روزنامه فرهیختگان روز چهارشنبه پنجم آبان 1395
حسن بهشتی‌پور تحلیلگر مسائل سیاسی 

«رویترز» در گزارشی از تصمیم جمهوری‌خواهان کنگره آمریکا برای تمدید ۱۰ ساله تحریم‌های ایران بعد از انتخابات آمریکا خبر داد. در وهله اول باید مشخص شود که مقصود جمهوری‌خواهان تمدید کدام دسته از تحریم‌هاست؟ درصدد تمدید تحریم‌های اولیه برآمده‌اند که مربوط به مسائل هسته‌ای است یا تحریم‌های ثانویه که اتهامات حقوق بشری و تروریسم را شامل می‌شود؛ اگر تحریم‌های ثانویه باشند که هیچ ارتباطی با برجام ندارد اما درمورد مساله هسته‌ای یعنی تحریم‌هایی که از سال 1996 اعمال و سال 2006 نیز تمدید شده است، پیشتر باراک اوباما، رئیس‌جمهوری این کشور عنوان کرده بود که تحریم‌های جدید و یک‌ساله را وتو خواهد کرد اما اگر گزارش «رویترز» درست از آب دربیاید و اوباما تصمیم به وتوی تمدید تحریم‌های 10 ساله ایران بگیرد، همه‌چیز به نفع جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.

موضوع دوم این است که مجلس نمایندگان آمریکا دوره‌ای دو ساله و نه چهار ساله است، مجلس سنا نیز دوره‌ای 6 ساله دارد که هر دوسال یک‌بار یک‌سوم نمایندگان تجدید می‌شوند؛ به تعبیری دوسوم نمایندگان سنا که 100 نفر را شامل می‌شوند، از قدیم باقی می‌مانند و برای انتخاب 33 نفر دیگر رای‌گیری مجدد به راه می‌اندازند. نزدیک به 13 روز دیگر تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا زمان باقی مانده و انتخابات مجلس سنا و کنگره آمریکا نیز همزمان برگزار می‌شود؛ بنابراین در دروه‌ای که مجلس، انتخابات برگزار می‌کند، بعید است که قانون جدیدی وضع‌ کنند. در چنین شرایطی باید تا مدت زمانی پس از انتخابات آمریکا صبر کنیم، آیا جمهوری‌خواهان قادر خواهند بود به اکثریت دست یابند یا خیر و چه درصدی را پوشش می‌دهند؛ این نکته اهمیت ویژه‌ای دارد. دوره نمایندگان جمهوری‌خواه رو به اتمام است و اوباما هم اعلام کرده که قانون تمدید تحریم‌های اولیه ایران را وتو می‌کند اما اگر چنین اتفاقی رخ نداده و باراک اوباما قادر نباشد از حق وتوی خود استفاده کند، تمدید تحریم‌های اولیه نقض برجام به حساب نمی‌آید و تحریم‌هایی که بعد از سال 2002 به خاطر فعالیت‌های هسته‌ای وضع شده مرتبط با برجام است، نه تحریم‌های داماتو علیه ایران. اینکه اوباما بتواند از حق وتو خود استفاده کند، یک بحث است و اینکه کنگره آمریکا درگیر انتخابات دوره‌ای است، مساله‌ای دیگر؛ در زمانی کوتاه تکلیف بسیاری از نمایندگان هر دو مجلس باید روشن شود؛ بعد هم مجلس جدید بلافاصله فعالیت خود را آغاز نمی‌کند. در نتیجه، گزارش «رویترز» تنها یک جریان‌سازی خبری است؛
جمهوری خواهان برای روحیه دادن به طرفداران خود این بازی را راه انداخته‌اند که بگویند ما همچنان ضد ایران هستیم. لابی صهیونیست هم مرتب نمایندگان را تحریک می‌کند و در بازی شرکت می‌دهد که بگویند تحریم می‌کنیم. ولی واقعیت این است که چنین اقدامی ادامه سیاست‌های غلط دولت ایالات متحده آمریکا در گذشته است که بی‌نتیجه ماندنش قطعی است؛ چراکه روند فعلی نشان‌دهنده همکاری‌های ایران و اروپا و کشورهایی مانند ژاپن، کانادا و کره جنوبی است بنابراین آمریکا با تمدید تحریم‌ها، خود را تحریم خواهد کرد و دسترسی به بازارهای ایران را از دست می‌دهد.