حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگو با فرارو

سایت فرارو  ۱۴۰۱/۰۴/۱۴

حسن بهشتی پور با اشاره به اینکه شرکت‌های خارجی را نمی‌توان ملزم کرد که بعد از احیای برجام در ایران سرمایه‌گذاری کنند، اظهارداشت: در مورد سه اختلافی که رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس پیرامون احیای به آن‌ها اشاره کرد، باید گفت که آمریکا نمی‌تواند تضمین دهد که شرکت‌های دیگر در ایران حضور پیدا کنند، زیرا با توجه به اینکه این شرکت‌ها دیدگاه حداقل میان مدت دارند، از ترس اینکه برجام دوباره نقض شود، حاضر به حضور در ایران نیستند.به جای اینکه ما از آمریکا تضمین بخواهیم، باید در داخل سلسله اقداماتی را انجام دهیم تا اثر تحریم‌ها را بر روی اقتصاد خودمان کاهش دهیم، نه اینکه به دنبال تضمین باشیم، بنابراین این چیزی که ما می‌خواهیم عملا امکان پذیر نیست و آمریکا نیز در جایگاهی قرار ندارد که بخواهد به ایران تضمین بدهد. از سویی باید واقع بین باشیم، اثر تحریم بر روی اقتصاد ما بسیار زیاد است، در این رابطه باید کار‌هایی انجام داد تا این تاثیر را کاهش داد.

در موضوع پرونده پادمان، نیز با توجه به رابطه ایران و آژانس، کشورمان موظف است در مورد مکان‌های اعلام نشده‌ای که اورانیوم در آنجا کشف شده توضیخ دهد، اما مشکل اینجا است که اولا مقدار اورانیوم محل ادعایی آژانس بسیار کم بوده، دوما درصد غنی شده بسیار پایین بوده و سوما این موضوع برای ۱۸ سال پیش است که دیگر مکان اعلامی به نوعی متروکه است، بنابراین این پرونده سیاسی است که باید از طریق سیاسی حل شود، زیرا چنین موضوعی وجود ندارد، اما آمریکا و کشور‌های اروپایی از این موضوع اهرم فشاری برای ایران درست کرده‌اند. در مورد لیست تحریم‌ها نیز باید به این نکته اشاره کرد که این موضوع تبدیل به یک ابزار قدرت و اعمال فشار علیه ایران تبدیل شده و آمریکا هیچ گاه این ابزار را در قبال ایران کنار نمی‌گذارد، بنابراین اینکه ما توقع داشته باشیم، آمریکا از این لحاظ به ایران ضربه نزند، خیال خامی است، در چنین شرایطی ما باید از این فرصت استفاده کرده و وضعیت اقتصادی خود رو سروسامان دهیم.اگر توافق کنیم حتی برای دو یا یکسال می‌توانیم از لحاظ اقتصادی قدری نفسی به راحتی بکشیم و اگر دولت بعدی آمریکا دوباره زیر برجام زد، باز هم ما یک فرصت تنفس داشته ایم و شرایط خود را بهبود بخشیده‌ایم، بنابراین نباید خود را از چنین وضعیتی محروم کنیم.

 مهم‌ترین هدف متقاعد کردن سعودی‌ها برای افزایش تولید نفت است/ بایدن تلاش می‌کند تضمین‌های کافی در مورد برجام به عربستان بدهد

شفقنا آینده- یک کارشناس مسائل بین الملل می گوید: بایدن تلاش می کند تضمین های کافی را به عربستان بدهد که اگر توافقی با ایران داشته باشیم در ضدیت با عربستان نیست. ضمن اینکه عربستان با حمایت آمریکا در حال مذاکره و گفت و گو با ایران است. این گفت و گو ها امروز از سطح امنیتی بالاتر رفته و گفت و گو های سیاسی به زودی شروع می شود. برنامه دو کشور بازگشایی سفارت عربستان در ایران و سفارت ایران در ریاض است.

مهمترین هدف بایدن از سفر به عربستان متقاعد کردن سعودی ها برای افزایش تولید نفت است

حسن بهشتی پور در گفت وگو با خبرنگار شفقنا آینده در پاسخ به این سوال که در ارتباط با سفر اخیر آقای بایدن به خاورمیانه آیا می توان ارتباطی بین این سفر و مذاکرات برجام پیش بینی کرد؟ اظهار داشت: در مورد سفر آقای بایدن به عربستان سعودی سه هدف اصلی وجود دارد؛ سیاست اعلامی و رسمی آمریکا بهبود روابط عربستان و آمریکا به صورت کلی است ولی از تحلیل شرایط موجود در روابط دو کشور می توان این برداشت را داشت که در شرایط موجود و در فضای روابط فعلی عربستان و آمریکا مهمترین هدف بایدن از این سفر متقاعد کردن عربستان سعودی است تا تولید نفت خود را افزایش بدهد و به بازار انرژی کمک کند چون این بازار جهانی تحت تاثیر تحریم روسیه قرار دارد و آمریکا می خواهد شرایط را تغییر دهد. قیمت نفت و گاز بالا رفته و این وضعیت در داخل آمریکا و اروپا تاثیر گذاشته و تورم را به عدد بی سابقه 9% رسانده است که در چهل سال گذشته بی سابقه بوده است. از طرفی افزایش قیمت سوخت موجب نارضایتی شده است. 5 دلار برای هر گالن بنزین برای آمریکایی ها سنگین است.

فردا گزارش می‌دهد؛

روزی که علی باقری مسئولیت تیم مذاکره کننده ایران را پذیرفت شاید فکر نمی‌کرد، دوره مسئولیتش به سال نرسیده این قدر مورد انتقاد قرار بگیرد.

حسن بهشتی پور در گفتگو با خبرنگار فردا درباره حجم بالای انتقادها به علی باقری گفت: مشکل ما این است که مسائل سیاست خارجی و دیپلماسی را به کف خیابان آوردیم و در محافل غیرکارشناسی درباره این مسائل بحث می کنیم. متأسفانه همه نیز خود را در این زمینه صاحب نظر می دانند.

قضاوت درباره اینکه یک کاری خوب و یک کاری بد است بستگی به ملاک قضاوت دارد. نفس کار دیپلماتیک آن است که به دیپلمات اعتماد کنیم. منتقدانی که از سفر آقای باقری به مسکو انتقاد می کنند، متأسفانه به آقای باقری اعتماد ندارند. مثل دوره ای که منتقدان به آقای ظریف و عراقچی اعتماد نداشتند و آنها را به انواع و اقسام کارها متهم می کردند؛ حال آنکه آنها داشتند وظایف ذاتی دیپلماتیک خود را انجام می دادند و در خدمت منافع کشور بودند.

نویسنده: حسن بهشتی پور

یکی از دلایل مهم حمله روسیه به اوکراین در 24 فوریه 2022 اصرار اوکراین به عضویت در ناتو بود. اکنون نه پس از گذشت حدود چهار ماه از این جنگ بی حاصل فنلاند و سوئد که نمونه های موفق سیاست بیطرفی در نظام بین الملل بودند بخاطر انچه که امنیت در برابر تجاوز احتمالی روسیه شناخته می شود ، تصمیم گرفتند به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی بپیوندند اما این تصمیم به دلایل زیر نه تنها امنیت این دو کشور را تضمین نمی کند بلکه برعکس موجب نا امنی بیشتر برای شمال اروپا در سالهای آینده خواهد شد.

1. به لحاظ نظامی سوئد و فنلاند از سال 2014 و بعد از الحاق کریمه به روسیه ، همکاری‌های نظامی خود را با ناتو افزایش دادند و زمینه ساز توسعه نفوذ ناتو در شمال اروپا شدند جایی که ده سال پیش از آن در سال 2004 جمهوری های بالتیک هر سه به عضویت ناتو درآمده بودند. اما جایگاه و قدرت تاثیرگذاری ناتو بعد از عضویت فنلاند و سوئد قابل مقایسه با جمهوری های بالتیک نیست . عضویت فنلاند در ناتو نقطه عطفی در قدرت این سازمان در برابر روسیه  و موازنه جهانی میان قدرت‌های بزرگ  را برهم می زند .  زیرا اگر فنلاند عضو ناتو شود در میان اعضای این سازمان ، با 1300 کیلومتر مرز مشترک با روسیه  طولانی‌ترین مرز را خواهد داشت .  و این تحول راهبردی بسیار مهمی است که ناتو از طریق فنلاند همسایه روسیه می‌شود.

این سفر سه هدف عمده را دنبال می کند :

 در وهله اول با توجه به ادامه جنگ در اوکراین و بحران انرژی در جهان، آمریکا قصد دارد عربستان را وادار به افزایش تولید نفت کند، زیرا بعد از وقوع جنگ اوکراین، روسیه، عربستان و امارات توافق کردند، برای بالا نگه داشتن بهای نفت، میزان تولید خود را افزایش ندهند، بر همین اساس بایدن قصد دارد که عربستان را مجبور به افزایش تولید کند. این درحالی است که عربستان برای افزایش قابل توجه تولید و صادرات نفت خود با مشکلات فنی روبرو است .

در وهله دوم نیز بایدن افزایش فروش سلاح  بیشتر به عربستان  را در برنامه کاری خود دارد. بایدن امیدوار است با خرید های جدید عربستان، رونق تازه ای به فعالیت شرکتهای تولید کننده تسلیحات در آمریکا داده شود. زیرا به دلیل افزایش شدید قیمت انرژی و با رسیدن هر گالن بنزین به پنج دلار  و افزایش تورم به رقم بی سابقه هفت درصد در آمریکا ، دموکراتها وضعیت خود را برای انتخابات مجلس نمایندگان آمریکا و یک سوم کرسی های سنا که در آبان ماه برگزار می شود بسیار دشوار می بینند .

 هدف سوم سفر باید به عربستان  تعیین تکلیف بحران یمن است، زیرا امریکا می کوشد با ایجاد یک دولت ائتلافی در صنعا ضمن تضعیف موقعیت حوثی ها شرایط را برای امضاء پیمان صلح در یمن فراهم کند تا بیش از این آمریکا بخاطر حمایت های این کشور از عربستان در جنگ علیه مردم یمن ، تحت فشار قرار نگیرد.

البته  این سفر به طور غیر رسمی بر روی مناسبات ایران با عربستان نیز تاثیرگذار است، زیرا از یک سو عربستان نمی‌خواهد با توافق احتمالی برجام، موقعیت ایران نسبت به این کشور در منطقه تقویت شود و بر سر همین موضوع با بایدن مذاکره خواهد کرد، همچنین با توجه به مذاکرات مستقیمی که بین تهران و ریاض برای از سرگیری روابط آغاز شده، آمریکا اعلام کرده مشکلی با عادی سازی مناسبات دو کشور ندارد، اما اول  به نظر می رسد عربستان منتظر آن است که تکلیف برجام و موضوع هسته‌ای مشخص شود و بعد از روابط سیاسی عربستان با ایران از سرگرفته شود.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در مصاحبه با ایسنا گفت:

ایران و آمریکا، برای رسیدن به توافق در مذاکرات احیای برجام و رفع تحریم ها باید انعطاف بیشتری از خود در مواضع شان نشان دهند. او با بیان اینکه آغاز مذاکرات احیای برجام گام خوبی است که شاید بتواند گره ای که باعث شده مذاکرات از  اسفند ماه سال گذشته، متوقف شود، باز کند، افزود: تغییر مکان مذاکرات، تاثیر چندانی بر  این روند ندارد و آنچه که مهم است این است که آمریکا و ایران در این مذاکرات انعطاف بیشتری از خود نشان دهند.

وی همچنین با ابراز این عقیده که یکی از مشکلات اصلی در جریان این مذاکرات، عدم مذاکره مستقیم ایران و آمریکا است، تصریح کرد: در مذاکرات وین شاهد انجام مذاکرات غیر مستقیم بین ایران و آمریکا با تسهیل گری اتحادیه اروپا بودیم ولی به نظر می رسد که باید در این روند تجدید نظر شود و ایران از طریق مذاکرات مستقیم بهتر و صریح تر می تواند خواسته های خود را مطرح کند.

این کارشناس مسائل بین الملل با اعتقاد بر اینکه انجام مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا در این زمینه ضرری به روند مذاکرات وارد نمی کند و حتی بر سرعت مذاکرات بر رسیدن به توافق نیز تاثیر گذار است، اظهار کرد: امیدواریم گره ایجاد شده در مذاکرات باز شود چراکه رسیدن به توافق و احیای برجام در راستای منافع مردم ایران، منطقه و عرصه بین الملل است.‌

یاداشت از : حسن بهشتی پور

روز پنج شنبه نهم تیرماه اجلاس سران ناتو در مادرید پایان یافت. مهم ترین تصمیم در این نشست تاریخی اعلام موافقت با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو بود. البته این تصمیم شروع فرایند عضویت این دو کشور محسوب می شود و هنوز کشورهای سوئد و فنلاند عضو ناتو محسوب نمی شوند.

دومین تصمیم مهم افزایش بودجه های نظامی کشورهای عضو است که پس از جنگ روسیه در اوکراین بودجه نظامی کشورهای عضو بویژه آلمان ، انگلیس  به نحو چشمگیری در حال افزایش است.

سومین موضوع  که شمار نیروهای آماده به خدمت ناتو در منطقه بالتیک  به هشت برابر افزایش می یابد و به 300 هزار نفر می رسد .

چهارمین موضوع بازبینی درمفاهیم استراتژیک از جمله  موقعیت روسیه از همکار استراتژیک به تهدید درجه یک  بود در متن بیانیه پایانی مشهود است روسیه به عنوان یک خطر و چین به عنوان یک چالش جدی پیش روی ناتو معرفی شده اند.

بطور کلی می توان گفت تمامی این تحولات ناشی از تصمیم پوتین برای دستور حمله به اوکراین اتفاق افتاده است. در سیاست توجه به این واقعیت که همیشه نتایج تصمیم رهبران کشورها منطبق با هدف های از پیش تعیین شده آنها نیست.

روسیه برای مقابله با آنچه که تهدید  احتمال عضویت اوکراین در ناتو می خواند به این کشور حمله کرد تا مانع از گسترش ناتو به مرزهای غربی این کشور بشود این هدف در ظاهر کاملا منطبق با امنیت ملی روسیه محسوب می شد . اما نتیجه حمله روسیه به اوکراین برای روسیه چه بود؟ در عمل دو کشور و سوئد و فنلاند که در تمام دوران جنگ سرد با خودداری از عضویت در ناتو نقش بیطرفی داشتند در اثر این جنگ و احساس تهدید از سوی روسیه ،عزم خود را برای عضویت در ناتو جزم کردند .

در واقع 1300 کیلومتر مرز مشترک فنلاند با روسیه به مرزهای ناتو اضافه شد گرچه اهمیت این 1300 کیلومتر از لحاظ ژئوپولیتیک بسیار کمتر 1578 کیلومتر مرز اوکراین با روسیه است اما در واقع وزن تهدید ناتو برای روسیه را با افزوده شدن سوئد و فنلاند به صورت قابل توجه ای افزایش داد.

اکنون پرسش اصلی این است که نظم نوین اروپایی پس از پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو چگونه خواهد بود؟ در نظم آینده اگر تهدید علیه روسیه بیشتر نشده باشد بطور قطع کمتر از پیش از جنگ روسیه در اوکراین نخواهد بود .  روسیه در اجلاس سران ناتو در لیسبون پرتغال در سال 2010 به عنوان شریک استراتژیک ناتو محسوب شد و امروز پس از گذشت12 سال در نشست مادرید به عنوان یک تهدید درجه یک شمرده شده است.

بعضی تصور می کنند افزایش تعارض بین روسیه و ناتو به نفع ایران است اما انها توجه ندارند که دیر یا زود دامنه این تعارض ها ممکن است به ایران هم کشیده شود و ما باید مراقب باشیم که سیاست بیطرفی فعال بسیار بهتر و بیشتر منافع ایران را تامین می کند تا وارد شدن به تعارض های قدرتهای بزرگ  

 گفت‌وگوی «نامه نیوز» با حسن بهشتی‌پور

حسن بهشتی‌پور، به ثمربخشی دور جدید مذاکرات امیدوار است و اما تاکید می‌کند که این ثمربخشی تنها در صورت اینکه طرفین از خود انعطاف به خرج دهند، ممکن خواهد بود.

گروه سیاست نامه نیوز، مذاکرات احیای برجام در دوحه طی روزهای اخیر موجی از امیدواری به حل و فصل این پرونده قدیمی و پیچیده را ایجاد کرده است. از شرایط جهانی گرفته تا کنش و واکنش‌های اخیر بین ایران و طرف‌های برجامی، همچنین نقش‌آفرینی قطر سبب شده کارشناسان و تحلیلگران بیش از قبل به اینکه می‌توان راه حل میانه‌ای برای عبور از اختلافات موجود پیدا کرد، امیدوار شوند.

حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز از جمله همین کارشناسان است. او شروع دوباره گفت‌وگوها را به فال نیک گرفته و به «نامه نیوز» می‌گوید: «شروع دوباره و مذاکرات طولانی بهتر از توقف مذاکرات است».

او تفاوتی بین وین و دوحه قائل نیست و می‌گوید: «هرچند شهر وین به دلیل اینکه مقر سازمان‌های بین‌المللی است از این جهت دسترسی به رسانه‌ها و خبرنگارها بیشتر است ولی از طرفی چون قرار است دوحه میزبان جام‌جهانی در آذرماه باشد این روزها مرکز رفت و آمدهای مختلف است.»

وی انجام مذاکرات با آمریکا به صورت غیرمستقیم را نیز موجب کاهش سرعت مذاکرات دانسته و احتمال می‌دهد که نتیجه‌گیری سخت‌تر شود.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: علیرغم ضعف هایی که برجام دارد ولی منافع بسیاری برای کشور دارد. پیش بینی من این است که اگرچه ایران و آمریکا در حال چانه زنی سیاسی هستند ولی به این جمع بندی خواهند رسید که بر روی برجام توافق کنند.

اقتصادآنلاین ـ پرستو بهرامی راد؛ حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین‌الملل در برنامه «پوشش مذاکرات دوحه» با اقتصادآنلاین بیان کرد: مکان برگزاری تاثیری بر روند مذاکرات ندارد. بین سال‌های 1384 تا 1389 شاهد بودیم که محل برگزاری مذاکرات میان ۱+۵ برای گفتگو عوض می‌شد. مکان مذاکرات تعیین کننده نیست بله محتوای مذاکرات تعیین کننده است.

این کارشناس بین الملل در ادامه بیان کرد: من برداشتم این نیست که گروه‌های اروپایی در این نشست حضور ندارند و یا مذاکرات به 1+1 یا 2+1 تغییر پیدا کرده در واقع باید بگویم که اینگونه نیست.

بهشتی‌پور در بخشی از این گفتگو عنوان کرد: موضوع خروج سپاه از لیست تروریستی ایالات متحده و تحریم‌های سپاه موضوع دیگری در مذاکرات است.

کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: من فکر می‌کنم آمریکا و ایران به این موضوع مهم واقف هستند که برجام زمینه بسیار خوبی برای اقدامات و توافقات آینده است و اگر بتوانند به یک توافق خوب دست یابند امکان اقدامات بیشتری در آینده وجود دارد. مشروح مصاحبه را اگر دوست داشتید در نشانی زیر ببینید 

https://www.eghtesadonline.com/n/3Iu6

حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل بین‌الملل

روزنامه آرمان ملی شماره 1311 چهارشنبه هشتم تیرماه 1401

 اصل اینکه بالاخره اقدامی از طرف آقای بورل انجام شد و این مذاکرات را از وضعیت کما خارج کرد، تحولی مثبت است چون می‌خواهند گفت‌وگو و مذاکره کنند. ساعت‌ها مذاکرات بهتر از این است که در مذاکره بسته باشد و مشکلات همچنان پابرجا بماند. بنابراین اصل انجام مذاکره مقوله مثبتی است و مکان مذاکره روندی روی مذاکرات نخواهد داشت و اگر دو طرف جایی را قبول کردند که با هم مذاکره و گفت‌وگو کنند، خوب است که بالاخره روی موضوع محل مذاکرات به توافق رسیده‌اند. از این‌رو به نظر نمی‌رسد که بین وین و دوحه تفاوتی باشد که اگر در دوحه باشد، بهتر جواب می‌دهد یا برعکس! هرچند شهر وین به دلیل اینکه مقر سازمان‌های بین‌المللی است از این جهت دسترسی به رسانه‌ها و خبرنگارها بیشتر است ولی از طرفی چون قرار است دوحه میزبان جام‌جهانی در آذرماه باشد این روزها مرکز رفت و آمدهای مختلف است. در این میان مذاکرات همچنان غیرمستقیم است مذاکرات به واسطه‌گری اتحادیه اروپا دارد انجام می‌شود که روند گفت‌وگوها را کٌند می‌کند و احتمال نتیجه گیری سریع را پایین می‌آورد. ولی با این وجود همین که مذاکرات از سر گرفته شده و دستور کار بر سر مساله هسته‌ای است و به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هرچه حرف داشتند بیان شده و به توافقات لازم رسیده‌اند و اینجا بحث نحوه لغو تحریم‌ها و تعهداتی که دو طرف باید به هم دهند، مطرح است و چانه زنی بر سر این موضوع است. وگرنه خود بحث‌های هسته‌ای در چارچوب برجام عملا نهایی شده و آنچه باقی مانده بحث نحوه پایان دادن به تحریم‌ها و چگونگی باز شدن یکسری امکانات اقتصادی که ایران خواستار منتفع شدن از توافقی است که انجام می‌شود. به هرصورت قرائن و شواهد نشان می‌هد که امیدها نسبت به قبل افزایش پیدا کرده و اینکه چگونه می‌توان مشکلات را حل کرد، سوال اساسی است چون دو طرف نشان داده‌اند که فعلا انعطاف لازم را برای خروج از بن‌بست فعلی نشان نمی‌دهند و مایلند همچنان محکم مواضع خودشان را حفظ کنند درحالی که برای رسیدن به توافق باید هر دو طرف و نه فقط یک طرف انعطاف لازم را نشان دهند.