روش تحلیل سیاسی

دندان تیز کردن روسیه برای گرجستان

پوتین در حال بازتعریف مفهوم اقتدار است

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل اوراسیا به خبرآنلاین گفت: روسیه به دنبال احیای روسیه‌ تزاری است. این خیلی خطرناک است چرا که با این برنامه‌، جغرافیای سیاسی منطقه به هم می‌ریزد. اما روس‌ها این دردسرها را اقتدار تلقی می‌کنند

ماهان نوروزپور: سال ۱۹۹۲ منطقه‌ای به نام اوستیای جنوبی از کشور گرجستان جدا شد و اعلام استقلال کرد. نه تنها گرجستان بلکه بیشتر کشورهای عضو سازمان ملل استقلال اوسیتای جنوبی را به رسمیت نمی‌شناسند و این منطقه را به طور غیر رسمی منطقه تسخینوالی می‌دانند. حمایت روسیه از جدایی اوستیای جنوبی و مخالفت دولت گرجستان منجر به جنگ کوتاهی بین روسیه و گرجستان در سال ۲۰۰۸ شد که در نتیجه‌ی آن روسیه اوستیای جنوبی را به عنوان یک جمهوری مستقل به رسمیت شناخت. اوستیایی‌ها اقوامی هستند که زبانشان دورادور به فارسی پیوند می‌خورد.

در انتخابات ریاست جمهوری اوستیای جنوبی در آوریل ۲۰۲۲، گاگلوف به عنوان رییس‌جمهور منتخب قدرت را به دست گرفت. قرار بود همه‌پرسی بین مردم اوستیا مبنی بر الحاق شدن یا نشدن این کشور به خاک روسیه در ژوئیه ۲۰۲۲ برگزار شود که توسط گاگلوف لغو شد. این سیاستمدار اوستیایی الحاق شدن به روسیه را برنامه‌ی اصلی سیاست خارجی جمهوری اوستیا خواند.» اخیرا در آستانه‌ی پانزدهمین سالگرد اسقلال اوستیای جنوبی گاگلوف در دیدار با دیمیتری مدویدف و رییس‌جمهور آبخازیا گفته است:« اوستیای جنوبی هرگز به انتخاب تاریخی خود خیانت نکرده و آماده‌ی توسعه و ادغام و همگرایی تا پویستن به خاک روسیه است.» رییس‎ جمهور سابق روسیه هم چندی پیش نوشت: که ممکن است روسیه مسکو مناطق جدا شده‌ی گرجستان شامل اوستیای جنوبی و آبخازیا را به خاک خود ملحق کند.اما این ایده چقدر شدنی است و روسیه از الحاق اوستیای جنوبی چه در سر دارد؟ در این باره با حسن بهشتی‌پور کارشناس اوراسیا گفت و گو کردیم:

تحلیل ابعاد درگیری پریگوژین با وزارت دفاع روسیه

هفتم شهریور 1402

«حسن بهشتی‌پور» کارشناس ارشد مسائل روسیه با اشاره به ضرب‌الاجل اعلام شده از سوی ارتش روسیه برای خروج عناصر واگنر از سوریه و لیبی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیرا جانشین وزیر دفاع روسیه با سفر به سوریه و لیبی خواستار اخراج عناصر گروه واگنر از مسئولان این دو کشور شده است. واقعیت این است که خارج شدن واگنر از لیبی باعث می‌شود که موقعیت دولت طرفدار روسیه در شرق این کشور تضعیف شود اما مسأله این است که واگنر یک نوع ارتش پوششی برای مسکو به حساب می‌آمد تا ارتش کلاسیک روسیه مستقیماً وارد مجادلات منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی نشود. باید متوجه باشیم که اختلاف میان واگنر و وزارت دفاع روسیه افزایش پیدا کرده بود و مسکو به دنبال آن بود که این جریان به یک گروه نظامی نظم‌پذیر تبدیل شود و یکی از راه‌های پیشنهادی آنها، انعقاد قرارداد میان وزارت دفاع روسیه با عناصر واگنر بود اما یوگنی پریگوژین، رییس این جریان با این اقدام مخالف بود.

نوشته حسن بهشتی پور

روزنامه تعادل چهارم شهریور 1402

«بریکس سرپلی برای دور زدن تحریم‌ها، اعضای بریکس به خاطر ایران با غرب در مورد تحریم‌ها مقابله به مثل می‌کنند، عضویت در بریکس تاثیر تحریم‌ها را از میان می‌برد» و... این عبارات و عباراتی از این دست این روزها درباره بریکس و ارتباط ایران با آن شنیده می‌شود. برخی اظهارنظرها و ادعاهایی درباره دستاوردهای عضویت ایران در بریکس شنیده می‌شود که جز «بزرگنمایی» و «دستاوردسازی‌های کذب» هیچ نام دیگری برای آنها نمی‌توان در نظر گرفت. البته در ایران به یک چنین نگاه‌ها، ادعاها و تبلیغاتی عادت داریم؛ در تمام دولت‌ها هم یک چنین برخوردهایی سابقه دارد، هرچند در این دولت، نگاه‌های اینچنینی بیشتر است.

دوستان دولتی طوری برخورد می‌کنند که انگار یک سفر به آفریقای جنوبی می‌تواند ناگهان تحول بزرگی در اقتصاد یا سیاست خارجی ایران به وجود آورد. در حالی که در واقع این گونه نیست. هرچند سفرها می‌توانند زمینه‌ساز تحولات مثبتی باشند، اما به شرط‌ها و شروط‌ها! ده‌ها فاکتور تاثیرگذار دیگر نیاز است که باید مکمل این سفرها بشوند. نکته دیگر در مورد بریکس که باید به آن توجه شود، آن است که بریکس فقط مجموعه‌ای شکل گرفته از برخی کشورهاست و نه چیز دیگر. حتی یک قرارداد هم پیرامون بریکس امضا نشده است. تنها 5 قدرت اقتصادی در کنار هم قرار گرفته‌اند تا بین قدرت‌های اقتصادی نوظهور هماهنگی ایجاد کنند. اساس شکل‌گیری این گروه هم رقابت با گروه 7 است. البته این 5 کشور بریکس فاصله زیادی با کشورهای گروه 7 دارند. کشورهایی مانند چین، هند و برزیل در کنار روسیه و آفریقای جنوبی تقریبا یک سوم جمعیت جهان را شکل می‌دهند.

حسن بهشتی‌پور؛ کارشناسی مسائل بین‌الملل

روزنامه سازندگی چهارم شهریور 1402

در خصوص عضویت ایران در بریکس بیش از انکار واقعیت توأم با خوشحالی و هیجان با یأس و بدبینی نیازمند واقع‌بینی هستیم. این مساله به این معنی است که هم باید این الحاق را دستاورد دانسته و دوباره آن رضایت داشته باشیم و هم محدودیت‌هایی که در این موضوع کماکان برای ایران وجود دارد را به خاطر داشته باشیم تا مساله بزرگ‌نمایی غیرواقعی نشود. از این جهت خبر این عضویت برای ایران مثل یک چاقوی دولبه است که باید هر دو طرف آن را به دور از هیجان بررسی کرد .

از آنجا که جمعیت و وسعت از مولفه‌های مهم قدرت محسوب می‌شوند کشورهای عضو بریکس حدوداً یک ‌سوم کل جمعیت دنیا و از نظر وسعت کشورهای حدود یک چهارم خشکی های زمین را شامل می شوند. ازلحاظ اقتصادی نیز این کشورها روی هم یک چهارم تولیدات و تجارت اقتصاد بین‌المللی را در اختیار دارند. با در نظر گرفتن این شاخص ها می توان گفت عضویت ایران در این گروه دستاورد مثبت و مهمی برای ایران است. از آنجا که بریکس به تدریج خود را به عنوان یکی از قطب‌های اصلی اقتصاد دنیا مطرح کرده است. عضویت ایران در این گروه شرایط مساعدی را برای ارتقاء جایگاه اقتصادی ایران فراهم می سازد. ‌

بهشتی‌پور: بریکس با افزایش اعضا به تدریج به یک قدرت اقتصادی تبدیل می‌شود

از لحاظ اقتصادی نیز چین و هند از قدرت‌های بزرگ دنیا و روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی به ترتیب دارای اهمیت بسیاری هستند، بریکس به تدریج خود را به عنوان یکی از قطب های اصلی اقتصاد دنیا مطرح کرده است مثل گروه 7 که هفت قدرت اقتصادی دنیا را تشکیل دادند.

حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در خصوص عضویت ایران در بریکس گفت: حدودا یک چهارم کل جمعیت دنیا عضو بریکس هستند و چین و هند به تنهایی حدود یک میلیارد و سیصد میلیون نفر جمعیت دارند و اگر ایران، روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی را اضافه کنیم جمعیت قابل توجهی می‌شود؛ از نظر وسعت این کشورها از اولین ها هستند، جمعیت و وسعت از مولفه های قدرت محسوب می‌شود.

از لحاظ اقتصادی نیز چین و هند از قدرت‌های بزرگ دنیا و روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی به ترتیب دارای اهمیت بسیاری هستند، بریکس به تدریج خود را به عنوان یکی از قطب های اصلی اقتصاد دنیا مطرح کرده است مثل گروه 7 که هفت قدرت اقتصادی دنیا را تشکیل دادند.

تحلیل حسن بهشتی‌پور در مورد مناقشه باکو - ایروان در گفت‌و‌گو با فراز

اگر باکو بخواهد مرز ایران و ارمنستان را مخدوش کند و نادیده بگیرد و یا حتی از بین ببرد ایران با آن موافقت نخواهد کرد و البته فکر نمی‌کنم که امکان انجام دادن آن را هم داشته باشد. آذری‌ها نیز این موضوع را می‌دانند و اگر قرار بود با ادعای تاریخی بتوانند مرز ایران و ارمنستان را از بین ببرند همین ادعای تاریخی می‌تواند در مورد خاک جمهوری آذربایجان هم وجود داشته باشد. امیدوارم باکو در نهایت دریابد که به صرف ادعای تاریخی نمی‌تواند جغرافیای سیاسی منطقه را تغییر دهد.

جدال‌ها بر سر منطقه زنگزور همچنان به قوت خود باقی است. جمهوری آذربایجان با پشتیبانی ترکیه و برخی از قدرت‌های فرامنطقه‌ای مدعی مرز مشترک ایران و ارمنستان شده است اما ایران هم با برگزاری رزمایش‌های نظامی و صف‌آرایی در مرز‌های شمال‌غربی خود، باکو را از هر گونه تعدی به خاکش برحذر داشته است.

در این میان اسرائیلی‌ها نیز با اهتمام به میزان خصومت شکل گرفته میان تهران و باکو، هرازگاهی با استفاده از خاک آذربایجان اهداف خرابکارانه خود در ایران را پیگیری می کنند. موضوعی که با مماشات برخی از کارشناسان حوزه قفقاز و اوراسیا از آن تحت عنوان «مماشات ایران» یاد می شود. هر چند که حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل قفقاز در این رابطه معتقد است که: « این نقشه مسلم اسرائیل و آمریکا است که ایران را با آذربایجان درگیر کنند اما مدارای ایران با آذربایجان به معنای دیپلماسی التماسی تهران نیست؛ این موضوعاتی است که به اشتباه در رسانه‌ها درج و بر روی مصادیق آن مانور داده می‌شود». وی همچنین با طرح این موضوع که باکو به صرف ادعای تاریخی نمی‌تواند جغرافیای سیاسی منطقه را تغییر دهد، تأکید می‌کند: «آذربایجان باید بداند براساس توافق آلماتی، مرز‌های شوروی را به رسمیت شناخته است و حق ندارد با امضای پیمان آلماتی در سال ۱۹۹۱ آن را به راحتی زیر سوال ببرد و نفض کند». متن این گفت و گو در ادامه مطلب ببینید: