حسن بهشتیپور کارشناس مسائل بینالملل
روزنامه ایران شماره 6820 روز شنبه شانزدهم تیرماه 1397
مذاکرات حساس هستهای در شرایطی روز گذشته در شهر وین برگزار شد که جمهوری اسلامی در چارچوب برجام، سه مطالبه اصلی را برای تأمین منافع کشور جستوجو میکند؛
1- نخستین خواسته ایران بر پایه تأمین امنیت آزادانه خرید و فروش نفت و محصولات پتروشیمی است. ایران باید بتواند مبادلات نفت و پتروشیمی خود را با اروپا و سایر کشورهای غیر امریکایی براحتی انجام داده و پول حاصل از این مبادله را براحتی دریافت کند. اروپا حداقل در حوزه خود میتواند در این زمینه مجموعه اقدامات لازم را پیشبینی و برنامهریزی کند. این مهم هم مستلزم پیگیری مکانیسمی از سوی ایران و اروپاست که با امریکا ارتباط نداشته باشد اما بتواند با یورو مبادله و انتقال درآمد حاصل از فروش نفت را فراهم کند.
2- خواسته دوم، مربوط به فلزات گرانبها مثل طلا و نقره، برنز و سایر فلزات است که ایران باید بتواند در این زمینهها براحتی با اروپا مبادله داشته باشد.
3- سومین نیاز اصلی ایران، مجوز عبور و مرور کشتیهایش به بنادر اروپایی است. کشتیهای ایران باید بتوانند براحتی به بنادر کشتیرانی اروپا رفت و آمد داشته باشند و کشتیهای آنها هم به ایران بیایند و در مجموع فعالیتهای بازرگانی درباره اروپا از طریق کشتیرانی کاملاً آزاد باشد و با مشکل روبهرو نباشد.
از طرف دیگر موضوع بیمهها و زمینه سازی برای فعالیتهای بانکی هم چالش دیگری است که پیش روی ایران قرار دارد. اگرچه نباید فراموش کرد این مسأله تا حدود زیادی به عضویت ایران در نهاد «اف ای تی اف» مربوط میشود و اروپاییها خیلی نمیتوانند اقدامی در این زمینه صورت دهند. یعنی اگر برجام و تحریمها نبود، باز بدون اجرای مقررات«اف ای تی اف» همچنان مشکلاتی وجود داشت. با این حال اروپاییها میتوانند مجموعه اقداماتی را پیشبینی کنند که روند سرمایهگذاری خارجی در ایران تضمین شود. یعنی اگر شرکتی مایل به سرمایهگذاری در ایران باشد، باید بتواند از تضمینهای اروپا برخوردار باشد و آنها تضمینهایی را برای صادرات کالاهای ایرانی و همچنین واردات از اروپا فراهم کنند.