پایان بازدارندگی و آغاز مسابقه تسلیحاتی
Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty پیمانی که درسال 1987 (1366) بین آمریکا و شوروی و پس از فروپاشی شوروی با روسیه امضا شد. این پیمان در واشنگتن بین رونالد ریگان رئیس جمهوری آمریکا و میخائیل گورباچف رهبر شوروی در ۸ دسامبر ۱۹۸۷ امضا گردید. مجلس سنای آمریکا این پیمان را پنج ماه بعد در ۲۷ ماه می 1988 تصویب کرد.سرانجام این پیمان در اول جون ۱۹۸۸ اجرایی شد. براساس این پیمان قرار بود تولید و آزمایش موشکهای هستهای کوتاهبرد و میانبرد منع شود.
اکنون این پیمان مهم پس از 31 سال و با تصمیم دو ابرقدرت نظامی جهان در آستانه نابودی کامل قرار دارد. روز دوشنبه سیزدهم اسفند 1397 چهارم مارس 2019 «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در واکنش به اقدام آمریکا، پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد با این کشور را به حال تعلیق درآورد. پیش از این نیز «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در اول فوریه 2019 تعهدات این کشور در چارچوب این پیمان را به حال تعلیق درآورده و دستور آغاز روند خروج آمریکا از این پیمان را صادر کرده بود.
ایناقدام شتابزده ضمنآنکه امنیت نظام بینالملل رابه مخاطره خواهدانداخت، عصر بازدارندگی هستهای را نیز که دو ابرقدرت جنگ سرد پس از سالها مسابقه تسلیحاتی و مذاکرات ایجاد کرده بودند، نابود میکند و دور جدیدی از رقابتهای تسلیحاتی را در حوزه سلاحهای نامتعارف در جهان رقم خواهد زد.
اما چرا در مرحله اول آمریکا و پس از آن روسیه به دنبال تعلیق یا حتی فسخ این قرارداد هستند و دیگر از ادامه اجرای مفاد این پیمان استقبال نمیکنند؟ به نظر میرسد دو دلیل عمده در بطن این تصمیم واشنگتن و مسکو قابل شناسایی است.
اول آنکه هردو طرف از سال 1987 تاکنون تولید و آزمایش موشکهای هستهای میانبرد و کوتاه برد را محدود کردهاند، از آنجا که هر دو ابرقدرت نظامی تصمیم گرفتند موشکهای خود را به کلاهکهای مجهزتری نسبت به کلاهکهای نسل اول و دوم تجهیز کنند ، بهترین راه را در این دیده اند که به بهانه نقض پیمان از طرف مقابل،تولید و آزمایش موشکهای جدیدبا کلاهک های پیشرفته نسل سوم هسته ای را آغاز کنند. به عبارت دیگر روسیه و آمریکا در تلاشند با حفظ جایگاه کنونی خود ، برای چند دهه آینده نیز برتری هژمونیک تسلیحاتی خود را درجهان تضمین کنند.