حل‌وفصل سوالات آژانس؛ فنی یا سیاسی؟

روزنامه اعتماد هفتم شهریور 1401

یکی از اصلی‌ترین مسائل باقی‌مانده که از سوی مقام‌های ایران به عنوان شرط اصلی احیای برجام مطرح می‌شود، بسته شدن پرونده سوالات پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. حسن بهشتی‌پور، تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در مورد راهکار حل‌و‌فصل سوالات باقی‌مانده آژانس می‌گوید: «دو نظر کاملا متفاوت در این مورد وجود دارد.» بهشتی‌پور توضیح می‌دهد: «دیدگاه نخست این است که همان‌گونه که ما قبلا با آژانس توانسته‌ایم مشکلات پیچیده پادمانی را حل‌وفصل کنیم، این‌بار هم می‌توانیم به همان شیوه، سوالات باقی‌مانده آژانس را پاسخ دهیم.» این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل تشریح کرد: «تیرماه ۱۳8۶ بین علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی و محمد البرادعی، مدیرکل وقت آژانس توافقی با عنوان مدالیته امضا شد و تا اسفند همان سال ۶ سوالی که آژانس داشت و پیچیده‌تر و سخت‌تر از سوالات فعلی بود حل وفصل شد.» وی تاکید کرد: «بر اساس این دیدگاه ما می‌توانیم که سه سوال فعلی را حل‌وفصل کنیم به‌خصوص که موضوع این سوالات مربوط به گذشته است. ولی چون کشف مواد در آن مکان سال ۲۰۱۸ اتفاق افتاده است آژانس این را در قالب مسائل جدید مطرح کرده است و نه در قالب مسائل گذشته. ایران مایل است که این پرونده یک بار برای همیشه بسته ‌شود. یعنی موارد مرتبط به سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۵ که برجام امضا شد، دیگر مورد استناد قرار نگیرد و هر بار با ادعای یک کشف جدید مجددا پرونده جدیدی برای ایران باز نشود، به‌خصوص در نمونه‌هایی که آثار وجودی ندارند. مثلا آن سه مکانی که آژانس بر اساس اطلاعاتی که اسراییل داده روی آنها دست گذاشته است، اساسا فعال نیستند.»

ادامه نوشته

ارزیابی عملکرد دولت سیزدهم در عرصه روابط با سایر کشورها

تحرک در عرصه سیاست خارجی کشور در یک سال اخیر نسبت به قبل بیشتر شده است

حسن بهشتی‌پور در بیان نقطه قوت دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی معتقد است تحرک در عرصه سیاست خارجی کشور در یک سال اخیر نسبت به قبل بیشتر شده است و این موضوع را می‌توان به وضوح در میزان رفت و آمد هیات‌های مختلف به ایران و همچنین از ایران به دیگر کشورها مشاهده کرد.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با بیان اینکه این رفت و آمدها بیشتر در حوزه کشورهای همسایه و پیرامونی رخ داده است، تصریح کرد: در یک سال گذشته شاهد سفر روسای جمهوری تاجیکستان، ترکمنستان و قزاقستان از منطقه آسیای مرکزی به تهران بوده‌ایم. امیر قطر از حوزه کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به ایران سفر کرد. همچنین اجلاس سه جانبه روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در قالب نشست آستانه در تهران برگزار شد.

وی همچنین با بیان اینکه دولت فعلی تلاش کرده که در اجلاس‌ها و سازمان مهم منطقه‌ای حضور داشته باشد، افزود: فرآیند عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای آغاز شده است و ایران به دنبال این است که در گروه " بریکس پلاس" نیز عضویت داشته باشد و اینها همه نشان دهنده تلاش دولت برای توسعه روابط با کشورهای منطقه و پیرامونی حول موضوع اقتصاد است.

بهشتی پور با بیان اینکه تحرکات در حوزه سیاست خارجی افزایش پیدا کرده ولی تاثیرگذاری آنها در حوزه اقتصاد کشور اندک بوده است، خاطرنشان کرد: یکی از دلایل این موضوع به خاطر تحریم‌های گسترده آمریکا علیه ایران است و اگر مذاکرات به نتیجه برسد و تحریم‌ها برداشته شود اثرات این تحرکات را در عرصه اقتصادی کشور بیشتر می‌توانیم مشاهده کنیم.

ادامه نوشته

هیچ تضمینی برای برجام غیر رضایت طرفینن برای ادامه آن وجود ندارد

نمی‌توان برای آینده توافق، تضمینی در نظر گرفت اما «شاید» توافق تا دو سال که بایدن سرکار است، برقرار بماند.

حسن بهشتی‌پور به روزنامه آرمان گفت: این توافق شاید تا دو سال و نیم که بایدن بر سر کار است باقی باشد چون یکی از مسائل پیچیده، تضمین برای آینده است که واقعا تضمینی وجود ندارد. به نظر من همین که دو طرف بپذیرند که تا دو سال و نیم روی این توافق باشند خود یک گشایش برای اقتصاد کشور است و کمکی می‌شود و ما می‌توانیم اقداماتی انجام بدهیم که اثربخشی تحریم را کمتر کند. به هر حال به نظر من این اقدامی خوب است. غربی‌ها امروز به دنبال این هستند که با ایران به توافق برسند چون اگر تحریم‌های نفتی ایران پایان پیدا کند این وضعیت در بازار انرژی تاثیر می‌گذارد. اثر تحریم نفتی روسیه، تورم و به ویژه قیمت سوخت در اروپا بالا رفته است. در آمریکا تورم به رقم بی‌سابقه ۹درصد رسیده است که در ۴۰سال گذشته بی‌سابقه بود. بازگشت ایران به بازار نفت، گشایشی در این بازار ایجاد می‌کند تا قیمت را تا حد زیادی متعادل کند و دورنمای آینده می‌تواند برای دو سال و نیم مناسب باشد. چون اگر دولت بعدی آمریکا بخواهد از این توافق خارج شود تا دو سال و نیم زمان مناسبی است. به نظر من همه چیز آماده است و باید به سمت توافق رفت و این هم به نفع غرب است و هم به نفع ایران و می‌تواند گشایشی برای دو طرف باشد.

بهشتی‌پور افزود: به نظر من مادامی که دو طرف بخواهند توافق را اجرا کنند توافق ادامه پیدا خواهد کرد همان طور که اگر ترامپ از برجام خارج نمی‌شد مطمئنا این توافق برای دو طرف نتایج مثبتی را به وجود می‌آورد، اما ترامپ تحت تاثیر اسرائیل و اطلاعاتی که در اختیار او گذاشته شده بود قرار گرفت و با فضا‌سازی‌هایی که شد این تصور پیش آمد که با خروج او از برجام و با افزایش تحریک‌ها و با استراتژی فشار حداکثری می‌توان نتیجه گرفت اما عملا نتیجه‌ای نداشت و بایدن به این دلیل در این سیاست تجدید نظر کرد که دیدند نتیجه‌ای نگرفته‌اند و به ضرر آنها تمام شد.

وی در ادامه گفته است: در شرایط کنونی مسئله اساسی سر این موضوع مهم است که حالا آمریکا چه تضمینی دارد که چنین توافقی را اجرا بکند. چون قبلا هم پذیرفته بوده ولی متأسفانه حتی قطعنامه ۲۲۳۱ را زیر پا گذاشت و بنابراین

هیچ تضمینی در مورد اجرای آن وجود ندارد و امیدواریم که طرف اروپایی لااقل این را اجرایی کند. مهم‌ترین تضمین توافق دو طرف برای اجرای یک توافق، تمایل هر دو طرف به اجرا و ادامه آن است. مراحل چهارگانه برای اجرا توافق نیز تقریباً شبیه مراحل اجرایی برجام است اما متوجه بحث تصویب مجلس نشدم. اگر آمریکا توانست توافق را به تصویب کنگره این کشور برساند، ما می‌توانیم به تصویب مجلس برسانیم اما در صورتی که به هر دلیل آمریکا توافق را در کنگره تصویب نکرد نیازی نیست در مجلس شورای اسلامی تصویب شود. همان قدر که مانند برجام دستورالعمل اجرایی توافق را تصویب کند کفایت می‌کند نباید این توافق اگر به تصویب کنگره نرسیده باشد به عنوان یک توافق بین‌المللی به تصویب مجلس برسد.

مخالفان برجام تخته‌گاز مشغول کارند

هر چند برخی کارشناسان و صاحب نظران سیاسی مذاکرات را خاتمه یافته و احیای برجام را حتمی می دانند اما شواهد و قرائن نشان می دهد که مذاکرات جدی برای حصول توافق تازه شروع شده است.

حسن بهشتی پور در گفتگو با نامه نیوز درباره چرایی طولانی شدن گام پایانی مذاکرات احیای برجام گفت: بورل رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا طرحی را برای احیای برجام ارائه کرد و ایران نیز آن را پذیرفت، منتها سه شرط مهم روی آن گذاشت و اتحادیه اروپا نیز این شروط را منطقی خواند اما تصمیم گیری درباره آنها را به آمریکا واگذار کرد و آمریکایی ها نیز پس از دو هفته پاسخ خودشان را اعلام کردند، حالا ایرانی ها در حال بررسی پاسخ آمریکا هستند.

اما اینکه آقای اولیانوف گفته مذاکرات طولانی خواهد شد، نگاهی بدبینانه به آینده مذاکرات است چون الان همه قرائن و شواهد نشان می دهد که موضوع پخته شده و مشخص است هر کدام از طرف ها باید چه کند، این نتیجه هم از آنجا حاصل شد که هم ایران و هم آمریکا از بخشی از خواسته های خود گذشتند و برای رسیدن به یک نقطه مشترک به سمت هم حرکت کردند.

اگر دور دیگری از مذاکرات را شاهد باشیم، برای جمع بندی مباحث خواهد بود و این طور نیست که طرفین بخواهند دوباره یکسری نکات جدیدی را طرح و بحث کنند. این پروسه نیز طولانی نمی شود. در مجموع ما باید نخست منتظر اعلام نظر ایران و سپس برگزاری جلسه پایانی در وین باشیم.

ادامه نوشته

جنگ روسیه در اوکراین و موضع اسرائیل

یاداشت اختصاصی برای سایت ایراس

حمله روسیه به اوکراین در پنجم اسفند 1400 پس از گذشت هشت سال از الحاق کریمه ، عملا دو سوی آتلانتیس را علیه روسیه متحد کرد. اما واکنش سایر کشورهای دنیا کاملا متنوع و در بعضی موارد مانند قزاقستان غیر قابل انتظار بود. این تنوع از موضع بیطرفی هند تا سیاست یکی به نعل یکی به میخ ترکیه و سیاست همکاری سیاسی و اقتصادی چین با روسیه اما موضع رسمی این کشور حمایت نکردن از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین بود. مجموعه این موضع گیری ها نشان دهنده شروع دوره ای جدید از تنش بزرگ در روابط بین‌الملل در آغاز سومین دهه قرن ۲۱ است. شاید بتوان این تنش ها را ناشی از تعارض بوجود آمده بین ارزش های جهانی و منافع ملی کشورها بدانیم.

در این میان موضع گیری اسرائیل، متحد راهبردی آمریکا در خاورمیانه و شریک استراتژیک روسیه که مناسبات بسیار نزدیکی با اوکراین هم دارد بسیار قابل تعمق و تحلیل است.

ادامه نوشته

آیا توپ واقعاً در زمین بازی واشنگتن گیر کرده است؟

سایت ساعد نیوز چهارشنبه، 02 شهریور 1401

چندین روز از ارسال پاسخ ایران به پیشنهادات اتحادیه اروپا می گذرد ولی خبری از پاسخ آمریکا نیست! چرا چنین تأخیری رخ داده است؟ آیا توپ واقعاً در زمین آمریکا است؟ درگیری آمریکا با نیروهای وابسته به ایران در دیرالزور چه پیامی دارد؟ ساعدنیوز در گفتگو با حسن بهشتی پور به این مسائل پرداخته است.

ساعدنیوز: امروز روایت غالب در بسیاری از رسانه های کشور این است که "توپ در زمین آمریکا" است و ایران در موضع برتر قرار دارد. این روایت تا چه اندازه معتبر است و تحلیل حضرتعالی از وضعیت کنونی چیست؟

حسن بهشتی پور: این حرف برای روحیه دادن خوب است! این که بخواهیم به همدیگر روحیه بدهیم می توانیم بگوئیم "توپ در زمین آمریکا" است. اما واقعیت ها همیشه مطابق با خواست ما نیست. واقعیت این است که آقای بورل یک پیشنهادی را ارائه داده است و ایران با طرح سه شرط این پیشنهاد را پذیرفته است.

از قرار معلوم، آمریکا با متن پیشنهادی آقای بورل موافق است اما تأخیر در پاسخ به این موضوع با نظر به سه شرط پیشنهادی ایران، به نظر سخت شده است. حال، این تأخیر یا برای بالا بردن قدرت چانه زنی بیشتر و گرفتن امتیاز است یا ارزیابی دولت آمریکا این است که امضای توافق فعلاً زود است!

ادامه نوشته

در باره سیاست روسیه در قبال مذاکرات هسته ای ایران با آمریکا

در باره سیاست هسته ای روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران برداشت غلطی در بین بعضی از نخبگان سیاسی ایران و حتی کارشناسان مطرح است که تصور می کنند روسیه درمورد اینکه ایران با آمریکا به توافق برسد ، مخالف است و به همین دلیل به دنبال آن است که ایران به توافق نرسد اما میتوان سیاست روسیه در قبال مذاکرات هسته ای ایران را در پنج مورد ذیل خلاصه کرد: تفصیل آن باشد برای مقاله ای در این مورد البته اگر عمری باقی بود

روسیه در باره برنامه هسته ای ایران سیاست مشخصی داشته و دارد که کمتر تحت تاثیر مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا قرار می گیرد. مهم ترین مشخصات سیاست روسیه در ارتباط با برنامه هسته ای ایران عبارتند از :

1- روسیه مانند غرب با اشاعه سلاح های هسته ای در غیر پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل مخالف است به همین دلیل به هر هفت قطعنامه ای که خواهان توقف غنی سازی اورانیوم در ایران بود و مجازات هایی را هم برای ایران تحت عنوان تحریم وضع کرد، رای مثبت داد درحالی که می توانست حداقل رای ممتنع بدهد اما چون با غرب در این مورد خاص کاملا همسو است رای مثبت داد.

ادامه نوشته

قدر زحمات کسانی را که برای صنعت هسته ای ایران جانفشانی کردند ، بدانیم

بهشتی‌پور، تحلیلگر بین‌الملل در گفتگو با «انتخاب» با اشاره به فایل صوتی علی باقری:

دستور «اسلامی» مبنی بر اینکه در عرض یک ساعت ۵۰۰ سانتریفیوژ جدید وارد مدار شود، به پشتوانه زحمات علی اکبر صالحی بود / متاسفم برای کسانی که می‌گفتند برجام صنعت هسته‌ای را نابود کرده / از اردیبهشت ۹۷ تا ۱۴۰۰، ظرفیت اورانیوم افزایش داده شد و سانتریفیوژ‌های جدید وارد مدار شد

یک کارشناس سیاست خارجی در واکنش به صحبت‌های علی باقری که از دستور علی شمخانی به محمد اسلامی، برای تبدیل اگزوفلوراید به ۵۰۰ سانتریفیوژ در کمتر از یک ساعت خبر داده است، می‌گوید که ایشان می‌فرمایند که آقای شمخانی دستور داده و آقای اسلامی هم در عرض یک ساعت انجام داده است، ولی این سرعت و نتیجه گیری به پشتوانه این بوده که دو سال قبلش تلاش‌های زیادی شده و آقای صالحی و همکاران‌شان زحمت بسیاری کشیدند. این مهم نشان می‌دهد که صنعت هسته‌ای ایران نه تنها نابود نشده، بلکه کاملا روی پا بوده است و توانسته کار را دنبال کند.

یک کارشناس سیاست خارجی در واکنش به صحبت‌های علی باقری که از دستور علی شمخانی به محمد اسلامی، برای تبدیل اگزوفلوراید به ۵۰۰ سانتریفیوژ در کمتر از یک ساعت خبر داده است، می‌گوید که ایشان می‌فرمایند که آقای شمخانی دستور داده و آقای اسلامی هم در عرض یک ساعت انجام داده است، ولی این سرعت و نتیجه گیری به پشتوانه این بوده که دو سال قبلش، تلاش‌های زیادی شده و آقای صالحی و همکاران‌شان زحمت بسیاری کشیدند. این مهم نشان می‌دهد که صنعت هسته‌ای ایران نه تنها نابود نشده، بلکه کاملا روی پا بوده است و توانسته کار را دنبال کند.

ادامه نوشته