روش تحلیل سیاسی

در بررسی و تحلیل تحولات جاری در خاورمیانه و شمال آفریقا با رویکردی تاریخی به خوبی می توان دریافت، تحولات کنونی  زاییده اندیشه ها وبرنامه ریزی های کشورهای غربی ها نیست. چرا که با نگاهی  سریع به گذشته تحولات جهان امروزدرشصت سال گذشته می بینیم که  پس ازجنگ جهانی دوم در اولین تغییر مهم درآغاز دهه  پنجاه میلادی شاهد وقوع جنگ بین دو کره در 25 جون1950 هستیم که اولین رویارویی مستقیم بلوک شرق و غرب بود . پس ازپایان این جنگ ، با تقسیم شبه جزیره کره به دو بخش شمالی وجنوبی، آسیای شرقی به عنوان اولین صحنه قطب بندی جهانی دردوران جنگ سرد مطرح گردید.

درآغازدهه شصت  نیز با افول قدرت امپراتوری بریتانیا، مبارزات استقلال طلبانه مردم کشورهای آفریقایی نتیجه دارد بطوریکه از اول ژانویه سال 1960 تا اکتبر همین سال هیجده کشور آفریقایی ظرف مدتی کمتر از هفت ماه به استقلال رسیدند. این در شرایطی بود که تا پیش از ان از میان 52 کشور آفریقایی تنها 9 کشور استقلال سیاسی داشتند. ادامه این استقلال یافتگی ها به صورتی بود که تا سال 1962 با استقلال هشت کشور دیگردرمجموع  عدد کشورهای مستقل آفریقا به بیش از34 کشور رسید. اگرچه از این دوره شاهد پدیده دوران نواستعماری تحت عنوان " استعمار نو " هستیم . اما به هر شکل تحول جدیدی در روابط بین الملل با ظهور کشورهای جدید در آفریقا ، آسیا و آمریکای لاتین بودیم.  

به گزارش موسسه تحقیقات خلع سلاح دراستکهلم پایتخت سوئد موسوم به سیپری  بودجه نظامی کشورهای جهان در سال 2010افزایش یافت . بنا براین گزارش  در سال 2010 مخارج  واقعی نظامی با توجه به تورم موجود در اقتصاد جهان ، به یک تریلیون  ششصد میلیارد دلار رسید.

این بودجه با در نظر گرفتن تورم پول نسبت به سال 2009 ؛ 3/1  درصد افزایش نشان می دهد. اما به طورعموم با توجه به تأثیر بحران اقتصادی، سرعت رشد بودجه نظامی در جهان کمتر شده است . دراروپا که کشورها باید مشکلات ناشی از کسر بودجه را حل کنند ،مخارج  نظامی 8/2 درصد افت کرد 
بر اساس مطالعات موسسه  سیپری ، آمریکا مثل همیشه مقام اول را در مسابقه تسلیحاتی دارد . بودجه نظامی این کشور در سال 2010 به 698 میلیارد دلار رسید . به عبارت دیگرآمریکا به تنهایی 43در صد از کل بودجه تسلیحاتی جهان را هزینه می کند. این رقم 6 برابر بیشترازبودجه نظامی چین نزدیک‌ترین رقیب آمریکا است که درمرتبه دوم قرار دارد. بودجه نظامی  چین در سال 2010 برابر 119 میلیارد دلار اعلام شده است.. 
با این وجود سرعت رشد هزینه دفاعی آمریکا در سال 2010 ، 8/2% کمتر شده است . این کاهش از ان جهت اهمیت دارد که بدانیم  در دوره زمانی از 2001 تا 2009 رشد متوسط سالانه بودجه نظامی آمریکا برابر 4/7 درصد بوده است. در مجموع از سال 2001 که جنگ آمریکا در افغانستان آغاز شد و در سال 2003 با اشغال عراق به مرحله اوج خود رسید ؛ تا پایان سال 2010 بودجه نظامی آمریکا 82 درصد افزایش داشته است. به نظر می رسد در سالهای |آتی این روند همچنان ادامه یابد.

طرح مساله :

موضوع استقرارطرح سپردفاع موشکی درخاک اروپا با وجود تفاهم دوجانبه بین روسیه و آمریکا هنوز درمذاکرات روسیه وناتو به جایی نرسیده است . به نظر می رسد خوشبینی های اولیه پس از پیشنهاد همکاری بین روسیه و امریکا در این زمینه کم کم به یاس و نا امیدی تبدیل می شود .

پیشینه بحث

یکی ازموضوع های اساسی مورد اختلاف آمریکا و روسیه در چند سال اخیر مساله طرح تهاجمی موسوم به سپردفاع موشکی است. این طرح درزمان جرج بوش پسر، تحت پوشش مقابله با تهدیدات ادعایی ایران وکره شمالی مطرح شد. براساس آن قراربود رادارپیشرفته ای با قدرت کنترل شعاع شش هزارکیلومتردر کشورچک مستقرشود، تا نقش حلقه تکمیلی رادارهای آمریکایی مستقردرآلاسکا وکالیفرنیا راایفا کند. همچنین قراربود برای مورد اصابت قرار دادن موشکهای شلیک شده به سمت اروپا ، موشکهای ضد موشک درخاک لهستان مستقر شود.

با شروع کار اوباما درسال 2008 برای اجرای  "سیاست تغییر" اوباما تلاش کرد برای ایجاد فضای مناسب در مناسبات روسیه و آمریکا ، اجرای طرح سپردفاع موشکی  به حالت تعلیق درآورد. دو سال بعد در نوامبر 2010 مدودیف رئیس جمهورروسیه دراجلاس سران ناتو درلیسبون پرتغال ، پیشنهاد همکاری روسیه را در اجرای طرح سپر دفاع موشکی در اروپا ، مطرح کرد.

 پیشنهاد جاه طلبانه  مدودیف با مخالفت های جدی نظامیان ارشد روسیه روبرو شد اما دستگاه سیاست خارجی روسیه با حمایت وزارت دفاع این کشور کار را پیش برد  با این حال به گفته مطبوعات روسیه ، مشارکت واشنگتن و مسکو برای رسیدن به طرح مشترکی برای اجرای طرح سپر موشکی با مشکلات اساسی روبرو شده است. اما این مشکلات چیست و اصولا اوباما قرار است کدام طرح را به مورد اجرا گذارد؟ مطبوعات روسیه می گویند اوباما طرح جدید چهار مرحله ای خود را پیشنهاد داده که بررسی جزئیات  آن می تواند عمق مشکلات را بیشتر روشن کند.