آیا گروسی توافق آکوس را با استانداردهای لازمعدم اشاعه هستهای دنبال میکند؟
نویسنده: حسن بهشتیپور
مقدمه:
با توجه به انتشار اخباری درباره جزئیات توافق مهم آکوس[1] بین کشورهای استرالیا، انگلیس و آمریکا نگارنده بر این باور است که بر اساس وظایف ذاتی مدیرکل آژانس که بر اساس ماده پنجم اساسنامه [2] این نهاد نظارتی موظف به کنترل فعالیتهای است که ممکن است به اشاعه سلاحهای هستهای منجر شود و از آنجا که استرالیا پیمان NPT را در ۲۷ فوریه ۱۹۷۰ امضا کرده [3] و متعهد به اجرای مفاد آن است، آقای گروسی باید توافق آکوس را با دقت و به صورت همه جانبه زیر نظر کارشناسان آژانس بین المللی انرژی هستهای قرار دهد. زیرا اگر از هم اکنون اطلاعات لازم برای اطمینان از روند صلحآمیز بودن همکاریهای هستهای استرالیا با ایالات متحده و بریتانیا انجام نشود ونیز ترتیبات اجرایی برای نظارت دقیق بر انجام تعهدات استرالیا در قبال پیمان هایعدم اشاعه هستهای بوجود نیاید؛ بعید است آمریکا و انگلیس اجازه دهند جزئیات همکاریهایی که قرار است در چند سال آینده شکل بگیرد، با نظارت دقیق بازرسان آژانس همراه شود. در مطلب پیش رو نگارنده تلاش دارد با استناد به گزارشهای مستند و نیز مقررات آژانس، نشان دهد چرا باید توافق آکوس با دقت بیشتر مدیرکل آژانس و نظارت بیشتر بازرسان آژانس همراه شود تا از بروز یک نوع رقابت تسلیحات هستهای در اقیانوسیه و شرق آسیا اجتناب گردد.