نباید نگران بازگشت تحریم ها بود 

نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا بار دیگر به بهانه‌ای دیگر در برابر اجرایی شدن برجام کارشکنی کردند. با این حال این اقدام اخیر از کجا نشات می‌گیرد؟

تصویب قانون لغو فروش بویینگ به ایران از سوی نمایندگان جمهوری‌خواه به مثابه یک تیر خلاص است. قرار بود که برجام در همه ابعاد اجرایی شود و این امر مانع از اجرایی شدن برجام در بخش مهمی می‌شود، اگرچه بهانه‌ای ندارند. اینکه از ورود قطعات یا حتی خود هواپیما به ایران جلوگیری کنند هنوز نیازمند برنامه‌ریزی‌های بسیاری است تا بخواهند آن را به‌عنوان اقدامی علیه ایران به شمار بیاورند. لابی صهیونیسم در مجلس نمایندگان رهبری این اقدام را به عهده دارد تا مانع از برجام شود و بازی جدیدی را شروع کرده است.

در پشت پرده اظهارات جدید دبیرکل سازمان ملل متحد و از سوی دیگر صدراعظم آلمان درباره آزمایش‌های موشکی ایران منطق خاصی نهفته است یا اینکه آن را باید نوع دیگری از سنگ‌اندازی‌ها تلقی کنیم؟

در مورد اظهارات بان کی‌مون باید گفت اگر گزارش رویترز به نقل از دبیرکل سازمان ملل متحد صحت داشته باشد، خیلی مهم می‌شود. از این جهت که بان کی‌مون باید ظرف این ماه گزارشی را به شورای امنیت ارائه دهد و موضوع را مشخصا تعیین کند که بالاخره گزارش اجرای قطعنامه 2231 به کجا رسیده و آیا آزمایش‌های موشکی نقض این قطعنامه محسوب می‌شود یا خیر.

اما ایران به این ادعاها واکنش نشان داده است.

بله، ایران در این خصوص موضع روشنی دارد و بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز صریحا اعلام کرده است که اصولا ایران در آزمایش توان موشکی و موضوعات دفاعی خود به‌خصوص آن بخش از آن که مشروع است و در چارچوب قوانین بین‌الملل است تردیدی به خود راه نداده و اجازه نمی‌دهد که شخصی یا کشوری برای او تعیین‌تکلیف کند.

در نتیجه آزمایش موشکی ایران همان‌طور که مک‌کارتی و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کردند نمی‌تواند ناقض قطعنامه 2231 باشد و سخنان بان کی‌مون و آنگلا مرکل بی‌اساس است؟

رویترز اعلام کرده است که زودتر از دیگر خبرگزاری‌ها به این خبر دسترسی پیدا کرده است، پس دفتر سازمان ملل هنوز آن را تایید نکرده است و باید منتظر خبر تایید آن از سوی بان کی‌مون باشیم. اما به فرض تایید، شاید بان کی‌مون مانند موضوع عربستان تطمیع یا تهدید شده که چنین اظهاراتی را عنوان کرده است. در چنین شرایطی به عقیده من قابل پیگیری است و باید متناسب با آن برخورد منطقی و به دور از احساس و در چارچوب قوانین بین‌الملل صورت بگیرد، واکنشی به دور از تعصب و موضع‌گیری. قطعنامه می‌گوید موشک‌هایی که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای ساخته می‌شوند می‌توانند ناقض برجام باشند اما ایران هم در اساس استراتژی امنیتی خود، تولید چنین تسلیحاتی را حرام اعلام کرده است و به دنبال آن نیست. بنابراین صحبت‌های بان کی‌مون باید به دقت بررسی شود.

از جمله مواردی که درباره فروش بویینگ به ایران در مصوبه اخیر جمهوری‌خواهان اعلام شد، این بود که ایران می‌تواند از طریق این هواپیماها تسلیحات نظامی خود را جا‌به‌جا کند. آیا این نگرانی محلی از اعراب دارد؟

اصلا این‌طور نیست. به این دلیل که بنا بود هواپیماهای بویینگ در اختیار شرکت‌های خصوصی و مسافربری مانند ایران‌ایر و هما قرار گیرند و این شرکت‌ها طرف قرارداد بودند؛ نظامیان ایران که نبودند. از سویی این شرکت‌ها زیر نظر اتحادیه‌ها هستند و نظارت بر آنها وجود دارد. این ادعاها تنها توجیهی است برای رفتارهای ضدایرانی لابی‌های اسرائیل. وگرنه هواپیمای مسافربری که به همین هدف نیز طراحی شده است که نمی‌تواند تسلیحات نظامی را جابه‌جا کند. هواپیماها در محل فعالیت خود کاملا ردیابی می‌شوند و مشخص است که در چه شرایطی کار می‌کنند در نتیجه نمی‌شود که هواپیمایی را برای نوعی از مصرف خرید و در جای دیگر به کار گرفت و کسانی که اهل فن هستند به خوبی آگاهند.

برخی معتقدند مصوبه اخیر کنگره آمریکا و اظهارات بان کی‌مون و آنگلا مرکل این شبهه را ایجاد می‌کند که غرب به دنبال جایگزینی توان موشکی ایران به جای توان هسته‌ای است و می‌خواهند از این طریق تحریم‌های جدیدی علیه ایران وضع کنند. تا چه اندازه چنین شبهاتی امکان‌پذیر است؟

در ابتدا باید بگوییم که تحریم‌ها قابل برگشت نیستند چراکه بهانه از دست آنها گرفته شده است و مهم‌ترین موفقیت برجام هم همین بود و پرونده ساخته‌شده علیه ایران به همراه شش قطعنامه تحت فصل هفت و 12 قطعنامه شورای حکام را برای همیشه بست. پرونده ایران پاک شده است و بهانه‌های سابق وجود ندارد که بخواهند تحریم‌ها را بازگردانند. از سوی دیگر مساله توان دفاعی ایران و آزمایش‌های موشکی نیز هنوز به آن حد نرسیده که بخواهد جایگزینی برای توان هسته‌ای باشد. تحریم‌های پیشین حاصل 12 سال غفلت بود و بهانه‌هایی که به دست آورده بودند اما اکنون شرایط کاملا تغییر کرده است. دیگر حرف زدن از برگرداندن تحریم‌ها به بهانه حقوق بشر و توان موشکی امکان‌پذیر نیست. اگرچه مسئولان نیز باید در تصمیم‌گیری‌های خود هوشیار باشند و در چارچوب قوانین و مناسبات بین‌المللی گام بردارند تا بهانه به دست غرب ندهند. فضا دیگر مانند گذشته نیست.

در حال حاضر بهترین راه مقابله با نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا چیست و چگونه می‌توان در برابر کارشکنی‌های آنها واکنش نشان داد؟

باید صبر کرد تا ببینیم که اوباما وتو می‌کند یا خیر. در صورتی که این اتفاق رخ نداد، وظیفه نمایندگان ایران در مجلس شورای اسلامی است که برخورد جدی با این مساله داشته باشند.

http://fdn.ir/content/view/153036/31/