روش تحلیل سیاسی

حسن بهشتی‌پور کارشناس سیاسی و تحلیلگر امور بین المللی

روزنامه جهان صنعت روزیکشنبه هفتم شهریور 1400

اجلاسیه بغداد ویژه حل مناقشات میان ایران و عربستان نیست که توقع داشته باشیم رییس‌جمهوری ایران شخصا در این نشست حضور داشته باشد. در صورتی که اجلاسیه‌ای میان سران ایران و عربستان و عراق بود و آقای رییسی در این اجلاسیه شرکت نمی‌کرد در آن صورت تبعات زیادی برای ما به همراه داشت، اما از آنجایی که اجلاسیه موضوعات مختلفی را در کنار حل مناقشات ایران و عربستان در منطقه دنبال می‌کند و عربستان هم در سطح وزیر خارجه در این نشست شرکت کرده، خوب است که جمهوری اسلامی ایران هم این ملاحظه را داشته باشد.

بنابراین نشست بغداد مختص حل مناقشات ایران و عربستان نیست اما فرصت مغتنمی برای حل مسائل بین ایران و کشورهای عربی است. البته باید اول مشخص شود که طرف عربستانی چه برنامه و پیشنهاداتی دارد، سپس این پیشنهادها و مذاکرات به درصدی از پختگی و توافق بین وزرای خارجه طرفین برسد و در اجلاسیه بعدی در سطح سران به حل این مناقشات بپردازند، چرا که حضور رییس‌جمهور در جلسه‌ای که هیچ صحبت اولیه‌ای درباره حل مناقشات نشود و دستاوردی نداشته باشد وجهه خوبی ندارد.

صادرکنندگان اصلی سلاح، کدام کشورها هستند؟

براساس داده‌های موسسه بین المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (SIPRI) و بانک جهانی مهم ترین کشورهای صادر کننده اسلحه عبارتند از :

ایالات متحده با فاصله زیاد در مقایسه با رقبای خود در صدر فهرست صادرکنندگان سلاح قرار دارد. ایالات متحده در هر سال  بیش از 12 میلیارد دلار سلاح به کشورهای دیگر صادر می‌کند. مطمئناً مقدار قابل توجهی از این صادرات به اسرائیل انجام می‌شود، اما چندین مشتری بزرگ دیگر در خاورمیانه مانند عربستان سعودی، مصر و امارات وجود دارد.

دومین صادرکننده بزرگ سلاح یعنی روسیه، به اندازه نصف تجارت (6.15 میلیارد دلار) امریکا صادرات دارد.

 سومین صادرکننده فرانسه است که  در سال 2020(2.16 بیلیون دلار)  صادرات اسلحله داشته است .این به معنای آن است که  در مقایسه با بقیه بازیگران اصلی اروپای غربی سهم بیشتری در تجارت اسلحه در جهان داشته است.

اسرائیل به سهم خود صادرکننده خالص اسلحه است (1.26 میلیارد دلار صادرات در مقابل 528 میلیون دلار واردات) است.

چین با وجود اینکه دومین اقتصاد بزرگ جهان است، تنها مبلغ 1.13 میلیارد دلار صادرات سلاح دارد.

تقریبا کشورهای توسعه یافته در غرب، تا حد زیادی، بزرگترین صادرکنندگان سلاح در سراسر جهان هستند.

در باره این خبر مصاحبه ای با بهشتی پور تحلیلگر مسائل بین المللی داشتیم که در ادامه می خوانید : 

نوشته : حسن بهشتی پور

ویژه نامه آفتاب نهان ، بهار 1400 ، سازمان انرزی اتمی ایران ، صفحه 70 

مقدمه:

تا همین سه دهه گذشته در زبان فارسی دیپلماسی تنها در سطح روابط سیاسی بین کشورها مطرح می شد   و بیشتربه اقدامات وزرات امورخارجه توجه داده می شد.  اما در سالهای اخیر به تدریج دیپلماسی عمومی درکنار دیپلماسی رسمی و اداری با گرایش های مختلف اقتصادی ، فرهنگی  مطرح شده است. در این میان گرچه هنوز دیپلماسی سیاسی مهم ترین بخش از فعالیت های دیپلماتیک کشور محسوب می شود اما با گسترده تر شدن نفوذ شبکه های اجتماعی در بین افکار عمومی ، تاثیرگذاری دیپلماسی عمومی روز به روز از دیپلماسی سیاسی و اقتصادی بیشتر می شود. بطوریکه امروز دیگر دیپلماسی عمومی بخش تکمیل کننده اقدام های  سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی کشورها در مناسباتشان با دولتها و مردم سایر کشورها محسوب می شود. در این میان مباحث تخصصی مربوط به زیر شاخه های دیپلماسی عمومی درایجاد رابطه سالم و شفاف با نخبگان فرهنگی ، دیپلمات های مقیم کشور و نیز مدیران ارشد  ادارات و نهادهای محل ماموریت راههای جدیدی برای مباحث تخصصی مطرح شده است. زیرا مدیران شرکتها و بازرگانان و نخبگان هنرمند و ورزشکاران مشهور در سطح جهانی هر کدام آگاهی و دانش کم یا بیش به "رفتار دیپلماتیک" دارند وو بر ساخت قدرت در کشور یا سازمان خود تاثیرتعیین کننده دارند و حتی درمواردی بر روابط فرا ملی نیز تاثیرگذار هستند.

در این میان دیپلماسی هسته ای یکی از زیرشاخه های مهم دیپلماسی عمومی و دیپلماسی سیاسی و امنیتی محسوب می شود که برای آنکه بتواند تاثیرگذاری بیشتر و موفق تری داشته باشد لازم است همچون سیمرغ در سپهر سیاست جهانی با هر دو بال خود حرکت کند. دیپلماسی هسته ای بدون توجه به افکار عمومی و نهادهای ذی ربط به فعالیت های صلح امیز هسته ای باید به گونه ای برنامه ریزی شوند که هماهنگ با هم حرکت کنند تا پروازبه سوی اهداف تعیین شده  شکل بگیرد .