اين کشورها به دليل نگراني از تاثيرات منفي امنيتي ، بي ثباتي سياسي داخلي دراوکراين و گرجستان و همچنين بحران در روابط تفليس و کي يف با مسکو، ديدگاه واشنگتن در گسترش ناتو به شرق را در شرايط کنوني مناسب نمي دانند .

با این وجود " ياپ دوهوپ شفر" دبيرکل ناتو درپايان اولين روزازگردهمايي وزيران امورخارجه اين سازمان برای آنکه نشان دهد 26 کشورعضو ناتوبا هم متحد هستند، گفت:

" اعضاي اين سازمان تصميم گرفتند که به تماسها و گسترش روابط با روسيه بصورت مشروط ادامه دهند. اعضاي سازمان پيمان آتلانتيک شمالي همچنين نسبت به برگزاري گردهمايي غير رسمي ناتو و روسيه در سطح سفيران موافقت کردند.  گردهمايي ما به منظور بحث و بررسي پيرامون مسايل مورد توافق طرفين و مسايلي که دو طرف برسرآن توافق ندارند برگزار خواهد شد."

این در شرایطی است که  تشکيل دو کميسيون ناتو - گرجستان و ناتو – اوکراين برای نحوه بررسی چگونگی دستیابی  گرجستان و اوکراین به شرایط عضویت در ناتو نشان می دهد در این مورد همچنان اختلاف نظر وجود دارد . "فرانکو فراتيني" وزير خارجه ايتاليا پس از ورود به ستاد مرکزي ناتو در بروکسل براي شرکت در مذاکرات به خبرنگاران گفت: اکنون به دو ابزار عمل مجهزيم که کميسيون هاي جديد است. وي افزود: تصميم گيري در اين دو کميسيون تازه تاسيس، خيلي بهتر از پافشاري بر طرح اقدام عضويت است که اختلافاتي نيز در مورد آن وجود دارد. مطلب مهم اوليه اين است که به هر نحو ممکن از بروز اختلاف و عدم توافق در بين اعضا خودداري شود، زيرا درغير اينصورت، اين اختلافات پيام بسياري بدي براي دنياي خارج خواهد داشت. "ديويد ميليبند" وزير امور خارجه انگليس نيز گفت: گرجستان و اوکراين خواستار کمک عملي هستند. اين دو کشور مي دانند که مساله اي که امروز به آن پرداخته مي شود، تصميم گيري در مورد عضويت درناتو نيست بلکه امروز تصميم مي گيريم که چگونه به اين دو کشور کمک کنيم تا نيروهاي مسلحشان را تقويت کنند به نحوي که بتوانند در برقراري ثبات حضور و نقش مثبتي داشته باشند. از سويي آلمان و فرانسه که گروه 6 عضوي متحدان اروپايي را هدايت مي کنند، موضع سختگيرانه تري در قبال ورود گرجستان و اوکراين به ناتو اتخاذ کرده اند.

اگرچه وزیران خارجه ایتالیا و انگلیس بصورت غیر مستقیم درمورد اختلاف نظرموجود درمیان اعضا صحبت کردند ولی وزيرامورخارجه آلمان تاکيد کرد که غرب به جاي تلاش براي مهار يا تنبيه مسکو، بايد ازطريق تعامل با روسيه برسياست هاي اين کشورتاثيربگذارد. سخنی که مخاطب اصلی ان وزیر خارجه آینده آمریکا یعنی خانم کلینتون است . ما یربا بیان این نظرجان کلام را مطرح کرد که اوبا ما و تیم سیاستخارجی آمریکا باید به جاي بحث درباره مهار يا تحريم روسيه، با اتخاذ يک سياست خارجي فعال خيلي بهتر و موثرتر بر تحولات و سياست هاي روسيه تاثير بگذارد. با وجود این اشتاين مايربرای آنکه متهم به جانبداری یکسویه ازروسیه نشود، درعين حال تاکيد کرد که غرب نبايد درتعامل با روسيه ازاصول خود چشم پوشي کند. وزير امور خارجه آلمان تاکيد کرد: يک دموکراسي مطمئن مانند دموکراسي ما نبايد به هنگام وارد شدن در قراردادهاي سياسي با شرکايي که با معيارهاي دموکراتيک ما مطابقت ندارند، در بيم و هراس سازش برسرارزش ها به سرببرد.

 دریک ارزیابی کلی می توان گفت مناسبات روسیه وناتو روند جدیدی رابه سمت رفع اختلاف های موجود  آغاز کرده است اما  به نظر می رسد اختلاف های امریکا و متحدانش مانع از ان شود که در کوتاه مدت مناسبات روسیه و ناتو به روال عادی بازگردد .